Ćwiczenia prawidłowej emisji samogłosek polskich - konspekt lekcji dykcji dla pierwszej klasy wokalnej

Hanna Błachuta
nauczyciel dykcji i interpretacji

Ćwiczenia prawidłowej emisji samogłosek polskich

Konspekt lekcji dla pierwszej klasy wokalnej

Ćwiczenia przedstawione poniżej przeznaczone są do pracy w pierwszych dniach nauki, powinny być powtarzane w domu.

Cele:
ustalenie prawidłowej postawy ciała
nauka rozluźniania aparatu artykulacyjnego
ujednolicenie barwy samogłosek w mowie


Przebieg:

Ćwiczenia prawidłowej postawy ciała na stojąco
1. rozgrzewka szyi- kiwanie głową na tak, kręcenie na boki na nie, ruch na być może- kierowanie najpierw jednego ucha, potem drugiego ku górze;
2. rozgrzewka stóp- kręcenie małych kółek stopą, na stojąco, z uniesioną nogą
3. stabilizowanie ciężaru ciała- przenoszenie ciężaru ciała kolejno na przód, tył, boczne krawędzie stóp
4. ustalanie prawidłowej pozycji ciała- stopy ustawione równolegle, kolana nad stopami, miednica nad kolanami, uszy i ramiona w jednej linii

Rozluźnianie mięśni szyi ("tańce egipskie")
1. głowa porusza się do tyłu i do przodu (tak jakbyśmy wyciągali twarz do przodu, równolegle do klatki piersiowej
2. głowa porusza się na boki (ciągniemy ucho w kierunku ściany)
3. połączenie tych dwu ruchów (głowa porusza się do przodu, w lewo, do tyłu i w prawo)

Rozluźnianie stawu skroniowo- żuchwowego
1. delikatny masaż stawu (ruch masujący, naciskający i opukujący)
2. naśladowanie żucia gumy- ruch okrężny
3. szerokie otwieranie i zamykanie ust ruchem płynnym
4. utrzymywanie zamkniętych ust przy jednoczesnym otwarciu zębów

Ćwiczenia samogłosek ustnych
1. wdech nosem, ziewnięcie i wypowiadanie szeregu samogłosek na wydechu
a o e u i
2. ćwiczenie wysyłania samogłosek daleko ("tam!") i blisko ("tu!")
3. wypowiadanie logatomów
pa po pe pu pi
ba bo be bu bi
ma mo me mu mi
- legato na zmianę ze staccato
- legato bardzo wolno
- legato na zmianę bardzo cicho i głośno
- legato ze zmienną dynamiką (crescendo i decrescendo)

Przy wykonywaniu ćwiczeń na samogłoskach należy zwracać szczególną uwagę na to, by otwarcie ust było ujednolicone, a ruchy warg niezbyt widoczne. Całą pracę powinien wykonywać język.

4. wypowiadanie nazw dni tygodnia i miesięcy z przedłużonymi samogłoskami oraz przesadzoną prozodią (tzw. śpiewne mówienie)