Zielone dachy, czyli ogrody na dachach

Zielone dachy konstruowano już w VI w.p.n.e. w Mezopotamii. Majbardziej znane są wiszące ogrody królowej Semiramidy w Babilonie. Do dziś trawają spory nad ostatecznym określeniem ich wyglądu. (Pachulski Z., Cuman T., 1999)

Idea dachu zielonego jest pomysłem tak starym jak historia budownictwa. Ludzie okładali darnią szałasy, lepianki, kurhany i pierwsze domostwa. Znaczenie utylitarne dachy te zyskały w Skandynawii, gdzie stosowane były jako naturalna ochrona przed niską temperaturą. Dachy trawiaste zakładano również w XIX wieku w Niemczech i na Śląsku w celach przeciwpożarowych. (Pachulski Z., Cuman T., 1999)

Rozwój współczesnych konstrukcji zielonych dachów przypada na lata dwudzieste XX w. i wiąże się z nowymi trendami architektonicznymi. Do niedawna dachy te uważano za ekstrawaganckie i zbędny luksus lub kojarzono je ze źródłem wilgoci i pleśni. Obecnie, gdy w dużych i ciasnych miastach coraz trudniej znaleźć „przyjazną” przestrzeń, np. teren parku lub ogrodu, dachy pokryte roślinnością stają się koniecznością. Prawidłowo wykonany zielony dach zdobi budynek i poprawia ekonomię jego użytkowania, urozmaica krajobraz miasta, stanowi atrakcyjne miejsce wypoczynku i rekreacji. Ponadto stanowi cenną biologicznie czynną powierzchnię - wpływa na wzrost bioróżnorodności i poprawia mikroklimat. (Pachulski Z., Cuman T., 1999)

Istnieją dwa typy ogrodów na dachu:

1. Ogrody prowadzone metodą intensywną
• wyglądem przypominają tradycyjne ogrody
• duża swoboda w doborze gatunków roślin
• grubość podłoża osiąga 20-40 cm
• duży ciężar ogrodu: od 100 do 300 kg/m2
• nachylenie dachu do 5 stopni
• umożliwiają interakcje człowieka z naturą, tworząc nowe miejsca do wypoczynku
• znajdują się tu zwykle ścieżki spacerowe i mała architektura jak np. ławki, fontanny, rzeźby
• stosowane rośliny wymagają regularnych prac pielęgnacyjnych i konserwacyjnych tzn. nawożenie, nawadnianie, koszenie, cięcia drzew i krzewów.

2. Ogrody prowadzone metodą ekstensywną

• niewielkie koszty zakładania w porównaniu do dachów intensywnych
• nie wymagają wzmocnionej konstrukcji stropodachu, można je tworzyć niemalże na każdym budynku
• nachylenia do 35 stopni
• ograniczona ilość warstw i nieznaczna miąższość podłoża glebowego: od 6 do 10 cm
• niewielkie obciążenie dachu: od 40 do 100 kg/m2
• budowane ze świadomością nieznacznej, a nawet zerowej ingerencji człowieka w egzystencję zieleni
• zabiegi pielęgnacyjne dopuszczalne są jedynie na początku wzrostu roślin oraz w przypadku napraw i konserwacji instalacji wentylacyjnych, kominowych

(Seneta W., Dolatowski J., 2007)

W celu zachęcania do zazielenia istniejących lub budowy nowych zielonych dachów w niektórych krajach wprowadzono odpowiednią politykę dotacji lub ulg podatkowych co przyniosło ogromne korzyści np. w Bazylei ( Szwajcaria) dzięki temu ok. ¼ powierzchni wszystkich dachów płaskich jest pokryta roślinnością. Innym miastem w którym wprowadzono takie programy jest Nowy Jork.

(www.inzynierbudownictwa.pl/ artykul,zielone_dachy_-_alternatywne_rozwiazanie_dla_problemow_urbanizacji)

W Polsce coraz częściej możemy spotkać odgrody na dachu i choć ich ilość nie przerasta liczby zielonych dachów zakładanych w Szwajcarii, USA, Niemczech czy Skandynawii, to jest to temat modny, cieszący się dużym zainteresowaniem. Zielone dachy towarzyszą również siedzibom firm, budynkom biurowym, a także budynkom mieszkalnym. Przykładem jest ogród na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Jest to jeden z największych i najpiękniejszych ogrodów dachowych w Europie. Założenie ogrodowe rozciąga się na powierzchni ponad 1 ha. (www.architekturakrajobrazu.info/ogrody-i-parki)

O rozwoju tematu Zielnych Dachów w Pl może świadczyć powstałe w 2009 r. Polskie Stowarzyszenie Dachy Zielone. Członkowie PSDZ stawiają przede wszystkim na dalszy rozwój idei tworzenia dachów zielonych w Polsce. (Źródło: http://psdz.pl/publikacje.html)