Wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym

PRACA DYPLOMOWA
Temat: Wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym
Wykonała:
Promotor:

Spis treści

Wstęp


1.Rozwój i zastosowanie komputera w życiu człowieka na przestrzeni lat

2.Wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym

3.Zalety i wady wykorzystania komputera

4. Komputer a edukacja środowiskowa

5.Slajdy do prezentacji

Podsumowanie

Bibliografia

Wstęp

Pod koniec lat pięćdziesiątych tylko nieliczni mieli dostęp do komputera , a z rzadka tylko były wykorzystywane do celów osobistych. Ostatnie lata pokazały , jak rośnie ranga komputera. Dziś miliony ludzi używa komputerów w życiu codziennym. Pierwotnie komputer oznaczał maszynę liczącą . Dzisiejsze komputery choć działają na podobnych zasadach co ich pierwowzory , mają znacznie szerszy zakres zastosowań. Wspomagają wiele codziennych czynności,
ale najważniejsze służą edukacji .Już dziś coraz trudniej wyobrazić sobie pracę ,
która nie byłaby w jakiś sposób związana z komputerami , czyli jak to się powszechnie nazywa , z informatyką lub technologią informatyczną . Obsługa komputera została uznana za czwartą zdolność podstawową – równie ważną jak czytanie , pisanie i arytmetyka . Program nauczania bierze to pod uwagę i stwierdza że dzieci ,w miarę możliwości powinny mieć dostęp do komputera na różnych lekcjach .Program nauczania nie tylko kładzie nacisk na naukę o komputerach , ale także na wykorzystanie ich do nauki innych przedmiotów.
Ma to na celu oswojenie uczniów z komputerem. Dzieci powinny posiąść podstawową wiedzę z zakresu informatyki , muszą czuć się pewnie używając sprzętu komputerowego do różnych celów i muszą wiedzieć jaką rolę odgrywa informatyka na świecie. Należy jednak pamiętać o tym , iż praca na komputerze powinna sprawiać przyjemność , jeżeli bowiem stanie się przykrym obowiązkiem , zniechęci dzieci do informatyki i sprawi , że będzie im dużo trudniej opanować umiejętności tak ważne w ich przyszłym życiu. Starajmy się więc , aby komputer kojarzył się dziecku z radością i zabawą .Komputeryzacja szkoły to wielkie wyzwanie dla nauczycieli , którzy zobowiązani będą do ciągłego śledzenia rozwoju techniki komputerowej , do ustawicznego kształcenia się , a jednocześnie będą nadzorowali proces kształcenia informatycznego uczniów .
Komputeryzacja procesu edukacyjnego to nie tylko wykorzystywanie komputera do nauki informatyki, matematyki czy innych przedmiotów w klasach starszych ale również nauka poprzez zabawę w klasach najmłodszych
I-III. Wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym pozwala już dziś śmiało stwierdzić , że to pokolenie dzieci będzie miało świat w zasięgu ręki.
W swojej pracy pragnę ukazać jak wielka rolę odgrywa wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym.

1. Rozwój i zastosowanie komputera w życiu człowieka na przestrzeni lat.

W 1832 r. angielski matematyk Charles Babbage zaczął konstruować maszynę , którą nazwał ,, silnikiem analitycznym”. Urządzenie to było pomyślane jako pierwszy kalkulator ogólnego użytku. Jego pamięć miała przechowywać dane i wyniki obliczeń , człon arytmetyczny miał obliczenia wykonywać a człon kontrolny sprawdzać. Niestety silnik analityczny był tak złożoną konstrukcją , że nie sposób go było wtedy zbudować.
Pierwszą osobą , która użyła kart perforowanych do obliczeń był Amerykanin Hermann Hollerith , który znacznie przyspieszył pracę przy sortowaniu danych i dokonywaniu obliczeń podczas spisu ludności
w roku 1890. Maszyny Holleritha pracowały tak szybko , że stały się niezbędne wszędzie tam , gdzie analizowano duże ilości informacji. W 1896 r. Hollerith założył przedsiębiorstwo Tabulating Machine Company , które później stało się częścią jednej z największych na świecie międzynarodowych korporacji produkującej sprzęt komputerowy – IBM.
Następny skok w rozwoju urządzeń liczących związany był z pojawieniem się elektronicznych maszyn cyfrowych – komputerów .Dane wprowadzane były do komputerów w postaci kart lub taśmy perforowanej . Nad poprawnością działania urządzenia czuwał zespół techników , zmieniających w razie potrzeby jego program . Potem powstał sposób przechowywania programu wewnątrz pamięci komputera pod postacią elektronicznych sygnałów . Kolejna nowością było zastąpienie lamp tranzystorami , które były bardziej niezawodne , a poza tym zużywały znacznie mniej energii.
Lata siedemdziesiąte XX wieku to zwrot od dużych scentralizowanych systemów komputerowych ku mniejszym , tańszym urządzeniom. Narodziła się technologia mikroprocesorów, zmieniło się również oprogramowanie .
W połowie lat osiemdziesiątych , wraz z wprowadzeniem komputerów osobistych (PC) oraz stacji roboczych wzrosło zainteresowanie komputerami .
Zajęły one miejsce w biurach , ośrodkach projektowych , bankach i wielu innych instytucjach. Dużą rolę w upowszechnianiu się komputerów osobistych i stacji roboczych odegrały ich możliwości graficzne.
W latach dziewięćdziesiątych komputery wyposażone w modemy i włączone do ogólnoświatowej sieci informatycznej Internet uznano za ważne źródło zdobywania oraz obróbki informacji, zarówno w miejscach pracy czy w domu.
Nie jesteśmy w stanie przewidzieć dokąd zawiedzie nas powszechna komputeryzacja, lecz w perspektywie mamy wiele interesujących nowości technologicznych takich jak: maszyny rozpoznające głos człowieka , cienkie ekrany o bardzo wysokiej rozdzielczości , postępująca miniaturyzacja procesora i innych podzespołów . Być może doprowadzi to do powstania w pełni przenośnego komputera ciągłego użytku.
Komputery są wszechobecne w naszym życiu .Powszechne ich stosowanie ułatwia i uprzyjemnia pracę , która dotychczas była trudna i uciążliwa.
Coraz częściej komputery zastępują człowieka , są niezbędne w sprawnym zarządzaniu , ułatwiają prace w biurach , księgowości , obsługują wielkie ilości danych itp.

2. Wykorzystanie komputera w kształceniu zintegrowanym

Komputer w edukacji zintegrowanej stanowi dla dzieci dużą atrakcję. Praca z nim wyzwala szerokie zainteresowania oraz aktywność uczniów, a nauka staje się przyjemną zabawą. Wzbogaca on, a nawet zastępuje pewne czynności nauczyciela i uczniów.
Obecne pokolenie najmłodszych ma tę przewagę nad większością dorosłych, że dorasta z komputerem i uczy się o nim w szkole. Komputer to przedmiot, rzecz który usprawnia proces nauczania i uczenia się , umożliwia uzyskanie lepszych wyników nauczania jak również dostarcza uczniom bodźców , które oddziałują na ich wzrok i słuch , ułatwiają poznanie rzeczywistości i praw rządzących nią oraz służą opanowaniu różnego rodzaju umiejętności . Komputer właściwie zastosowany w procesie dydaktycznym spełnia wiele funkcji .
Rozróżniamy funkcje: aktywizująco-motywacyjną, poznawczo-twórczą , ćwiczeniową , kontrolną , wychowawczą oraz terapeutyczną .Funkcja aktywizująco- motywacyjna spełniana jest jako pierwsza we wstępnym etapie kształcenia informatycznego , gdyż wpływa w dużym stopniu na aktywizowanie mimowolnej uwagi uczniów , co sprzyja wzbudzaniu zainteresowania realizowanym w danym momencie materiałem. Funkcja poznawczo-twórcza , spełniona jest wtedy gdy uczeń rozwiązując dany problem korzysta z pomocy komputera jako źródła wiedzy. Jeśli komputer pomaga w utrwaleniu poznanych wcześniej treści poprzez samodzielne działanie to mamy do czynienia z funkcją ćwiczeniową. Funkcję kontrolną spełnia komputer wówczas, kiedy zostaje wykorzystany do przeprowadzenia np.: testów dydaktycznych oraz sprawdza i opracowuje wyniki testu. Jeżeli praca z komputerem stwarza dobre warunki oddziaływania na osobowość ucznia to mówimy o funkcji wychowawczej. Funkcję terapeutyczną spełnia komputer z powodzeniem na zajęciach zespołów korekcyjno-kompensacyjnych. Edukacja , jak każda inna sfera działalności człowieka w społeczeństwie, ulega przeobrażeniom związanym ze zmianami warunków, w których się odbywa. Kierunki tych zmian są wyznaczone przez koncepcje edukacyjne lub w naturalny sposób wynikają z przekształceń warunków społecznych i technicznych, towarzyszących edukacji. Dają się zauważyć zmiany wprowadzone do metod i treści nauczania. Coraz większe znaczenie ma własna praca uczniów, od których oczekuje się twórczej, samodzielnej działalności w rozwiązywaniu problemów. Kończy się era gromadzenia nieprzydatnej wiedzy, a oczekuje się od ucznia umiejętności korzystania z dostępnych środków informacji i skutecznego rozwiązywania problemów. Do takiej aktywności może pobudzić dzieci ciekawy komputerowy program edukacyjny. Program taki powinien być:
- poprawny pod względem rzeczowym i merytorycznym,
- ciekawy graficznie oraz zawierać zadania z elementami zabawy,
- zróżnicowany pod względem stopnia trudności,
- dostosowany do wieku dziecka, zawierać elementy oceny pracy,
- zrozumiały oraz uczyć obsługi komputera, a zarazem programów edukacyjnych od najprostszych do bardziej skomplikowanych.
Uczenie się z zastosowaniem komputera jest dla dziecka bardzo atrakcyjne. Maksymalne uproszczenie programów edukacyjnych sprawia, że nawet siedmiolatki mogą pracować z komputerem. Wyniki takiej pracy są bardziej efektywne. Dzieci okazują zainteresowanie i są radośnie aktywne. Realizując zagadnienia polonistyczne należy zwrócić uwagę na program MS Word lub inny edytor. Uczniowie używając klawiatury mogą układać i zapisywać zagadki, rymowanki, zaproszenia, ogłoszenia, pisać różnego rodzaju inne teksty. Zajęcia takie można dostosować do kalendarza imprez klasowych np. Dzień Nauczyciela, Święta Bożego Narodzenia, Walentynki, Dzień Kobiet itp. Cały efekt swojej pracy uczeń może wydrukować na drukarce, z której obsługą zapoznaje się w trakcie pracy. Przy pomocy komputera można odtwarzać znane bajki, baśnie, a na podłożu tego tworzyć samodzielnie odpowiednie scenariusze do zajęć edukacyjnych. Zajęcia wspomagane komputerem w edukacji polonistycznej wiążą się również z realizacją treści gramatycznych i ortograficznych. Pracę w tym zakresie ułatwią nam programy edukacyjne np. "Mała ortografia", "Ortomania", "Foka Sylabinka", "Sam czytam", "Sam piszę", "Literki-cyferki". Z zakresu matematyki programy edukacyjne pomogą nam w opanowaniu: podstawowych czterech działań, geometrii, rozwiązywaniu zadań tekstowych i różnych łamigłówek itp. Są to takie programy jak: "Matematyk Miś", "Matematyka 1-2-3", "Matematyczne przygody" itp. Do realizacji tematów przyrodniczych należy wykorzystać program edukacyjny "Tatry - góry polskie", jest to multimedialny przewodnik po Tatrach, Zakopanem i okolicach. Poza tym wykorzystując graficzny program komputerowy PAINT BRUSH dzieci mogą narysować rodzaje krajobrazów, zaprezentować je w różnych porach roku. Mogą również utrwalić na tej podstawie wiadomości na temat barw
( ciepłe, zimne, kontrast). Komputer zastępuje również kartkę papieru, kredki, farby. Uczeń samodzielnie projektuję pracę, przekształca oraz zmienia gotowe już elementy wg własnego pomysłu. Na zajęciach plastycznych uczniowie mogą korzystać z różnego rodzaju kolorowanek zawartych np. w programie edukacyjnym "Pokoloruj Świat". Program ten zapoznaje ucznia z szeroką gamą kolorów i ich odcieni wkomponowanych w bajkowe ilustracje. Mając do dyspozycji programy, w których uczeń samodzielnie wykreśla figury przestrzenne oraz projektuje wnętrza pomieszczeń o wiele łatwiej realizowane mogą być zagadnienia związane z techniką. Jeżeli chodzi o edukację muzyczną to komputer posłuży nam do graficznego zapisu melodii, zaprezentowania wysokości dźwięków, wartości nut, schematów rytmicznych, pomoże w wysłuchaniu brzmień instrumentów muzycznych oraz nauczy dzieci piosenek. Nie małe znaczenie ma również praca z internetem. Dzieci w ten sposób poznają podstawy użytkowania internetu oraz umiejętności wyboru przeglądarek. Zauważają, że do każdych zajęć można szukać ciekawostek nie tylko w bibliotece, ale i w internecie. Uczą się pozyskiwać wiadomości z internetu we właściwy sposób. Nauczyciel prowadząc zajęcia powinien pokazać dzieciom, w jaki sposób i gdzie szukać w internecie potrzebnych wiadomości. Ciekawa strona internetowa dla dzieci to np. www.dzieci.pl.,www.sieciaki.pl
Oprócz wymienionych powyżej sposobów realizacji treści nauczania możliwe jest wykorzystanie komputera w szerszym zakresie, wszystko to zależy od "poszukującej" postawy samego nauczyciela, który takie zajęcia prowadzi. Obecnie w prasie i wydawnictwach edukacyjnych można zakupić wiele ciekawych programów do kształcenia zintegrowanego. Wybór programów zależy w dużej mierze również od sprzętu komputerowego, na którym nauczyciel pracuje. Jednakże nawet na najprostszych zestawach komputerowych nauczyciel może zrealizować wiele treści nauczania, a uczniowie dzięki takiej pracy przełamują bariery lęku i obawy przed pracą z komputerem. Stwierdzam zatem, iż korzystanie z tego środka dydaktycznego jest potrzebne na etapie nauczania wczesnoszkolnego. W czasie takich zajęć realizowane są nie tylko treści nauczania, ale uczniowie nabywają również umiejętności obsługi komputera. Uczą się rozwiązywania problemów z uwzględnieniem możliwości tego narzędzia.
3. Zalety i wady wykorzystania komputera
Komputeryzacja procesu nauczania staje się faktem. Uczniowie coraz częściej przy komputerze spędzają cały swój wolny czas. Praca z komputerem ma , jak wiadomo swoje dobre i złe strony. Wiele przemawia za tym , aby komputer stał się ogólnodostępny Właściwie zastosowany komputer może przynieść wiele korzyści w procesie kształcenia młodego pokolenia Szereg informacji , czasem trudno dostępnych uczniowie mogą otrzymać za pomocą internetu. Istnieje wiele programów edukacyjnych wspomagających proces kształcenia , z których korzystanie ułatwia zdobywanie wiedzy. Praca z komputerem wyrabia u uczniów samodzielność w zdobywaniu informacji i w posługiwaniu się już posiadaną wiedzą .W wielu przypadkach komputer jest niezastąpionym narzędziem ułatwiającym kontakt ze światem ludziom niepełnosprawnym. Dzięki tej nowoczesnej technologii mogą porozumiewać się z otoczeniem. Praca z komputerem daje możliwość rozwijania swoich zainteresowań. Można by przytoczyć jeszcze wiele takich przykładów. Należy jednak pamiętać , że praca z komputerem będzie miała korzystny wpływ na rozwój osobowości dzieci i młodzieży jedynie wtedy , gdy będzie właściwie ukierunkowana i kontrolowana przez odpowiedzialnych ,odpowiednio przygotowanych nauczycieli. Niewłaściwe korzystanie z komputera może przynieść odwrotny skutek. Pamiętać należy o tym , że dla młodego człowieka ciągłe przesiadywanie przed ekranem komputera będzie niebezpieczne dla jego zdrowia. Długotrwałe wpatrywanie się w ekran monitora osłabia wzrok, a ciągłe pozostawanie w pozycji siedzącej źle wpływa na pracę kręgosłupa – osłabiając go. Istnieje jeszcze jedno niebezpieczeństwo ciągłego kontaktu z komputerem , a mianowicie , młody człowiek bez przerwy obcujący jedynie z ,,maszyną” zatraca poczucie rzeczywistości, zostaje oderwany od świata , w którym żyje. Najważniejszym zadaniem ( nauczycieli, rodziców i opiekunów) będzie takie ukierunkowanie młodego człowieka, aby praca z komputerem przynosiła mu same korzyści, pomogła we właściwym rozwoju, przyczyniła się do głębszego poznania otaczającej nas rzeczywistości. Ważne jest, żeby z natłoku możliwości i informacji nauczyć wybierać dzieci to co jest istotne i wartościowe, a uczniowie mieli świadomość tego wyboru.
4. Komputer a edukacja środowiskowa
Program nauczania w edukacji wczesnoszkolnej sugeruje , aby w edukacji środowiskowej stosować różnorodne metody nauczania i uczenia się dzieci na lekcjach. Do podstawowych metod należą te , które oparte są na bezpośredniej obserwacji zjawisk społecznych i przyrodniczych .Wśród nich można wykorzystać pogadankę upoglądowioną , demonstrację, obserwację bezpośrednią i obserwację w terenie. W nauczaniu zintegrowanym jest wiele zagadnień , w których można stosować programy komputerowe. Realizacja tego możliwa jest tylko dzięki wykorzystaniu komputera, który skutecznie wspomaga cały proces nauczania – uczenia się np:
- Wzrasta zainteresowanie uczniów otaczającym środowiskiem
- W trakcie realizacji treści następuje łagodzenie i likwidowanie trudności, na które napotyka uczący się.
- Zaznajamianie się z elementami informatyki w trakcie uczenia się pozwala uczniom z powodzeniem stosować komputer w innych obszarach edukacyjnych, a także w codziennym życiu.
- Wykorzystanie w tak szerokim zakresie komputera powoduje zmianę stylu nauczania; odejście od metod podających w kierunku metod poszukujących i w kierunku nauczania problemowego.
Zagadnienia , które można wspomagać komputerem w zakresie edukacji środowiskowej to:
- Nasza rodzinna miejscowość ( wieś, miasto)
- Nazwy miast i wsi regionu, ich położenie, rzeźba terenu, szata roślinna
- Mapa Polski
- Drogi lądowe, morskie, wodne
- Miasta Polski , ich charakterystyka i położenie ,
- Herby wybranych miast
- Zabytki Polski, regionu
- Krainy geograficzne Polski ,

Podsumowanie

Wymagania programowe kształcenia zintegrowanego to przede wszystkim kształtowanie osobowości ucznia , a w tym: jego pozytywnego stosunku do nauki, rozbudzania ciekawości świata , rozwijanie indywidualnych predyspozycji i zdolności poznawczych, a także umiejętności uczestniczenia w życiu społecznym . Osiągnięciu tych celów służy wykorzystanie komputera , który poprzez swoją atrakcyjność zmotywuje uczniów do twórczego wysiłku i będzie dla nich źródłem nie tylko wiedzy i umiejętności , ale także radości i satysfakcji.
W związku z tym , iż kształcenie informatyczne nie jest ściśle związane z jakimkolwiek okresem ludzkiego życia, to warto przygotować do niego człowieka jak najwcześniej, w szkole – już od pierwszej klasy szkoły podstawowej . Wdrażając dzieci 7-9 letnie do pracy z komputerem , trzeba koniecznie uwzględnić poziom ich możliwości motywacyjnych, poznawczych, a także stale je rozpoznawać w konkretnej klasie za pomocą metod np.: obserwacyjnych. W procesie komputeryzacji pracy uczniów należy:
• Wspomagać i umacniać samokształceniową motywację uczniów
• Udostępniać uczniom komputer jako źródło informacji
• Podtrzymywać i rozbudzać nowe zainteresowania uczniów
• Udzielać uczniom porad związanych z racjonalnym wykorzystaniem komputera
• Wspomagać uczniów w fazie analizowania sytuacji problemowej
Kształcenie zintegrowane to I etap edukacji szkolnej obejmujący klasy I-III. To okres , w którym dzieci poznają świat całościowo, chętnie dzielą się doświadczeniami , wrażeniami i spostrzeżeniami. Chcą czynnie uczestniczyć w procesie kształcenia , rozwijać swoją zdolność poznawczą , badawczą. W tym poznawaniu świata w dużym stopniu pomoże im komputer, który właściwie wykorzystany w procesie kształcenia może zapewnić dzieciom wszechstronne poznanie rzeczywistości. Organizując zajęcia z komputerem nauczyciel daje uczniom możliwość uczenia się i zdobywania wiedzy .Komputer może w dużym stopniu wzbogacić warsztat pracy nauczyciela , będąc jednocześnie pomocą w wykonywaniu szeregu czynności związanych z przygotowaniem się nauczyciela do zajęć jak również stać się inspiracją do własnych przemyśleń i poszukiwań . W kształceniu zintegrowanym należy jednak pamiętać o tym , iż nauczyciel ma ukierunkowywać ucznia tyle- ile to konieczne a wspierać ucznia – ile to możliwe.

Bibliografia

1. Hassa A.- ,, Komputer jako środek dydaktyczny”.
Komputer w szkole 1998r. Nr 3, Warszawa.
2. Juszczyk St. , Gruba P. - ,, Komputer w edukacji wczesnoszkolnej”.
Komputer w szkole 1997 r. Nr 3 , Warszawa.
3. Kaczmarek T. -,,Ilustrowana encyklopedia Polski”.
4. Świat Wiedzy, 1998r. Nr 73 , ,,Komputery”
5. ,,Komputer Świat” nr 2, 3 ,8 1998 r.
6. Tanaś M. – Edukacyjne zastosowanie komputerów.
Wydawnictwo Żak, Warszawa 1997
7. Więckowski R. -,,Metody wspierania aktywności edukacyjnej dzieci
Życie Szkoły ,1992 r. Nr 8 .
8. Więckowski R. - ,, Zarys metodyki nauczania początkowego”.
Nauczanie początkowe 1982-83 r. , nr 6.