Projekt pracy Szkolnego Ośrodka Kariery

Projekt pracy Szkolnego Ośrodka Kariery

Spis treści
Wprowadzenie ........................................ 3
Misja utworzenia SzOK.................................. 4
Odbiorcy projektu ................................... 5
Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery.................. 5
Propozycje usług podstawowych oferowanych dla uczniów 9
Propozycje usług dodatkowych oferowanych dla uczniów . 11
Korzyści wynikające z działalności SzOK....................................... 11

Wprowadzenie

Przyjęte w większości rozwiniętych krajów świata standardy gwarantują uczniom dostępność i powszechność usług doradczych na terenie szkoły. Memorandum dotyczące kształcenia ustawicznego uchwalone przez Komisję Europejską w roku 2000, jako jedno z 6 głównych założeń wymienia zalecenie dotyczące profesjonalnej pomocy doradczej dla uczniów w zakresie planowania kariery zawodowej. Zdecydowana większość państw Unii Europejskiej już od dawna stosuje to zalecenie w praktyce.
Uchwalony w maju 2004 r. najważniejszy do tej pory dokument wydany przez Unię Europejską dotyczący poradnictwa zawodowego, a mianowicie Rezolucja Rady Unii Europejskiej dotycząca całożyciowego poradnictwa zawodowego podkreśla ważność prowadzenia usług doradztwa zawodowego w szkołach dla rozwoju narodowych zasobów ludzkich. Ważne znaczenie ma tu Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 roku Nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami) zobowiązuje placówki oświatowe do przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia.
Projekt działalności Szkolnego Ośrodka Kariery w naszej szkole utworzyliśmy biorąc za punkt wyjścia potrzeby uczniów. Rozmawiając na co dzień z młodzieżą widzimy ich rozterki i wątpliwości dotyczące tego jak widzą swoją przyszłość, swoje wejście na rynek pracy, swój rozwój zawodowy. Wyraźnym odczuciem jest ogromna potrzeba młodzieży aby oprócz standardowej (ogólnej i zawodowej) wiedzy i umiejętności przekazywanej w programach szkolnych dać młodzieży dodatkową wiedzę i umiejętności: jak to czego nauczą się szkole mają spożytkować w życiu – jak najpełniej wykorzystać swój potencjał i mocne strony aby znaleźć właściwe dla siebie miejsce w życiu zawodowym.
Zdajemy sobie sprawę, że to właśnie szkoła powinna przygotowywać młodzież do trudnego okresu przejścia ze świata edukacji na rynek pracy. Pragniemy dać szansę naszej młodzieży - przekazać jej tę wiedzę i umiejętności, bez której nie sposób dać sobie radę na rynku pracy.
Przedstawiony projekt będzie realizowany w ramach pracy Szkolnego Ośrodka Kariery (SzOK). Rozwój SzOK-u w naszej szkole, jest widziany jako pewien proces, który stopniowo i powoli powinien doprowadzić do pełnego funkcjonowania szkolnego doradcy zawodowego z bogatym zapleczem informacyjno-metodycznym i pełnym wsparciem dla młodzieży w zdobywaniu umiejętności i wiedzy optymalnego planowania swojego rozwoju zawodowego.
Nauczanie w naszej szkole zawodowej skierowane jest głównie na zdobycie zawodu, natomiast w liceach i technikum na dobre przygotowanie ucznia do kształcenia na wyższych studiach. Dlatego bardzo ważne jest aby młodzież posiadała umiejętność wejścia i utrzymania się na rynku pracy oraz aby świadomie wybierała dalsze kierunki kształcenia
i planowania swojej drogi kariery zawodowej.

Misja utworzenia SzOK

Zgodnie z założeniami zasad składania wniosków o grant Szkolny Ośrodek Kariery będzie miejscem gdzie uczniowie będą mogli zdobywać wiedzę i umiejętności, a także kształtować postawy i zachowania niezbędne do realizowania swojej drogi zawodowej, poznawać reguły rządzące rynkiem pracy, uzyskać informacje o ścieżkach edukacyjnych, o lokalnym rynku pracy, zapoznać się z podstawowymi informacjami z zakresu prawa pracy.
Zamierzamy wyposażyć nasz Szkolny Ośrodek Kariery w duży i różnorodny zbiór materiałów zawodoznawczych, narzędzi i metod do planowania kariery zawodowej, zbiory informacji edukacyjno-zawodowej, multimedialne programy komputerowe, scenariusze zajęć z zakresu orientacji i poradnictwa zawodowego i wiele innych. Informacje posiadane przez Szkolny Ośrodek Kariery będą udostępnione w różnych formach, konwencjonalnych i nowoczesnych, w tym przez Internet.
SzOK będzie pomagał w wyrównywaniu szans edukacyjnych i zapewniał możliwości korzystania z technologii informacyjnej i komunikacyjnej w uczeniu się i rozwiązywaniu problemów edukacyjno - zawodowych naszej młodzieży oraz przygotowaniu jej do wejścia na rynek pracy.
Coraz trudniej jest właściwie ukierunkować swój rozwój zawodowy, aby adekwatnie ulokować się na rynku pracy. Z pewnością nie wystarczy już tutaj czysta edukacja tzn. zdobycie tylko umiejętności zawodowych. Fakt, że ktoś zdobywa wiedzę i umiejętności, że zdobywa zawód nie oznacza, że potrafi kierować swoją karierą. Iluż to świetnych uczniów, olimpijczyków już wykształciliśmy, którzy niemal genialni w swojej dziedzinie nie wiedzą prawie nic na temat jak przełożyć swoje zdolności na wybór odpowiedniego zawodu i znalezienie dobrej pracy. Jak wielu z nich traci swoje życiowe szanse przez złe wybory, nietrafne decyzje i brak umiejętności wejścia i utrzymania się na rynku pracy. Tak więc, szkoła powinna nauczyć młodzież, iż w przyszłości będzie sama musiała zabezpieczyć swój los.

Odbiorcy projektu

1. Przede wszystkim będą to oczywiście uczniowie wszystkich typów szkół wchodzących w skład ZS Nr 4:
- Liceum Ogólnokształcące do którego uczęszcza 50% uczniów mieszkających na wsi,
- Liceum Profilowane gdzie 40% uczniów to mieszkańcy okolicznych wiosek,
- Technikum do którego uczęszcza 55% uczniów mieszkających na wsi,
- Szkoła Zawodowa w której procent młodzieży uczącej się i mieszkającej na wsi wynosi aż 60%.
2. Odbiorcami projektu będą również wszyscy nauczyciele, którzy mogą z SZOK-u czerpać wiedzę wykorzystywaną na lekcjach przedmiotowych.
3. Rodzice, którzy będą mogli znaleźć tu wiedzę, wskazówki, metody i narzędzia potrzebne do wsparcia własnego dziecka w planowaniu jego przyszłości.
4. Absolwentami naszej szkoły - jeśli tylko będziemy mogli ich wesprzeć w dalszej drodze edukacyjnej i rozwoju zawodowym.
5. Pracodawcy, którzy będą mieli większe szanse znalezienia odpowiednio przygotowanych kandydatów, świadomych oczekiwań rynku pracy.
6. Samorządowcy współpracujący ze szkolnym doradca zawodowym.
7. Uczniowie innych szkół, jeśli wyrażą taką chęć.

Plan pracy Szkolnego Ośrodka Kariery

Szkolny Ośrodek Kariery w założeniach ogólnych to miejsce, gdzie uczniowie zdobywają wiedzę o sobie, umiejętność odnalezienia swojego miejsca w życiu zawodowym, poznają zasady rządzące rynkiem pracy, uzyskują informacje o lokalnym rynku pracy, poznają podstawy prawa pracy.
Cele prowadzenia Szkolnego Ośrodka Kariery

Cele związane z kształtowaniem postaw i zachowań:
•rozwój umiejętności poznawania własnych zasobów osobistych i ich wykorzystania w kształtowaniu swojej drogi zawodowej,
•kreowanie postaw aktywnych, przezwyciężanie bierności, radzenie sobie w sytuacjach trudnych i stresowych,
•kształcenie nawyków ciągłego uczenia się i zdobywania nowych doświadczeń,
•kształtowanie postaw otwartości – autoprezentacji swojej wiedzy i potencjału osobowości,
•kształtowanie nawyków planowania przyszłości, modelowania drogi zawodowej i konsekwentnego dążenia do celu.
Cele związane z kształceniem umiejętności:
•planowania przyszłości zawodowej,
•organizowania działań swoich i zespołu, pracy w grupie,
•przygotowania dokumentów związanych z pracą,
•poszukiwania pracy,
•prezentowania się na rynku pracy,
•nawiązywania kontaktów: rozmowy telefoniczne, listy, kontakty przez Internet,
•przeprowadzania negocjacji,
•planowania i organizowania własnej działalności gospodarczej.
Cele związane z wiedzą:
•poznanie „świata zawodów”,
•poznanie potencjalnych ścieżek edukacyjnych w wybranych zawodach,
•poznanie zasad obowiązujących w kompletowaniu dokumentów związanych z pracą,
•poznanie podstaw prawa pracy,
•poznanie zasad tworzenia biznes-planu, tworzenia własnej działalności gospodarczej,
•poznanie zasad rządzących rynkiem pracy,
•poznanie sytuacji gospodarczej, społecznej na lokalnym rynku.

Przykładowe zajęcia lekcyjne
1.Kim jestem do czego dążę: określanie predyspozycji, zainteresowań, umiejętności, analiza mocnych i słabych stron własnej osoby.
2.Kim będę: analiza rynku pracy: drogi kształcenia zawodowego, drogi kariery zawodowej, zawody.
3.Skąd czerpać informacje o rynku pracy - wizyta w Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej, Urzędzie Pracy, analiza ogłoszeń o pracę.
4.Oczekiwania pracodawców wobec pracowników, zawody przyszłości.
5.Analiza lokalnego rynku pracy.
6.Przygotowanie dokumentacji związanej z poszukiwaniem pracy.
7.Przygotowanie do rozmów z pracodawcą, jak szukać kontaktów, zasady prowadzenia korespondencji.
8.Zasady zawierania umów o pracę.
9.Prawa pracownika.
10.Życie studenta (prawa studenta, umiejętność odnalezienia się w nowej rzeczywistości).
11.Stres - twój przyjaciel - jak sobie radzić w trudnych sytuacjach.

Planowany rodzaj działań i ich wymiar czasowy
Przewidywane działania i ich wymiar czasowy w ramach pracy SzOK-u przy założeniu, że będzie on czynny 20 godz. tygodniowo (5 dni w tygodniu po 4 godziny).W okresie od 1 października do 30 września czas ten wyniesie 1476 godzin. Jest to czas pracy szkolnego doradcy zawodowego, wynikający z przydziału czynności. Zakładamy kontynuację SzOK po zakończeniu okresu grantowego. Gdyż uważamy, że to właśnie SzOK jest takim miejscem w szkole w którym młodzież poprzez różnego rodzaju działania nauczy się właściwie planować karierę zawodową, jak również zostanie przygotowana aby w przyszłości wejść i utrzymać się na rynku pracy.

Uczniowie, rodzice i nauczyciele będą korzystać ze SzOK po przez prowadzenie przez szkolnego doradcę zawodowego następujących działań:
1.Warsztaty aktywizujące dla młodzieży
2.Konsultacje i udzielanie informacji
3.Rozmowy doradcze
4.Konsultacje z rodzicami
5.Szkolenia dla Rady Pedagogicznej i wolontariuszy

Działania w ramach pracy z uczniami:
-rozwój samowiedzy,
-autodiagnozę preferencji i zainteresowań zawodowych w odniesieniu do specyfiki realizowanego profilu zawodowego,
-poznawanie świata zawodów,
-analizę potrzeb rynku pracy i możliwości zatrudnienia na lokalnym i krajowym rynku pracy,
-indywidualną pracę z uczniami, którzy mogą mieć problemy z wyborem szkoły i zawodu,
-udzielanie informacji edukacyjnej i zawodowej,
-pomoc w planowaniu rozwoju zawodowego,
-pomoc w nabywaniu kwalifikacji zawodowych (wybór odpowiedniej specjalności, opanowanie umiejętności pracowniczych, praktyki zawodowe w zakładach pracy, zdobywanie certyfikatów zawodowych),
-pomoc w poszerzaniu wiedzy ogólnej i budowaniu kolejnych etapów rozwoju edukacyjno-zawodowego,
-przedstawienie możliwości nabywania kwalifikacji zawodowych w trakcie nauki w szkole,
-określenie zgodności predyspozycji uczniów z realizowanym kierunkiem kształcenia,
-wskazywanie możliwości uzyskania kwalifikacji zawodowych w systemie pozaoświatowym,
-poruszanie się na rynku pracy /poszukiwanie i utrzymywanie pracy oraz radzenie sobie w sytuacjach trudnych: poszukiwanie pierwszej pracy, bezrobocie, mobilność zawodowa, ograniczenia zdrowotne,
-przygotowanie do samodzielności w trudnych sytuacjach życiowych: egzamin, poszukiwanie pracy, podjęcie roli pracownika, zmiana zawodu, adaptacja do nowych warunków, bezrobocie,
-udzielanie informacji dotyczącej wpływu rynku pracy na planowanie kariery obejmujące: zapotrzebowanie na pracowników w różnych branżach w ostatnich latach, cechy dobrego pracownika oczekiwane przez pracodawców,
-kształtowanie umiejętności świadomego wyboru i poszukiwania pracy,
-kształtowanie umiejętności planowania dalszego rozwoju edukacyjno-zawodowego i kontynuacji nauki w szkołach wyższych, szkołach policealnych lub w systemie kształcenia ustawicznego.

Działania w ramach pracy z rodzicami:
-prezentację założeń pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów,
-włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły,
-przedstawienie aktualnej i pełnej oferty edukacyjnej szkolnictwa na różnych jego poziomach (ponadgimnazjalnego, wyższego),
-indywidualną pracę z rodzicami uczniów, którzy mają problemy: zdrowotne, emocjonalne, decyzyjne, intelektualne, rodzinne itp.
-gromadzenie, systematyczną aktualizację i udostępnianie informacji edukacyjno-zawodowej,
-przedstawienie możliwości zatrudnienia na lokalnym rynku pracy.

Działania w ramach pracy z nauczycielami:
-utworzenie i zapewnienie ciągłości działania wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zgodnie ze statutem szkoły,
-określenie priorytetów dotyczących orientacji i informacji zawodowej w ramach programu wychowawczego szkoły na każdy rok nauki,
-określenie priorytetów dotyczących gromadzenia informacji i prowadzenia poradnictwa zawodowego w placówce,
-realizację działań z zakresu przygotowania uczniów do wyboru drogi zawodowej i roli pracownika, zawartych w programie wychowawczym szkoły,
-identyfikację potrzeb i dostosowanie oferty edukacyjnej placówki do zmian na rynku pracy.

Propozycje usług podstawowych oferowanych dla uczniów

Zamierzamy stopniowo i w miarę możliwości do naszych zajęć SzOK włączać następujące elementy usług nowoczesnego poradnictwa zawodowego.
1.Rozwijanie umiejętności:
•planowania własnej ścieżki edukacyjnej,
•planowania własnego rozwoju zawodowego,
•pracy w grupie,
•poszukiwania pracy,
•przygotowywania dokumentów związanych z pracą,
•nawiązywania kontaktów: rozmowy telefoniczne, listy, kontakty przez Internet.
2.Wsparcie dla uczniów planujących rozpoczęcie działalności gospodarczej.
3.Udostępnianie zgromadzonych zasobów informacji edukacyjno-zawodowej m.in.:
•szkolny system informacji zawodowej - specjalistyczny multimedialny program komputerowy „e-SzOK 1”,
•ulotki i broszury,
•książki i informatory,
•czasopisma,
•programy komputerowe na CD-ROM,
•kasety video.
4.Udostępnianie informacji istniejącej w sieci Internet:
•dotyczących pracy (szukanie ofert pracy, udostępnianie informacji z zakresu prawa pracy, poradnictwa zawodowego, podnoszenia kwalifikacji, wyszukiwanie ofert telepracy),
•edukacyjnej (szkoły, kursy, edukacja przez Internet),
•dla osób prowadzących działalność gospodarczą,
•inne informacje.
6.Pracę indywidualną z uczniem (poradnictwo indywidualne).
7.Organizowanie zajęć grupowych (poradnictwo grupowe).
8.Prowadzenie zajęć w konwencji lekcyjnej według dostarczonych scenariuszy przy wykorzystaniu nowoczesnych urządzeń (komputer + rzutnik multimedialny).
9.Wprowadzenie tematyki SzOK na spotkania rady pedagogicznej szkoły.
10.Nawiązanie kontaktu z instytucjami wspierającymi SzOK: Urzędem Pracy (Klubami Pracy, Centrami Informacji i Planowania Kariery Zawodowej) i Biurami Karier na wyższych uczelniach.

Propozycje usług dodatkowych oferowanych dla uczniów

Kolejnymi tworzonymi przy współudziale uczniów i rodziców zajęciami w SZOK mogą być :

1.Prowadzenie tablicy "Praca i Ty"
2.Gromadzenie własnej bazy informacyjnej o zawodach (informatory, teczki zawodów, ulotki o zawodach, baza multimedialna, literatura na temat rynku pracy i doradztwa zawodowego).
3.Tworzenie tablic z przykładowymi przebiegami ścieżek (graficznie opracowane prawdziwe lub fikcyjne życiorysy absolwentów szkoły).
4.Gromadzenie informacji o lokalnym rynku pracy.
5.Organizowanie spotkań z pracodawcami, przedstawicielami agencji pośrednictwa pracy, przedstawicielami regionalnych ośrodków przedsiębiorczości.
6.Uczestnictwo w targach pracy.
7.Organizowanie i przeprowadzenie konkursu dla młodzieży z zakresu „Szukam pracy”.

Korzyści wynikające z działalności SzOK

Edukacja dla rynku pracy to niezwykle ważne zagadnienia dla młodzieży i absolwentów wchodzących na rynek pracy. Współczesne poradnictwo zawodowe odpowiadając na to wyzwanie twierdzi, iż należy nauczyć się elastycznie reagować na zmienność i przyspieszający świat – każdy z nas powinien posiąść umiejętności indywidualnego planowania swojej ścieżki życiowej, swojego rozwoju zawodowego.
Bardzo częstym pytaniem stawianym wobec poradnictwa zawodowego przez wielu ludzi jest wynikająca z niewiedzy wątpliwość: „Jakie korzyści przynosi poradnictwo zawodowe? Jaki jest z niego zysk dla jednostki, dla społeczeństwa, dla gospodarki, dla całego kraju ? Przecież poradnictwo nie tworzy nowych miejsc pracy, nie przynosi dochodu, nie zwiększa produkcji naszej gospodarki ?”
Aby dobrze zrozumieć odpowiedź na te pytania spróbujmy, na zasadzie w pełni racjonalnej analogii, zadać inne pytanie: „A jakie korzyści przynosi nauka czytania i liczenia? Jaki jest z niej zysk dla jednostki, dla społeczeństwa, dla gospodarki, dla całego kraju ? Przecież te umiejętności także nie tworzą bezpośrednio nowych miejsc pracy, nie przynoszą dochodu, nie zwiększają produkcji naszej gospodarki ?” Dlaczego zatem nie poddaje się w wątpliwość sens i konieczność nauki czytania i liczenia? Bowiem bez tych umiejętności nie można już dzisiaj żyć w cywilizowanym świecie. – odpowiadają adwersarze. I słusznie, natomiast zupełnie taką samą najkrótszą odpowiedź można by dać na pytanie dotyczące poradnictwa zawodowego (lub poradnictwa kariery jak określa się je w wielu krajach zachodnich). Nie da się dzisiaj efektywnie i skutecznie funkcjonować na rynku pracy bez całego pakietu wiedzy, umiejętności i kompetencji związanych z aktywnym planowaniem rozwoju zawodowego. Systemowo wdrożone w skali całego kraju poradnictwo zawodowe w istotny sposób ma wpływ na potencjał rozwojowy wszystkich jego obywateli. Umożliwia ono nauczenie każdego człowieka w trakcie standardowego procesu edukacji umiejętności optymalnego planowania swojego rozwoju zawodowego. Każdy człowiek jest w stanie nauczyć się tak planować swój rozwój zawodowy, aby był on zgodny z jego osobistym potencjałem i potrzebami rynku pracy. Jako efekt tych oddziaływań otrzymamy "elastyczne zasoby ludzkie", które same potrafią ewoluować i dopasowywać swoje kompetencje i swoją edukację do potrzeb rynku pracy.
Funkcjonowanie Szkolnego Ośrodka Kariery pokazuje następujące korzyści i zalety wynikające z działalności szkolnego doradcy zawodowego. Zamykają się one w pięciu kategoriach: korzyści dla jednostek, szkół, podmiotów edukacyjnych, państwa
i władz lokalnych oraz pracodawców.

Dla indywidualnych odbiorców korzyści to:
•ułatwienie dostęp do informacji o dalszym kształceniu lub zatrudnieniu po szkole, oraz możliwości przekwalifikowania się absolwentów wraz z propozycjami rozwiązań,
•poszerzenie perspektyw edukacyjnych i zawodowych po danym typie szkoły,
•świadome i pełniejsze decyzje przy planowaniu kariery zawodowej,
•ułatwienie wejścia na rynek pracy poprzez zapoznanie z procedurami pozyskiwania i utrzymywania pracy oraz niezbędnymi kwalifikacjami specjalistycznymi wymaganymi w zawodach elektrycznych i mechanicznych,
•uświadomienie możliwości zmian z zaplanowanej karierze (mobilność zawodowa),
•zmniejszenie ilości tzw. niepowodzeń szkolnych zniechęcenia, porzucenia szkoły a potem pracy, jako konsekwencji niewłaściwych wyborów.

Dla szkoły korzyścią będzie:
•utworzenie oraz aktualizacja bazy informacji edukacyjnej
i zawodowej, pozwalającej w jasny sposób pokazać ścieżki edukacyjne lub przykładowe plany karier zawodowych z jednoczesnym uwzględnieniem zmian na rynku pracy,
•dostosowywanie edukacji w szkole do potrzeb rynku,
•zapewnienie ciągłości działań organizacyjno – doradczych szkoły poprzez koordynację zadań wynikających z planów wychowawczych szkoły,
•gwarancja zaleceń MENiS dotyczących zorganizowania Wewnątszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego.

Dla podmiotów edukacyjnych korzyścią będzie:
•uzyskanie przepływu informacji zawodowej sprzyjającej dostosowaniu programów nauczania do wymagań rynku pracy,
•możliwość zatrudnienia nauczyciela przygotowanego do prowadzenia orientacji zawodowej dzięki wprowadzeniu stanowiska szkolnego doradcy zawodowego- stabilizacja kadry.
Dla pracodawców:
Korzyści dla całej polskiej gospodarki to m.in.:
•odciążenie Urzędów Pracy oraz Centrów Informacji i Planowania Kariery Zawodowej od obsługi młodzieży (będą mogły się one skoncentrować na obsłudze osób dorosłych),
•zapewnienie bardziej kompleksowego rozwiązanie problemów z młodzieżą należącą do tzw. kategorii szczególnego ryzyka w tym zagrożonych marginalizacją społeczną,
•dużo lepsze przygotowanie młodzieży do wejścia na rynek pracy,
•lepsze dynamiczne i elastyczne dopasowanie ludzi do zawodów - co zapewni niższe koszty społeczne dzięki:
-mniejszej fluktuacji kadr,
-zmniejszonej konieczności przekwalifikowań,
-mniejszej liczby bankructw (właściwy dobór do samozatrudnienia),
-większej liczbie sukcesów w zawodzie,
-większej efektywności w pracy,
-lepsza profilaktyka - uniknięcie części chorób zawodowych,
-mniejszej ilości bezrobotnych,
•systemowe nawiązanie lokalnego trójstronnego dialogu pomiędzy pracodawcami, edukacją i władzami samorządowymi.
Biorąc pod uwagę korzyści jakie wynikają z funkcjonowania SZOK-ów dla poszczególnych grup należy uznać, iż szkolny doradca zawodowy powinien obok psychologa, pedagoga i logopedy, stać się kolejną osobą wchodzącą w system pomocy psychologiczno-pedagogicznej oferowanej przez szkołę uczniowi i jego rodzicom.