SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI ANDRZEJKOWEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ W RODAKACH
1. Termin: 26 11. 2014 rok
2. Godzina: 12.40 - 13.30
2. Miejsce: sala gimnastyczna
3. Uczestnicy: uczniowie klas 0 - VI, nauczyciele, rodzice,
4. Opiekunowie: mgr Iwona Barczyk,
Cele:
zapoznanie i rozbudzanie zainteresowań wybranymi tradycjami i obrzędami ludowymi związanymi z dniem św. Andrzeja;
wdrażanie do pielęgnowania i szacunku dla tradycji i obrzędów ludowych
wdrażanie do zabawy z rówieśnikami i rodzicami;
zacieśnianie więzi rodzinnych;
poznanie przysłów ludowych związanych z porą roku, andrzejkami;
integracja uczestników zabawy poprzez wytworzenie miłej i radosnej atmosfery.
Metody:
słowne – opis, instrukcja, opowiadanie
czynne – gry, zabawy, konkursy, tańce
poglądowa – pokaz, obserwacja
Formy:
zbiorowa
indywidualna,
grupowa.
Przebieg:
1. Przekazanie wiadomości na temat tradycji związanych z obchodami Dnia Św. Andrzeja –
Andrzejki (znane też jako Jędrzejki lub Jędrzejówki) – wieczór wróżb odprawianych w nocy z 29 na 30 listopada, w wigilię świętego Andrzeja, patrona Szkocji, Grecji i Rosji. Pierwsza polska wzmianka literacka o nim pojawiła się w 1557 za sprawą Marcina Bielskiego.
Andrzejki są specjalną okazją do zorganizowania ostatnich hucznych zabaw przed rozpoczynającym się adwentem.
Niegdyś wróżby andrzejkowe miały charakter wyłącznie matrymonialny i przeznaczone były dla niezamężnych dziewcząt (męskim odpowiednikiem andrzejek były katarzynki). Początkowo andrzejki traktowano bardzo poważnie, a wróżby odprawiano tylko indywidualnie, w odosobnieniu; w czasach późniejszych przybrały formę zbiorową, organizowaną w grupach rówieśniczych panien na wydaniu, zaś współcześnie przekształciły się w niezobowiązującą zabawę gromadzącą młodzież obojga płci. le Andrzejki to nie tylko wróżby, w niektórych rejonach kraju np. na rzeszowszczyźnie wierzono, że w tą noc schodzą na ziemię dusze potępieńców. W celu ich odstraszenia rozpalano niewielkie ogniska tzw. „ognie Świętego Andrzeja"
Oto niektóre andrzejkowe wróżby i zabiegi magiczne
Indywidualne:
dziewczyny wysiewały w garnkach lub na skrawku pola ziarna lnu i konopi, które zagrabiano męskimi spodniami, w nadziei, że sprowadzi to do domu kandydata na męża (Kresy Wschodnie)
jeśli dziewczyna pościła przez cały dzień i modliła się do świętego Andrzeja, to we śnie mógł ukazać się jej przyszły ukochany
jeśli ucięta przez pannę w dniu świętego Andrzeja gałązka wiśni lub czereśni zakwitła w wigilię Bożego Narodzenia, dziewczyna mogła liczyć na rychłe pójście za mąż
Zbiorowe
losowanie przedmiotów o symbolicznym znaczeniu np. listek oznaczał staropanieństwo, obrączka lub wstążka z czepka – bliski ślub, różaniec – stan zakonny
wylewanie wosku na zimną wodę (często przez klucz) i wróżenie z kształtu zastygłej masy lub rzucanego przez nią cienia sylwetki przyszłego wielbiciela, akcesoriów związanych jego zawodem itp.
ustawianie od ściany do progu jeden za drugim butów zgromadzonych dziewczyn: ta której but pierwszy dotarł do progu miała jako pierwsza wyjść za mąż
strona od której zaszczekał pies miała być tą, z której nadejdzie przyszły oblubieniec
dziewczyny rzucały psu kulki z ciasta oznaczające wybranych chłopców i czekały, którą zje jako pierwszą
dziewczyny ustawiały się w koło i wpuszczały do środka gąsiora z zawiązanymi oczami; dziewczyna do której gąsior najpierw podszedł (albo skubnął) – jako pierwsza miała wyjść za mąż
dziewczyny kładły na ławie placki posmarowane tłuszczem i sprowadzały psa; ta dziewczyna, której placek został najpierw zjedzony jako pierwsza miała wyjść za mąż
uczestnicy zabawy pisali imiona na dwóch kartkach: imiona dziewczyn na jednej, a chłopców na drugiej. Potem dziewczyna przekłuwała z czystej strony kartkę z imionami chłopców tak, by ich nie widzieć. Dziewczyna miała potem wyjść za mąż za chłopca o imieniu, które przekłuła. Chłopcy natomiast przekłuwali kartkę z imionami dziewczyn.
2. Wspólne zabawy:
- wypowiedzenie przysłów przed wróżbami:
,, ŚWIĘTY ANDRZEJU DAJ NAM ZNAĆ, CO SIĘ BĘDZIE Z NAMI DZIAĆ”
,,CZARY – MARY WOSKU LANIE, CO MA SIĘ STAĆ, NIECH SIĘ STANIE”.
- indywidualne wróżby w „Kącikach wróżbiarskich" przygotowanych przez poszczególne klasy:
kl. 0
- „Słodkie, cukierkowe wróżby",
„Balonik z wróżbą"
kl. I
- „Kim zostaniesz?” - zawody
kl. II
- lanie wosku, serca z imionami
kl. III
- kubeczki z wróżbami
kl. IV
- wróżby w kolorach
- magiczna kula
- rzut kostką
kl. V
- wróżenie z kolorów
- magiczna liczba
kl. VI
- Wróżba ze strużyny z jabłka
- wróżba z butami
3. Konkurs Piosenki Biesiadnej
- wspólne tańce andrzejkowe
4. Zakończenie zabawy.
Wróżba Kim będę?
Odkrycie kubeczków, pod którymi ukryte są przedmioty symbolizujące zawody:
- książka - pisarz
- jabłko - ogrodnik- ogrodniczka
- grzebień - fryzjer- fryzjerka
- mapa - podróżnik - podróżniczka
- mikrofon - piosenkarz- piosenkarka
- hełm - strażak
- statek - marynarz
- różaniec - ksiądz, zakonnica
- fleki - szewc
- metr krawiecki - krawcowa, krawiec
- klocek - budowniczy
- samolot – pilot
- gwiazda - aktor- aktorka
Wróżba Ulubiony kolor
Losowanie kartek w sześciu kolorach:
Czerwony – jesz za dużo słodyczy. Musisz je ograniczyć, bo w przyszłości możesz być częstym gościem u dentysty .
Czarny – nie niszcz zabawek i zostawiaj zawsze porządek po sobie .
Zielony – bądź ostrożny w drodze do przedszkola. Patrz uważnie pod nogi i bacznie rozglądaj się na przejściu przez jednię .
Niebieski – zawsze pilnuj swoich rzeczy, bo możesz coś cennego zgubić. Nie bądź roztargniony.
Biały – pijesz za mało mleka, masz słabe kości. Jedz więcej nabiału, a nie tylko chrupki i batony.
Żółty – bardziej dbaj o swoje zdrowie, cieplej się ubieraj. Nie pij zimnych napojów, gdy jesteś spocony, noś zawsze zimą czapkę i nigdy nie zapominaj o szaliku.
Wróżba Rzucanie kości
Rzucanie dwiema kostkami do gry:
1 - polecisz na księżyc
2 - zakochasz się
3 - wygrasz milion w totolotka
4 - zrobisz wielką karierę
5 - zagrasz w filmie
6 - skoczysz ze spadochronu
7 - polecisz samolotem
8 - pojedziesz w podróż dookoła świata
9 - będziesz zdrów jak ryba
10 - miłe spotkanie
11 - czeka cię niespodzianka
12 - znajdziesz coś cennego
Wróżba Zwierzątka i ja
Jaki jestem- losujemy obrazek przedstawiający zwierzęta,
Lis- samolub,
Kotek- miły,
Miś- ospały,
Sowa –mądry,
Żółw- wolny,
Papuga – gaduła,
Ryba – zdrowy,
Lew- dzielny, odważny
Myszka- sprytny.