Pudełko zwane wyobraźnią - scenariusz lekcji języka polskiego

SCENARIUSZ PRZEBIEGU ZAJĘĆ LEKCYJNYCH W KLASIE 6
Temat: Wyczarowujemy rzeczywistość - o potędze wyobraźni na podstawie wiersza Zbigniewa Herberta „Pudełko zwane wyobraźnią”.
Cele:
- ożywianie wyobraźni, nakłaniania do opisania wymyślonych światów
- rozwijanie umiejętności analizy i interpretacji utworów poetyckich
- rozwijanie wyobraźni uczniów
- poznanie najważniejszych faktów z życia i twórczości Zbigniewa Herberta
- kształtowanie motywacji czytelniczych uczniów.
Formy pracy:
- indywidualna
Metody/techniki:
- praca z tekstem
- burza mózgów
- piramida priorytetów
- rozmowa kierowana
- redagowanie wypowiedzi pisemnych
Środki dydaktyczne:
- tekst wiersza, Zbigniewa Herberta „Pudełko zwane wyobraźnią”
- słowniki: języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, frazeologiczny
- kserokopie kart pracy
- pudełko (tekturowe lub blaszane)
- tablica interaktywna, tekst wiersza do wysłuchania
Czas trwania zajęć:
- 1 godzina lekcyjna


Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne:
- powitanie klasy
- sprawdzenie listy obecności
2. Poznanie podstawowych faktów z życia twórczości Zbigniewa Herberta:
Prosimy uczniów o zamknięcie oczu i wyciszenie się. Wysłuchanie tekstu wiersza z płyty. Nauczyciel lub chętny uczeń wcielający się w rolę poety czyta wiersz Z. Herberta „Pudełko zwane wyobraźnią”.
Po wysłuchaniu uczniowie otwierają oczy i mówią , co wyobrazili sobie podczas słuchania wiersza.
3. Czym jest wyobraźnia?
Pytamy uczniów, dlaczego podczas słuchania wiersza musieli mieć zamknięte oczy? Odpowiadają, że po to , aby wczuć się w nastrój wiersza, skupić się, żeby lepiej zadziałała wyobraźnia. Uczniowie wypisują swoje skojarzenia ze słowem wyobraźnia, tworząc mapę myśli.
Następnie próbują samodzielnie zdefiniować to pojęcie oraz wypisują wyrazy bliskoznaczne do słowa wyobraźnia. W razie trudności mogą skorzystać ze słowników języka polskiego, oraz słownika wyrazów bliskoznacznych.
a) wyobrażać sobie – odtworzyć mocą wyobraźni zobaczyć w wyobraźni.

b) wyjaśnić znaczenie pojęcia wyobraźnia. W razie trudność uczniowie mogą skorzystać ze słownika języka polskiego.
wyobraźnia - ........... .

c) wypisać wyrazy bliskoznaczne do słowa wyobraźnia. W razie trudność uczniowie mogą skorzystać ze słownika wyrazów bliskoznacznych.
wyobraźnia - ........... .

4. Zegar a wyobraźnia
Uczniowie analizują pierwszą i ostatnią zwrotkę wiersza. Zastanawiają się, jaki motyw łączy obie strofy. W rozmowie kierowanej odpowiadają, że jest to zegar. Uzupełniają tekst dotyczący symboliki zegara i związku czasu z wyobraźnią.
5. Jak rozwijać wyobraźnię?
Prosimy o zrobienie notatek z formie mapy myśli biorąc pod uwagę zarówno swoje pomysły, jak i wnioski z przebiegu zajęć:
- grupa 1 – Co przeszkadza w rozwijaniu wyobraźni?
- grupa 2 – Co należy robić, aby rozwijać swoją wyobraźnię?
6. Po co mi wyobraźnia?
Uczniowie indywidualnie w formie piramidy priorytetów odpowiadają na pytanie: Do czego jest mi potrzebna wyobraźnia?
7. Pudełko zwane wyobraźnią.
W ramach podsumowania prosimy, by każdy uczeń wyjął z pudełka po jednym obrazku i umieścił go na tablicy. Obrazki układamy wokół słowa wyobraźnia. Pytamy uczniów, czemu miało służyć wykonanie tego zadania. Uczniowie samodzielnie odgadują, że takie pudełko zwane wyobraźnią posiada każdy człowiek. Jeśli tylko chce, może je otworzyć i znaleźć w nim wiele więcej obrazów.

PRZESZKADZA:
POMAGA:

PIRAMIDA: Do czego jest mi potrzeba wyobraźnia?

8. Zadanie domowe:

Puść wodzie wyobraźni i napisz krótkie opowiadanie pt. „Gdybym mógł zatrzymać czas...”.

9. Czynności kończące przebieg zajęć:
- ocena aktywności uczniów
- pożegnanie klasy.


KARTA PRACY

Zadanie 1.
Omawiany utwór to:
a) ballada
b) baśń
c) wiersz wolny
d) opowiadanie
Zadanie 2.
Na podstawie przeczytanego wiersza zdecyduj, czy informacje są prawdziwe (P), czy fałszywe (F). Zakreśl w kółko prawidłową odpowiedz.
a) w utworze występują regularne rymy ........................................P.............. F,
b) utwór składa się z 6 zwrotek ........................................P.............. F,
c) we wszystkich zwrotkach występuje jednakowa liczba wersów ....................P.............. F,
a) wersy nie składają się z jednakowej liczby sylab ........................................P.............. F,
b) nastrój wiersza jest spokojny i łagodny ........................................P.............. F,

Zadanie 3.
Uzupełnij tabelę. Wypisz z wiersza zaklęcia oraz wywołane przez nie obrazy.


Zaklęcia poetyckie
Obrazy
„zastukaj palcem w ścianę” kukułka, drzewa, las

„zaświstaj cienko” rzeka, góry, doliny

„chrząknij znacząco” miasto z wierzą, murem, żółtymi domkami
„zamknij oczy” śnieg, przykrywający drzewa i czerwoną wieżę, zegar

Zadanie 4.
Uzupełnij luki w poniższych zdaniach.
Elementem łączącym pierwszą i ostatnią zwrotkę jest 1) ......zegar.... .
Jest on symbolem 2) ......czasu, przemijania.......... . Jest to związane z wyobraźnią, ponieważ 3) w naszej wyobraźni możemy zatrzymać czas, przenieść się do innej epoki...



KARTA PRACY

Zadanie 1.

Omawiany utwór to:
e) ballada
f) baśń
g) wiersz wolny
h) opowiadanie
Zadanie 2.
Na podstawie przeczytanego wiersza zdecyduj, czy informacje są prawdziwe (P), czy fałszywe (F). Skreśl złą odpowiedź.
d) w utworze występują regularne rymy ........................................P.............. F,
e) utwór składa się z 6 zwrotek ........................................P.............. F,
f) we wszystkich zwrotkach występuje jednakowa liczba wersów ....................P.............. F,
c) wersy nie składają się z jednakowej liczby sylab ........................................P.............. F,
d) nastrój wiersza jest spokojny i łagodny ........................................P.............. F,

Zadanie 3.
Uzupełnij tabelę. Wypisz z wiersza zaklęcia oraz wywołane przez nie obrazy.


Zaklęcia poetyckie
Obrazy
„zastukaj palcem w ścianę”

rzeka, góry, doliny

„chrząknij znacząco”

śnieg, przykrywający drzewa i czerwoną wieżę, zegar


Zadanie 4.
Uzupełnij luki w poniższych zdaniach.
Elementem łączącym pierwszą i ostatnią zwrotkę jest 1) ........... .
Jest on symbolem 2) .................................... . Jest to związane z wyobraźnią, ponieważ 3) ........................................ .