Choroby układu pokarmowego. Plan metodyczny lekcji biologii w gimnazjum

Cel ogólny: Poznanie przyczyn, symptomów oraz sposobów zapobiegania chorobom układu pokarmowego.

Cele szczegółowe:

Wiadomości:
A. Uczeń:
- wymienia i rozpoznaje popularne pasożyty wywołujące choroby układu pokarmowego,
- wymienia sposoby zarażenia się pasożytami przewodu pokarmowego,
- wyjaśnia terminy: pasożyt, żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny,
- wymienia drogi zatruć pestycydami.
B. Uczeń:
- omawia podstawowe działania profilaktyczne zapobiegające występowaniu chorób pasożytniczych oraz chorób zakaźnych szerzących się drogą pokarmową.

Umiejętności:
C. Uczeń:
- omawia cykle rozwojowe tasiemca nieuzbrojonego, glisty ludzkiej, owsika, włośnia krętego,
- charakteryzuje najczęstsze choroby zakaźne szerzące się drogą pokarmową: czerwonkę, dur brzuszny, żółtaczkę zakaźną,
- potrafi dbać o higienę jamy ustnej.
D. Uczeń:
- proponuje sposoby ograniczania liczby zachorowań na zatrucia pokarmowe,
- analizuje materiały informacyjne pod kątem zawartości w nich wiadomości na temat higieny i profilaktyki chorób układu pokarmowego.

Metody pracy: analiza cykli rozwojowych wybranych pasożytów przewodu pokarmowego, praca
z tekstem źródłowym, praca zespołowa, elementy wykładu, dyskusja.

Środki dydaktyczne: tablica dydaktyczna – cykl rozwojowy tasiemca nieuzbrojonego, teksty źródłowe - cykle rozwojowe pasożytów przewodu pokarmowego, podręcznik, kartki papieru, kolorowe długopisy.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Sprawdzenie wiadomości z ostatniej lekcji.
3. Podanie i zapis tematu.
4. Wprowadzenie do tematu : Odżywianie jest jednym z warunków życia. Sprawne działanie przewodu pokarmowego ma dla zachowania zdrowia podstawowe znaczenie.
5. Wyjaśnienie celów bieżącej lekcji.

Faza główna

· Nauczyciel charakteryzuje choroby zakaźne szerzące się droga pokarmową: czerwonkę, dur brzuszny, żółtaczkę zakaźną. W trakcie wykładu uczniowie sporządzają syntetyczną notatkę zawierającą najistotniejsze informacje dotyczące omawianych chorób.
· Nauczyciel pyta uczniów, na czym polega pasożytnictwo, a następnie wyjaśnia terminy: żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny, „choroby brudnych rąk”.
· Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup i grupom I –IV rozdaje teksty źródłowe zawierające informacje dotyczące cykli życiowych pasożytów przewodu pokarmowego. Poleca uczniom opracowanie zestawienia informacji o pasożytach w formie tabeli, w której umieszczą następujące informacje: nazwę pasożyta, żywiciela i zaatakowany narząd, sposób zakażenia, objawy zakażenia, sposoby zapobiegania zakażeniu.

Grupa I opracowuje informacje dotyczące tasiemca nieuzbrojonego, II – włośnia krętego, III – owsika, grupa IV – glisty ludzkiej. Grupa V przygotowuje odpowiedzi na pytania:
a. Kiedy wzrasta zagrożenie próchnicą zębów?
b. W jaki sposób należy dbać o higienę uzębienia?

· Na tablicy powstaje tabela, którą uczniowie przepisują do zeszytu. Nauczyciel sprawdza poprawność prac grup i uzupełnia wiadomości.

Faza podsumowująca

Uczniowie na podstawie podręcznika przygotowują się do dyskusji na tematy:
1. Jak uniknąć chorób pasożytniczych przewodu pokarmowego?
2. Jak uniknąć chorób zakaźnych szerzących się drogą pokarmową?
3. Jak uniknąć zatruć pokarmowych?
4. Jak dochodzi do zatrucia pestycydami?

Praca domowa
Zaznacz pięć prawidłowych stwierdzeń charakteryzujących zdrową żywność.

Zdrowa żywność jest:
czysta biologicznie, sprowadzona z zagranicy, bez sztucznych barwników, prawidłowo przechowywana, estetycznie zapakowana, bez konserwantów, pochodząca z terenów ekologicznie czystych, dobra w smaku, bogata w tłuszcze.

Dla chętnych:
Wypisz przyczyny, objawy i sposoby zapobiegania zakażeniem jadem kiełbasianym i salmonellą.