"Syn marnotrawny" - scenariusz zajęć w klasie VI (2x 45 minut)

Temat lekcji: ....................... obrazem malowana. (słowo „przypowieść” uczniowie wpisują w toku lekcji).

Zagadnienia programowe: Analiza i interpretacja tekstów kultury.

Cele operacyjne lekcji:
1. Wiadomości:
A. Zapamiętanie wiadomości.
Uczeń potrafi posługiwać się terminami związanymi z przekazami ikonicznymi (I plan, II plan, tło, kompozycja); mówić na temat tekstów kultury.
B. Zrozumienie wiadomości.
Uczeń potrafi zdefiniować związki frazeologiczne; dostrzec powtarzalność motywów (syn marnotrawny).
2.Umiejętności:
C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych.
Uczeń umie posługiwać się słownikiem frazeologicznymi, słownikiem języka polskiego oraz poznaną terminologią; umie odczytywać wartości pozytywne.
3.Postawy: Refleksja nad wartościami i zasadami etycznymi (wybaczanie)
Metody nauczania:
a) ćwiczenia praktyczne (puzzle, krzyżówka),
b) praca z tekstem,
c) elementy przekładu intersemiotycznego,
d) praca ze słownikiem,
e) ćwiczenia rozwijające kreatywność.
Zasady nauczania:
Zasada świadomości i aktywności uczniów
Typ lekcji: wprowadzająca, podająca, eksponująca.
Zastosowane środki dydaktyczne:
•piosenka Jacka Kaczmarskiego „Syn marnotrawny”;
•reprodukcje obrazów:
Rembrandt van Rijn: Powrót syna marnotrawnego (1668),
Hieronim Bosch: Syn marnotrawny (1510),
Guercino: Powrót syna marnotrawnego (1654 – 55),
Pompeo Batoni: Powrót syna marnotrawnego (1773),
Gerrit van Honthorst: Syn marnotrawny (1623),
Hieronim Bosch: Syn marnotrawny (1500-1502) [rewers tryptyku „Wóz siana”], Bartolomé Esteban Murillo: Odjazd syna marnotrawnego (ok. 1660),
Bartolomé Esteban Murillo: Powrót syna marnotrawnego (1667);
• puzzle;
•krzyżówka;
•plansza – związki frazeologiczne, kartki z wyjaśnieniami z ukrytym hasłem;
• Słownik języka polskiego;
• Słownik frazeologiczny;
• fragmenty wierszy:
Tadeusz Różewicz, Syn marnotrawny,
Leopold Staff, Syn marnotrawny,
Jacek Kaczmarski, Syn marnotrawny.
• metryczki obrazów.
Literatura: Poradnik dla nauczyciela języka polskiego w szkole podstawowej,
Leksykon sztuki


Przebieg lekcji:

1. Czynności organizacyjne (temat lekcji, krótkie wprowadzenie, zapoznanie z celami).
2. Praca w grupach - układanie puzzli (w tle piosenka Kaczmarskiego).
3. Po ułożeniu każda grupa opowiada, co jest na obrazach z uwzględnieniem I i II planu oraz tła.
4.Nadawanie tytułów obrazom.
5. Prezentacja kolejnych pięciu reprodukcji, krótki opis.
6.Rozwiązanie krzyżówki do obrazu Murillo „Powrót syna marnotrawnego”(hasło: odpowiedź na pytanie, kim jest główna postać na obrazach).
Hasła do krzyżówki:
1)na pierwszym planie;
2)podawane przez jednego z mężczyzn;
3)na drugim planie po środku;
4)najgłębiej są...;
5)trzyma ją mężczyzna po lewej stronie;
6)omawiany, macie go przed sobą;
7)prowadzi cielaczka;
9)najdalsza część obrazu za drugim planem (I plan, II plan i ...);
10)znajduje się w centralnej części obrazu;
11)jest jedna na obrazie (II plan, prawa strona);
12)dominujący kolor wśród postaci;
13)ma je na sobie klęcząca postać;
14)na nich klęczy młody mężczyzna.
7.Odczytanie hasła.
8.Burza mózgów – syn marnotrawny (kim jest?, z czym się kojarzy?).
9.Próba przyporządkowania obrazom tytułów i autorów.
10.Praca w parach – związki frazeologiczne (dopasowanie definicji, odczytanie hasła, w razie potrzeby korzystanie ze "Słownika frazeologicznego").
11.Co to jest przypowieść? – odszukanie hasła w "Słowniku języka polskiego".
12.Zapisanie w zeszycie definicji i uzupełnienie tematu.
13.Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, do jakiej przypowieści nawiązują obrazy.
14.Krótkie przypomnienie treści.
15.Ułożenie treści przypowieści za pomocą obrazów.
16.„Podpisywanie” obrazów fragmentami wierszy:
a)rozdanie kartek z tekstami;
b)odczytanie fragmentów przez nauczyciela;
c)wyjaśnienie czyje to wiersze;
d)przyporządkowanie wierszy obrazom (w tle Kaczmarski);
e)odczytanie podpisów.
17.Podsumowanie.
18.Praca domowa:
•Przeczytaj „Przypowieść o synu marnotrawnym”.
•Podaj powody, dla których ojciec wybaczył synowi marnotrawnemu (w zeszycie).
Uwagi: Zainteresowanym prześlę pomoce (krzyżówka, związki frazeologiczne - plansza, metryczki) mailem, proszę o kontakt: eljoko@tlen.pl