"Einem jeden Stand* das passende Kleid" - "Dla każdego stanu* odpowiedni ubiór". Tłumaczenie tekstu z j. niemieckiego na język polski

Einem jeden Stand * das passende Kleid

Heute ist es jedem erlaubt, sich zu kleiden, wie es ihm gefällt; aber es ist noch gar nicht so lange her, dass die Regierenden vorschrieben, was die Bürger zu tragen hatten.
Von Karl dem Großen im Jahre 808 bis zur Französischen Revolution im Jahre 1789 war es üblich, dass die Herrscher für ihre Untertanen eine Kleiderordnung erließen. Sogar freie Städte und Republiken wie die Schweiz regelten das Tragen der Kleidung. Den Herrschenden ging es darum, die feudale Ordnung auch äußerlich dadurch zu festigen, dass sie die Stände durch ihre Kleidung deutlich voneinander unterschieden. Außerdem wollten sie die einheimische Textilwirtschaft vor auswärtiger Konkurrenz schützen; so wurde es großen Gruppen der Bevölkerung, etwa den Bauern, nicht gestattet, ausländische Stoffe zu kaufen und zu tragen.
Ein Beispiel für eine besonders umfangreiche Kleiderordnung ist die, welche Herzog Eberhard Ludwig im Jahre 1712 für das Land Württemberg verkündete. Er ließ das Volk in neun Klassen einteilen. Die oberen fünf Klassen mussten die französische Haartracht übernehmen. Es wurde genau festgelegt, was den einzelnen Klassen an Kleidung und Schmuck erlaubt war und was nicht. So waren Gold und Silberstoffe allein der Familie des Herzogs vorbehalten. Die erste Klasse, zu der die obersten Regierungsbeamten und Offiziere gehörten, durften Kleider aus Samt tragen, die übrigen Klassen nicht. Von der dritten Klasse an waren seidene Kleider verboten. Für die weiteren Klassen wurden Höchstpreise für die Kleiderstoffe festgelegt. Die Untertanen der letzten vier Klassen, zu denen Apotheker und Künstler, niedere Beamte, Handwerker und Gastwirte sowie zuunterst die Bauern gehörten, durften keine ausländischen Stoffe benutzen. Aber auch hier gab es noch beträchtliche Unterschiede; so durften die Wirtsleute Schmuck anlegen, was den Bauernfamilien untersagt war.

* soziale, gesellschaftliche, berufliche Stellung


Äußern Sie sich ausführlich zu wenigstens einer der folgenden Fragen bzw. Aufgaben:

- Halten Sie es für gut, dass man heute normalerweise Menschen nicht nach ihrer Kleidung gesellschaftlich einordnen kann?
- Halten Sie eine Schuluniform für richtig?
- Sollte man sich nach der Mode richten?


Dla każdego stanu* odpowiedni ubiór

Dzisiaj każdemu wolno ubierać się tak, jak się nam podoba; ale jeszcze nie tak dawno to rządzący określali, co poddani mieli nosić.
Od czasów Karola Wielkiego w roku 808 aż do Rewolucji Francuskiej w roku 1789 było w zwyczaju, że panujący wydawali swoim poddanym zasady dotyczące ubioru. Nawet wolne miasta i republiki jak Szwajcaria regulowały noszenie odzieży. Rządzącym chodziło o to, by w ten sposób umocnić zewnętrznie porządek feudalny tak, wystany wyraźnie się od siebie różniły ubiorem. Ponadto chcieli chronić miejscową gospodarkę tekstylną przed konkurencja zewnętrzną; tak więc wielkim grupom społeczeństwa, choćby chłopom, nie wolno było kupować i nosić zagranicznych materiałów.
Przykładem szczególnie obszernego zbioru zasad dotyczących ubioru jest ten, który ogłosił książę Eberhard Ludwig w roku 1712 dla landu Wirtembergia. Nakazał on podział ludności na Newe klasy. Wyższe pięć klas musiały przyjąć francuski styl uczesania. Dokładnie określono, co dla poszczególnych klas było dozwolone w kwestii ubioru i biżuterii a co nie. Tak więc materiały złote i srebrne zostały zachowane wyłącznie dla rodziny księcia. Pierwsza klasa, do której należeli urzędnicy rządowi i oficerowie, mieli prawo do noszenia ubrań aksamitnych, pozostałe klasy nie. Od trzeciej klasy zakazane były materiały jedwabne. Dla innych klas określono ceny maksymalne na materiały na ubrania. Poddani ostatnich czterech klas, do których należeli aptekarze i artyści, niżsi urzędnicy, rzemieślnicy i karczmarze jak i najniżsi chłopi, nie mieli prawa używać materiałów zagranicznych. Ale również tutaj występowały znaczące różnice, chociażby gospodarze mieli prawo do noszenia biżuterii, co rodzinom chłopskim było zabronione.

*pozycja socjalna, społeczna, zawodowa


Proszę wypowiedzieć się na co najmniej jedno z poniższych pytań względnie zadań:

- Czy uważają Państwo za słuszne, że dziś w zasadzie nie da się rozróżnić pozycji społecznej ludzi na podstawie ich ubioru?
- Czy uważają Państwo za słuszne mundurki szkolne?
- czy należy kierować się modą?