Mistrzowska zwięzłość bajki "Żółw i mysz" Ignacego Krasińskiego

SCENARIUSZ DO LEKCJI W KLASIE 5
Czas: 1 godzina lekcyjna
Temat: MISTRZOWSKA ZWIĘZŁOŚĆ BAJKI „ŻÓŁW I MYSZ” Ignacego Krasińskiego
Cele: Uświadomienie bogactwa treści mieszczącego się w epigramatycznej bajce „Żółw i mysz”; sformułowanie morału – w postaci aforyzmu; opowiadanie ustne (w opowiadaniu zastępowanie czasownika „mówić” innymi).
1. Przypomnienie informacji o Ignacym Krasickim oraz o bajce jako gatunku literackim.
wypełnienie ćwiczeń, dokończ zdanie.

2. Przeczytanie i wysłuchanie bajki „Żółw i mysz” I. Krasickiego.
Dzielenie się pierwszymi spostrzeżeniami (np. w porównaniu z bajką „Przyjaciele”). Zdumiewa krótkość tekstu; zaledwie czterowiersz. Dziwi pierwsze zdanie rozpoczynające się od „Że”.
(Można policzyć wyrazy w bajce - 27!)

3. Krótkość bajki, a ilość zawartej w niej informacji. Nakłaniamy dzieci, aby uważnie przeczytały tekst (2x), a następnie notujemy na tablicy zgłaszane informacje zawarte w bajce:

a) rozmowa odbyła się między myszą a żółwiem,
b) mysz prawdopodobnie miała swą norę w pałacu,
c) mysz żałowała żółwia, że ma tak ciasny dom i nieustannie w nim siedzi i że mu niewygodnie,
d) żółwia zdenerwowało współczucie myszy,
e) przyznaje, że jego dom jest ciasny i skromny,
f) jest dumny, że jest to jego własny dom,
g) gardzi myszą, która nie ma własnego domu, więc jest na łasce innych, możnych,
h) nie chciałby być w sytuacji myszy.

4. Polecenia dla uczniów:
a) wypiszcie bohaterów utworu,
b) wskażcie rozważany w utworze problem – zajmowane przez poszczególne zwierzęta stanowiska,
c) jaka nauka płynie z bajki? Jak ją rozumiecie ? (można zacytować)
d) jak zbudowana jest bajka? (wersy, sylaby, rymy),
e) zapiszcie krótki dialog między myszą a żółwiem.

5. Jak przedstawić konflikt opowiedziany w bajce?
Scharakteryzujcie bohaterów tego konfliktu. Jakie cechy uosabiają ?

Stwierdzenie, że w bajce ukryty jest kontrast, przeciwieństwo, konflikt. Zwycięsko wychodzi z tego starcia żółw i wartości, które uosabia.

Sformułujcie więc, w postaci aforyzmu, sentencji, złotej myśli morał bajki:

Lepszy domek ciasny, ale własny, niż cudze pałace.


6. Podsumowanie i utrwalenie zdobytych na lekcji informacji (ustne/pisemne).

Dokończ zdanie:
Lekcja uświadomiła mi, że............................... .

7. Zadanie domowe:
a) Napisz opowiadanie pt. „Spotkanie myszy z żółwiem”,
b) Przeczytaj bajkę (2x) J. Krasickiego pt. „Czapla, ryby i rak” str. 116 z podręcznika (zastanów się nad morałem).
c) Ćwiczenie z karty pracy: połącz nazwy zwierząt z nazwami cech,
Dla chętnych: nauczyciel rozdaje gotowe ćwiczenia.
8. Ocena aktywności uczniów, pożegnanie klasy.