Program profilaktyczno - wychowawczy: Z kulturą osobistą na co dzień

I Wstęp i założenia.

W pojęciu kultura osobista zawiera się wiedza z wielu różnorodnych dziedzin, m. in. z literatury, historii, techniki, architektury... Poprzez udział w kulturze stajemy się ludźmi wrażliwymi, poszerzamy swoje zainteresowania rozmaitymi przejawami życia Wypowiadamy swoje myśli zrozumiale i poprawnie. Człowiek kulturalny przestrzega także norm i obyczajów społecznych, przejawia życzliwość w stosunku do ludzi gdziekolwiek się znajdzie. Kultura osobista jest wynikiem pracy nad sobą, zdobywa się ją w ciągu całego życia. Jest cechą trwałą i charakteryzuje ją zachowanie niezależnie od czasu, miejsca i okoliczności. Kultury osobistej uczymy się w domu rodzinnym od najmłodszych lat, jak i w procesie późniejszej edukacji.. Człowiek kulturalny dba o swój wygląd zewnętrzny, tj. fryzurę, higienę, ubiór, posiada zdolność harmonijnego współżycia w społeczeństwie, wyrażającą się m. in. umiejętnością pozdrawiania, przedstawiania, prowadzenia rozmowy, zachowania przy stole. Przestrzeganie reguł obyczajowych eliminuje agresję i pomaga współpracować uczniom w szkole, a potem, w przyszłości, w zakładzie pracy.
Ponieważ i w naszej szkole obserwuję coraz więcej zachowań wskazujących na spadek poziomu kultury osobistej, postanowiłam położyć szczególny nacisk w pracy wychowawczej i dydaktycznej na podnoszenie poziomu kultury osobistej moich wychowanków. Rodzice coraz mniej czasu poświęcają dzieciom, które pozostawione same sobie, coraz częściej pozostają sam na sam z telewizorem i komputerem. Obserwuję swoich uczniów w różnych sytuacjach. Zauważyłam niepokojące zmiany w ich zachowaniu, w sposobie wyrażania emocji wobec koleżanek i kolegów. W braku elementarnych zasad kultury osobistej.

II Charakterystyka programu:

Celem działań profilaktycznych jest zapobieganie lub przeciwdziałanie zachowaniom uczniów odbiegającym od normy i doprowadzenie do stanu prawidłowego. Zależy mi przede wszystkim na rozwijaniu kultury osobistej, wyrabianiu wrażliwości wobec innych ludzi i środowiska. Program podnoszący poziom kultury osobistej realizuje cele związane z wszechstronnym rozwojem osobowości ucznia. Ze szczególnym uwzględnieniem zachowań w środowisku szkoły, wśród nauczycieli i rówieśników. Zadaniem programu jest wspomaganie pracy wychowawczej szkoły w zakresie przestrzegania norm i zasad kultury osobistej ogólnie przyjętych w rodzinie, szkole i społeczeństwie. Jest on adresowany do uczniów i rodziców naszej placówki i przeznaczony do realizacji w ramach lekcji wychowawczych, zajęć edukacyjnych, zajęć pozalekcyjnych, spotkań z rodzicami. Tworząc ten program miałam również na względzie rodziców. Ma on wesprzeć ich poczynania wychowawcze oraz włączyć do ścisłej współpracy ze szkołą. Wspólne wysiłki oraz wsparcie pedagoga szkolnego przy realizacji mojego programu mają prowadzić do osiągnięcia przyjętych celów.

III Cele główne:
1. Uczeń posiada wysoki poziom kultury osobistej,
2. Uczeń szanuje cudze dobra materialne,
3. Uczeń jest życzliwy wobec każdego człowieka,
4. Uczeń rozpoznaje swoje emocje i rozładowuje je zgodnie z przyjętymi zasadami kultury osobistej nie szkodząc otoczeniu,
5. Rodzice potrafią kształtować u dzieci właściwe zachowania wynikające z zasad kultury osobistej.

IV Cele szczegółowe:

Uczeń:
1. Stosuje podstawowe zasady dobrego wychowania w szkole, domu i na podwórku, umie się przywitać, pożegnać, ustąpić miejsca...
2. Umie opanować lęk przed oceną, kontrolą nauczyciela i opinią kolegów,
3. Umie rozładować swoje niezadowolenie i agresję w sposób zgodny z normami i zasadami postępowania nie zagrażając bezpieczeństwu rówieśników i nauczycieli,
4. Nabywa umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi,
5. Przestrzega zasad postępowania szczególnie wobec ludzi starszych, słabszych i chorych,
6. Dba o swój wygląd zewnętrzny, ubiera się czysto, schludnie, unika odzieży wyzywającej i zwracającej powszechną uwagę. Dba o higienę osobistą,
7. Nie używa wulgaryzmów, wypowiada swoje zdanie w sposób jasny i poprawny, z zachowaniem szacunku i dystansu wobec ludzi starszych,

V Zadania:

1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny do świadomego odbioru kultury).
2. Zapoznanie się z sytuacją rodzinną wychowanków i wzorcem zachowań wyniesionym z domu,
a) radzenie sobie z emocjami w rodzinie
b) akceptacja norm ogólnie przyjętych za poprawne.
c) poprawność językowa i bogactwo leksykalne w domu rodzinnym.
3. Ćwiczenie prawidłowych zachowań ucznia w grupie rówieśniczej, zapoznanie z regułami dobrego wychowania (savoir-vivre).
4. Zapoznanie uczniów z podstawowymi zwrotami grzecznościowymi i egzekwowanie ich na co dzień.
5. Ukazywanie uczniom pozytywnych wzorców do naśladowania.
6. Przekazywanie uczniom informacji na temat konieczności poszanowania cudzych dóbr materialnych i osobistych oraz mienia szkoły.
7. Bezinteresowna praca ucznia na rzecz innej osoby, klasy i szkoły.
8. Nagradzanie uczniów za pracę na rzecz klasy, szkoły i środowiska
9. Ćwiczenie z uczniami prawidłowych reakcji w sytuacjach konfliktowych
10. Promowanie taktowności, tolerancyjności, uczynności.
11. Zapoznanie uczniów z kodeksem etycznym.
12. Pobudzanie ucznia do stawiania pytań, jak zachowywać się kulturalnie w nietypowych sytuacjach.
13. Przekazywanie rodzicom informacji na temat praw i obowiązków ucznia.
14. Ustalenie strategii egzekwowania wypełniania przez uczniów obowiązków.

VI Sposób realizacji i działania wspierające:

1. Pogadanki na godzinach wychowawczych, podczas zajęć wyrównawczych, lekcji języka polskiego, zabaw na korytarzu, wycieczek szkolnych.
2. Plakaty i gazetki dotyczące stosowania zasad grzeczności.
3. Położenie nacisku na kulturę osobistą podczas zawierania kontraktu z uczniami.
4. Podkreślenie poszanowania mienia osobistego i szkolnego podczas opracowania regulaminu pracowni.
5. Omawianie z uczniami WSO, rozmowy na temat prawidłowych zachowań wobec nauczycieli podczas otrzymywania negatywnych ocen i uwag, właściwego stosunku do autorytetów i osób starszych.
6. Zorganizowanie konkursu znajomości zasad savoir-vivru, przy współudziale rodziców.
7. Prelekcje specjalistów (psychologa i pedagoga) nt. radzenia sobie z różnymi emocjami, tak aby nie szkodzić i nie krzywdzić innych.
8. Praktyczne stosowanie zasad kultury osobistej poprzez stawianie ucznia w hipotetycznych sytuacjach wymagających zajęcia określonego stanowiska, odgrywanie scenek, zabawy, metodę dramy podczas zajęć lekcyjnych.
9. Rozmowy i komentarze na godzinach wychowawczych i lekcjach j. polskiego po obejrzanym filmie, przeczytanej lekturze na temat zasad dobrego zachowania.
10. Prezentacje (przygotowane przez uczniów) ludzi godnych naśladowania (wystawka lub gazetka).
11.Poświęcenie co najmniej 1 godziny w semestrze na zagadnienia zachowania dobrych manier przy stole (wykorzystanie uroczystości typu Wigilia klasowa, czy Wielkanoc).
12. Zwracanie uwagi na właściwe zachowanie wobec pracowników
administracji, pań sprzątających i dyżurujących w szkole na lekcjach i przerwach.
13. Pogadanki na temat higieny osobistej i schludnego wyglądu podczas zajęć wychowawczych. Zwracanie uwagi na ubiór podczas uroczystości szkolnych i wyjść, na przykład do teatru.
14. Pedagogizacja rodziców podczas zebrań i indywidualnych spotkań pod kątem uczenia zasad savoir – vivre’u.

VII Przebieg programu

1. Diagnoza (początkowa i końcowa) poziomu kultury osobistej, poprzez obserwację zachowań dzieci na lekcji i podczas dyżurów na korytarzu; przeprowadzenie uprzednio przygotowanych ankiet dotyczących znajomości zasad grzeczności na co dzień wśród dzieci i rodziców.
2. Przeprowadzenie pogadanek na godzinach do dyspozycji wychowawcy i przy innych okazjach, np. wycieczek, imprez klasowych, dyskotek, wyjść do kina czy muzeum, aby dzieci zrozumiały, że kultura osobista jest potrzebna na co dzień, nie jest tylko wiedzą teoretyczną, ale programem na całe życie.
3. Wspólne zabawy z dziećmi i rodzicami, organizowanie konkursów pod hasłem- „Jak się zachować?”.

VIII Zagadnienia tematyczne dotyczące kultury osobistej.

1. Co to jest kultura, kultura osobista, savoir-vivre?
2. Dlaczego warto być człowiekiem kulturalnym?
3. Jak zwracamy się do siebie i otoczenia?
4. Podstawowe zwroty grzecznościowe, jak i kiedy je stosować.
5. Dlaczego ludziom należy okazywać szacunek?
6. Co warto wiedzieć o starszych?
7. W jaki sposób eliminować zachowania niekulturalne wśród otoczenia.
8. Eleganckie przyjęcie, jak jeść i wyglądać.
9. Higiena osobista i abnegacja, jak nas widza inni.
10. Co robić, kiedy się zezłościmy i zdenerwujemy?

IX Ewaluacja

Ewaluacji dokonuję poprzez przeprowadzenie diagnozy końcowej, przeprowadzenie ankiet, przeprowadzenie konkursu, prace pisemne uczniów

X Pożądane efekty realizacji programu

Uczeń:
1. Stosuje podstawowe zasady dobrego wychowania w szkole, domu i na podwórku, umie się przywitać, pożegnać, ustąpić miejsca...
2. Umie opanować lęk przed oceną, kontrolą nauczyciela i opinią kolegów.
3. Umie rozładować swoje niezadowolenie i agresję w sposób zgodny z normami i zasadami postępowania nie zagrażając bezpieczeństwu rówieśników i nauczycieli.
4. Nabywa umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi.
5. Przestrzega zasad postępowania szczególnie wobec ludzi starszych, słabszych i chorych.
6. Dba o swój wygląd zewnętrzny, ubiera się czysto, schludnie, unika odzieży wyzywającej i zwracającej powszechną uwagę. Dba o higienę osobistą.
7. Nie używa wulgaryzmów, wypowiada swoje zdanie w sposób jasny i poprawny, z zachowaniem szacunku i dystansu wobec ludzi starszych.