Edukacja matematyczna przedszkolaków - wskazówki dla rodziców

Okres przedszkolny w życiu dziecka to niepowtarzalny czas intensywnego rozwoju intelektualnego, to czas, który należy jak najlepiej wykorzystać, aby jak najlepiej przygotować dziecko do nauki szkolnej. Niezmiernie ważnym aspektem wspomagania rozwoju intelektualnego jest edukacja matematyczna dziecka.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego określa, jakie umiejętności w zakresie edukacji matematycznej powinno posiadać dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej.
Drodzy Rodzice!
Pragnąc rozwijać myślenie matematyczne Waszych pociech, zachęcam Was do współpracy i pragnę przekazać garść zasad obowiązujących w tej dziedzinie oraz treści, nad którymi warto w codziennych, oczywiście zabawowych sytuacjach popracować.

LICZENIE OBIEKTÓW:
niech dziecko liczy w naturalnych sytuacjach, np. maskotki na półce, auta na parkingu,
rzeczy do liczenia wyraźnie wyodrębniajcie z otoczenia, np. ustawiajcie w rządki, wrzucajcie do koszyka, pudła,
licząc pamiętajcie o zasadach:
- każdy liczony przedmiot dziecko wskazuje gestem i wymawia kolejny liczebnik,
- nie pomija liczonych przedmiotów i nie liczy podwójnie,
- liczebniki wymawia w stałej kolejności,
- ostatni liczebnik określa liczbę wszystkich liczonych obiektów (odpowiadanie przez dziecko na pytanie: „Ile jest?”),
- wynik liczenia nie zależy od kolejności liczenia oraz od tego czy liczymy od lewej do prawej czy odwrotnie (dziecko podczas zabaw samo musi się o tym przekonać),
Określanie „na oko” czy czegoś jest dużo czy mało;
przeliczanie palców rąk, nóg (godne uwagi są zabawy paluszkowe, rymowanki połączone ze wskazywaniem),
pokazywanie na palcach, np. liczbę policzonych misiów,
granie w gry planszowe z użyciem kostki do gry, w domino (dziecko samo liczy kropki kostki i pola na planszy),
każde dziecko liczy na miarę swoich możliwości (4-latek liczy do 4 i więcej),
podczas zabawy rodzic może liczyć błędnie, a dziecko musi go wtedy poprawić (rozróżnianie przez dziecko liczenia błędnego od poprawnego),
tworzenie zbiorów np. lalek i zbiorów aut,
zabawy dominem cyfrowo-obrazkowym z dzieckiem 5-6-letnim – zapamiętywanie cyfr.

DODAWANIE I ODEJMOWANIE, LICZENIE NA PALCACH LUB INNYCH ZBIORACH

Warto przy okazji bawić się w zabawy jak, np.
układanie kilku aut na półce, przeliczanie ich, dokładanie kilku aut, ponowne przeliczanie – podobnie z odejmowaniem kilku aut z półki (zawsze – przeliczanie),
tworzenie pociągów o określonej liczbie wagonów przez dokładanie (dodawanie) wagonów lub odkładanie ich na bok (odejmowanie),
ilustrowanie konkretnej sytuacji na palcach,
dodawanie i odejmowanie na liczmanach.

USTALANIE RÓWNEJ LICZBY DWÓCH ZBIORÓW

Tutaj przydatne będą sytuacje:
nakrywanie do stołu tylu talerzy, ilu gości,
rozdawanie każdemu po tyle samo identycznej rzeczy,
budowanie identycznie wysokich wież,
porównywanie czy dzieci mają po tyle samo, np. cukierków, klocków,
tworzenie interesujących dziecko zbiorów, np. aut wyścigowych i aut innych (przeliczanie każdego zbioru, porównywanie, ile jest, ustalanie, których jest więcej, mniej, ustawianie elementów zbiorów w pary).

POSŁUGIWANIE SIĘ LICZEBNIKAMI PORZĄDKOWYMI

Można je stosować w rozmaitych sytuacjach:
np. licząc, którzy z kolei jesteśmy w kolejce do kasy: pierwszy, drugi, trzeci, czwarty...
który z kolei jest nasz samochód na parkingu,
ustawianie książek na półce od najmniejszej (nazwanie pierwsza), do największej (ostatnia).

ROZRÓŻNIANIE STRONY LEWEJ I PRAWEJ, OKREŚLANIE KIERUNKÓW

wskazywanie i nazywanie części ciała u siebie i innej osoby, rysowanie człowieka,
zabawy w poszukiwanie przedmiotów połączone z wykonywaniem poleceń typu: idź do przodu, do tyłu, sięgnij w górę, idź dalej, podejdź bliżej, zajrzyj niżej,
stosowanie w zabawach określeń: na, pod, za, przed, obok, wysoko, nisko, daleko, blisko,
wskazywanie lewej i prawej części ciała, warto założyć frotkę, wełnę na lewą rękę, sprawdzać, gdzie bije serce,
określanie kierunków w przestrzeni z punktu widzenia swojego i innej osoby (dzieci 5-6-letnie), np. wskaż, gdzie mama ma lewą rękę; zabawy w chodzenie pod dyktando,
zabawa ze śpiewem w „Pingwinki”.

MIERZENIE DŁUGOŚCI

porównywanie długości np. pociągów z klocków, łańcuchów choinkowych, opisywanie długi, krótki, przykładanie do siebie i określanie dłuższy i krótszy,
mierzenie np. dywanu, chodnika krokami, stopa za stopą, patyczkami,
porządkowanie przedmiotów wg długości od najkrótszego do najdłuższego.

NASTĘPSTWO DNI I NOCY, PÓR ROKU, DNI TYGODNIA, MIESIĘCY W ROKU

Warto zacząć od naprzemiennego układania klocków w dwóch kolorach, odtwarzanie rytmów przez klaskanie, tupanie, wygrywania rytmów na instrumentach.
warto rozmawiać z dzieckiem, co robimy rano, wieczorem, w południe, co dniem i nocą,
powtarzanie nazw dni tygodnia, z zaznaczeniem, co i w jaki dzień robimy,
oglądanie i tworzenie kalendarzy – zaznajamianie z miesiącami,
opowiadanie, co się dzieje z ludźmi, zwierzętami, przyrodą w poszczególnych porach roku,
starsze dzieci mogą rysować rytmiczne szlaczki, układać wzory,
5-6-latki podczas opowiadań powinny używać określeń: wczoraj, jutro, przedtem, potem.

GRUPOWANIE (KLASYFIKOWANIE) ...TO DO TEGO PASUJE, TE RZECZY SĄ INNE

Zdobywanie tej umiejętności rozpoczyna się od zauważania przez dziecko, że pewne rzeczy do siebie pasują, mogą być parą, bo są podobne, mają podobne przeznaczenie. Prowokujcie dzieci do porównywania przedmiotów (np. lalek lub aut): określania czy są takie same, inne czy podobne oraz opisywania ich cech wspólnych oraz je różniących.
Opracowała Monika Wiczyńska