Szeregi i związki wyrazowe. Konspekt lekcji do klasy 5

Konspekt lekcji z języka polskiego w V kl.
Szkoły Podstawowej

Imię, nazwisko nauczyciela: ....................................
Temat zajęć: Szeregi i związki wyrazowe.
Termin zajęć: .....................
Czas: 45 min.
Liczba uczniów: ..............

Cele ogólne:
UCZEŃ:
Poznawanie i utrwalanie pojęć z zakresu gramatyki języka polskiego
(związki wyrazowe i ich szeregi).
Cele operacyjne:
UCZEŃ:
w zakresie wiadomości i wiedzy:
- zna definicję związków wyrazowych – P;
- wie czym różni się wyraz nadrzędny od podrzędnego - P;
- potrafi wskazać/odnaleźć wybrane części mowy -P;
- wie, które części mowy tworzą w zdaniu związek główny, a które
związki poboczne - P;
- wie, na jakie pytania odpowiadają wyrazy podrzędne w związkach
wyrazowych - PP;
w zakresie umiejętności:
- wskazuje w zdaniach związki główne - P
- wskazuje w zdaniach szeregi wyrazów - P;
- układa zdania z podanymi związkami wyrazowymi oraz z szeregami
wyrazów - PP;
- wyjaśnia, co to jest szereg wyrazów - PP;
- wypisuje ze zdania wszystkie związki wyrazowe - PP;
- wie, na jakie pytania odpowiadają wyrazy podrzędne w związkach
wyrazowych - PP;
w zakresie postaw:
- uczy się samokontroli i samooceny;
- wykazuje emocjonalne zaangażowanie w pracy w parach i grupach.

Środki dydaktyczne: Podręcznik do nauki o języku z ćwiczeniami, cz. II – Słowa na start, A. Wojciechowskiej – kl.VI; zeszyty; krzyżówka, karteczki z częściami mowy, karteczki z czynnościami do scenek pantomimicznych; naklejki –zachętki i motywce.
Metody pracy:
Metoda zajęć praktycznych – wykonywanie ćwiczeń, metoda aktywizująca – drama (ćwiczenia pantomimiczne), rozmowa kierowana.
Formy pracy:
praca indywidualna, z całą klasą, w parach i zespołowa.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:

FAZA WSTĘPNA

I. Zaangażowanie: ( 9 min. )
Nauczyciel – wita się z uczniami i sprawdza obecność
- rozdaje karteczki, na których uczniowie określają swoje samopoczucie
(zał. 1) i przypina je do tablicy;
- sprawdza zadanie domowe;
Uczniowie – odpowiadają na pytanie dotyczące zadania domowego:
mówią co to jest podmiot i orzeczenie,
na jakie pytanie odpowiadają powyższe części zdania,
wymieniają części mowy: rzeczownik, czasownik i przymiotnik,
mówią na jakie pytania one odpowiadają oraz podają przykłady;
Nauczyciel – podkreśla, iż powyższe zagadnienia będą przydatne do dzisiejszych
zajęć;
- wprowadza do tematu lekcji i wiesza na tablicy krzyżówkę, której
hasło nawiązuje do tematu lekcji - (zał. 2);
Uczniowie - kolejno podchodzą do tablicy i markerem wpisują odpowiedzi
do krzyżówki. Następnie odczytują hasło, które jest wprowadzeniem
do tematu lekcji;
Nauczyciel - prosi dyżurnego o zapisanie tematu na tablicy;
- prosi o otworzenie ćwiczeń na odpowiedniej stronie (str. 16 -18)

II. Badanie: ( 12 min. )
Nauczyciel – prosi o wykonanie ćwiczenia 1, a chętny uczeń rozwiązuje je;
Uczniowie – jeden z nich czyta przypomnienie wiadomości z klasy czwartej;
- na przykładzie z powyższej wiadomości utrwalają sobie wiedzę
o poznanych w klasie czwartej związkach wyrazowych;
Nauczyciel – udziela odpowiedzi na ewentualne pytania i pomaga przypomnieć
uczniom wiedzę dotyczącą związków głównych i pobocznych;
- rozdaje uczniom karteczki ze zdaniami, w których muszą podkreślić
podmiot i orzeczenie – czyli związki główne, a następnie przedstawić
w postaci pantomimy nazwy czynności (praca w parach) - (zał. 3);
Uczniowie – odgadują czynności ukryte w krótkich scenkach;
Nauczyciel – prosi o wykonanie ćwiczenia 2, a uczniowie rozwiązują i udzielają
odpowiedzi

FAZA REALIZACYJNA

III. Przekształcenie: ( 15 min. )
Nauczyciel – prosi uczniów o samodzielne rozwiązanie ćwiczenia 3, gdzie
szczególną uwagę zwraca na składnię – poprawną budowę zdania;
Uczniowie – rozwiązują ćwiczenia 3 i 5 – ( są to osoby chętne, bądź wytypowane
przez nauczyciela);
Nauczyciel – zadaje kolejne zadanie 4 (praca z całą klasą);
Uczniowie – podkreślają odpowiednie wyrazy w podanym zdaniu;
Nauczyciel – wspiera w odpowiedzi uczniów;
- prosi o głośne odczytanie nowej wiadomości;
- odczytuje kolejny raz nową wiadomość i akcentuje ważne
informacje, aby ułatwić zrozumienie definicji szeregi wyrazów;
- prosi o przepisanie wiadomości (w zależności od czasu, jaki został –
uczniowie będą zapisywać w/w wiadomość na lekcji, bądź w domu);
Nauczyciel - rozdaje uczniom kartki, na których znajdują się następujące części
mowy: rzeczowniki – czekoladki, ciastka, lody, chłopiec, konkurs,
czasowniki - są, wygrał i przymiotniki – pyszne, zdolny - (zał. 4);
- prosi uczniów o odczytanie swoich części mowy i odnalezienie
przyjaciół, którzy są tę samą częścią (do tablic są
przyczepione nazwy tych części mowy: rzeczownik, czasownik
i przymiotnik, a uczniowie muszą się koło nich ustawić;
Uczniowie – odnajdują swoich przyjaciół ukrytych pod poszczególnymi częściami
mowy;

IV. Prezentacja: ( 4 min. )
Uczniowie – odczytują głośno poszczególne części mowy;
- z wyżej wymienionych układają dwa zdania:
Czekoladki, ciastka, lody są pyszne.
Zdolny chłopiec wygrał konkurs.
- odpowiadają na pytanie nauczyciela –
W którym z tych zdań występuje szereg wyrazów?
- wskazują związek główny

FAZA PODSUMOWUJĄCA

V. Refleksja ( 3 min. )
Nauczyciel – rozdaje uczniom kartki i prosi o zapisanie odpowiedź
na następujące pytanie:

Czego się nauczyłaś/eś na dzisiejszej lekcji i jakie to ma dla Ciebie znaczenie ?-zał.5

VI. EWALUACJA: ( 2 min. )
Nauczyciel – rozdaje kolejny raz karteczki z buźką i prosi o zaznaczenie
samopoczucia oraz odpowiedź:
Czy lekcja podobała się - tak lub nie i dlaczego?– zał. 6

- zadaje zadanie domowe: ćwiczenia 6 i 7 strona 18

Legenda:
P – wymagania podstawowe;
PP – wymagania ponad podstawowe

(Poza tym wszystkie dzieci staram się nagradzać. Tym razem są to karteczki samoprzylepne, tzw. zachęt ki i motywce).

Bibliografia:
Way B., Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1997

Zał. 3

Sympatyczne dziewczynki rozmawiają przez telefon.
........................................

Wysportowani chłopcy oglądają mecz piłki nożnej.
........................................

Utalentowane dziewczyny tańczą disco.
........................................

Grzeczni uczniowie zamiatają salę.
........................................

Zał. 4

• 5 rzeczowników – czekoladki, ciastka, lody, chłopiec, konkurs;
• 2 czasowniki – są, wygrał;
• 2 przymiotniki – pyszne, zdolny
Z wyżej wymienionych części mowy powstają 2 zdania:
- Czekoladki, ciastka, lody są pyszne.
Powyżej mamy szereg wyrazów
- Zdolny chłopiec wygrał konkurs.

Zał. 5
Czego się nauczyłaś/eś na dzisiejszej lekcji
i jakie to ma dla Ciebie znaczenie?
........................................

Zał. 6

Czy lekcja podobała się – (tak lub nie) i dlaczego?
........................................