Kilka słów o Metodzie Dobrego Startu

METODA DOBREGO STARTU

Metoda Dobrego Startu (MDS) została opracowana przez Martę Bogdanowicz na wzorach francuskiej metody Le Bon Depart, (w tłumaczeniu na język polski - dobry odjazd, odlot, start) której autorką była Thea Bugnet. Bazując na ogólnej idei metody, przez szereg lat bezpośredniej pracy z dziećmi profesor Marta Bogdanowicz opracowała strukturę zajęć, ćwiczenia, techniki prowadzenia ćwiczeń, zestawy wzorów, piosenek składających się na aktualną formę Metody Dobrego Startu.
Metoda Dobrego Startu adresowana jest do dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym oraz do dzieci starszych, których rozwój psychoruchowy przebiega z pewnymi nieprawidłowościami.
MDS należy do metod edukacji i terapii angażujących uczenie polisensoryczne. Założeniem tej metody jest wszechstronne wspomaganie rozwoju dziecka przez jednoczesne rozwijanie funkcji - językowych, wzrokowych, słuchowych, czuciowych (ruchu i dotyku), motorycznych ,oraz ich współdziałania czyli integracja percepcyjno-motoryczna. MDS kładzie też duży nacisk na ustalenie ręki dominującej, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.
Cele metody to:
-Usprawnianie psychomotorycznego rozwoju dziecka.
-Rozwój funkcji wzrokowych, słuchowych, językowych, ruchowych i ich integracja; lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni a więc funkcji leżących u podstaw pisania i czytania.
MDS może być zastosowana zarówno w profilaktyce, jak i w rehabilitacji.

Występują w niej trzy zasadnicze elementy:
-element motoryczny -to ćwiczenia ruchowe, ruchowo-słuchowe, a także ruchowo-słuchowo-wzrokowe czyli ruchy zharmonizowane z rytmem piosenki, wykonywane podczas reprodukowania znaków graficznych;
-element słuchowy -to piosenki, wierszyki, zdania, wyrazy;
-element wzrokowy -to znaki graficzne (łatwe wzory, wzory literopodobne, litery i znaki matematyczne).

Zajęcia prowadzone Metodą Dobrego Startu z punktu widzenia organizacyjnego przebiegają według schematu:
Cześć wprowadzająca:
-ćwiczenia korekcyjne postawy ciała;
-ćwiczenia w orientacji schematu ciała i przestrzeni;
-usprawnianie motoryki rąk;
-ćwiczenia słuchu fonematycznego;
Część zasadnicza:
-ćwiczenia ruchowe (rozwijają świadomość własnego ciała, pamięć, percepcję dotykową i kinestetyczną (odczuwanie ruchu), usprawniają motorykę dużą i małą oraz koordynację ruchów);
-ćwiczenia ruchowo-słuchowe (są bardziej złożone, ponieważ dotyczą nie tylko aspektu ruchowego, ale także dźwiękowego; pomagają kształcić dodatkowo pamięć i percepcję słuchową ,koordynację ruchowo - słuchową);
-ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe (stanowią najbardziej złożoną formę ćwiczeń; dotyczą aspektu ruchowego, słuchowego oraz wzrokowego, dlatego dodatkowo rozwijają także pamięć, percepcję i wyobraźnię wzrokową oraz koordynację dotykowo-kinestetyczno-ruchowo-słuchowo-wzrokową);
Zakończenie:
-ćwiczenia wokalno-rytmiczne
-ćwiczenia relaksacyjne

1. ZAJĘCIA WPROWADZAJĄCE

Cel zajęć:
• budowanie poczucia tożsamości dziecka poprzez poznawanie części ciała, imienia;
• nawiązywanie kontaktu z innymi osobami;
• ćwiczenia korekcyjne postawy ciała;
• ćwiczenia w orientacji schematu ciała i przestrzeni;
• usprawnianie motoryki rąk;
Na koniec dzieci słuchają piosenki, przy której będą wykonywać dalszą część ćwiczeń. Nauczyciel omawia z dziećmi treść piosenki, co służy nauce poprawnego formułowania pytań i odpowiedzi, a także ćwiczy słuch fonetyczny. Dzieci otrzymują materiały, które są ilustracją piosenki.

2. ZAJĘCIA WŁAŚCIWE

Są zasadniczą częścią metody i zostały podzielone na :
• ćwiczenia ruchowe - mogą być prowadzone w formie zabawy ruchowej i nawiązywać do treści piosenki;
• ruchy całego ciała (motoryka duża);
• ruchy bardziej precyzyjne całej dłoni i palców (motoryka mała);
• ćwiczenia jednej ręki;
• obie rączki;
• ruchy jednoczesne;
• ruchy naprzemienne;
• ćwiczenia relaksacyjne;
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe - do ćwiczeń ruchowych dołączony jest element muzyczny, tzn. piosenka. Ich celem jest rehabilitacja zaburzonych funkcji psychomotorycznych.
Kształcą:
• orientację czasowo-przestrzenną;
• precyzję i koordynację ruchów rąk;
• rozwijają percepcję słuchową , poczucie rytmu;
Ćwiczenia ruchowo-słuchowo-wzrokowe - są zasadniczą częścią metody.
Podstawę stanowią wzory graficzne, do których dobierane są piosenki tak , aby ich rytm był zgodny z układem elementów wzoru.
Dzieci odtwarzają ruchem wzór graficzny w rytmie śpiewanej piosenki.
• wzory mogą być z różnych materiałów;
• nauczyciel omawia je i demonstruje ćwiczenia;
• dzieci utrwalają wzór i jego powiązanie z piosenką wodząc po nim palcem;
• odtwarzają wzór ręką w powietrzu, nogą na podłodze, palcem na tacce z piaskiem lub na powierzchni stołu, kredą na tabliczkach, pędzlem w bloku rysunkowym, ołówkiem lub mazakiem w liniaturze zeszytu itp.

Pomoce przydatne podczas zajęć właściwych np.
-woreczki z sypkim materiałem np. ryżem;
-woda, sól, mąka, masa solna, piasek;
-sznurki, wstążki, szarfy, gazety, balony, chusteczki;
-instrumenty muzyczne lub przedmioty, które mogą je zastąpić;
-karty A4 z wzorami;
-wzory o wyrazistej, różnorodnej fakturze;
-tacki np.. z kaszą manną, piaskiem;
-tabliczki, kreda;
-różne arkusze papieru (także z liniaturą);
-karty ćwiczeń MDS;
-różnorodne narzędzia pisarskie- mazaki, kredki, pędzle, ołówki itp.

3. ZAJĘCIA KOŃCOWE

Są to ćwiczenia wokalno-rytmiczne o charakterze relaksującym, wyciszającym, dające odpoczynek, rozładowujące napięcie emocjonalne.

Metoda Dobrego Startu ma wszechstronne zastosowanie w pracy z dziećmi, ponieważ może być wykorzystywana w przedszkolach, szkołach, szkołach specjalnych, zespołach korekcyjno-kompensacyjnych, w nauczaniu indywidualnym, poradniach, ośrodkach leczniczo-pedagogicznych.
MDS może być stosowana zarówno podczas zajęć zbiorowych, jak i indywidualnych.
Zajęcia prowadzone MDS mają charakter zajęć dydaktycznych choć prowadzone są w formie zabawy. Przebiegają w atmosferze pogody, akceptacji i radości dzięki czemu stają się wyjątkową okazją do odreagowania negatywnych napięć emocjonalnych powstałych w skutek trudności i sprzyjają kształtowaniu właściwej postawy wobec otoczenia i siebie samego.
Metoda Dobrego Startu może być wykorzystywana jako forma pracy dydaktycznej z dziećmi o prawidłowym rozwoju - w celu stymulowania go, a także jako forma pracy z osobami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

Metoda Dobrego Startu:
-rozwija aktywność dziecka, optymalizuje jego rozwój psychoruchowy;
-działała stymulująco na rozwój wszystkich analizatorów;
-prowadzi do usprawnienia uwagi, percepcji, pamięci, wyobraźni słuchowej i wzrokowej oraz motoryki i koordynacji wzrokowo- słuchowo- ruchowej, a więc integracji percepcyjno- motorycznej,
-odgrywa dużą rolę w kształtowaniu kompetencji językowych;
-ma aspekt diagnostyczny- ( na podstawie obserwacji zachowania dziecka, analizy trudności na jakie napotyka podczas wykonywania ćwiczeń oraz analizy błędów, terapeuta może wnioskować o przyczynach tych trudności, czyli rodzaju i głębokości zaburzeń, dzięki temu może właściwie ukierunkować dalszą pracę z dzieckiem);
-uczy zachowań społecznych,
-działała tonizująco na system nerwowy dziecka;
-oddziałuje profilaktyczno-terapeutycznie - pozwala zapobiegać występowaniu trudności w uczeniu się i jest formą rehabilitacji;
-daje dziecku dużo radości i satysfakcji;

Przygotowując powyższy materiał korzystałam z materiałów opracowanych przez prof. M. Bogdanowicz i internetu.