Wpływ teatru na wszechstronny rozwój dziecka

WPŁYW TEATRU NA WSZECHSTRONNY ROZWÓJ DZIECKA

,,Teatr – to rodzaj widowiska polegający na odtwarzaniu przez aktorów wobec publiczności postaci i treści utworów scenicznych. W zależności od repertuaru i środków wyrazu powstają: teatr dramatyczny, pantomima, balet, opera, operetka, teatr lalek”.
Teatr w życiu dziecka jest bardzo ważnym czynnikiem, który wspomaga jego wszechstronny rozwój podobnie jak książka czy film.
Każdy z nas jest aktorem już od najmłodszych lat, choć nie zdajemy sobie z tego sprawy. Zaczynamy grać pierwszym uśmiechem, grymasem, słowami.Później przechodzimy na wyższy etap sztuki aktorskiej mówiąc: Ale mnie boli brzuch, chyba nie pójdę dzisiaj do szkoły. Jednocześnie boimy się ośmieszyć, czujemy tremę, kiedy ktoś każe nam stanąć przed publicznościąi wypowiedzieć jakąś kwestię. Wtedy dopiero dochodzi do nas świadomość aktorstwa.
Dziecko ma naturalną potrzebę wyrażania się w różnych formach. Zabawy w teatr należą do najbardziej lubianych przez dzieci form. Już maluchy chętnie bawią się w teatr, odtwarzając w zabawie sytuacje z życia rodzinnego przedstawiając role osób z najbliższego otoczenia. Odczuwają one silną potrzebę fikcji mocno przeżywając wartości moralne takie jak: dobro i zło. Teatr dla dzieci jest rzeczywistością wyjątkową, w której wszystko może się zdarzyć, a mali aktorzy mogą zrealizować swoje marzenia, aby stać się kimś innym, aby poczuć się lepszym, odważniejszym a nawet groźniejszym. Dążenie to jest szczególnie silne
u dzieci, które w zabawach na niby nienakłaniane przez nikogo, same chcą być kimś innym. To przebywanie dziecka w świecie fikcji daje mu wiele sposobności do budzenia podziwu
i zainteresowania sobą inne dzieci oraz ludzi dorosłych.
Tetr jest miejscem gdzie poza mową werbalną występuje mowa symboli, której dziecko uczy się odczytywać. W czasie przedstawienia dziecko wciela się w kogoś innego przedstawiając go ruchem, gestem, mową, mimiką, śpiewem.
Działalność teatralna rozwija wyobraźnię, fantazję, twórcze myślenie dziecka, a także poprawną mowę. Zanim dziecko wystąpi na scenie musi nauczyć się swoich kwestii na pamięć, często długich i trudnych. Poprzez wielokrotne czytanie i powtarzanie tekstów doskonali pamięć wzrokowo-słuchową, a następnie łączy ją z koordynacją ruchową na scenie. W efekcie następuje poprawa komunikacji werbalnej i pozawerbalnej. Na zajęciach teatralnych dziecko obcuje z literaturą - klasyką dziecięcą i tekstami współczesnymi, poznaje różne gatunki i twórców literatury. Uczestnicy zajęć rozszerzają swoją wiedzę o nowe pojęcia z zakresu teatru, np.: akt, didaskalia, antrakt (przerwa), foyer (hol), garderoba, proscenium itp. Zajęcia teatralne wpływają również w sposób wychowawczy na małych aktorów. Dziecko uczy się współdziałania w grupie, odpowiedzialności za swoje działanie i ma świadomość, że w tejże grupie pełni bardzo ważną rolę. Między innymi od niego zależy sukces pracy całego zespołu, przez co uczy się szacunku dla pracy kolegów.
Działalność teatralna tworzy też znakomitą szansę na wyciszenie niepożądanych zachowań, uczy pokory, panowania nad sobą i cierpliwości, gdy nauczyciel zajmuje się pozostałymi osobami. Przedstawienie wymaga ogromnego wysiłku, efekty ciężkiej pracy nie są widoczne od razu, a jednak dzieci dostrzegają cel i sens wielokrotnych ćwiczeń i powtórzeń.
Wiek przedszkolny to szczególny okres, w którym dziecko uczy się świata, zachowań wobec ludzi i przedmiotów. Jedną z metod wspierającą nauczanie dzieci to drama. Rozwija ona osobowość, doskonali umiejętność komunikacji, wspomaga rozwój emocjonalny
i społeczny a także kształtuje wyobraźnię. Dzięki dramie można zmienić złe nawyki
w zachowaniu dzieci oraz uwrażliwić je na problemy otaczającego świata.
Wprowadzając zajęcia teatralne i ćwiczenia dramy pomagamy dziecku
w doskonaleniu języka ojczystego. Uczy się poprawnie, głośno i wyraźnie wypowiadać słowa, zdania czemu służą ćwiczenia dykcyjne. Powierzenie niezbyt trudnej roli nawet dziecku z pewnymi wadami wymowy korzystnie wpływa na jego samopoczucie i motywuje do pracy. Dziecko z niewyraźną wymową stara się pokonać wszelkie przeszkody i jak najlepiej wystąpić publicznie. Czuje się wtedy akceptowane i ważne. Często dzieci nieśmiałe otwierają się przed grupą zapominająco swoich smutkach, problemach ponieważ wcielają się w nowe role. Ich gra jest akceptowana przez rówieśników przez co ich pozycja w grupie umacnia się.
Zajęcia teatralne szczególnie korzystnie wpływają na dzieci nadpobudliwe ruchowo. Uczestnictwo w tego rodzaju zabawach umożliwia ekspansję ruchową w formie ćwiczeń ruchowych, mimicznych, naśladowczych. Dzieci te bawiąc się w teatr, uczestnicząc
w przedstawieniach opanowują swoje ruchy nawykowe i koncentrują się na mowie lub czynności scenicznej, choć na krótką chwilę, żeby potem dobrze wypaść na scenie. Zabawy teatralne sprzyjają rozwojowi ruchowemu dzieci zahamowanych i spowolniałych wyrabiając zmysł równowagi, refleks, zwinność, poczucie rytmu, wyrazistość gestu. Zabawy ruchowe mogą służyć niezwykle ważnej sprawie: koncentracji i odprężeniu.
Zajęcia teatralne są również terapią dla dzieci z nadpobudliwością w sferze emocjonalnej. Takie dzieci w trakcie zajęć mają możliwość pozbywania się negatywnych emocji (gniew, płacz, złość, skarżenie, kłótliwość), a przyswajanie prawidłowych zachowań poprzez stwarzanie określonych sytuacji. Bardzo ważną rolę na zajęciach teatralnych odgrywają ćwiczenia mimiki, gestów, które pozwalają określić przeżycia osób. Te ćwiczenia zmniejszają zahamowania w sferze emocjonalno-uczuciowej. Uczą wrażliwości
i ekspresji.Dzieci pozbywają się apatyczności i obojętności. Zajęcia teatralne tak angażują dzieci, że są one w stanie opanować nie tylko swoje kwestie, ale również kolegów. Mogą więc pełnić rolę dublerów. Bawiąc się w teatr i występując przed publicznością dzieci czują się szczęśliwe, bo słyszą oklaski, pochwały i aplauz. Ogromne ich zaangażowanie, autentyczna radość tworzenia daje satysfakcję zarówno dzieciom, rodzicom i nauczycielom.

Bibliografia:
1. J. Awgulowa, W. Świątek - ,,Małe formy sceniczne w pracy przedszkola”
2. J. Wroński - ,,Teatr szkolny i jego funkcja wychowawcza”,Kraków 1974
3. S. Clifford, A. Hermann - ,,Drama, teatr przebudzenia”, Warszawa 2004