OPIS I ANALIZA ROZPOZNAWANIA I ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMU WYCHOWAWCZEGO
1. Identyfikacja problemu.
II. Problem: Prawidłowe odżywianie i aktywność fizyczna wśród dziewcząt mieszkających w internacie
W VIII 2015r wpłynęła do naszej placówki informacja z Ministerstwa Zdrowia o zmianie zasad żywienia w placówkach oświatowych. Są to wytyczne wynikające z zasad racjonalnego żywienia w żywieniu zbiorowym, oparte o normy żywienia dzieci i młodzieży oraz wartość odżywczą i zdrowotną środków spożywczych. Celem zastosowanych kryteriów dla produktów spożywczych jest: ograniczenie spożycia cukrów prostych (również substancji słodzących), tłuszczu, zwłaszcza pochodzenia zwierzęcego, soli /sodu oraz promowanie spożycia owoców i warzyw, żywności bogatej w wapń i wody. Zainteresowałam się tą zmianą widząc korelację z celami programu realizowanego w naszej placówce. Profilaktyka jest jednym z priorytetów w naszej szkole. Kolejnym problemem jest niechęć dziewcząt do aktywności fizycznej oraz związane z tym zwolnienia z wychowania fizycznego. Realizacja wspólnych zajęć na temat żywienia oraz ćwiczenia na sali gimnastycznej przyczyniłaby się również do rozwoju umiejętności współpracy, wspomogła proces integracji społeczności internatu. W realizację przedsięwzięcia postanowiłam włączyć dziewczęta z wszystkich grup wychowawczych, gdyż taka forma wspólnych działań sprzyja nawiązywaniu koleżeńskich relacji i tworzeniu dobrej atmosfery w placówce, integruje i zaciera antagonizmy między grupami wiekowymi.
2. Geneza i dynamika zjawiska.
Od początku bieżącego roku szkolnego występowały trudności w zaakceptowaniu nowych zasad żywienia. Dziewczęta narzekały, że potrawy są niedosolone, niedosłodzone, jałowe i niesmaczne. Coraz więcej osób rezygnowało z obiadów na stołówce. W zamian za to coraz częściej żywiło się tzw. fast foodami. Młodzież często zaczęła sięgać po niezdrowe przekąski. Niezdrowa żywność wpłynęła również na samopoczucie i aktywność fizyczną. Ciężkostrawne jedzenie przyczyniało się do tego, iż dziewczęta jeszcze bardziej stały się ospałe i nieskore do ćwiczeń. Pomyślałam, że zajęcia z zakresu zdrowej żywności będą dobrą okazją do zmiany nawyków żywieniowych. Poprosiłam też koleżankę (nauczyciel w-f), aby uatrakcyjniła zajęcia na sali gimnastycznej.
3. Znaczenie problemu.
Zdrowe żywienie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia, a tym samym determinuje długość życia. Złe nawyki żywieniowe przyczyniają się do wielu chorób cywilizacyjnych- otyłości, cukrzycy, chorób układu krążenia oraz nowotworów. Wśród dziewcząt bardzo istotnym problemem są także choroby psychosomatyczne- bulimia i anoreksja. Ogromne znaczenie ma też aktywność fizyczna, która pozwala zachować szczupłą sylwetkę, a jak wiadomo w tym wieku wygląd fizyczny jest bardzo istotny.
Wprowadzenie szeregu zajęć poświęconych świadomemu żywieniu uważałam za konieczne, gdyż z pewnością ułatwi akceptację nowych zasad żywieniowych.
Prognoza.
Prognoza negatywna.
Zaniechanie podejmowania działań może utrzymać tendencje niewłaściwego odżywiania i biernego stylu życia. Młodzież rezygnując z tradycyjnego, odżywczego posiłku będzie sięgać po niezdrowe przekąski. Siedząc przed komputerem czy telewizorem nie będzie świadoma ilości zjadanych kalorycznych posiłków. Coraz częściej namnażać się będą konflikty z powodu frustracji i niezadowolenia z własnego wyglądu. W dalszym ciągu młodzież będzie unikać ćwiczeń wymagających sprawności ruchowej i zmęczenia.
Prognoza pozytywna.
Udział w zajęciach sportowych będzie sprzyjał integracji całej społeczności internatu. Dziewczęta uzyskają możliwość poszerzenia wiedzy z zakresu profilaktyki, nabycia nowych umiejętności, podniosą samoocenę, wzrośnie ich poczucie wartości i zadowolenie z życia.
4. Propozycje rozwiązania.
Założyłam następujące cele:
• uświadomienie jak ważne jest zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna,
• systematyczne rozmowy z wychowankami, zarówno indywidualne (w zależności od problemu jednostki) jak i grupowe,
• wspieranie w trudnych chwilach,
• wzmacnianie poczucia własnej wartości jako element profilaktyki,
• wspomożenie procesu integracji społeczności internackiej,
•
W oparciu o wiedzę fachową i własne doświadczenia, do realizacji postawiłam sobie następujące zadania;
• zebranie zespołu uczestników w zajęciach z wszystkich grup wychowawczych,
• opracowanie szczegółowego planu realizacji przedsięwzięcia,
• przygotowanie scenariuszy zajęć na temat zdrowego odżywiania,
6. Wdrożenie oddziaływań.
Realizując przedsięwzięcie, rozpoczęłam od studiowania fachowej literatury na temat zdrowego odżywiania, uczestniczyłam też w szkoleniu na temat „Jak kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe u dzieci w wieku szkolnym”. Poinformowałam też wychowanki o realizacji zajęć. Szybko zebrałam grupę chętnych uczestniczek (około 20). Na pierwszym spotkaniu, wyjaśniłam cel zajęć, wyjaśniłam nowe zasady żywienia w placówkach oświatowych, przeprowadziłam „burzę mózgów”, co przyniosło ciekawe pomysły i rozwiązania. Z zadowoleniem zauważyłam entuzjazm i chęć współpracy wśród uczestniczek. Na następnych zajęciach dziewczęta podały ciekawe propozycje dań lekkostrawnych i urozmaicających menu. Spotkania przebiegały burzliwie, występowały pewne rozbieżności, co do oczekiwań uczestniczek. Wychowanki bardzo chętnie uczestniczyły także w zajęciach sportowych (siatkówka, aerobik, piłka nożna, tenis stołowy).
Później zaczęłam zauważać również zmianę w sposobie odżywiania, wśród przekąsek znajdowało się dużo owoców, warzyw, jogurtów naturalnych itp.
7. Efekty oddziaływań.
Pomimo tego, iż projekt trwa nadal, można zauważyć już efekty pracy. Przez kilka miesięcy projektu dziewczęta zwracały większą uwagę na to co znajduje się na talerzu, podjadały zdrowe przekąski, dbały o kondycję fizyczną. Niektóre dziewczęta bardzo intensywnie zaczęły ćwiczyć (siatkówkę na sali gimnastycznej, aerobik w świetlicy, gimnastykę w pokoju, czy bieganie w parku- bez względu na pogodę). Mimo dużego nawału pracy (część dziewcząt to tegoroczne maturzystki), nie rezygnowały z aktywności fizycznej. Grupa nadal chciałaby uczestniczyć w zajęciach na temat zdrowej żywności. Dziewczęta chętnie dzieliły się własną wiedzą i doświadczeniami, ciekawymi pomysłami, które wzbogaciły nasze zasoby materiałów profilaktycznych i posłużą do wykorzystania w przyszłości. Jako wychowawca wyciągnęłam też właściwe wnioski do dalszej pracy wychowawczej. Postanowiłam kłaść większy nacisk na wyrabianie wśród młodzieży odpowiedzialności, kształtować w nich systematyczność i umiejętność racjonalnego dysponowania czasem, wspomagać wychowanki aktywne, inspirować do różnych form tej aktywności. Mam nadzieję, że to doświadczenie przyczyni się do mojej lepszej pracy wychowawczej w przyszłości.