Opis i analiza przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemów wychowawczych i edukacyjnych. Absencja ucznia na zajęciach szkolnych, lekceważący stosunek do obowiązku szkolnego oraz regulaminu szkoły

1. Identyfikacja problemu.
Uczeń uczęszcza do klasy I szkoły zawodowej kierunku „Monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie” . Gimnazjum ukończył z niewysoką średnią, egzamin gimnazjalny zdał na średnim poziomie. Uczeń pochodzi z niepełnej, rodziny, rodzice są po rozwodzie, tata pracuje za granicą. Piotr ma dwoje rodzeństwa, starszą siostrę i brata. Sytuacja finansowa rodziny jest trudna, ale dzięki pomocy lokalnych organizacji i pracy własnej, można powiedzieć, że jest zadowalająca. Osobą, która wzięła obowiązek wychowania i kontaktów ze szkołą jest mama chłopca.
Na początku roku szkolnego uczeń uczęszczał do szkoły w miarę systematycznie, w tym czasie zamieszkiwał w szkolnym internacie. Z czasem pogorszyło się nastawienie ucznia do zajęć i obowiązków szkolnych . Uczeń opuszczał niektóre lekcje, wchodził w konflikty z innymi uczniami oraz nauczycielami. Bardzo często spóźniał się na zajęcia lekcyjne , w trakcie jednego dnia. Problem zaczął się pogłębiać, pod koniec I semestru nie przychodził do szkoły tydzień lub nawet dwa.
Piotr często był prowodyrem konfliktów klasowych a nawet społeczności szkolnej. Jego zachowanie w negatywny sposób wpływało na funkcjonowanie zespołu klasowego, dezorganizowało pracę zarówno dydaktyczną, jak i wychowawczą.
Niska frekwencja doprowadziła do pogorszenia się wyników z większości przedmiotów, które w początkowej fazie utrzymywały się na średnim poziomie. W związku z tym Piotr miał coraz to więcej problemów w funkcjonowaniu szkolnym.

2. Geneza i dynamika zjawiska.
Wrzesień jak wielu uczniów, chłopiec spędził na zawieraniu nowych znajomości, poznawaniu nauczycieli i ich oczekiwań. Pod koniec września zaczął spóźniać się na lekcje .W miesiącu październiku spóźniał się notorycznie oraz nie uczęszczał na wybrane lekcje, nawet w środku dnia szkolnego z nadzieją, że nauczyciel nie zauważy nieobecności. W tym czasie nasiliły się konflikty klasowe oraz pojawiły się problemy na tle łamania regulaminu szkoły. O wszystkich problemach na bieżąco była informowana mama chłopca, która uważała że syn jest niemal dorosły, więc zdaje sobie sprawę z własnych poczynań, a ona nie jest w stanie zmienić jego zachowania. Mama ucznia uznała środowisko szkolne za źródło niewłaściwych zachowań dziecka, ponieważ wcześniej chłopiec był grzeczny i nie sprawiał tyle problemów. Mama ucznia utrzymywała, że wszystkie jego nieobecności i problemy wywołane są przez kolegę Piotra z kl.III szkoły zawodowej , który jest prowodyrem wagarów i złych zachowań Piotra.
Uczeń został poproszony na rozmowę podczas której wyznał, iż nie jest zainteresowany nauką, w domu nie ma wsparcia ze strony mamy ani taty , który przebywa za granicą. Uczeń mówił iż najchętniej podjąłby pracę aby móc zarabiać pieniądze , lub wyjechałby za granicę tak jak jego tata . W przeprowadzonych rozmowach wraz z pedagogiem i psychologiem szkolnym staraliśmy się uświadomić Piotra , jak ważna jest nauka i zdobycie zawodu, wytłumaczyć że wagarowanie to tylko chwilowa ucieczka od problemów które nie znikną . Tłumaczyłam uczniowi, że jest w stanie poradzić sobie z trudnościami szkolnymi , jeśli będzie pracować systematycznie i uczęszczać na zajęcia , ma możliwości zdania egzaminu zawodowego i uzyskać kwalifikacje w zawodzie monter.

Rozmowa odniosła pozytywny skutek, ale na krótko. W miesiącu grudniu uczeń ponownie zaczął sprawiać problemy i uciekał się do wagarów podczas zajęć. Problem znany był pedagogowi szkolnemu, ponieważ w tym samym czasie uczeń kl. III również zaczął sprawiać problemy wychowawcze i uciekać z zajęć.
Okazało się, że nieobecności chłopca korelują z nieobecnościami jego kolegi z III kl. naszej szkoły. Wychowawczyni starszego chłopca udało się ustalić, że uczniowie nie przychodzą do szkoły, i wspólnie wagarują , wywołując konflikty na terenie szkoły.
Po szczegółowej analizie okazało się, że uczeń wagaruje unikając wybranych zajęć i przedmiotów , które nie są przez niego lubiane. W pierwszym semestrze oprócz zagrożenia ocenami niedostatecznymi, groziło mu także zachowanie naganne związane z problemami wychowawczymi ucznia w szkole i internacie szkolnym oraz wydalenie ucznia ze szkoły z powodu łamania prawa i podejrzenia o rozprowadzanie środków niedozwolonych na terenie szkoły. Uczeń był notowany na policji. W miesiącu grudniu podczas ferii świątecznych uczeń uciekł z domu .

3. Znaczenie problemu.
Agresywne zachowanie i problemy wychowawcze to zjawisko obecnie występujące w większości szkół, borykają się z tym stale narastającym problemem nauczyciele. Rodzicom często brakuje czasu na kontakty z własnymi dziećmi, dlatego chętnie przerzucają obowiązki wychowawcze na szkołę. Następstwem problemów wychowawczych są zazwyczaj stopniowo nasilające się kłopoty w nauce.

Zadaniem szkoły, a szczególnie wychowawcy klasowego i nauczycieli uczących jest podjęcie niezbędnych działań, by maksymalnie zredukować wszelkie przejawy agresji uczniów i pomóc im w tworzeniu właściwych odniesień do własnej osoby oraz do innych. Ponadto szkoła powinna udzielić pomocy w zakresie trudności dydaktycznych, stwarzając optymalne warunki sprzyjające nadrobieniu zaległości.

Poprzez swoje oddziaływania chciałam wykształcić u Piotra przede wszystkim postawy społeczne, które w przyszłości umożliwiłyby mu funkcjonowanie w charakterze wartościowej jednostki.
Spóźnienia na zajęcia, opuszczanie i nieusprawiedliwianie godzin lekcyjnych, lekceważenie obowiązków szkolnych i powodowanie konfliktów pomiędzy uczniami , może skutkować nieklasyfikowaniem z poszczególnych przedmiotów, obniżeniem oceny z zachowania do najniższej a w efekcie końcowym brak promocji do klasy drugiej lub wydaleniem ze szkoły .

4. Prognoza.
Prognoza negatywna - w przypadku zaniechania oddziaływań:
• uczeń otrzyma ocenę naganną z zachowania,
• nie opanuje odpowiedniego zakresu wiadomości, nie zdobędzie umiejętności niezbędnych do uzyskania kwalifikacji zawodowych , nie ukończy szkoły, nie zdobędzie zawodu
• nastąpi niewłaściwy proces socjalizacji ucznia, który może wejść do grup nieformalnych,
• uczeń może wejść w konflikt z prawem.
Prognoza pozytywna - w przypadku wdrożenia oddziaływań:
• uczeń będzie systematycznie uczęszczał na zajęcia lekcyjne,
• wzrośnie poczucie własnej wartości chłopca oraz jego samoocena
• uczeń wyrobi sobie właściwy system wartości oparty na uczciwości, ciężkiej i systematycznej pracy własnej
• dostosuje swoje zachowanie do sytuacji w szkole i poza nią, rezygnując z agresji na rzecz szacunku dla drugiego człowieka
• zostanie zaakceptowany przez społeczność szkolną
• odnajdzie motywację do nauki i nadrobi zaległości
• zacznie dostrzegać różne formy aktywności szkolnej i będzie w nich uczestniczył

5. Propozycje i rozwiązania.
Cele:
• nawiązać z uczniem dobry kontakt
• znaleźć przyczyn zmiany postępowania ucznia i rodzącej się agresji
• ukształtować prawidłowe form zachowania
• integracja ucznia ze społecznością szkolną
• uczeń zacznie systematycznie uczęszczać na zajęcie lekcyjne,
• wszystkie nieobecności będą usprawiedliwiane przez mamę ucznia z podaniem konkretnego powodu absencji,
• uczeń zacznie poważnie traktować obowiązki szkolne
• nadrobi zaległości
• uczeń zdobędzie właściwe wzorce zachowań

Zadania:
zadania naprawcze:
-rozmowa z uczniem - uświadomienie problemu i wynikających z niego zagrożeń, dostrzeganie i chwalenie nawet drobnych sukcesów, interwencje pomocnicze u kolegów, nauczycieli,
- rozmowa ucznia z pedagogiem szkolnym,
- rozmowa z uczniem z kl. III ,
- konsultacje z mamą ucznia
- zachęcanie ucznia do udziału w różnych dziedzinach działania na terenie szkoły i poza szkołą
- przeprowadzenie lekcji wychowawczych o tolerancji z uczniami klasy – zwracanie uwagi na to, by nie przyklaskiwali negatywnym zrachowaniom innych uczniów ,nie krytykowali i nie wyśmiewali się z kolegów i koleżanek .
- zbudowanie systemu pozytywnych wzmocnień – umacnianie wiary we własne siły i możliwości.

zadania profilaktyczne:
- zorganizowanie pomocy koleżeńskiej, pomocy psychologicznej
- włączanie ucznia w życie klasy i szkoły – powierzanie mu różnych zadań.
-powierzenie uczniowi zadań do wykonania na rzecz klasy i szkoły,
- wzmacnianie wiary ucznia w słuszność postępowania i we własne możliwości,
- rozmowa z nauczycielami w celu umożliwienia mu zaliczenia materiału z poszczególnych przedmiotów.

6. Wdrażanie oddziaływań.
Podstawą pracy z Piotrem było zacieśnienie współpracy między wychowawcą klasy , wychowawcą internatu oraz pedagogiem i psychologiem szkolnym. W trakcie rozmów ustalono wspólne działania , które miałyby się przyczynić do poprawy frekwencji i zachowania ucznia w szkole i w internacie. W listopadzie przeprowadziliśmy rozmowę z uczniem, która miała na celu ustalenie strategii działania i pomoc w dążeniu do poprawy zachowania. Wyznaczenie przedmiotów, z którymi ma największy problem, zastanowienie się, kto mógłby pomóc w tym konkretnym przypadku. Rozmowa była o tyle poważna, ponieważ uczeń wszedł w konflikt z prawem i mógł zostać wydalony ze szkoły. Piotr był przejęty powagą sytuacji, ale miał nadal wątpliwości, co do szans powodzenia w związku z niską samooceną i brakiem wiary we własne możliwości.
Podczas tej samej rozmowy zaproponowałam mu udział w przygotowaniu produktów na kiermasz świąteczny, który odbędzie się w naszym ośrodku przed świętami, oraz pomoc w pracy samorządu uczniowskiego. Kiermasze świąteczne są popularne w naszej szkole i wielu uczniów angażuje się w przygotowanie produktów świątecznych. Poczuł się wyróżniony, ponieważ wiedział, że nie wszyscy są w stanie przygotować produkty świąteczne , dzięki którym będzie mógł sprawić radość innym, a przy okazji będzie mógł pokazać się z dobrej strony . Wychowawcy internatu zaangażowali Piotra w przygotowanie Jasełek na Wigilię w naszym Ośrodku. Jako członek samorządu uczniowskiego Piotr mógł pokazać się z pozytywnej strony podczas apelu szkolnego podsumowującego pierwszy semestr nauki w szkole zawodowej. Kilkakrotnie też na godzinach wychowawczych ( prowadzonych w ramach zastępstwa za wychowawcę który przebywał na zwolnieniu lekarskim) przeprowadziłam z klasą pogadanki na temat zasad właściwego zachowania, tolerancji, potrzeby pomocy koleżeńskiej oraz możliwości integracji zespołu klasowego. W wyniku tych rozmów postanowiliśmy wspólnie zadbać o dobre wyniki nauczania i zachowania klasy jako całości oraz służyć sobie wzajemną pomocą.