Raport z badania ewaluacji wewnętrznej
„ Analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego ”
w obszarze I „ Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej”
1. Wstęp
a) Przedmiot ewaluacji:
Obszar: Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego
b) Cel ewaluacji:
Zebranie informacji, czy w szkole analizuje się wyniki sprawdzianu i czy wdraża się wnioski z tych analiz, określenie stopnia spełniania przez szkołę wymagania w celu doskonalenia jakości pracy szkoły a także ustalenie w jaki sposób wyniki sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego wpływają na planowanie pracy nauczycieli. Powodem wyboru takiego celu było ustalenie, co można zrobić, żeby proces analizy wyników był lepszy oraz jakie umiejętności uczniów należy doskonalić.
c) Pytania kluczowe:
1. Czy wnioski z analizy egzaminów są wdrażane?
2. Czy wdrożenie wniosków z analiz sprawdzianu i egzaminu zewnętrznego przynosi oczekiwane efekty?
d) Kryteria ewaluacji:
W ramach prowadzonych badań szukano odpowiedzi na następujące pytania kluczowe:
Dostępność wyników egzaminów dla nauczycieli, uczniów i rodziców.
1. Analiza wyników sprawdzianów wewnętrznych i zewnętrznych.
2. Wdrażane wniosków z analizy wyników.
3. Uwzględnianie przez nauczycieli wniosków z analizy w swojej pracy.
5. Adekwatność do potrzeb przygotowujących się do egzaminu.
e) Narzędzia i metody, grupa badawcza:
- analiza dokumentów,
- ankieta kierowana do nauczycieli, rodziców i uczniów.
Grupę badawczą stanowili nauczyciele – członkowie zespołów analizujących wyniki sprawdzianu, uczniowie klas 3 gimnazjum oraz ich rodzice.
W badaniu ankietowym wzięło udział 15 nauczycieli, 43 uczniów klas trzecich oraz 24 rodziców.
f) Przeprowadzenie badania:
Badanie przeprowadzono w.................r.
Prezentacja wyników badań
Podstawą prawną do analizowania wyników sprawdzianu jest ustawa z dnia
7.09.1991r. o systemie oświaty art. 9c pkt 3 rozdz. I. W szkole przeprowadzana jest analiza wyników sprawdzianu zewnętrznego. Szkoła posiada wyniki sprawdzianów przekazane przez OKE i dokonuje ich szczegółowej analizy uwzględniając m.in. średnie wyniki, porównania średnich wyników szkoły z wynikami województwa, kraju w poszczególnych latach. Pozwala to na umiejscowienie szkoły na tle innych działających w podobnym środowisku. Powołane zespoły przedmiotowe opracowują także szczegółową analizę przeprowadzanych w szkole sprawdzianów, dokonywaną w oparciu o współczynniki łatwości dla poszczególnych klas a jej wyniki przedstawiane są na zebraniu Rady Pedagogicznej. Z analizy dokumentów wynika, że wnioski z analizy uwzględniane są w planie nadzoru pedagogicznego i w planie pracy szkoły.
W badaniu ankietowym wzięło udział 15 nauczycieli, 43 uczniów klas trzecich oraz 24 rodziców.
Z ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli wynika iż wszyscy ankietowani nauczyciele poszerzają swoją wiedzę i umiejętności związane z ocenianiem, egzaminowaniem oraz ewaluacją osiągnięć uczniów. Również wszyscy badani nauczyciele przedmiotów objętych egzaminem gimnazjalnym potwierdzili, iż przygotowują uczniów do egzaminów i sprawdzianów wewnętrznych i zewnętrznych. 92 % ankietowanych nauczycieli robi to poprzez formułowanie celów lekcji i uwzględnianie standardów wymagań egzaminacyjnych a także integrowanie treści nauczania innych przedmiotów. 83% badanych prezentuje przykładowe testy egzaminacyjne, jak również pojedyncze zadania egzaminacyjne w trakcie lekcji. 75% korzysta z materiałów umieszczanych na stronach internetowych OKE i CKE. Aby dobrze przygotować uczniów do sprawdzianów i egzaminów, 58% nauczycieli kładzie nacisk na kształcenie umiejętności ponad przedmiotowych, prowadzenie dodatkowych zajęć z uczniami i polecanie uczniom wykonywanie testów w domu. 50% rozwiązuje wiązki zadań egzaminacyjnych, natomiast 42% kładzie nacisk przede wszystkim na umiejętności opisane w standardach wymagań egzaminacyjnych. Zdecydowana większość nauczycieli odpowiedziała twierdząco na pytanie o wykorzystanie wyników egzaminów i sprawdzianów do projektowania działań dydaktycznych w bieżącym roku szkolnym. Jako rezultat 91% wymieniło dobieranie ćwiczeń i zadań odwołujących się do doświadczeń uczniów, 64% zwiększyło nacisk na kształcenie umiejętności w stosunku do przyswajania wiedzy teoretycznej oraz zmodyfikowało wymagania edukacyjne, 55% ankietowanych nauczycieli zmodyfikowało metody nauczania a 46% dokonało analizy programu nauczania a także zmodyfikowało ten program poprzez zwiększenie nacisku na kształcenie treści objętych wymaganiami egzaminacyjnymi. W dalszej części ankiety nauczyciele zostali poproszeni o przeczytanie podanych opinii i ustosunkowanie się do nich. Na pytanie „Czy wyniki przeprowadzanych egzaminów i sprawdzianów pozwalają na ocenę skuteczności nauczania w szkole?” 73% ankietowanych odpowiedziało, że „raczej tak”, 20% uznało, że „zdecydowanie tak”, jedna osoba odpowiedziała, że „raczej nie”. Na kolejne pytanie „Czy zadania na egzaminie zewnętrznym dobrze sprawdzają to, co w edukacji jest najważniejsze?”, ponownie 73% odpowiedziało, że „raczej tak”, 2 osoby uznały, iż „trudno powiedzieć”, 1 osoba odpowiedziała „raczej nie” i jedna, że „zdecydowanie tak”. Na następne pytanie: „Czy przeprowadzanie egzaminów próbnych ma znaczącą wartość diagnostyczną?” – większość badanych – 67% odpowiedziała „raczej tak”, 26% uznało, że „zdecydowanie tak”, tylko jedna osoba odpowiedziała, że „raczej nie”. W przedostatnim pytaniu skierowanym do nauczycieli: „Czy sprawdziany diagnozujące po szkole podstawowej są przydatne do dalszej edukacji?”. 40% uznało, że „raczej tak”, 34% - „raczej nie”, 26% - „zdecydowanie tak”. Ostatnie pytanie dotyczyło zajęć dodatkowych: „Czy zajęcia dodatkowe pomagają przygotować do osiągnięcia dobrych wyników na egzaminie gimnazjalnym?” – 67% badanych uznało, że „zdecydowanie tak”, 26% - „raczej tak”, jedna osoba uznała, iż „trudno powiedzieć”.
Ankieta, o wypełnienie której zostali poproszeni uczniowie składała się z 11 pytań, w większości z nich uczniowie mogli wybrać kilka odpowiedzi. Udzielając odpowiedzi na pierwsze pytanie, dotyczące sposobów sprawdzania wiedzy w szkole, 86% z nich wskazało próbny egzamin gimnazjalny, 81% - sprawdzian po pierwszej i po drugiej klasie, 67% - test na wejściu do gimnazjum, 65% - sprawdzian po szkole podstawowej. 72% ankietowanych uczniów najczęściej przygotowuje się do egzaminów i sprawdzianów ucząc się z podręczników szkolnych. 65% wykorzystuje do nauki Internet, 14% uczniów uczęszcza na korepetycje (wymienione przedmioty to j.angielski i matematyka), 9% kupuje dodatkowe podręczniki do nauki; są to przede wszystkim: repetytoria i vademeca. 5% ankietowanych stwierdziło, że w ogóle nie przygotowuje się do sprawdzianów i egzaminów. 67% naszych uczniów stwierdziło, iż najczęściej w nauce do egzaminów pomagają im nauczyciele ze szkoły. 23% uczy się wraz z kolegami, 21% z rodzicami, 16% korzysta z pomocy rodzeństwa, 14% z dodatkowych korepetycji, 12% uczniów uczy się w samotności, natomiast 7% pomagają nauczyciele z kursów, na które uczniowie uczęszczają. Na kolejne pytanie, dotyczące częstotliwości rozwiązywania dodatkowych zadań w domu, 40% ankietowanych uczniów przyznało, że w ogóle tego nie robi. 21% rozwiązuje tego typu zadania kilka razy w tygodniu, 16% raz na kilka miesięcy, 14% kilka razy w miesiącu, 7% raz w miesiącu, 2% raz w tygodniu. 60% z ankietowanych uczniów zadeklarowało, iż uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne z przedmiotów ścisłych, 28% uczniów uczęszcza na zajęcia pozalekcyjne z przedmiotów humanistycznych a 35% na zajęcia z języków obcych. 56% uczniów stwierdziło jednocześnie, że na w.w. zajęciach są aktywni i angażują się w nie. 2 osoby nie udzieliły odpowiedzi na pytanie. Ostatnie trzy pytania dotyczyły próbnego egzaminu gimnazjalnego, przeprowadzanego w szkole. 86% uczniów potwierdziło, że zostało zapoznanych z wynikami próbnego egzaminu, pozostałe 14% stwierdziło, iż nie. 49% ankietowanych uczniów uznało, że ich wyniki z egzaminów próbnych są dla nich satysfakcjonujące, 44% deklaruje swoje niezadowolenie, 3 osoby nie odpowiedziały na pytanie. Na ostatnie pytanie 84 % ankietowanych odpowiedziało, iż nauczyciele omawiają z nimi poprawne rozwiązania zadań, 14% stwierdziło, że nie są one omawiane w ogóle, 1 osoba nie udzieliła odpowiedzi.
Ankieta skierowana do rodziców składała się z 6 pytań zamkniętych, z możliwymi odpowiedziami: „tak”, „nie”, lub „nie wiem”. Wynika z niej, iż większość ankietowanych rodziców – 79% wie o tym, że w szkole przeprowadzany jest sprawdzian diagnozujący wiedzę uczniów po szkole podstawowej. 21% przyznało, że o takim egzaminie nie wie. Wszyscy rodzice wiedzą natomiast, że w szkole przeprowadzany jest próbny egzamin gimnazjalny, jednak 17% z nich stwierdziło, iż nie zostało w ogóle poinformowanych o jego wynikach. 75% rodziców uważa, że egzamin próbny jest dobrą formą diagnozy i pomaga w przygotowaniu się do egzaminu, pozostałe 25% rodziców nie ma na ten temat zdania. Prawie wszyscy rodzice – ponieważ aż 96% z nich potwierdziło, iż wiedzą że w szkole istnieje możliwość uczestniczenia uczniów w zajęciach przygotowujących do egzaminu gimnazjalnego. Również prawie wszyscy ankietowani rodzice – 92% zostali zapoznani z procedurami egzaminu gimnazjalnego.
Wnioski:
W szkole przeprowadzana jest analiza wyników sprawdzianów i egzaminów gimnazjalnych. Wyniki poddawane są analizie przez zespoły przedmiotowe. Opracowania wyników i wnioski przekazywane są nauczycielom poszczególnych przedmiotów w formie zestawienia punktów uzyskanych przez ucznia z poszczególnych przedmiotów oraz w formie tabelarycznej i opisowej podczas spotkań Rady Pedagogicznej i wdrażane do pracy przez modyfikację działań dydaktycznych. Wyniki analiz osiągnięć uczniów prezentowane są rodzicom w czasie zebrań z rodzicami, a następnie omawiane w ramach konsultacji indywidualnych. Przepływ informacji nie jest jednak pełny: 17% rodziców stwierdziło, że nie miała wglądu do testów próbnych swoich dzieci. 84% badanych uczniów stwierdziła, że omawianie przez nauczycieli i wspólna analiza wyników sprawdzianów próbnych pozwoliła im określić braki w swoich wiadomościach i umiejętnościach. Nauczyciele wnioski z analizy wykorzystują między innymi do modyfikacji swoich metod pracy, zorganizowania różnych form pomocy uczniom – zgodnie z potrzebami (na zajęciach rozwiązują z uczniami zadania mające na celu doskonalenie umiejętności, które najsłabiej wypadły na sprawdzianach i egzaminach, zadają pisanie prace). Wypracowane wnioski skłoniły do podjęcia konkretnych działań np,: zorganizowania zajęć wyrównawczych z przedmiotów o niższych wynikach. Ponadto w szkole organizowane są zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów oraz przygotowujące ich do sprawdzianów i egzaminów. Jednak pomimo, iż prawie wszyscy rodzice i wszyscy uczniowie wiedzą o organizowanych w szkole zajęciach pozalekcyjnych, stosunkowo niewielki odsetek uczniów klas trzecich korzysta z danych zajęć.
Rekomendacje:
1. Należy nadal kontynuować przeprowadzanie sprawdzianów i próbnych egzaminów wewnętrznych, ponieważ przyczynia się to do podnoszenia poziomu wiadomości i umiejętności uczniów oraz dostarcza cennych informacji na temat stopnia opanowania przez uczniów poszczególnych umiejętności.
2. W dalszym ciągu diagnozować i analizować poziom osiągnięć, aby określić braki edukacyjne uczniów, dostosować metody i formy pracy na lekcji, organizować dodatkowe zajęcia dla uczniów mających problemy z danym materiałem, zwiększyć ilość ćwiczeń z danego zakresu, utrwalać wiadomości, których poziom jest niezadowalający.
3. Mobilizować uczniów do systematycznej pracy w szkole i w domu, utrwalania materiału omawianego na zajęciach a także do systematycznego udziału w zajęciach pozalekcyjnych.
4. Wnioski z analizy testów próbnych należy przedstawiać rodzicom na zebraniach z wychowawcą, aby uzyskać ich pomoc we wszechstronnym przygotowaniu do egzaminów i sprawdzianów wewnętrznych i zewnętrznych a także poinformować o tym, w jakich dziedzinach mogą wspomóc swoje dziecko.
5. Doskonalić kompetencje nauczycieli związane z przygotowaniem uczniów do sprawdzianów i egzaminów.
6. Uatrakcyjniać metody pracy, dostosowywać je do możliwości intelektualnych uczniów.
Załączniki:
Zał. 1 – Ankieta do nauczycieli
Zał. 2 – Ankieta do uczniów
Zał. 3 – Ankieta do rodziców