Anoreksja i bulimia – problemy XXI wieku. Scenariusz zajęć na temat anoreksji i bulimii

TEMAT ZAJĘĆ: Anoreksja i bulimia – problemy XXI wieku.

CZAS TRWANIA: 1 jednostka lekcyjna - 45 minut
CELE ZAJĘĆ:
• Poznanie terminu anoreksja i bulimia
• Zapoznanie się z negatywnymi skutkami odchudzania się
• Uświadomienie uczniom przyczyn chorób, przedstawienie listy objawów
• Uświadomienie ważności akceptacji swojego wyglądu
• Poznanie historii nastolatek chorujących na anoreksję
- Uczeń wie jakie są podstawowe objawy anoreksji i bulimii
- Uczeń zna formy pomocy osobom chorym
- Potrafi obliczyć BMI i go zinterpretować
METODY: dyskusja, pogadanka, prelekcja filmu edukacyjnego, prezentacja multimedialna, gry i zabawy dydaktyczne.
POMOCE: kartki, długopisy, tablica korkowa, karty pracy, karty gier, itp.


PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Sprawdzenie listy obecności oraz przywitanie gości obecnych na zajęciach.
2. Podanie tematu lekcji, przedstawienie celów zajęć oraz metod.
3. Wyjaśnienie pojęć: anoreksja (jadłowstręt psychiczny) i bulimia (wilczy głód, żarłoczność, napady głodu) – dyskusja, wykorzystanie prezentacji multimedialnej.
4. Dyskusja: „Jakie są objawy anoreksji i bulimii?”.
5. Mity i fakty o anoreksji i bulimii. Uczniowie otrzymują od prowadzącej karty dotyczące chorób, prezentują je na forum i wybierają prawdziwe stwierdzenia. Załącznik nr 1
6. Rozsypanka – uczniowie pracując w 2 grupach dopasowują cechy chorób (otrzymane od prowadzącej) do anoreksji bądź bulimii i przyczepiają je do tablicy korkowej w odpowiednim miejscu. Liderzy grup odczytują wyniki pracy i krótko charakteryzują na czym polegają te choroby.
7. Wyjaśnienie wskaźnika BMI, sposobu obliczania i interpretowania przy wykorzystaniu prezentacji multimedialnej.
8. Projekcja filmu edukacyjnego na temat anoreksji i bulimii. Uczniowie podzieleni na dwie grupy wypisują z filmu cechy charakterystyczne dla anoreksji i bulimii, które następnie prezentują.
9. Uczniowie poznają coraz częściej pojawiające się wśród młodzieży problemy XXI wieku tzn. tanoreksję i bigoreksję. Prowadząca wyjaśnia znaczenie tych pojęć, odwołując się do zdjęć przedstawionych na prezentacji multimedialnej.
10. Dyskusja na temat skutków anoreksji i bulimii - zmian fizycznych i psychicznych u osób chorujących. Załącznik nr 2
11. Uczniowie poznają wypowiedzi nastolatek cierpiących na anoreksję i bulimię prezentowane w czasopismach młodzieżowych oraz na formach i stronach internetowych.
12. Formy pomocy osobom chorym na anoreksję i bulimię. Uczniowie pracują w 2 grupach
a) I grupa – „Pracujecie w gazecie młodzieżowej udzielając porad i wskazówek w dziale „Pomoc rówieśnicza”. Trafia do Was list osoby chorej na anoreksję, która szuka pomocy. Co jej doradzicie?”
b) II grupa – „Obsługujecie Szkolny telefon zaufania. Dzwoni dziewczyna, która ma napady „wilczego głodu”, szuka wsparcia. Co powinna zrobić? Co jej doradzicie?”.
Prezentacja wyników prac zespołów. Dyskusja na temat leczenia osób chorych na anoreksje i bulimię.
13. Zabawa – karty do gry na temat zasad zdrowego odżywiania. Uczniowie otrzymują karty do gry. Odczytują pytania i wybierają prawidłową odpowiedź. Osoba posiadająca kartę o tym samym numerze sprawdza czy kolega prawidłowo odpowiedział na pytanie, ewentualnie weryfikuje jego wybór czytając prawidłową odpowiedź. Zabawa ta pozwala sprawdzić wiadomości uczniów na temat zasad prawidłowego odżywiania. Załącznik nr 3
14. Podsumowanie lekcji. Podziękowanie uczniom za udział w zajęciach.

ZAŁĄCZNIKI:

Załącznik nr 1, 2, 3

Opracowała: Jolanta Salwa

Załącznik nr 2

Zmiany fizyczne i psychiczne u osób cierpiących na anoreksję i bulimię:

- niedobory pokarmowe
- odwodnienie
- zmęczenie
- ospałość
- zły nastrój
- niepokój
- zaparcia
- bóle głowy
- niedociśnienie tętnicze
- dyskomfort w jamie brzusznej
- zaburzenia równowagi elektrolitycznej
- sucha skóra
- uszkodzenie szkliwa zębów
- uszkodzenie naczynek krwionośnych w oczach
- opuchlizna twarzy i policzków (zapalenia ślinianek)
- awitaminoza
- osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego
- podrażnienie przełyku, zgaga, refluks
- w skrajnych przypadkach – pęknięcie przełyku lub przepony
- niechęć do samego siebie i własnego wyglądu
- stany depresyjne
- poczucie wstydu i upokorzenia
- psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i odwadniających

Załącznik nr 1

Anoreksja i bulimia - fakty i mity

Mit 1. - "Nie wymiotuję, to znaczy nie mam bulimii".

Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi, bulimia polega na tym, że u osoby chorej występują napady objadania się (ich częstość i wielkość może być różna), które następnie są kompensowane co ma zapobiegać przytyciu. Prowokowanie wymiotów jest najczęściej występującą, choć nie jedyną metodą kompensacji napadów w bulimii. Inne metody to: okresy głodówki, stosowanie leków zmniejszających łaknienie; wykonywanie niezwykle intensywnych ćwiczeń fizycznych;

Mit 2 - Bulimia oznacza wymiotowanie po każdym posiłku.

Prowokowanie wymiotów nie jest jedyną metodą kompensacji napadów w bulimii. W zależności od przypadku osoba chora na bulimię może odżywiać się normalnie (np. trzy regularne posiłki w ciągu dnia), po których nie prowokuje wymiotów ani nie stosuje innych metod kompensacji, w połączeniu z napadami (kilka razy tygodniowo lub dziennie), które kompensuje prowokując wymioty lub stosując inne metody.

Mit 3 - Na bulimię i anoreksję chorują tylko dziewczyny nastolatki.

Bulimia dotyczy nie tylko osób płci żeńskiej. To prawda, że oszacowany średnik wiek pojawiania się bulimii wynosi 12-17 lat (w ostatnich latach odnotowano tendencję do obniżania sie tej wartości). Jednak chorują także osoby starsze.

Mit 5 - Na anoreksję i bulimię nie można umrzeć.

Fizyczne konsekwencje bulimii to m.in. zaburzenie równowagi elektrolitowej (które m.in. może powodować zaburzenia pracy serca - osłabienie mięśnia sercowego, zawał) czy uszkodzenia w obrębie układu pokarmowego (włącznie z pęknięciem żołądka lub przełyku). Przypadki takie mogą mieć skutki śmiertelne. Bulimii czasem towarzyszy depresja, która może być przyczyną prób samobójczych.

Mit 6 – Anoreksja i bulimia to tylko odchudzanie, które wymknęło się spod kontroli.

Bulimia nie jest dietą odchudzającą. Bulimia to zaburzenie odżywiania. Przyczyny bulimii bardzo często mają niewiele wspólnego z wyglądem danej osoby. Bulimia mogą być traktowane jako próbę radzenia sobie z emocjami, stresem, oczekiwaniami otoczenia.

Mit 7 Najlepszym sposobem wyleczenia się z bulimii jest po prostu zaprzestanie wymiotowania.

Napady bulimiczne i różne formy ich kompensowania nie są kaprysem, ani fazą przejściową. W wielu aspektach bulimia przypomina uzależnienie, w tym przypadku od napadowego objadania się i towarzyszącym mu czynnościom kompensującym. W największym uproszczeniu - tak jak alkoholik nie może 'po prostu' przestać pić, tak osoba chora na bulimię nie może 'po prostu' przestać.