Propozycje dydaktycznych gier językowych - język niemiecki. Spielideen für den Deutschunterricht

Pantonime
Cel: Utrwalenie słownictwa dotyczącego pór roku.
Przebieg: Jeden z uczniów pokazuje wybraną czynność, charakterystyczną dla danej pory roku. Reszta uczniów odgaduje, jaka to czynność. (itd. Du baust einen Schneemann)

Wer ist im Januar geboren?
Cel: utrwalenie nazw miesięcy
Przebieg: Uczniowie siedzą w kręgu. Jeden z nich wstaje i pyta: Wer ist im Januar geboren? Uczniowie, którzy urodzili się w styczniu, zmieniają szybko miejsca. Również osoba, która stała, zajmuje miejsce. Uczeń, dla którego zabrakło miejsca, zadaje pytanie o urodzonych w innym miesiącu.

Gutes Wetter
Cel: utrwalenie słownictwa służącego do opisu pogody
Przebieg: Wszyscy uczniowie siedzą w kręgu. Jeden uczeń stoi w środku. Zadaje wybranemu uczniowi pytanie: Wie ist das Wetter? Uczeń, który został zapytany, ma 4 możliwości odpowiedzi: sonnig, regnerisch, eiskalt, solala (słowa można wymiennie stosować z innymi, służącymi do opisu zjawisk atmosferycznych). Jeśli zapytany odpowie sonnig, zmienia się z osoba z prawej strony zamienia się miejscami, odpowie regnerisch – zamienia się z siedzącym po lewej stronie, odpowie eiskalt – miejsce musi zmienić uczeń siedzący naprzeciwko, jeśli odpowie so lala wówczas wszyscy uczniowie wstają i zamieniają się miejscami.

Ich kenne 100 Wörter auf Deutsch
Cel: utrwalenie słownictwa służącego do opisywania zjawisk atmosferycznych
Przebieg: Uczniowie zostają podzieleni na grupy. Każda grupa otrzymuje plakat przedstawiający różne zjawiska pogodowe. W ciągu 1 min. Uczniowie muszą zapamiętać jak najwięcej słów i zwrotów, które zostały przedstawione na plakatach. Gdy czas upłynie plakaty zostają zasłonięte a uczniowie muszą z pamięci zanotować jak najwięcej zwrotów, które zapamiętali. Wygrywa drużyna, która poprawnie odnotowała jak najwięcej zwrotów.

Was schenkst du wem? Kettenspiel.
Cel: doskonalenie umiejętności stosowania dwóch dopełnień
Przebieg: Pierwszy uczeń mówi, co podaruje koledze na urodziny. Drugi powtarza zdanie kolegi i dodaje swój prezent. Każdy następny uczeń musi powtórzyć wszystkie wymienione przez kolegów/koleżanki prezenty i dodać swój. (np. Ich schenke dem Freund eine CD)

Was stimmt hier nicht?
Cel: rozumienie dłuższych wypowiedzi monologowych, wyszukiwanie błędów
Przebieg: Nauczyciel powoli opowiada historyjkę, która zawiera sporą ilość nielogicznych informacji. Zadaniem uczniów jest natychmiastowa reakcja na nieścisłości i błędy rzeczowe zawarte w opowiadaniu.
Przykładowa historyjka z błędami:
Es ist Sommer. Ich habe Winterferien. Ich wohne in einem Hotel. Aus dem Fenster sehe ich Liftskistation. Am Morgen schwimme ich, aber am Nachmittag fahre ich sehr oft Schlitten.

Bin ich ...? Kettenübung (Ćwiczenie łańcuszkowe)
Cel zabawy: utrwalanie nazw zawodów, poprawności formułowania pytań, przeczeń kein/keine
Przebieg: Uczniowie siadają w kręgu – członkowie każdej grupy jeden obok drugiego. Nauczyciel przykleja na czołach/ramionach (w miejscu niewidocznym dla ucznia, ale widocznym dla pozostałych) karteczkę z nazwą zawodu. Zadaniem każdego ucznia jest odgadnąć swój zawód. Uczniowie rzucając piłką kierują pytanie do członka grupy przeciwnej. Wygrywa ta grupa, której członkowie odgadną jak najwięcej zawodów określonym czasie.
(Do wykonania karteczek z zawodami mogą posłużyć karteczki samoprzylepne)
Środki językowe:
Bin ich zB. Der Lehrer/ Bin ich die Lehrerin?
Nein, du bist kein Lehrer/ keine Lehrerin. Ja du bist ...

Zapamiętaj i powtórz! Merke und wiederhole!
Cel: ćwiczenie pamięci, umiejętności informowania o planach na przyszłość (odmiana czasownika wollen, szyk zdania po czasowniku modalnym)
Przebieg: Uczniowie z poszczególnych grup siadają w kręgu naprzemiennie.
Uczniowie jeden po drugim mówią o swoich planach na przyszłość. Zadaniem każdej kolejnej osoby jest wymienienie zawodów, które po kolei wymieniali poszczególni uczniowie i dodanie swojego zawodu. Uczeń, który się pomyli wycofuje krzesełko w tył. Wygrywa grupa, która straciła jak najmniejszą liczbę członków.
Środki językowe:
Ich will/möchte Kellner werden. Er/sie will Kellner/in werden.

Lebendiges Memory. Żywe memory
Cel: ćwiczenie spostrzegawczości, budowanie poprawnych zdań – udzielanie informacji o miejscu pracy i wykonywanej czynności w danym zawodzie
Przebieg: Uczniowie z każdej grupy sami wybierają eksperta. Eksperci siadają na krzesełkach a itd. nich ustawiają się uczniowie w rzędach i kolumnach (w zależności od liczby uczniów 3x3, lub 3x4). Każdy z uczniów losuje karteczkę, z nazwą zawodu. Eksperci z poszczególnych grup wskazują naprzemiennie po dwóch wybranych przez siebie uczniów. Wskazany uczeń nie podaje nazwy zawodu, a jedynie gdzie pracuje i co robi. Eksperci muszą zastanowić się jaki zawód wykonuje dana osoba i zapamiętać ich miejsce ustawienia. Ich zadaniem jest bowiem znalezienie pary uczniów wykonujących ten sam zawód. Wygrywa grupa, której ekspert wskazał większą liczbę par.

Wir zeichnen ein Bild
Cel: rozumienie wypowiedzi zawierającej relacje przestrzenne
Przebieg: Nauczyciel powoli opisuje obrazek, uczniowie rysują według instrukcji (obrazek nie powinien zawierać szczegółów trudnych do narysowania). Zwycięża uczeń, który popełnił najmniej pomyłek.
Ein Zeuge sein
Cel: ćwiczenie spostrzegawczości, pamięci, utrwalanie słownictwa dotyczącego opisu pokoju
Przebieg: Pokazujemy przez krótką chwilę kolorowe zdjęcie przedstawiające wybrane pomieszczenie (itd. pokój). Uczniowie pojedynczo lub grupami zapisują najwięcej zapamiętanych szczegółów (meble, położenie). Wygrywa ten, kto ma najwięcej prawdziwych informacji.

Rate mal!
Cel: ćwiczenie tworzenia pytań
Przebieg: Wybieramy jakiś mebel znajdujący się w klasie i mówimy „Ich sehe etwas, was du nicht siehst und es ist alt ...” lub „ (...) es beginnt mit <S>” (dodajemy pewną sugestię).
Uczniowie zadają pytania: Steht das an dem Schreibtisch?, Ist das ein Tisch? Itp.
Komu uda się odgadnąć, ten tworzy kolejną zagadkę.

Das Abecedarium
Cel: utrwalanie słownictwa
Przebieg: Uczniowie w grupach zapisują alfabet (literka pod literką), na dużym papierze. Do każdej litery uczniowie dopisują słowa związane z podanym tematem. Jeśli brak pomysłu na litery X lub Z piszemy „da fällt mir (uns) nichts ein”. Zamiast pojedynczych słów do każdej litery można dopisać zdanie.

Tworzenie historyjek
Cel: Utrwalenie konstrukcji czasu Perfekt
Przebieg: Podajemy pierwsze zdanie (itd. proponujemy zdanie: „Mein Wochenende habe ich zu Hause verbracht” ). Każdy uczeń dopisuje kolejne, łączące się logicznie z poprzednim. Powstaje historyjka, którą prezentujemy na zakończenie zabawy.

Ein geteilter Text
Cel: układanie tekstu z fragmentów
Przebieg: Klasa podzielona jest na grupy dwu- lub czteroosobowe. Nauczyciel przygotowuje w domu niezbyt trudny, lecz nieznany uczniom tekst, składający się z kilkunastu zdań. Tekst należy podzielić na kilka fragmentów, przepisać fragmenty na osobnych kartkach i każdemu zespołowi dać komplet kartek.
Atrakcyjnym urozmaiceniem tej zabawy jest wersja, w której fragmenty tekstu otrzymują poszczególni uczniowie. Zabawę zaczyna uczeń, któremu wydaje się, że jego kartka zawiera początek opowiadania (taka forma tekstu ułatwia i mobilizuje do pracy). Jeśli nauczyciel potwierdzi prawidłowość fragmentu, uczeń przepisuje go na tablicy. Zabawa toczy się tak długo, aż powstanie kompletny tekst.

Ich habe gestern ein Buch gelesen.
Cel: tworzenie zdań w czasie Perfekt
Przebieg: Nauczyciel zapisuje na tablicy pierwsze zdanie w czasie Perfekt. Uczniowie podchodzą kolejno do tablicy, każdy przekształca poprzednie zdanie, zmieniając jeden dowolny człon.
Przykłady przekształceń:
Ich habe gestern ein Buch gelesen.
Ich habe gestern ein Buch gekauft.
Robert hat gestern ein Buch gekauft.
Robert hat am Montag ein Buch gekauft.
Robert hat am Montag ein Radio gekauft.
Robert hat am Montag ein Radio repariert.

Möbel – Memory
Cel: Utrwalenie nazw mebli
Przebieg: Uczniowie otrzymują karteczki z polskimi i niemieckimi nazwami mebli. Uczniowie na przemian odkrywają dwie karteczki. Jeśli słówko polskie i niemieckie pasuje do siebie, uczeń zabiera tę parę i odkrywa następną. Jeśli nie pasuje, grę przejmuje kolega/koleżanka. Wygrywa uczeń, który zbierze jak najwięcej par.

Finde mich!
Cel: utrwalanie budowania pytań i udzielanie odpowiedzi
Przebieg: Każdy z uczniów otrzymuje kartę pracy z pytaniami. Uczniowie podchodzą kolejno do koleżanek i kolegów, zadają pytania z kart pracy i udzielają na nie odpowiedzi. Osoba, która odpowie twierdząco na pytanie, składa swój podpis w danej rubryce. Celem gry jest jak najszybsze zebranie podpisów we wszystkich rubrykach. Wygrywa osoba, która najszybciej zbierze podpisy.

Meteoritenschwarm
Cel: utrwalanie budowania pytań i udzielanie odpowiedzi
Przebieg: Uczniowie zapisują na kartkach informacje na swój temat (itd. co potrafią robić, czego nie potrafią – ¾ informacje). Kartki zostają zgniecione (papierowa kula) i wyrzucone jednocześnie w górę. Każdy z uczniów zabiera kulę (lub łapie) i musi odszukać osobę, o której informacje ma na kartce. Pytania: np. Wer kann singen?/ Kannst du Schach spielen).

Fliegende Wörter
Cel: Budowanie zdań
Pryebieg: Uczniowie podzieleni na dwie grupy. Każda grupa przygotowuje listę słów (itd. obowiązki domowe, czasowniki zwrotne itd., czasowniki – czas przeszły). Następnie każda z grup „rzuca” dane słowo, z którym grupa przeciwna musi ułożyć poprawne zdanie. Wygrywa grupa, która ułoży jak najwięcej poprawnych zdań.
Źródła:
Opracowanie włąsne na podstawie:
• Publikacja w ramach projektu Deutsch-Wagen-Tour, Spielideen für den Deutschunterricht
• Irena Nowicka, Dorota Wieruszewska, Gry i zabawy językowe. Kompass neu