Edukacja matematyczna w przedszkolu

„Matematyka jest królową nauk”- tak zwykło się mówić. Stanowi podstawę rozwoju. Rozumienie jej jest wielką sprawnością, zaś stosowanie wielkim dokonaniem prowadzącym do rozwoju w każdej dziedzinie naszego życia.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego ustala zakres wspierania dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych w zakresie edukacji matematycznej, jednak podczas przyswajania pojęć matematycznych należy pamiętać i uwzględnić rozwój dziecka. Nie można pominąć faktu, że każde dziecko jest zdolne do działania i osiągania sukcesów wcześniej niż jest tego świadome i potrafi wyrazić to słowami.
W wieku przedszkolnym dziecko rozwija się najszybciej. Pochłania wiedzę, nabywa umiejętności i rozwija zainteresowania czy zdolności. Pierwsze lata życia dziecka decydują o jego rozwoju, predyspozycjach i dalszych losach. To wtedy kształtują się jego możliwości i zdolności, dlatego zatem tak ważne jest, aby stymulować rozwój intelektualny w połączeniu z oddziaływaniami wychowawczymi, społecznymi emocjonalnymi. Gdzie najlepiej tego dokonać? Oczywiście w przedszkolu.
Co mają wspólnego emocje z matematyką? Bardzo wiele. Po pierwsze- prawidłowy rozwój emocjonalno- społeczny pozwala dziecku na radzenie sobie w określonych sytuacjach. Po drugie- uczy samodzielności. Po trzecie- dziecko potrafi pracować według określonych instrukcji, potrafi wytrzymywać napięcie towarzyszące wysiłkowi umysłowemu i radzić sobie z niepowodzeniami i poszukiwać rozwiązań.
Tak więc głównym celem procesu uczenia, a raczej przyswajania wiadomości matematycznych w przedszkolu jest rozwijanie jego aktywnej postawy intelektualnej wobec sytuacji niejasnych, problemowych, rozwoju wyobraźni, pomysłowości, języka, w oparciu o gry i zabawy matematyczne, w których dziecko rozwija następujące obszary matematyczne:
• Orientacja przestrzenna
• Rytmy i rytmiczna organizacja czasu
• Przyczyna i skutek- przewidywanie następstw
• Przeliczanie obiektów
• Dodawanie i odejmowanie, rozdzielanie po kilka
• Klasyfikacja
• Liczebniki główne i porządkowe
• Pojęcie miary
• Porównywanie
Przedszkole powinno wobec tego stworzyć warunki do prawidłowego, ale radosnego przeżywania matematyki podczas zabaw, zajęć zorganizowanych i aktywnościach bliskich dziecku. Każde dziecko posiada tzw. matematyczną zdolność postrzegania świata. Widać to w naturalnych zdolnościach poznawania liczb, miar, szybkim wnioskowaniu i dostrzeganiu logiki w zasadach obowiązujących w najbliższym otoczeniu. Jak zauważa profesor Edyta Gruszczyk- Kolczyńska- specjalista i autorytet w dziedzinie nauczania matematyki w wieku przedszkolnym, te naturalne zdolności, które wykazują dzieci, potrafią szybko zanikać. Aby temu zaradzić, należy rozwijać w dzieciach kreatywne myślenie i motywowanie do działania. Efektywnemu przyswajaniu pojęć matematycznych sprzyja też określony sposób przekazywania wiedzy (odwołujący się do najbliższej rzeczywistości otaczającej dziecko) i dobór form i metod. Najlepszym sposobem są zabawy ruchowe, które tworzą równowagę rozwoju umysłowego, fizycznego, społecznego i emocjonalnego.
Prof. E. Gruszczyk- Kolczyńska wyjaśnia, że fundamentem osiągania sukcesu w zakresie edukacji matematycznej dziecka stanowią jego własne doświadczenia. To one stanowią bazę dla tworzenia nowych pojęć i umiejętności. Tak więc przedszkole i dom rodzinny mają strategiczne znaczenie przygotowanie dziecka do osiągnięcia sukcesu w szkole. Aby nauka i przyswajanie pojęć matematycznych nie było nudne, warto zachęcić rodziców do wspólnego z dzieckiem konstruowania zasad gier, a potem ich rozgrywanie. To stanowi bazę przyswajania kluczowych umiejętności matematycznych, hartuje odporność emocjonalną dzieci, co jest tak ważne w osiągnięciu dojrzałości szkolnej. Gry pozwalają również wyrobić refleks, szybką orientację, rozwijają pamięć, mowę, myślenie, pojęcia matematyczne, liczenie, przeliczanie, posługiwanie się liczebnikami głównymi i porządkowymi, porównywanie liczebności, dodawanie i odejmowanie, szeregowanie, grupowanie, tworzenie i posługiwanie się symbolami, ale również rozwijają myślenie przyczynowo- skutkowe, planowanie i przewidywanie. Oprócz tego kształtują wartości wychowawcze i doskonalą odporność emocjonalną w sytuacjach nowych, gdyż pozwalają panować nad sobą w razie porażki.
Podsumowując należy stwierdzić, iż edukacja matematyczna dzieci powinna być skrupulatnie i produktywnie prowadzona niezależnie od miejsca, gdzie się ona odbywa (przedszkole, dom). Najlepsze wyniki wychowawcze, w tym też edukacyjne uzyskamy, jeżeli dorośli zajmujący się dzieckiem, zarówno nauczyciele, jak i rodzice – będą dążyć do tego samego celu i będą czynić to w analogiczny sposób. Taka harmonia jest wyjątkowo zadowalająca dla wszechstronnego rozwoju i edukacji dziecka. Im dziecko młodsze tym efekty są lepsze.

Bibliografia:
1. E. Gruszczyk- Kolczyńska, E. Zielińska, Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole, Warszawa 2009
2. E. Gruszczyk- Kolczyńska (red.), wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji, Warszawa 2009