Obrona własnych granic - scenariusz zajęć świetlicowych

Klasy: I-III
Data: marzec

Cele ogólne:
- kształtowanie umiejętności mówienia NIE;
- nabycie umiejętności właściwego reagowania w różnych sytuacjach społecznych;
- rozwijanie zdolności komunikacyjnych;
- zachęcanie do pracy w grupie.

Cele operacyjne. Uczeń:
- potrafi umiejętnie wyrażać swoje opinie, krytykę, potrzeby;
- umie przyjmować krytykę, oceny, pochwały;
- wie, jak odnosić się do innych;
- integruje się w zabawie;
- umie skutecznie działać w grupie.


Metody pracy:
- pogadanka;
- drama;
- dyskusja.


Formy pracy:
- indywidualna;
- zespołowa;
- grupowa.

Środki dydaktyczne:
- kartki z tekstem.


Przebieg zajęć:

I. Część wstępna:

1. Przywitanie pani psycholog.
2. Zapoznanie uczestników z tematem zajęć.

II. Część zasadnicza:

1. Przeprowadzenie pogadanki przez psychologa na temat: „ Asertywność – sztuka mówienia NIE”i udzielenie odpowiedzi na pytania:
- Czym jest asertywność?
- Dlaczego mówi się, że asertywność to sztuka?
- Czym cechuje się osoba asertywna?
- Jakie są zachowania nie asertywne?
2. Zabawa „Marionetka”
Jeden uczeń-ochotnik odgrywa „marionetkę”. Każdy może „bawić się marionetką”, tzn. zmienić jej pozycję pociągając za wyimaginowane sznureczki. Po 5 min. Nauczyciel prosi „marionetkę” o podzielenie się swoimi odczuciami : Jak czuł się w roli marionetki? Co czuł , gdy musiał wykonywać wszystkie dyspozycje? Czy miał ochotę się zbuntować?
Nauczyciel kieruje pytania także do pozostałych uczniów. Czy zmuszanie kogoś do robienia czegoś wbrew jego woli jest przyjemne? Czy chcieliby być w roli marionetki?
Zabawa kończy się następującym wnioskiem: trzeba nauczyć się odmawiania, protestowania, sprzeciwiania się w różnych sytuacjach, w których jesteśmy namawiani do zrobienia czegoś, o czym wiemy, że nie powinno się tego zrobić.
3. Omówienie sposobu odmawiania.
Prowadzący , posługując się foliogramami „Sześć sposobów odmawiania” wyjaśnia dzieciom, w jaki sposób mogą wykorzystać te propozycje w codziennym życiu.
Sześć sposobów odmawiania:
- powiedz „nie”
- zmień temat
- odejdź
- zignoruj propozycję
- podsuń lepszy pomysł
- powiedz coś śmiesznego.
4.Odgrywanie scenek.
Prowadzący dzieli uczniów na cztery grup. Każda grupa otrzymuje tekst opisujący sytuacje namawiania. Dzieci mają za zadanie podanie sposobu odmówienia odpowiadającego opisywanej scence. Po siedmiu minutach poszczególne grupy prezentują swoje teksty i proponują przykłady rozwiązania problemu.
Przykłady scenek :
1.Wracasz ze szkoły, podjeżdża do ciebie samochód. Wychyla się z niego obcy mężczyzna i mówi, że zna twojego tatę i że podwiezie cię do domu. Wiesz, że nie powinno się wsiadać do samochodów nieznajomych osób. Jak poradzisz sobie w tej sytuacji?
2. Do ciebie i twoich kolegów podchodzi kilku starszych uczniów. Mają piwo i papierosy. Udaje im się namówić twoich kolegów do spróbowania piwa, a ty nie masz ochoty. Jak możesz postąpić?
3. Czekasz w długiej kolejce na obiad w stołówce szkolnej. Nagle podchodzi kilku chłopaków i pytają, czy mogą stanąć przed tobą. Wiesz, że nie byłoby to w porządku wobec tych, którzy stoją za tobą. Co zrobisz lub powiesz?
4. Koledzy z klasy wyłudzają pieniądze od uczniów klas młodszych. Namawiają cię, żebyś do nich dołączył Wiesz, że jeśli się to wyda, możecie mieć kłopoty w szkole i w domu. Jak zareagujesz?
Po omówieniu scenek nauczyciel pyta odgrywających role : jak czuła się osoba odmawiająca? Czy trudno było odmawiać? Pyta także pozostałych uczniów, jak zachowaliby się w przedstawianych sytuacjach i co zmieniliby w wypowiedziach uczestników scenek.
III. Część końcowa:
1. Zabawa „Dziękuję, nie...”- podsumowanie zajęć.
Podsumowując zajęcia nauczyciel wyraźnie podkreśla, że odmawianie jest trudną sytuacją, z którą nie tylko dzieci maja kłopoty- życie codzienne przynosi wiele sytuacji, w których należy odmawiać. W pewnych sytuacjach nieumiejętne powiedzenie NIE rodzi dramatyczne skutki, zwłaszcza w sytuacjach przemocy, a także dotyczących picia alkoholu, zażywania środków odurzających , palenia papierosów.
Zajęcia kończą się zabawą, w czasie której uczniowie ćwiczą umiejętność odmawiania. Każdy uczeń odpowiada w sytuacji namawiania wypowiadając formułę grzecznego odmówienia stosując zwrot „dziękuję , nie...”.. Pozostali uczestnicy nie pomagają pytanej osobie.
2. Podziękowanie pani psycholog za przeprowadzenie pogadanki.


Literatura:
B. Roszkiewicz, J. Jarej, Warsztaty Edukacji Teatralnej. Teatr Dziecięcy, Wydawnictwo Europa, 2009