Opis i analiza przypadku wychowawczego - zaburzenia emocjonalne ucznia po śmierci ojca

Opis i analiza przypadku wychowawczego-przypadek II

Identyfikacja problemu
Zaburzenia emocjonalne u ucznia po śmierci ojca.

Geneza i dynamika zjawiska
Z istotnym problemem wychowawczym w swojej pracy zetknęłam się w roku szkolnym 2013/2014. Byłam wówczas wychowawcą klasy trzeciej gimnazjalnej liczącej 24 osoby, którą prowadziłam od klasy pierwszej. Zespół klasowy, choć zdecydowanie zróżnicowany, był ze sobą zżyty i posiadał wykształcone pewne cechy zachowań.Do tej grupy należał Sebastian, uczeń osiągający słabe wyniki w nauce, należący do klasy sportowej pływackiej.
Zaraz po zakończeniu roku szkolnego, śmierć ojca,jedynego prawnego opiekuna rodziny, uczyniła sierotą mego ucznia. Szkoła, ze względu na sytuację śmierci rodzica, podjęła interwencję kryzysową jeszcze przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego. Sebastian po śmierci taty uzyskał prawnego opiekuna, stała się nim ciocia ,siostra ojca
Pierwszą fazę żałoby(szok i odrętwienie) mój wychowanek przechodził podczas wakacji, lecz dysocjacja myśli i uczuć trwała jeszcze po rozpoczęciu nowego roku szkolnego. Kolejne dwie fazy żałoby przeplatały się przez następne miesiące nauki. Złe samopoczucie, gniew i złość na lekcjach, a po chwili głośny śmiech, były naturalnymi czynnikami obrony młodego organizmu. Można też było fragmentarycznie zaobserwować ostatnią fazę rozwoju, jaką jest reorganizacja. Uczeń chętnie brał udział w klasowej Wigilii, zawodach sportowych, wolontariacie(wyprowadzanie psów ze schroniska).
U Sebastiana nastąpiły problemy szkolne: brak zadań domowych, brak zeszytów i książek,brak stroju na wychowanie fizyczne i basen. Opuścił się w nauce i zachowaniu. Przychodził do szkoły nieprzygotowany, a z kartkówek i sprawdzianów otrzymywał oceny niedostateczne.Zwiększyła się też absencja szkolna.

Znaczenie problemu
W moich wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi na terenie szkoły, tego rodzaju problem po tragedii życiowej pojawił się po raz pierwszy. Oczywistym stało się, że Sebastian sam nie poradzi sobie z problemem i należy Mu udzielić pomocy i mądrze rozumianego wsparcia. Uczeń przestawał sobie dawać radę.
Uznałam, iż konieczna będzie intensywna praca ucznia z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem oraz całym gronem pedagogicznym chroniąca Go przed zamknięciem i wycofaniem się.
Prognoza
W przypadku zlekceważenia, zaniechania działań naprawczych u Sebastiana pogłębiałyby się niepowodzenia w szkole, stopniowa rezygnacja z nauki, a może nawet z życia.Śmierć osoby najbliższej zadała Mu cios, a zadaniem osób dorosłych odpowiedzialnych za jego wychowanie i naukę jest przywrócenie wiary,że życie jest warte wysiłku. Gdy nie podejmie walki,może nie ukończyć III klasy gimnazjalnej.
Przy ścisłej współpracy nauczycieli, pedagoga, psychologa, wychowawcy, prawnych opiekunów,grupy rówieśniczej oraz samego ucznia możliwe będzie ukończenie szkoły gimnazjalnej,przystąpienie do egzaminów gimnazjalnych oraz obranie wariantu ,,gdy się chce, to można wiele’’.

PROPOZYCJA DZIAŁAŃ
W tej sytuacji uznałam, że głównym moim i szkoły celem powinno być doprowadzenie Sebastiana w dobrym stanie psychicznym i fizycznym do pomyślnego zakończenia szkoły gimnazjalnej. Realizacja tak postawionego celu była możliwa dzięki wdrożeniu w klasie trzeciej następujących przedsięwzięć:

• stały (kilka razy w tygodniu) indywidualny kontakt wychowawcy z uczniem,
• bieżące, zależnie od potrzeb, spotkania ucznia z pedagogiem oraz psychologiem szkolnym,
• kontaktywychowawcy z nauczycielami i bieżące „monitorowanie” przebiegu zajęć i rozwiązywanie problemów,
• częste kontakty z prawnymi opiekunami(poprzez dziennik elektroniczny,telefon oraz osobiście),
• aktywny udział zespołu klasowego w tworzeniu przyjaznej atmosfery, okazywanie zainteresowania, życzliwości ,empatii,
• zaangażowanie ucznia w działania dające przeżycie sukcesu szkolnego.

Wdrożenie działań
Swoją pracę rozpoczęłam od rozmowy z moim uczniem i zapewnienia, że może na mnie liczyć i zawsze podejść,pogadać lub zadać pytanie,gdy tylko będzie miał na to ochotę.Sebastian miał tę sposobność, iż będąc jego wychowawcą, a zarówno nauczycielem klasy sportowej pływackiej, mógł spędzać ze mną do 11 godzin tygodniowo. Wiedziałam o Nim wiele, lecz nie z jego relacji. Chłopak,który nie uzyskał odpowiedzi w domu, z jakiego powodu nie żyje jego matka i siostra, borykał się z tymi problemami, nie otrzymując odpowiedzi od ojca. Pozwalałam Mu przejść przez okres buntu i żalu, które są koniecznymi etapami na drodze żałoby. Miał możliwość porozmawiania o swoich uczuciach,emocjach po utracie osoby ukochanej, lecz z tego nie skorzystał. Pomoc w tych trudnych rozmowach okazywały Mu pani psycholog i pedagog. Raz tylko zapłakał w mojej obecności,wyrażając swoje uczucia bólu. O wiele swobodniej prowadzona była rozmowa na tematy sportowe. Sebastian to typ atlety-wysoki, szczupły o mocno rozbudowanych mięśniachbrzucha. W klasie, pomimo wielu godzin treningu, nikt nie posiadał takiej budowy ciała. Podkreślałam,że jest uczniem nietuzinkowym. Jego stylem pływackim był grzbiet. Rozładowywał swoje emocje na basenie, pływając po kilka kilometrów na zajęciach. Gdy tylko zapomniał stroju(a zdarzało się to często)siedział zawieszony w próżni.Zachęcałam Go do wykonywania czynności porządkowych na pływalni(wydawanie i układanie sprzętu sportowego),a nawet nadrabiania zaległości programowych z innych przedmiotów. Klasa natomiast wyrażała chęć pomocy w nauce, odpytywali go na przerwach, wyjaśniali niezrozumiałe pojęcia, przekazywali fiszki. Kolega z klasy zaoferował mu pomoc z matematyki,lecz niesystematyczność spotkań i brak zaangażowania ze strony zainteresowanego spowodowały zerwanie współpracy. Cała klasa wywierała wpływ, by uczestniczył w życiu klasy i szkoły. Przykładem niech będzie główna rola w teledysku klasowym, organizowanym z okazji Tygodnia Twórczości Artystycznej, zawody pływackie, reprezentowanie klasy w drużynie siatkarskiej i koszykowej, wolontariat w pobliskim schronisku dla zwierząt.
Pomoc ze strony osób uczących była bardzo duża.Nieśli ją podczas zajęć dodatkowych,wyrównawczych,dzielili daną partię materiału na części do zaliczenia czy poprawy.Pomagali w przygotowaniach do egzaminu gimnazjalnego. Chwalili za jakiekolwiek sukcesy i stawianie małych kroków do przodu.
Budowanie nowej struktury rodziny nie było łatwe. Najstarszy brat, jako osoba pełnoletnia, otrzymał wsparcie od cioci, która przejęła prawa opiekuńcze. Wszyscy na początku byli zagubieni. Na zebraniach rodziców, wywiadówkach wiele elementów było dla nich obce, niezrozumiałe. Stawiali się na każde wezwanie wychowawcy klasy. Podejmowali wyzwania trudne i nie zawsze znajdowali rozwiązania prawidłowe.

Efekty działań

Wszyscy aktywnie i chętnie współpracowali, dzieląc się uwagami, spostrzeżeniami, wskazaniami co do dalszego postępowania. Był to proces ciągły. Indywidualne podejście do ucznia, zdobycie jego zaufania, zrównoważone postawy uczących dające mu poczucie bezpieczeństwa, przekonanie prawnych opiekunów o dobrych intencjach szkoły – wszystko to spowodowało, że udało się, mimo następstw żałoby, osiągnąć zamierzony cel. Uczeń w roku szkolnym 2013/2014 wraz z całą swoją klasą przystąpił do egzaminu i ukończył gimnazjum .

,,ŚMIERĆ ,CHOĆ JEST STRASZNA, STANOWI CZĘŚĆ ŻYCIA’’