Innowacja pedagogiczna o charakterze programowym - program języka niemieckiego "Niemiecki nie jest trudny" opierający się na podobieństwach i różnicach z językiem angielskim

,,Iloma językami mówisz, tylekroć jesteś człowiekiem”
Johann Wolfgang von Goethe


INNOWACJA PEDAGOGICZNA
O CHARAKTERZE PROGRAMOWYM
PROGRAM JĘZYKA NIEMIECKIEGO
„NIEMIECKI NIE JEST TRUDNY”
OPIERAJĄCY SIĘ NA PODOBIEŃSTWACH I RÓŻNICACH Z JĘZYKIEM ANGIELSKIM WPROWADZONY DO REALIZACJI OD ROKU SZKOLNEGO 2015/2016
W GIMNAZJUM NR 17 IM. BOHATERÓW MONTE CASSINO W ŁODZI


Opracował:
mgr Witold Gadzinowski
nauczyciel języka niemieckiego
w Gimnazjum nr 17
im. Bohaterów Monte Cassino
w Łodzi

1. SPIS TREŚCI:
1. Spis treści ........................................ 2
2. Przygotowanie merytoryczne nauczyciela ........................................ 3
3. Wstęp ........................................ 3
4. Charakterystyka innowacji ........................................ 4
5. Cele nauczania ........................................ 5
5.1 Cele ogólne ........................................ 5
5.2 Cele szczegółowe ........................................ 5
6. Treści kształcenia ........................................ 9
7. Procedury osiągania celów ........................................ 19
7.1 Metody nauczania ........................................ 20
7.2 Techniki nauczania ........................................ 21
7.3 Formy pracy ........................................ 22
8. Podstawowy warsztat pracy nauczyciela ........................................ 22
9. Przewidywane osiągnięcia uczniów ........................................ 24
10. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów ........................................ 25
11. Ewaluacja innowacji ........................................ 26
11.1 Arkusz ankiety ewaluacyjnej ........................................ 26
12. Proponowany układ treści nauczania z planem podziału godzin .................. 27
13. Uwagi końcowe ........................................ 31
14. Bibliografia ........................................ 32


2. PRZYGOTOWANIE MERYTORYCZNE NAUCZYCIELA

Witold Gadzinowski - nauczyciel mianowany o wieloletnim stażu pracy, absolwent Uniwersytetu Łódzkiego, Wydziału Filologicznego, kierunek germanistyka, specjalizacja nauczycielska; egzaminator maturalny i gimnazjalny języka niemieckiego Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi. Uzyskał certyfikat biegłości językowej na poziomie C1 Uniwersytetu Cambridge w zakresie języka angielskiego.

3. WSTĘP

Języki obce należą do najbardziej praktycznych i przydatnych obszarów wiedzy, szczególnie w zjednoczonej, integrującej się Europie i zglobalizowanym świecie. Stanowią przepustkę do poznawania świata, innych krajów, ludzi i kultur. Język niemiecki jest statystycznie drugim po angielskim nauczanym językiem obcym w Polsce. W dobie komputerowo – internetowej rewolucji jest również drugim, po angielskim, najpopularniejszym językiem pod względem wyprodukowanych programów komputerowych. Język niemiecki wywodzi się z grupy języków indoeuropejskich, należy do języków germańskich, podobnie jak język angielski. Można zaobserwować wiele podobieństw leksykalnych i gramatycznych między nimi, szczególnie w początkowej fazie nauki. W innowacji chciałbym wykorzystać umiejętności języka angielskiego, moje własne oraz uczniów, do lepszego poznania spokrewnionego – niemieckiego. Z językiem angielskim dzieci spotykają się już w przedszkolu, są nim „bombardowane” na co dzień, w telewizji, radio, kinie, Internecie i kontynuują go przez następne etapy edukacyjne. Moja rola jako nauczyciela nie ogranicza się w tym przypadku tylko do znajdywania różnic i podobieństw do języka ojczystego, ale przede wszystkim do angielskiego. Głównym celem i zarazem metodą będzie nauczanie kontrastywne, odnajdywanie na bieżąco paraleli i kontrastów pomiędzy dwoma a nawet trzema, wliczając język polski, kodami językowymi. Nauczyciel ma za zadanie zachęcić uczniów do swojego przedmiotu. W przypadku języka niemieckiego nie jest to łatwe, chociażby ze względu na aspekt historyczny, względnie „twarde” brzmienie czy niezbyt łatwą gramatykę. Trzeba dlatego podkreślić jego atuty, z jednej strony jest językiem potęgi gospodarczej – czwartej na świecie i pierwszej w Europie. Z drugiej strony, należy do trzech urzędowych języków Unii Europejskiej, obok angielskiego i francuskiego. Ponadto, najwięcej Europejczyków używa języka niemieckiego jako języka urzędowego. To wszystko, pod odpowiednim kierunkiem pedagoga powinno zachęcić gimnazjalistów do przyswajania tego przedmiotu.

4. CHARAKTERYSTYKA INNOWACJI

Innowacja pedagogiczna języka niemieckiego o charakterze programowym „Niemiecki nie jest trudny” przewidziana jest dla uczniów klas pierwszych, drugich i trzecich gimnazjum, którzy dopiero zaczynają naukę tego przedmiotu (poziom podstawowy, III.0). Nauczanie języka niemieckiego w mojej macierzystej szkole odbywa się w systemie 1 – 2 – 2, czyli w pierwszej klasie uczniowie mają jedną godzinę przedmiotu w tygodniu, natomiast w drugiej i trzeciej po dwie lekcje. Program opiera się na podobieństwach i różnicach pomiędzy dwoma spokrewnionymi językami – angielskim i niemieckim i stanowi optymalne uzupełnienie tradycyjnego programu nauczania języka niemieckiego. Języki – nasze kody komunikacyjne są tworem żywym i nieustannie się zmieniają. Szczególnie intensywnym modyfikacjom podlegają języki światowe, w tym angielski i niemiecki, w których praktycznie z dnia na dzień przybywają nowe słówka, przeważnie z zakresu informatyki, gospodarki lub biznesu. W języku polskim mamy również najczęściej do czynienia z anglicyzmami i germanizmami.
Moim zadaniem, jako twórcy programu, będzie nauczanie jednego języka poprzez odniesienia do drugiego, metodą skojarzeniową. Młodzież zna już wiele angielskich wyrazów, ma szansę poznawania nowych i ich kojarzenia z niemieckimi odpowiednikami. W ten naturalny sposób może zachęcić się do poznawania języka niemieckiego, jako drugiego po angielskim języka obcego. Uczniowie przeważnie zniechęcają się do przedmiotu, gdy nauczyciele koncentrują się na jego trudnościach i wyszukują „kruczki” oraz wyjątki. Sytuację pogarsza fakt, że niektórzy pedagodzy nie potrafią wytłumaczyć bardziej skomplikowanych zagadnień. Człowiek już raz do czegoś zniechęcony może żywić urazę przez całe życie. W mojej pracy pedagogicznej będę się starał ukazać moim podopiecznym, że język niemiecki jest łatwy, miły dla ucha, przyjemny i bardzo przydatny w życiu.
Program nauczania będzie obejmował cztery główne sprawności językowe: czytanie, słuchanie, pisanie i mówienie. W obrębie każdej z nich występują struktury leksykalne i gramatyczne. W związku z tym główny nacisk położę na znajomość słownictwa i gramatyki. Regularnie ćwiczone przez pedagoga i gimnazjalistów, przy systematycznej pracy uczniów, doprowadzą do sukcesu - przyswojenia języka niemieckiego.

5. CELE NAUCZANIA

Program „Niemiecki nie jest trudny” przewiduje realizację ogólnych celów nauczania zgodnych z założeniami podstawy programowej w ciągu trzech lat kształcenia gimnazjalnego.

5.1 CELE OGÓLNE

- Zwiększona efektywność nauczania języka niemieckiego dzięki metodzie kontrastów i podobieństw do języka angielskiego
- Przełamywanie barier i zahamowań przy uczeniu się języka niemieckiego
- Popularyzowanie najpraktyczniejszych w Europie i Polsce języków obcych
- Zwiększenie własnej samooceny uczniów.
Ponadto, na koniec nauki w gimnazjum uczniowie:
- opanują język niemiecki w stopniu zapewniającym porozumiewanie się w prostych, odpowiednich do ich wieku sytuacjach,
- umieją rozwiązywać konkretne problemy i zadania we współpracy z innymi,
- potrafią stosować różne strategie i techniki uczenia się,
- umieją korzystać z materiałów źródłowych (encyklopedie, Internet, słowniki dwujęzyczne itp.),
- znają podstawowe zagadnienia realioznawcze, informacje o krajach niemieckojęzycznych.

5.2 CELE SZCZEGÓŁOWE

- Uczeń zna środki językowe (gramatyka, słownictwo)
Uczeń potrafi poprawnie operować większością struktur prostych i ważniejszych złożonych, buduje zdania w większości przypadków spójne, zazwyczaj używa szerokiego zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania, używa poprawnie elementów słownictwa o charakterze bardziej złożonym / abstrakcyjnym, dosyć rzadko popełnia błędy ortograficzne i fonetyczne.
Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych: leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych, umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
- człowiek (dane personalne, wygląd zewnętrzny, uczucia i emocje, zainteresowania),
- dom (miejsce zamieszkania, opis domu, pomieszczeń domu i ich wyposażenia),
- szkoła (przedmioty nauczania, życie szkoły),
- praca (zawody i związane z nimi czynności, miejsce pracy),
- życie rodzinne i towarzyskie (członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy spędzania czasu wolnego),
- żywienie (artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne),
- zakupy i usługi (rodzaje sklepów, towary, sprzedawanie i kupowanie, korzystanie z usług),
- podróżowanie i turystyka (środki transportu, orientacja w terenie, informacja turystyczna, zwiedzanie),
- kultura (dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze),
- sport (dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, sport wyczynowy),
- zdrowie (samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie),
- technika (korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych),
- świat przyrody (pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz),
- życie społeczne (konflikty i problemy społeczne, przestępczość),
- elementy wiedzy o krajach niemieckiego obszaru językowego oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu międzykulturowego oraz tematyki integracji europejskiej.
- Rozumienie ze słuchu
Uczeń rozumie ze słuchu bardzo proste, krótkie, typowe wypowiedzi: (instrukcje, komunikaty, rozmowy) artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
- reaguje na polecenia,
- określa główną myśl tekstu,
- znajduje w tekście określone informacje,
- określa intencje nadawcy/autora tekstu.
- Czytanie ze zrozumieniem
Uczeń rozumie krótkie, proste, wypowiedzi pisemne (napisy informacyjne,
listy, ulotki reklamowe, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, proste teksty narracyjne):
- określa główną myśl tekstu,
- znajduje w tekście określone informacje,
- określa intencje nadawcy/autora tekstu,
- określa kontekst wypowiedzi (nadawcę, odbiorcę, formę tekstu).
- Mówienie
Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi ustne:
- opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności,
- opowiada o wydarzeniach życia codziennego i komentuje je,
- przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
- opisuje swoje upodobania i uczucia,
- wyraża swoje opinie i uczucia,
- przedstawia intencje i plany na przyszłość.
Uczeń reaguje ustnie w prosty i zrozumiały sposób w typowych sytuacjach:
- nawiązuje kontakty towarzyskie (przedstawia siebie i inne osoby, wita się i żegna,
udziela podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób),
- stosuje formy grzecznościowe,
- uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia,
- proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie,
- prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
- wyraża swoje opinie i życzenia, pyta o opinie i życzenia innych,
- wyraża swoje emocje (radość, niezadowolenie, zdziwienie),
- wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby,
- przeprasza i przyjmuje przeprosiny,
- prosi o powtórzenie bądź wyjaśnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedział rozmówca.
- Pisanie
Uczeń tworzy bardzo krótkie, proste i zrozumiałe wypowiedzi pisemne w formie prostych wyrażeń i zdań (np. wiadomość, e-mail, krótki opis, notatka, ogłoszenie, zaproszenie, ankieta, pocztówka, prosty list prywatny):
- opisuje ludzi, przedmioty, miejsca i czynności,
- opisuje wydarzenia życia codziennego i komentuje je,
- przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości,
- opisuje swoje upodobania i uczucia,
- przedstawia opinie swoje i innych osób,
- opisuje intencje i plany na przyszłość.
Uczeń reaguje w formie tekstu pisanego (e-mail, wiadomość) w typowych sytuacjach:
- nawiązuje kontakty towarzyskie (przedstawia siebie i inne osoby), udziela podstawowych informacji na swój temat i pyta o dane rozmówcy i innych osób,
- uzyskuje i przekazuje proste informacje i wyjaśnienia (wypełnia formularz),
- proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje i sugestie,
- prosi o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia,
- wyraża swoje opinie i życzenia, pyta o opinie i życzenia innych,
- wyraża swoje emocje (radość, niezadowolenie, zdziwienie),
- wyraża prośby i podziękowania oraz zgodę lub odmowę wykonania prośby,
- przeprasza, przyjmuje przeprosiny.
- Ponadto uczeń potrafi:
- przetwarzać tekst - przekazywać w języku obcym informacje zawarte w materiałach wizualnych (mapach, symbolach, piktogramach) i tekstach w języku niemieckim,
- przekazywać w języku polskim główne myśli lub wybrane informacje z prostego tekstu w języku niemieckim,
- korzystać ze źródeł informacji w języku obcym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi) również za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych,
- stosować strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, rozumienie tekstu zawierającego nieznane słowa, zwroty) oraz proste strategie kompensacyjne (zastąpienie innym wyrazem, opis) w przypadku, gdy nie zna lub nie pamięta jakiegoś wyrazu,
- wykazać się świadomością językową (np. podobieństw i różnic między językami).

6. TREŚCI KSZTAŁCENIA

Program będzie realizowany na bazie podstawy programowej dla gimnazjum. Obejmuje wszystkie sprawności językowe: czytanie ze zrozumieniem, rozumienie ze słuchu, pisanie i mówienie. Szczególną wagę przykładam do znajomości środków językowych: leksyki i gramatyki. Na specjalną uwagę zasługuje fakt istnienia wielu anglicyzmów w języku niemieckim, a i niemało germanizmów w angielskim. Chciałbym na tym oprzeć moją pracę dydaktyczną. Niniejszy program jest uzupełnieniem i wzbogaceniem konwencjonalnego programu nauczania języka niemieckiego, opartego na podstawie programowej dla gimnazjum, o treści języka angielskiego. Zamieszczam przykładowe własne materiały dydaktyczne, które będę poszerzał:
Bardziej zaawansowane wyrażenia i zwroty dla klas II i III, które można stopniowo podawać uczniom w zależności od realizowanych treści i poziomu oraz możliwości poszczególnych oddziałów. W klasach trzecich o większym potencjale można zrezygnować z polskiego tłumaczenia (szczególnie w klasach angielskich dwujęzycznych).
Przewiduję wprowadzać poniższe zwroty cyklicznie, co dwie lekcje, w końcowej, podsumowującej fazie zajęć. W drugiej i trzeciej klasie zajęcia języka niemieckiego odbywają się w wymiarze 2 godzin tygodniowo, co daje średnio 30 godzin w półroczu i 60 godzin rocznie. Uczniowie otrzymają zatem obligatoryjnie 30 wyrażeń i zwrotów w języku niemieckim i angielskim do nauki w ciągu roku szkolnego. Dla uczniów chętnych, ambitnych planuję podawać kolejne zwroty (każdorazowo w II półroczu danego roku szkolnego, co dwie lekcje), których znajomość premiowana będzie dodatkową oceną. Gimnazjaliści standardowo otrzymają w II i III klasie po 30 wyrażeń, co stanowi łącznie 60 określeń. Dodatkowo mogą uzyskać po 15 zwrotów w II półroczu, co daje sumę 30. W skali dwóch lat mogą maksymalnie przyswoić materiał 90 wyrażeń, podanych w tabelach.

WYRAŻAMY POGLĄDY
Meiner Meinung nach...
In my opinion... / As for me... Moim zdaniem.../ Według mnie
Ich denke, dass.../ Ich glaube (persönlich), dass.../ Ich finde... Personally, I think... Uważam, że... / Osobiście sądzę / wierzę...
Wenn es um mich geht,... / wenn es sich um mich handelt... As far as I'm concerned... Jeżeli o mnie chodzi...
Eindeutig meine / finde ich... I feel strongly that... Jednoznacznie uważam, że... Mocno odczuwam, że
Für mich... / Von mir aus For me... Według mnie... / moim zdaniem

UZASADNIAMY POGLĄDY
Der Grund, warum ich das sage, ist... The reason I say that is... Powodem, dlaczego ja o tym mówię jest... Powodem, dla którego ja o tym mówię jest...

Das ist deswegen, weil ... That's because... To jest tak, ponieważ...
Der Grund dafür ist, dass ... The reason is that ... Powodem tego jest... Przyczyną tego jest...

PYTAMY O POGLĄDY
Was hältst du davon? What do you think about that? Co ty o tym sądzisz?
Was hältst du von ihm / ihr? What do you think about him / her? Co sądzisz o nim / niej?
Was meinst du zu...? How do you feel about...? Co uważasz na temat...? Jakie jest twoje odczucie na temat...?
Was meinst du dazu? How do you feel about it? Co sądzisz na ten temat...? Jakie jest twoje odczucie na ten temat...?
Was denkst du von...? Wie denkst du über...? Was denken Sie von...? Wie denken Sie über...? What are your thoughts about...?
Co sądzisz o...? Co pan, pani myśli o...? Co państwo myślicie o...?
Was denkst du davon? Wie denkst du darüber? Was denken Sie davon? Wie denken Sie darüber? What are your thoughts about it? Co myślisz o tym? Co pan, pani myśli o tym? Co państwo myślicie o tym?

ZGADZAMY SIĘ / NIE ZGADZAMY SIĘ
Sie haben Recht / Du hast Recht You're right. Ma pan, pani rację. Macie państwo rację./Masz rację
Das ist eine richtige Bemerkung. / Das ist ein guter Standpunkt. / Das ist eine richtige Ansicht. That's a good point. To jest słuszna uwaga. / To jest dobry pogląd. / To jest prawidłowa opinia / dobre zdanie.
Ich stimmme (dir / Ihnen) völlig zu. I completely agree (with you). Całkowicie się z tobą / panem / panią / państwem zgadzam.
Das stimmt. / Stimmt's. / Das ist wahr. That's true. Zgadza się. To jest prawda.
Ja, ich stimme (hier) mit dir überein. Yes, I'm with you there. Tak, zgadzam się z tobą (w tej kwestii).
Ich bin mir nicht sicher. Ich bin nicht so sicher. Ich bin nicht so sehr davon überzeugt. I'm not too sure.
Nie jestem zbyt pewien. Nie jestem taki pewien. Nie jestem o tym za bardzo przekonany.
Auf keinen Fall! No way! W żadnym razie! W żadnym wypadku! Pod żadnym pozorem!
Ich bin total (damit) nicht einverstanden. I totally disagree (with it). Całkowicie się nie zgadzam (z tym).

1) Ich finde, du irrst dich. / Da hast du Unrecht. / Ich finde, da hast du kein Recht. 2) Ich denke, du hast es falsch verstanden. I think you've got that wrong.
1) Sądzę, że się mylisz. / Nie masz racji. / Uważam, że nie masz racji. 2) Myślę, że to źle zrozumiałeś.
Ich fürchte, ich bin nicht einverstanden. I'm afraid I don't agree. Obawiam się, że się nie zgadzam.

PORZĄDKUJEMY ARGUMENTY
Erstens... / Zweitens... Firstly.../ Secondly... Po pierwsze... / Po drugie...
Endlich... / Schließlich... / Zum Schluss... Finally ... W końcu... / Na koniec...
Zuerst... / Ganz am Anfang... To begin with... Najpierw... / Na początku... Zaczynając...
Ich möchte damit beginnen / anfangen, dass... / Ganz am Anfang möchte ich feststellen,dass... I'd like to start off by saying ...
Chciałbym na wstępie powiedzieć... / Całkiem na początku chciałbym stwierdzić, że...
Wir müssen auch (das/es) berücksichtigen, dass... / Wir müssen auch (das/es) in Rücksicht nehmen...
We also have to consider... Musimy także uwzględnić, że...

PRZEDSTAWIAMY ZALETY I WADY
Der größte Vorteil von ... / Der größte Vorzug von... (ist)
The main advantage of... (is) Największą / główną zaletą... (jest)
Das nächste Argument zu jds Gunsten / Vorteil... / Das nächste Argument zu Gunsten von jdm / zum Vorteil von jdm ... Another point in favour of...
Następnym argumentem przemawiającym na korzyść...
Ein anderer Vorteil von... Another benefit to... Inną zaletą / korzyścią...
Ein großer Nachteil ist... A big disadvantage is... Dużą wadą jest...

Es gibt ein Minus... / Es ist ein Minus hier... There is a downside... Tu jest ujemna strona / negatywna strona / wada / minus
Es gibt einen Nachteil von dieser Sache... / Es ist ein Nachteil von dieser Sache... There is one drawback to this... Tutaj jest jedna wada / negatywna cecha / ujemna strona tej rzeczy...
Jedoch, dagegen spricht... / dagegen zeugt... However, against that there is... Jednak, przeciwko temu świadczy...
Einerseits... Andererseits... / Zum einen... Zum anderen... On the one hand... On the other hand... Z jednej strony... Z drugiej strony...

PODSUMOWUJEMY
Wenn wir all diese Argumente erwägen.../ Wenn wir alle Möglichkeiten in Erwägung / in Betracht ziehen All things considered...
Rozważając / rozważywszy wszystkie argumenty... (Die) Vorteile überwiegen (die) Nachteile. The advantages will outweigh the disadvantages.
Jest więcej zalet niż wad.
Wenn alles schon gesagt wurde... / Wenn alles schon genannt wurde... When all’s said and done...
Gdy wszystko już zostało powiedziane / wykonane / wymienione
Zusammenfassend... / Abschließend... To sum up... Podsumowując...
Nachdem wir alle Argumente für und wider abgewägt haben / bedacht haben... Having looked at all the pros and cons...
Po tym jak rozważyliśmy wszystkie argumenty za i przeciw... / zalety i wady...

UZYSKUJEMY I UDZIELAMY INFORMACJE
Kannst du mir sagen...? / Können Sie mir sagen? Can / Could you tell me...? Czy możesz (mógłbyś) mi powiedzieć? / Czy może mi pan / pani powiedzieć? / Czy możecie mi (państwo) powiedzieć?
Um wieviel Uhr...? Um welche Uhr...? / Wieviel Uhr...? Wie spät...? Welche Uhr...? What time...?
O której godzinie...? / Która godzina...?
Ungefähr wie viel... / wie viele... Roughly how much...? Mniej więcej jak dużo... / jak wiele... / ile...?

Wie kann ich dir / Ihnen helfen? How can I help you? Jak mogę tobie pomóc? / Jak mogę panu, pani, państwu pomóc?
Was brauchst du zu wissen? What do you need to know? Co chciałbyś / chcesz wiedzieć?
Ich erkundige mich (danach) und sage dir Bescheid. I’ll find out and let you know. Dowiem się (o tym) i poinformuję cię.
Zusätzlich... In addition to that... Ponadto...
Genau gesagt / genauer gesagt... To be precise... Dokładnie / dokładniej mówiąc...

WYRAŻAMY NADZIEJE, MARZENIA I PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ
Ich hoffe, dass... I’m hoping to... Mam nadzieję, że...
Ich hatte immer den Traum.... zu.... machen/fahren/haben; Mein Traum war immer... It’s always been my dream to... (do / go / have) (To) zawsze było moim marzeniem, żeby... (zrobić / jechać / mieć)
Am meisten möchte ich... Ideally, I’d like to... Najbardziej chciałbym... Najbardziej by mi odpowiadało...
Ich plane... / Ich habe vor... / Ich beabsichtige... I’m planning on... Planuję... / Zamierzam...
Ich brauche keine Entscheidung zu treffen, bis... I won’t have to make a decision until... Nie będę musiał podjąć decyzji aż do...

WYRAŻAMY NIEPEWNOŚĆ
Ich bin nicht so sicher... Ich bin nicht so sehr (davon) überzeugt... I’m not too sure...
Nie jestem taki / zbyt pewien... Nie jestem tak bardzo (o tym) przekonany...
Ich schwanke zwischen etwas und etwas / Ich zögere, etwas zu tun / Ich schrecke vor etwas zurück I’m in two minds about... Waham się co do... Zwlekam, żeby coś uczynić / Wzbraniam się przed czymś
Ich denke immer noch darüber nach. / Ich überlege das (es). / Ich mache mir darüber Gedanken. / Ich bedenke das (es). I’m still thinking about it. Ciągle myślę o tym.
Man weiß nie. You never know. Nigdy nie wiadomo.

Ich habe noch keine Entscheidung getroffen. / Ich habe mich noch nicht (dafür) entschieden. I haven’t decided yet (on it). Nie podjąłem jeszcze żadnej decyzji. / Nie zdecydowałem się jeszcze (na to)

PYTAMY O PLANY NA PRZYSZŁOŚĆ
Hast du / Haben Sie irgendwelche / welche Pläne für...? Have you got any plans for...? Czy masz jakiekolwiek plany na...? / Czy ma pan, pani (macie państwo) jakiekolwiek plany na...?
Hast du dich für etwas entschieden? / Haben Sie sich für etwas entschieden? Have you made up your mind about something? Czy zdecydowałeś się na coś? Czy zdecydowaliście się państwo na coś?
Worauf hoffst du? / Worauf hoffst du zu machen? What are you hoping to do? Co zamierzasz zrobić?

PRZEWIDUJEMY PRZYSZŁE WYDARZENIA
Ich bin überzeugt, dass... / Ich bin davon überzeugt, dass.../Ich bin sicher, dass... I’m confident that...
Jestem przekonany, że... / Jestem o tym przekonany, że... / Jestem pewien, że...
Ich wette, dass... I bet... Założę się, że...
Es ist wahrscheinlich, dass... It’s on the cards that... (GB)
It’s in the cards that... (US) Jest prawdopodobne, że ...
Es ist möglich, dass... / Es ist so gut wie möglich, dass... There’s a distinct possibility that... Jest realna szansa, że... Jest możliwe, że
Eins ist sicher. / Eins steht fest. / Eine Sache steht fest. One thing’s for certain.
Jedno jest pewne. / Jedna rzecz jest pewna.

PROSIMY O POZWOLENIE
Darf ich...? / Könnte ich...? / Dürfte ich...? Can I...? / May I...? / Could I...? Czy mogę...? Czy mógłbym...? Czy wolno mi...?
Hast du nichts dagegen, dass ich... / Haben Sie nichts dagegen, dass ich... Is it OK with you if I...?
Czy nie masz nic przeciwko, że... / Czy nie ma pan, pani nic przeciwko, że... / Czy odpowiada ci, panu, pani, gdy ja...

Wäre es möglich für mich zu...? Would it be possible for me to...? Czy byłoby możliwe, żebym...?
Erlaubst du mir...? / Gestattest du mir, (etwas... zu tun?) / Gestatten Sie mir, (etwas... zu tun?) Would you let me... (do something)?
Czy pozwolisz mi... (coś zrobić)? Czy pozwoli mi pan, pani (coś zrobić)?
Ich überlegte, ob ich darf... / Ich überlegte, ob ich könnte... / Ich habe gedacht, ob ich dürfte... I was wondering if I could...
Zastanawiałem się, czy mogę (mógłbym)... / Myślałem, czy wolno mi...
Denkst du, dass ich könnte...? / Denkst du, könnte ich...? Do you think I could...? Czy myślisz, że mógłbym...?

WYDAJEMY POZWOLENIE
Sicher, schieß los! / Na klar, schieß los! Sure, go ahead! / Go on! No jasne, zaczynaj (dawaj)! pot
In Ordnung. / OK That’s fine. / All right. W porządku. / Dobrze.
Aber natürlich, du kannst. / Natürlich, du kannst. / Es ist selbstverständlich. Du kannst. Of course you can.
Oczywiście, możesz.
Nur das eine Mal... Aber nur diesmal... Just this once... Tylko ten jeden raz... Ale tylko tym razem...
Aber natürlich, kein Problem. / Natürlich, kein Problem. / Selbstverständlich, keine Frage. Certainly. No problem.
Oczywiście, żaden problem.

Istnieje dosyć liczna grupa bardzo podobnych i zbliżonych czasowników w języku niemieckim i angielskim, z którymi można zapoznawać uczniów już od samego początku nauki. Planuję wprowadzać poniższe czasowniki w klasie I, po jednym na lekcji, w podsumowującej fazie zajęć, powtarzając i stosując na przykładach te już poznane wcześniej. Klasy I mają jedną godzinę języka niemieckiego w tygodniu, co stanowi 15 lekcji w półroczu i 30 w ciągu roku. Chętni uczniowie mogą otrzymać do nauki kolejne 15 czasowników w II półroczu na dodatkową ocenę, co stanowi w sumie maksymalnie 45 słówek w wersji niemieckiej i angielskiej.

CZASOWNIKI: (bardzo podobne)

amüsieren sich amuse bawić się
beginnen begin zaczynać
binden bind związywać
brechen break złamać
bringen bring przynosić
kann (können) can potrafię – potrafić

kommen come przyjść
kosten cost kosztować
tauchen dive nurkować (głębinowo)
schnorcheln snorkel nurkować (powierzchniowo)
träumen dream śnić; marzyć
trinken drink pić

fallen fall spadać, upaść
fühlen (sich) feel czuć, czuć się
finden find znaleźć; uważać
fliehen flee uciekać
fliegen fly latać
hängen hang wisieć; powiesić

haben have mieć
hören hear słyszeć
knien (sich) kneel klęczeć, uklęknąć
lernen learn uczyć się
leihen lend pożyczać (komuś)
borgen borrow pożyczać (od kogoś)

müssen must musieć
sehen see zobaczyć, widzieć
senden send wysyłać
scheinen shine świecić
schwimmen swim pływać
singen sing śpiewać

sinken sink utonąć
springen spring skakać
stehlen steal ukraść
stinken stink śmierdzieć, cuchnąć
schauen show patrzeć (niem.), pokazać (ang.)
winden wind wić (niem.); nawijać (ang.)

CZASOWNIKI: (zbliżone)
blasen blow dmuchać, wydmuchiwać
vorhersehen foresee przewidywać
vergessen forget zapomnieć
geben give dawać
lügen lie kłamać
machen make robić
mähen mow kosić
flehen plead błagać
sagen say powiedzieć, mówić
sitzen sit siedzieć
schwören swear przysięgać
gewinnen win wygrać

Ponadto, przewiduję realizować elementy wiedzy o krajach niemieckojęzycznych w zakresie:
Klasa I:
- Państwa i stolice niemieckojęzyczne
- Państwa Europy (opcjonalnie ze stolicami)
- Powitania i pożegnania w krajach DACHL
- Regionalizmy (CH)
- Regionalne nazwy posiłków i artykułów spożywczych(DACHL)
- Nauka kolędy (recytowania lub opcjonalnie śpiewania)
- Nauka podstawowego słownictwa związanego z głównymi świętami: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Nowy Rok, Wszystkich Świętych.
Klasa II:
- Kierunki świata
- Kraje związkowe Niemiec i Austrii ze stolicami
- Kantony Szwajcarii ze stolicami (opcjonalnie)
- Główne miasta, rzeki i góry krajów DACH
- Języki urzędowe w Szwajcarii
- Święta, zwyczaje świąteczne i ferie w krajach DACH
- Zwyczaje związane z mikołajkami w krajach DACH
- Słynne obiekty architektoniczne i twórcy kultury w krajach DACH
- Komunikacja rowerowa w stolicach krajów DACH
- Nauka drugiej kolędy (recytowania lub opcjonalnie śpiewania)
- Nauka bardziej rozszerzonego słownictwa związanego z głównymi świętami: Boże
Narodzenie, Wielkanoc, Nowy Rok, Wszystkich Świętych i jego praktyczne
zastosowanie w zdaniach lub krótkich tekstach
Klasa III:
- Nazwy kontynentów, krajów i ich mieszkańców
- Atrakcje turystyczne w krajach DACH
- Zwyczaje karnawałowe w krajach DACH
- Nazwy stacji telewizyjnych i tytułów prasowych w krajach DACH
- Quiz o kulturze krajów DACH
- Nauka trzeciej kolędy (recytowania lub opcjonalnie śpiewania)
- Nauka rozszerzonego słownictwa związanego z głównymi świętami: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Nowy Rok i jego praktyczne zastosowanie w zdaniach, tekstach (np. życzenia świąteczno-noworoczne).

7. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Do realizacji innowacji pedagogicznej wykorzystam szereg optymalnych metod aktywizujących. Metody aktywizujące to metody nauczania, w wyniku których występuje większa aktywność uczniów niż nauczyciela podczas procesu dydaktycznego. Pragnę być nauczycielem, który potrafi zainteresować uczniów przedmiotem, odpowiednio zmotywować do nauki – osobą pomagającą się uczyć. Metody aktywizujące przyczyniają się do szybszego zdobycia i pogłębienia wiedzy, jej automatyzacji i zapamiętania. Rola pedagoga nie ogranicza się tylko do funkcji eksperta, ale również animatora - doradcy, obserwatora i słuchacza oraz partnera.
Preferuję eklektyczne podejście w nauczaniu języków obcych, czyli różnorodność metod i technik, umożliwiających najskuteczniejsze osiągnięcie zamierzonych celów. Uczniowie poszczególnych klas różnią się między sobą umiejętnościami, zdolnościami, motywacją do nauki czy też pasjami i zainteresowaniami. W nauce wykorzystujemy różne strategie uczenia się (podawane także w podręcznikach), techniki oraz sposoby kojarzenia, uzależnione od indywidualnych cech i potrzeb naszych podopiecznych. Istotną rolę odgrywa dlatego indywidualizacja procesu kształcenia, odpowiednie traktowanie uczniów słabszych, zdolnych oraz tych ze specyficznymi trudnościami w nauce, np. dysleksją rozwojową, dysgrafią.
Niezbędnym czynnikiem efektywnego nauczania są formy pracy, które właściwie stosowane według materiału nauczania i różnego rodzaju ćwiczeń i metod mogą zapewnić końcowy sukces. Nauczyciel koordynuje przebieg lekcji, ustalając pracę na forum klasy, w parach czy np. indywidualną, zachęcając uczniów do działania. Młodzież uczy się także od siebie, pracując w grupach czy parach.
Języków obcych można nauczać bez specjalnych pomocy dydaktycznych, jednak są one, moim zdaniem, nieodzownym uzupełnieniem procesu kształcenia we współczesnym świecie. Odpowiednio dobrane tworzą warsztat pracy nauczyciela, który niewątpliwie uatrakcyjnia zajęcia lekcyjne i aktywizuje odbiorców.

7.1 METODY NAUCZANIA

Na zajęciach lekcyjnych będę stosował następujące metody:
- Metoda skojarzeniowa (polegająca na bieżącym kojarzeniu konstrukcji leksykalnych i gramatycznych języka niemieckiego z językiem angielskim)
- Metoda ćwiczeniowa
- Metoda gramatyczno – ćwiczeniowa
- Metoda komunikacyjna
- Metoda audiolingwalna
- Metoda podająca (objaśnienie, wykład, pogadanka, opis, prelekcja itp.)
- Symulacja sytuacji codziennych
- Prezentacja dydaktyczna
- Dyskusja dydaktyczna
- Metoda eksponująca (film, pokaz itp.)
- Zabawa intelektualna (quizy, konkursy itp.)
- Mapa mentalna / mapa skojarzeń (asocjogramy, graficzny zapis danego pojęcia lub problemu)
- Burza mózgów
- Metoda projektu.

7.2 TECHNIKI NAUCZANIA

Do stosowanych na moich lekcjach technik nauczania należą:
- Rozwiązywanie kart pracy
- Dopasowywanie pytań do odpowiedzi
- Ćwiczenia z lukami (uzupełnianie luk w tekście)
- Znajdywanie synonimów lub antonimów poszczególnych wyrazów
- Podawanie angielskich odpowiedników niemieckich wyrazów
- Szukanie anglicyzmów w tekstach niemieckich
- Wykonywanie czynności zgodnych z usłyszanym poleceniem (metoda TPR – Total Physical Response)
- Ćwiczenia typu prawda – fałsz
- Układanie dialogów (także na podstawie diagramów) i prezentowanie dialogów z podziałem na role
- Ćwiczenie poprawnej wymowy i intonacji na podstawie usłyszanych wypowiedzi lektora i oryginalnych – powtarzanie wyrazów, fraz, zdań (indywidualne i chóralne)
- Dopasowywanie tekstów do ilustracji
- Tworzenie poprawnych zdań z rozsypanek wyrazowych i pełnych tekstów z ich fragmentów (np. dialogów)
- Wstawianie wyrazów w poprawnej formie gramatycznej w odpowiednie miejsca w tekście
- Reagowanie na polecenia, odpowiadanie na pytania (lakonicznie i pełnym zdaniem)
- Zadania wielokrotnego wyboru, sprawdzające ogólne i szczegółowe zrozumienie wypowiedzi
- Odnajdywanie różnic pomiędzy ilustracjami lub tekstami
- Śpiewanie piosenek (kolęd)
- Porządkowanie obrazków w kolejności przeczytanego lub usłyszanego tekstu
- Uzupełnianie chmurek komiksowych
- Krótkie wypowiedzi pisemne na dany temat
- Przyporządkowanie wyrazów poszczególnym kategoriom semantycznym
- Rozwiązywanie krzyżówek i rebusów
- Tłumaczenie wyrażeń w nawiasach na język niemiecki (lub odwrotnie)
- Skojarzenia wizualne lub werbalne nowych słów w języku niemieckim oraz także pomiędzy językami (niemiecki, angielski, polski), tzw. „haki pamięciowe”.

7.3 FORMY PRACY

Na lekcjach języka niemieckiego realizowane będą następujące formy pracy:
- Praca zbiorowa
- Praca w grupach
- Praca w parach
- Praca indywidualna.

8. PODSTAWOWY WARSZTAT PRACY NAUCZYCIELA

Do efektywnego nauczania języków obcych potrzebne jest odpowiednie wyposażenie. Podczas realizacji mojego programu autorskiego zamierzam wykorzystać następujące pomoce dydaktyczne:
- Podręczniki i książki ćwiczeń
- Odtwarzacz CD / MP3 wraz z nagraniami na płytach CD, dołączonymi do podręczników i książek ćwiczeń
- Odtwarzacz DVD wraz z filmami edukacyjnymi do kursu językowego
- Komputer (notebook)
- Podręczniki interaktywne do kursu językowego
- Telewizor cyfrowy LCD, specjalistyczne kable do podłączenia do komputera lub odtwarzacza DVD (HDMI, eurozłącze itp.)
- Projektor multimedialny
- Bezprzewodowe łącze internetowe Wi-Fi
- Teksty źródłowe z Internetu, płyt CD i innych nośników cyfrowych
- Materiały dydaktyczne z YouTube (filmy, filmy dydaktyczne, nagrania)
- Mapy fizyczne i administracyjne
- Plakaty, kolorowe ilustracje, mapy i plansze dydaktyczne (gramatyczne i leksykalne) na ścianach
- Opracowane własne materiały dydaktyczne (filmy niemieckojęzyczne i anglojęzyczne dydaktyzowane do potrzeb konkretnych lekcji, nagrania z kartami pracy do ćwiczenia sprawności rozumienia ze słuchu, dydaktyczne gry planszowe, inne gry i zabawy językowe, quizy i konkursy językowe oraz wiedzy o krajach niemieckojęzycznych itp.)
- Słowniki polsko-niemieckie i niemiecko-polskie do użycia w klasie
- Filmy DVD w wersji niemieckiej.
Pozostałe pomoce naukowe usprawniające lekcje to książki, słowniki, repetytoria, dydaktyzowane krótkie filmy różnych wydawnictw i instytutów, np.:
- „German English visual bilingual dictionary” / „Obrazkowy słownik dwujęzyczny niemiecko – angielski”, wydawnictwo DK / Dorling Kindersley
- Słownik obrazkowy POLSKI – NIEMIECKI, wydawnictwo PONS / LektorKlett
- Słownik obrazkowy POLSKI – ANGIELSKI, wydawnictwo PONS / LektorKlett
- „Gramatyka niemiecka dla gimnazjum. 500 GRAMM GRAMMATIK”, Magdalena Ptak, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Gramatyka niemiecka dla gimnazjum z płytą CD”, Magdalena Ptak, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Gramatyka niemiecka w ćwiczeniach dla gimnazjum”, Magdalena Ptak, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami dla początkujących”, Stanisław Bęza, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Feste und Bräuche der DACHL – Länder” / „Święta i zwyczaje w krajach niemieckojęzycznych”, Halina Wachowska, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Sagen und Legenden der DACHL – Länder” / „Podania i legendy krajów niemieckojęzycznych“, Halina Wachowska, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Erfindungen aus den DACHL – Ländern” / „Wynalazki z krajów niemieckojęzycznych”, Halina Wachowska, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „Das ist was” – materiały uzupełniające do nauki języka niemieckiego w gimnazjum, Magdalena Ptak, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „DEUTSCHLAND IN ALLEN FACETTEN” / „NIEMCY WE WSZYSTKICH ASPEKTACH”, Ilona Kromp, Adam Białecki, wydawnictwo ParkEdukacja
- „ÖSTERREICH, DIE SCHWEIZ, LIECHTENSTEIN UND LUXEMBURG IN ALLEN FACETTEN” / „AUSTRIA, SZWAJCARIA, LIECHTENSTEIN I LUKSEMBURG WE WSZYSTKICH ASPEKTACH”, Kinga Pietraszek, wydawnictwo Park Edukacja
- „Kompass neu – gry i zabawy językowe. Język niemiecki dla gimnazjum.”, Irena Nowicka, Dorota Wieruszewska, Wydawnictwo Szkolne PWN
- „KURZ & GUT” MACHT SCHULE – zestaw dziewięciu krótkich niemieckich filmów dydaktyzowanych na potrzeby zajęć lekcyjnych, GOETHE – INSTITUT / INSTYTUT GOETHEGO.
Wymienione wyżej pozycje będę wykorzystywał jako dodatkowe materiały uzupełniające w zależności od poziomu klasy, realizowanego materiału i bieżących potrzeb. Zastosuję je w postaci materiałów kopiowanych uczniom lub bezpośrednio na lekcji. Za szczególnie wartościowe uważam obrazkowe słowniki tematyczne, które posłużą jako świetny materiał do przyswojenia, skojarzenia i utrwalenia leksyki języka niemieckiego i angielskiego. Mogą pomóc uczniom odnajdywać liczne anglicyzmy i germanizmy w obu wymienionych językach.
Planuję również wykonanie z uczniami pomocy naukowych, gier i materiałów dydaktycznych w oparciu o niniejsze słowniki.

9. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW

W wyniku wprowadzenia innowacji pedagogicznej „Niemiecki nie jest trudny” uczniowie powinni łatwiej, chętniej i bardziej efektywnie uczyć się języka niemieckiego. Moim założeniem jest usprawnienie procesu nauczania przede wszystkim poprzez metodę skojarzeniową we wszystkich czterech sprawnościach językowych - mówieniu, czytaniu, słuchaniu i pisaniu oraz w obszarze środków językowych – gramatyki i leksyki, opierającą się na podobieństwach i różnicach z językiem angielskim, współcześnie wszechobecnym. Dzięki znajomości angielskiego gimnazjaliści mogą łatwiej przyswajać język niemiecki. Oprócz tego, będą oni zapoznawani z treściami realioznawczymi dotyczącymi krajów niemieckiego obszaru językowego. Przewidywane osiągnięcia uczniów to opanowanie materiału nauczania i uzyskanie rocznej pozytywnej oceny z przedmiotu. Ponadto uważam, że zarówno poprzez przyjazny i praktyczny program innowacyjny, jak również pozytywne, życzliwe nastawienie nauczyciela, uda mi się zmienić pokutującą niezbyt przychylną opinię o języku niemieckim, jako niezbyt łatwym i względnie „szorstkim” w brzmieniu.

10. SPRAWDZANIE I OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Uczniowie będą systematycznie oceniani zgodnie ze szkolnymi regulaminami: Zasadami Wewnętrznego Oceniania (ZWO) i Przedmiotowym Systemem Oceniania (PSO). Uzyskują za to oceny od 1 do 6 (niedostateczny do celujący) różnej wagi (od 1 do 3). Notę celującą mogą otrzymać jednakże tylko za szczególne osiągnięcia, np. treści wykraczające ponad podstawę programową, punktowane miejsca w konkursach szkolnych i międzyszkolnych, udział w przedstawieniach teatrzyku Kamishibai, prezentowanych w językach obcych. Gimnazjaliści uzyskują oceny w poszczególnych kategoriach: praca na lekcji (waga 1), praca domowa (1), praca długoterminowa bez prezentacji (1), aktywność (2), praca długoterminowa z prezentacją (2), kartkówka (2), próbny egzamin gimnazjalny (2), sprawdzian (3), konkurs szkolny – punktowane miejsca (2), konkurs międzyszkolny – punktowane miejsca (3). Uczniowie otrzymują zarówno standardowe liczbowe oceny w skali oceniania od 1 do 6, jak również plusy i minusy. Ocenianie cząstkowe jest bardzo pozytywnie odbierane przez młodzież. Nie zawsze przecież można od razu zasłużyć na ocenę dobrą czy bardzo dobrą, lecz dostać plusa za dobrą pracę na lekcji. Uczniowie zbierają plusy i sami decydują jako ocenę za nie otrzymają. Realizują plusy na oceny w trzech kategoriach oceniania: pracy na lekcji, aktywności i pracy domowej. Od nich tylko zależy, jako ocenę uzyskają, w zależności od własnych zdolności, ambicji, aktywności czy też pracowitości. W kategoriach praca na lekcji i praca domowa mogą dostać za 5 plusów: ocenę bardzo dobrą (5), 4 plusy – dobrą (4), 3 plusy – dostateczną (3) czy dla najmniej ambitnych lub słabszych – 2 plusy – dopuszczającą (2). Dla uczniów dobrych, aktywnych i ambitnych przewidziana jest kategoria aktywności (waga 2), gdzie mogą realizować podwójną liczbę plusów na ocenę podwójnej wagi, np. 10 plusów – ocena bardzo dobra, 8 plusów – ocena dobra itp. W konsekwencji takiego oceniania uczniowie nie mają takiej samej liczby ocen, oprócz ocen standardowo zaplanowanych, z prac pisemnych (kartkówek, klasówek, prac długoterminowych i prac domowych).
Uważam taki sposób oceniania za bardzo sprawiedliwy i miarodajny dla nauczyciela, czy innej osoby obserwującej pracę ucznia na lekcjach. Po samej liczbie ocen i ich jakości w poszczególnych kategoriach możemy stwierdzić, czy uczeń był aktywny czy bierny na zajęciach lub być może często nie odrabiał prac domowych. Z drugiej strony, co się tyczy negatywnego oceniania, nasi podopieczni nie zawsze zasługują na ocenę niedostateczną. W takich sytuacjach otrzymują minusy, przy czym trzy minusy odpowiadają ocenie niedostatecznej za pracę na lekcji. Minusy wpisuje pedagog do swojego notatnika, natomiast po plusy uczniowie przychodzą na koniec zajęć, które są wpisywane na końcu zeszytu przedmiotowego i podpisywane przez nauczyciela.
Bardzo pozytywnie w tym systemie postrzegam możliwość decydowania o własnych ocenach przez uczniów, brania sprawy w swoje ręce, uczenia się odpowiedzialności i stopniowego wkraczania w dojrzałe życie.

11. EWALUACJA INNOWACJI

Nieodzowną częścią i zarazem warunkiem innowacji jest jej ocena przez uczestników, w tym wypadku uczniów. Stanowi informację zwrotną dla twórcy o jej przydatności, celowości i skuteczności. Z ewaluacji dowiadujemy się, czy program spełnia oczekiwania i potrzeby młodzieży, kształtuje odpowiednie postawy, rozwija, doskonali sprawności i umiejętności językowe. Na podstawie wyników ankiety ewaluacyjnej możemy wywnioskować, czy innowację należy poddać i jeżeli tak, to jakim zmianom lub drobnym modyfikacjom, bądź wręcz przeciwnie, okazuje się, że należy ją kontynuować w dotychczasowej formie. Wyniki ankiety, ale przede wszystkim bieżące i końcowe (śródroczne i roczne) wyniki i osiągnięcia uczniów świadczą o skuteczności zastosowanych metod, technik nauczania i form pracy na lekcji. Narzędziem ewaluacji będzie zaprezentowana poniżej anonimowa ankieta, przeprowadzana w wybranych klasach, każdorazowo na koniec roku szkolnego.

11.1 ARKUSZ ANKIETY EWALUACYJNEJ

ANKIETA DLA UCZNIÓW

Drogi Gimnazjalisto!
Proszę o wypełnienie poniższej ankiety. Jest ona anonimowa, a odpowiedzi, których udzielisz, pozwolą mi uzyskać informacje na temat przydatności i skuteczności innowacji pedagogicznej „Niemiecki nie jest trudny”. Proszę o szczere odpowiedzi, dziękuję.

1. Czy lekcje języka niemieckiego były prowadzone w sposób interesujący, przystępny?
tak nie nie mam zdania

2. Czy nauczyciel tłumaczył trudniejsze zagadnienia jasno i przejrzyście?
tak nie nie mam zdania

3. Czy chętnie uczestniczyłeś w zajęciach?
tak nie nie mam zdania

4. Czy uważasz, że nauczanie języka niemieckiego w oparciu o podobieństwa i różnice z językiem angielskim jest bardziej przydatne i skuteczne od tradycyjnego nauczania języka niemieckiego?
tak nie nie mam zdania

5. Czy lekcje języka niemieckiego spełniają Twoje oczekiwania?
tak nie nie mam zdania

6. Czy polubiłeś naukę języka niemieckiego?
tak nie nie mam zdania

7. Czy, Twoim zdaniem, pogłębiłeś swoją wiedzę z przedmiotu?
tak nie nie wiem

Dziękuję za udział w ankiecie


12. PROPONOWANY UKŁAD TREŚCI NAUCZANIA Z PLANEM PODZIAŁU GODZIN

Klasa I (30 – 31 godzin)

Tematyka Funkcje komunikacyjne języka Kategorie gramatyczne Wiedza realioznawcza Uwagi Liczba godzin
Kontakty Powitanie, pożegnanie, przedstawianie osób, opowiadanie o zainteresowaniach i upodobaniach. Opowiadanie o wyglądzie, charakterze, zainteresowaniach innych osób i klasie. Odmiana czasowników w liczbie pojedynczej i mnogiej. Zaimki osobowe w mianowniku.
Tworzenie zdań oznajmujących i pytań. Przeczenie nein, nicht
Forma grzecznościowa Sie. Liczebniki 0 – 20. Nazwy krajów europejskich i niemieckojęzycznych wraz ze stolicami. Powitania i pożegnania w krajach DACHL. 7
Rodzina Opisywanie wyglądu i charakteru osób i zwierząt. Nazywanie członków rodziny. Określanie przynależności. Opowiadanie o rodzinie. Wyrażanie opinii, pytanie o opinię. Rodzajniki nieokreślone i określone.
Zaimek dzierżawczy.
Przyimek von.
Przeczenie kein.
Odmiana rzeczowników w bierniku.
Odmiana czasowników nieregularnych. Praca długo-terminowa „Drzewo genealogiczne” 6
Dzień powszedni, czas wolny

Określanie czasu zegarowego i przedziału czasowego. Nazywanie dni tygodnia i pór dnia. Opowiadanie o przebiegu dnia i tygodnia. Określanie własnych zamiarów i dowiadywanie się o intencje innych osób. Propozycje wspólnego wyjścia i reakcje na propozycje. Szyk przestawny w zdaniu. Czasowniki rozdzielnie złożone.
Przyimki in, auf z biernikiem.
Czasownik modalny möchten.
Szyk w zdaniu po czasownikach modalnych. Regionalizmy (CH)Nauka kolędy „Stille Nacht” / „Cicha noc”
Szkoła Nazywanie przedmiotów nauczania, ocen i przyborów szkolnych.
Opowiadanie o planie lekcji, zajęciach szkolnych i uzyskiwanie informacji na ten temat. Nazywanie cech i czynności osób / nauczycieli. Wyrażanie próśb, poleceń i udzielanie rad. Zwracanie się z prośbą do osób dorosłych. Opowiadanie o przyjaciołach szkolnych i uzyskiwanie informacji o przyjaciołach innych ludzi. Tryb rozkazujący.
Liczba mnoga rzeczowników.
Utrwalenie zaimków dzierżawczych. Oceny w krajach DACH Praca długoterminowa: „Moja wymarzona szkoła” lub „Mój ulubiony nauczyciel” 6
Jedzenie Nazywanie upodobań kulinarnych i zasięganie informacji na ten temat. Nazywanie potraw i produktów spożywczych. Podawanie ceny w euro i złotych. Jednostki miar i wag, opakowania. Proste przepisy kulinarne (czytanie i pisanie). Sporządzanie listy zakupów.
Proponowanie gościom poczęstunku i reagowanie na propozycje poczęstunku. Składanie i przyjmowanie zamówień w lokalu gastronomicznym. Dopełniacz nazw własnych. Podmiot bezosobowy man. Rzeczowniki złożone.
Zaimek osobowy w bierniku. Pieniądze w UE.
Regionalne nazwy posiłków i artykułów spożywczych (DACHL). 5

Klasa II (60 godzin)

(Tabela - dop. red.)

Tematyka
Funkcje komunikacyjne języka
Kategorie gramatyczne
Wiedza realioznawcza
Uwagi
Liczba godzin

Zjawiska meteorologiczne, pory roku, kalendarz Określanie położenia geograficznego.
Nazywanie miesięcy, pór roku, opis pogody. Nazywanie zajęć wykonywanych w różnych porach roku.
Opowiadanie o ulubionej porze roku.
Opowiadanie o polskich i zagranicznych zwyczajach świątecznych. Pisanie życzeń. Opowiadanie o przyjęciu urodzinowym lub imieninowym. Podmiot bezosobowy es.
Odmiana zaimków osobowych w bierniku.
Odmiana rzeczowników w celowniku. Odmiana czasowników zwrotnych. Kraje związkowe Niemiec, Austrii i kantony Szwajcarii. Główne miasta, rzeki i góry krajów DACH. Języki urzędowe w Szwajcarii.
Nazywanie świąt i ferii szkolnych w krajach DACH. Zwyczaje świąteczne w krajach DACH.
Zwyczaje mikołajkowe w krajach DACH. 12
Zainteresowania, obowiązki, marzenia Opowiadanie o ulubionych i nielubianych zajęciach, uzyskiwanie informacji na ten temat. Wyrażanie opinii na temat różnych zainteresowań. Nazywanie możliwości spędzania czasu wolnego. Nazywanie własnych umiejętności i uzyskiwanie informacji o umiejętnościach innych osób. Opowiadanie o obowiązkach. Zwracanie się z propozycją lub prośbą i reagowanie aprobatą lub odmową. Plany zawodowe. Rzeczowniki odczasownikowe. Odmiana czasowników modalnych: können, sollen, müssen, wollen. Szyk zdania z czasownikami modalnymi. Odmiana zaimków osobowych w celowniku. Tworzenie nazw zawodów rodzaju żeńskiego. Praca długoterminowa „Moje hobby” 12
Mieszkanie Nazywanie i opisywanie pomieszczeń, mebli i ich położenia. Wyrażanie opinii na temat różnych pomieszczeń. Opis pokoju. Nazywanie obiektów w mieście i na wsi. Nazywanie typów budownictwa. Wyrażanie opinii na temat mieszkania na wsi, w małym i dużym mieście. Opowiadanie i wyrażanie opinii o miejscu zamieszkania. Przyimki z celownikiem i biernikiem (przyimki zmienne).
Zdania współrzędnie złożone ze spójnikami und, oder, sondern, aber. Słynni architekci i ich dzieła w krajach DACH. Praca długoterminowa „Opis pokoju”. Nauka kolędy „O, Tannenbaum” / „O choinko”. 12
Wydarzenia z przeszłości Opowiadanie o zdarzeniach z przeszłości i uzyskiwanie informacji na ten temat. Wyrażanie emocji. Przepraszanie i przyznawanie racji. Opisywanie wydarzeń (np. rodzinnych, z życia klasy, szkoły). Czas przeszły Perfekt. Czas przeszły Imperfekt czasowników haben i sein. 16
Podróżowanie
Opisywanie drogi do szkoły. Pytanie o drogę i udzielanie informacji. Nazywanie środków komunikacji. Kupowanie biletów.
Pytanie o połączenia kolejowe i udzielanie informacji. Nazywanie szyldów informacyjnych i znaków drogowych. Pytanie o pozwolenie i udzielanie pozwolenia. Pisanie pozdrowień z podróży. Przyimki z celownikiem.
Przyimki z biernikiem.
Zaimek pytający welcher, welche, welches.
Odmiana czasownika modalnego dürfen. Komunikacja rowerowa w stolicach krajów DACH. 8

Klasa III (60 godzin)

Wypoczynek, wakacje
Nazywanie kontynentów i ich mieszkańców. Nazywanie krajów pochodzenia i zamieszkania. Opowiadanie i uzyskiwanie informacji o wakacjach. Nazywanie obiektów na campingu oraz sprzętu turystycznego.
Porównywanie i wybieranie miejsc wypoczynku wraz z uzasadnieniem. Użycie przyimków z nazwami państw.
Rekcja czasowników.
Tworzenie nazw mieszkańców od nazw krajów. Stopniowanie przymiotników i przysłówków.
Zdania podrzędnie złożone ze spójnikiem ob i z zaimkami pytającymi w roli spójnika. Atrakcje turystyczne w krajach DACH. 13
Zdrowie, choroby Nazywanie części ciała. Opisywanie własnych dolegliwości i uzyskiwanie informacji o dolegliwościach innych osób. Umawianie się na wizytę u lekarza. Podawanie przyczyn dolegliwości i jej skutków. Opisywanie przebiegu choroby i uzyskiwanie informacji o przebiegu choroby innych osób. Opisywanie zdrowego trybu życia i udzielanie porad na ten temat. Uzasadnianie własnej opinii. Zdanie podrzędnie złożone ze spójnikiem weil.
Słaba deklinacja rzeczowników.
Odmiana czasowników modalnych w czasie Imperfekt. Rekcja czasowników (kontynuacja). Praca długoterminowa „Zdrowy tryb życia – co robisz dla swojego zdrowia?” 12
Wygląd, ubrania, zakupy Opisywanie wyglądu osób.
Nazywanie i opisywanie ubrań. Wyrażanie preferencji dotyczących ubierania się. Uzyskiwanie opinii innych osób o swoim ubiorze. Ocenianie innych ubiorów. Nazywanie rodzajów sklepów. Porozumiewanie w sklepie z ubraniami. Opisywanie wad i zalet zakupów w sklepach konwencjonalnych i internetowych. Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym, nieokreślonym, zaimku dzierżawczym oraz po przeczeniu kein.
Użycie zaimków pytających was für ein, was für eine, was für ein. Rekcja czasowników (kontynuacja). Zwyczaje karnawałowe w krajach DACH Nauka kolędy „Winterzeit” / „Czas zimowy” lub innej dowolnej. 13
Środowisko naturalne, ekologia Nazywanie elementów środowiska naturalnego. Nazywanie zagrożeń dla środowiska. Wypowiadanie się na temat ochrony środowiska. Nazywanie wad i zalet produktów w różnych opakowaniach.
Uzyskiwanie informacji o zachowaniach proekologicznych. Opowiadanie o ekologii. Zdania podrzędnie złożone ze spójnikiem wenn.
Odmiana przymiotnika bez rodzajnika.
Zdania współrzędnie złożone ze spójnikiem denn.
Zdania współrzędnie złożone o szyku przestawnym ze spójnikami deshalb oraz sonst.
Rekcja czasowników (kontynuacja). 12
Środki masowego przekazu, komunikacja międzyludzka Nazywanie środków komunikacji międzyludzkiej. Opowiadanie o wykorzystaniu środków masowego przekazu. Przytaczanie wypowiedzi innych osób. Wyrażanie opinii na temat używania telefonów komórkowych w szkole. Opowiadanie o ulubionych i nielubianych programach telewizyjnych. Nazywanie dyscyplin i imprez sportowych. Opowiadanie o ulubionym środku masowego przekazu z uzasadnieniem. Zdania podrzędnie złożone ze spójnikiem dass oraz zdania bezspójnikowe. Bezokoliczniki z zu.
Zdania przydawkowe ze spójnikami der, die, das.
Czas przyszły Futur I.
Rekcja czasowników (kontynuacja). Nazwy stacji telewizyjnych i tytułów prasowych w krajach DACH. Quiz o kulturze krajów DACH. 10

13. UWAGI KOŃCOWE

Niniejsza innowacja ma ułatwić i uprzyjemnić uczniom naukę języka niemieckiego dzięki wykorzystaniu różnic i podobieństw do języka angielskiego, najbardziej powszechnego języka obcego, w jakimś stopniu już dzieciom znanego, ponieważ uczą się go najczęściej od przedszkola. Pierwszeństwo języka angielskiego w Polsce i na świecie nie ulega wątpliwości. Chciałbym uświadomić uczniom, że naturalnym wyborem drugiego języka obcego jest właśnie nauka niemieckiego. A to z kilku powodów:
- - niemiecki wywodzi się z rodziny języków germańskich, podobnie zresztą jak angielski,
- - największa liczba ludności Europy używa niemieckiego jako języka urzędowego,
- - w Europie jest pięć krajów niemieckojęzycznych,
- - jest językiem światowym i należy do trzech urzędowych języków Unii Europejskiej,
- - jest drugim najpopularniejszym po angielskim językiem Internetu i programów komputerowych,
- - wbrew dosyć powszechnej opinii język niemiecki jest względnie łatwy,
- - Niemcy są pierwszą w Europie i czwartą na świecie potęgą gospodarczą,
- - Niemcy są drugim, po USA najbardziej popularnym celem migracji na świecie,
- - Niemcy otworzyli granice dla pracowników z Polski,
- - Niemcy są naszym najbliższym zachodnim sąsiadem i ważnym partnerem handlowym,
- - trzeba pamiętać o naszej trudnej historii, ale równocześnie myśleć o przyszłości i przezwyciężać uprzedzenia, dbając o dobrosąsiedzkie relacje z naszym sąsiadem.

14. BIBLIOGRAFIA

1. Hanna Komorowska, „O programach prawie wszystko” Biblioteka nauczyciela, Warszawa, WSiP, 1999,
2. Ewa Ciemnicka, Urszula Boszulak, „Program nauczania języka niemieckiego dla gimnazjum (zakres podstawowy)”,
3. Irena Nowicka, Dorota Wieruszewska, „Program nauczania języka niemieckiego w klasach I – III gimnazjum (poziom podstawowy)”,
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. poz. 752) z dnia 21 czerwca 2012 r. i 30 maja 2014 r.
5. Allan C. Ornstein, Francis P. Hunkins, „PROGRAM SZKOLNY. ZAŁOŻENIA, ZASADY, PROBLEMATYKA”, Warszawa, WSiP, 1998,
6. Hanna Komorowska, „Sprawdzanie umiejętności w nauce języka obcego”, Fraszka Edukacyjna, Warszawa, 2005,
7. Hanna Komorowska, „Metodyka nauczania języków obcych”, Fraszka Edukacyjna, Warszawa, 2005,
8. Hanna Komorowska, „Programy nauczania w kształceniu ogólnym i w kształceniu językowym”, Fraszka Edukacyjna, Warszawa, 2005,
9. Stanisław Dylak, „Wprowadzenie do konstruowania szkolnych programów nauczania”, Warszawa, 2000,
10. Europejskie portfolio językowe – Biografia językowa i Paszport językowy (opis i ocena umiejętności komunikacyjnych i językowych ucznia), Rada Europy, Sztrasburg, Francja, 2005, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa, 2005,
11. Howard Gardner, „Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce.”, Media Rodzina, Poznań, 2002,
12. Dorota Werbińska, „Skuteczny nauczyciel języka obcego”, Fraszka Edukacyjna, Warszawa, 2004.