"Dziecko w swoim żywiole. Program wychowania przedszkolnego - dobre praktyki". Opinia dla rady pedagogicznej

„Dziecko w swoim żywiole. Program wychowania przedszkolnego – dobre praktyki”

Autorkami programu są Anna Pawłowska – Niedbała, Dorota Kucharska, Justyna Święcicka i Ewelina Wilkos. Program został opracowany zgodnie z wymaganiami Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zawiera podstawowe regulacje prawne: podstawę programową wychowania przedszkolnego oraz informacje o programie. W programie znajdziemy także założenia teoretyczne oraz ujęte w tabeli etapy osiągania celów edukacyjnych. Poza tym autorki przygotowały charakterystykę poszczególnych grup wiekowych, wskazówki dotyczące współpracy z rodzicami,
a także arkusze obserwacji i wymagania stawiane dzieciom w danych grupach wiekowych oraz ciekawe informacje na temat dziecka zdolnego, dziecka z symptomami ryzyka dysleksji czy ADHD w przedszkolu.
Program został stworzony tak, aby był przewodnikiem w pracy z małym dzieckiem. Obejmuje krąg czterech żywiołów bliskich dziecku w życiu codziennym: Ziemi, Ognia, Wody i Powietrza. Treści zawarte w programie umożliwiają wszechstronny rozwój dziecka, uwzględniają poznanie środowiska bliższego i dalszego dziecku. Począwszy od rodziny i najbliższego otoczenia, a skończywszy na problemach świata.
Program „Dziecko w swoim żywiole” został opracowany z myślą przygotowaniu dzieci do szkoły zaczynając już od najmłodszej grupy. Stawia on dziecko w centrum zainteresowania, dostosowując treści do jego możliwości i potrzeb. Zakłada wszechstronny i harmonijny rozwój dziecka, w sferze: fizycznej, psychicznej i społeczno-emocjonalnej. W odniesieniu do każdej grupy, skupia się na konkretnych i najważniejszych umiejętnościach. Dla grupy 3-4-latków będzie to: samodzielność, czynności samoobsługowe, kontakty społeczne i rozwój poznawczy. Program kładzie nacisk na indywidualizm, który przejawia się poprzez stwarzanie warunków dla inicjatywy i samodzielnych doświadczeń, podążaniem za dzieckiem, uwzględnianiem jego potrzeb i reagowaniu na nie, a w konsekwencji stopniowaniu trudności. Ważne jest wspieranie szczególnych uzdolnień, wspomaganie zarówno dzieci pracujących szybko, wyróżniających się, jak i tych z deficytami czy pracujących wolniej. Czas spędzony w przedszkolu to najlepsza okazja do profilaktyki, zapobiegania nieprawidłowościom i wyrównywania szans edukacyjnych.
Program „Dziecko w swoim żywiole” realizuje koncepcję zasad pracy pedagogicznej, wdrażając zasady:
• zaspokajania potrzeb: fizycznych, psychicznych i społecznych,
• rozbudzanie aktywności, jako naturalnej potrzeby dzieci,
• indywidualizacji poprzez otoczenie troską każdego dziecka, metody dostosowane do potrzebi możliwości dziecka, a także stopniowanie trudności
• organizowania życia społecznego rozumianego jako wychowanie w grupie i przez grupę, określanie norm i ich przestrzeganie, współpracę,
• integracji czyli łączenia rozwoju fizycznego i psychicznego, łączenia treści z różnych dziedzin wychowania, łączenia wychowania i kształcenia.

W programie i materiałach na nim opartych zaleca się wykorzystywanie form organizacyjnych i metod, które pobudzają do działania, ze zwróceniem szczególnej uwagi na zajęcia i zabawy dowolne wyzwalające własną inicjatywę dziecka, wzmacniające ciekawość poznawczą i inspirujące do dalszych poszukiwań.

Punktem wyjścia zajęć i celem poznania są żywioły, a ich podstawą jest metoda aktywnego działania na konkretach, bezpośrednie doświadczanie i obserwacja. Doskonałą propozycją jest stworzenie na początku roku kącika badawczego, w którym znajdą się ziemia, piasek, muszle, bursztyny i inne skarby znalezione przez dzieci. Będzie to miejsce obserwacji, eksperymentowania i odkrywania, pobudzające wyobraźnię dzieci. Program daje wskazówki i instrukcje jak wprowadzać do codziennych zajęć obserwacje i eksperymenty, tak by dzieci uczyły się systematyczności, dokładności, wnikliwości i umiejętności skupienia uwagi. Program zakłada wykorzystywanie tego, co można znaleźć w najbliższym otoczeniu: w przedszkolu, ogródku, domu czy osiedlowym sklepiku. Bezpośrednie doświadczanie jest wg autorek programu sposobem na „opanowanie” żywiołów. Zakładają poznawanie świata nie poprzez prezentację plansz, omawiania różnych tematów, ale bezpośrednie doświadczanie, np. dotykanie, wąchanie, smakowanie warzyw, wyrabianie chleba, zabawy z różnego rodzaju masami plastycznymi, poznawanie kuchni świata poprzez wąchanie, próbowanie przypraw, przygotowywanie kanapek. Program podkreśla, że bezpośrednie doświadczanie daje dzieciom bogaty, pełny obraz rzeczywistości, budzi ciekawość i zainteresowanie poprzez zaangażowanie wszystkich zmysłów.
Ważnym elementem programu jest także kącik plastyczny oraz różnorodne propozycje zabaw plastycznych, wpisanych w rytm pracy z żywiołami.