Wychowanie ekologiczne w przedszkolu

Świat w którym żyjemy i w którym dorastają nasze dzieci jest już zupełnie inny niż ten , jaki znali nasi rodzice i dziadkowie. Niewyobrażalna gospodarka ekspansyjna, ciągły pośpiech i rozwój przyczyniają się do ogromnego zniszczenia naszego środowiska. Dwudziesty pierwszy wiek to nie tylko następna era w życiu ludzkości , ale także kolejny rozdział w ograbianej i niszczonej bezlitośnie przyrodzie. Cierpią nie tylko ludzie , coraz bardziej okaleczeni przez chemię i choroby , cierpią miliardy zwierząt i roślin , które pozbawiamy naturalnych warunków do egzystencji i wychowywania następnych pokoleń . Ekolodzy od wielu lat wołają o pomoc ,pomoc dla całej planety , naszych dzieci , wnuków, światowej fauny i flory . Może właśnie na nas , nauczycielach po części spoczywa ciężar uczulenia i pokazania naszym pociechom , czym będzie świat bez tlenodajnych roślin, bez otaczających nas zwierząt........ a w konsekwencji bez gatunku ludzkiego.Czy wreszcie człowiek jako niezwykle inteligentna i rozumna istota powie dosyć!!! Obudźmy się i róbmy coś ,co ochroni Błękitna Planetę przed samozagładą.
Nowa epoka potrzebuje pokolenia kierującego się w życiu innym systemem wartości. Niezbędne staje się wychowywanie poprzez ekologie i to nie tylko w szkołach ale także w przedszkolu.Zupełnie nowatorski system wychowawczy oparty na ekologicznych wartościach może stać się Arką Noego i kluczem do przetrwania i rozwoju życia na ziemi.
Zatem, aby wychowywać i nauczać zgodnie z wymogami ekologii , musimy zrozumieć sens i znaczenie słowa ekologia.
Efektem badań ekologii jest obraz świata , w którym wszystkie jego elementy są powiązane w najróżniejsze zależności , przywodzące na myśl sieć pajęczą. Człowiek jest tylko jednym z nielicznych ogniw, lecz nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji ,podobnie jak inne elementy tej struktury. Jeśli naruszymy maleńki człon tej układanki , całość zatraci swój charakter, odporność i przeznaczenie.
Ekologia doprowadza do nowego pojmowania świata jako systemu holistycznego, całościowego . Jeżeli chcemy jeszcze chronić świat, musimy chronić życie w całym aspekcie jego znaczenia. Jeżeli chcemy wychowywać dzieci zgodnie z zasadami ekologii , nasze działania i cały proces dydaktyczno – wychowawczy musi ujmować perspektywę świata w taki a nie inny sposób.
Fundamentalna wartością myślenia ekologicznego staje się szacunek dla wszelkiego życia.Każda jego forma jest niepowtarzalna i unikatowa, potrzebna dla zachowania całości.
Jakże wymowne stają się słowa Aldouxa Huxleya , który skierował je do nas dorosłych a przy tym wspaniałych nauczycieli cyt.,, Sprawcie , aby od samego początku było jasne , że całe życie jest zależnością. Pokażcie im , że zależności są w lasach, na polach,w stawach, strumieniach, w wiosce i kraju...''
Naszym zadaniem jest nauczenie dzieci myślenia o wszystkim dookoła z miłością , czcią i wrażliwością.Uczmy je, że w przyrodzie wszystko jest cudem o nieopisanej urodzie i przeznaczeniu. Nie oceniajmy, nie krytykujmy, uczmy otwartości i jasnego pojmowania rzeczywistości. Przecież dzieci nie mają kryteriów wartości , chłoną wszystko takie , jakim ono jest. To my , dorośli niepotrzebnie wypaczamy ich spostrzeżenia, doświadczenia i doznania. Mówmy o wyjątkowości każdego życia nie zależnie czy jest nim chwast czy lepka ropucha . Przecież one są jedyne i naprawdę piękne.
Uczmy nasze dzieci i wychowanków odpowiedzialności za nas, innych ludzi, zwierzęta ,rośliny i środowisko.Sięgnijmy jeszcze dalej i pomyślmy o następnych pokoleniach.Przyjmijmy taki styl życia ,myślenia i gospodarowania aby pozostawić planetę w nie gorszym stanie ,niż my ją otrzymaliśmy. Jest to zadanie na całe życie dla każdego z nas , ale najwłaściwszy moment do jego podjęcia to właśnie pierwsze lata życia, kiedy kształtujemy młode pokolenie.
Myśleć ekologicznie to także zdolność współczucia i odczuwania tak jak inni. Uczmy dzieci zamiany ról. Pokazujmy ,jak czuje się ktoś krzywdzony. Niech uczą się myśleć tak, jak one ,niech czują i doświadczają tego co one. Róbmy eksperymenty, pokazujmy jak to jest stać na stanowisku ofiary.Pamiętajmy ,że zwierzęta i rośliny są bezbronne w kontakcie z człowiekiem.Prowokujmy pytania i odpowiadajmy na nie. Odwołujmy się do przykładów dzieci ,które kochają niezależnie od koloru, wyglądu, kształtu , zapachu.
Pamiętajmy o jeszcze jednej kwestii, jaką jest umiar. Zastanówmy się nad każdym krokiem , jaki zrobimy. Nasza planeta ma ograniczone zasoby i możliwości. Nauczmy dzieci , aby nie były zachłanne i szanowały ,to co mają . Jeżeli zabierzemy za dużo , ucierpią inni. Jakże bezmyślnie wyrzucamy jedzenie, czy marnujemy wodę , gdy inni umierają z ich braku. Uczulajmy dzieci na te problemy aby nie popełniały naszych błędów.
Jak zatem uczyć młode pokolenia ekologii i przestrzegania jej praw? Myślę, że powinniśmy zacząć od zmian w nas samych , naszym pojmowaniu świata i jego zasobów. Jeżeli nauczymy się żyć w zgodzie z naturą jest duża szansa , że dzieci które wychowamy będą postępować podobnie, będą myśleć i działać jak my.
Zapominamy ,że sztuka,muzyka i bezpośrednie obcowanie z naturą są równie ważnymi metodami poznania świata jak nauka czytania i pisania. Przedszkole jest zatem pierwszą instytucją , która stara się rozwijać młodego człowieka w pełni i w sposób zrównoważony. Pozwalajmy dzieciom na spontaniczność, dostarczajmy bodźców do poznawania,uczmy odczuwać i rozumieć nasz świat i nie zatracajmy ciekawości dzieci poprzez ciężar naszych stereotypów i zahamowań.