Trudna rola wychowawcy w bursie

Według Kowalik:
Bursa – jest międzyszkolną placówką wychowawczą dla młodzieży uczącej się z różnych szkół.
To ” drugi dom” wychowanka. Tu spędza więcej czasu w ciągu roku szkolnego, niż w swoim rodzinnym domu. Pracuję w bursie 13 lat i obserwuję, iż coraz więcej młodzieży, zostaje w placówce również na weekendy. Wynika to z wielu przyczyn takich jak: duża odległość do domu, zajęcia pozalekcyjne, sytuacja rodzinna. To bursa jest ich domem, a w domu są gościem w okresie przerw świątecznych, ferii, czy wakacji. Dlatego tak ważne jest kto sprawuję opiekę nad wychowankami. Wychowawca spełnia wiele różnorakich funkcji, wymagających wiedzy z wielu różnych dziedzin życia, ale przede wszystkim osobistego oddania się pracy i poświęcania swojego czasu. Funkcję jakie pełni wychowawca wiążą się z funkcjami bursy.
Funkcje te to :
1. Wychowawcza – tu działania wychowawcy zmierzają do kształtowania w wychowanku jego stosunku do świata i ludzi, jego systemu wartości i celu życia.
2. Opiekuńcza – są to wszelkie poczynania zmierzające do zaspokojenia potrzeb, od spełnienia których , zależy prawidłowy rozwój wychowanka.
W tej sferze wychowawca ma bardzo dużo pracy. Uncja opiekuńcza to pomoc np.: w trudnych sytuacjach rodzinnych i materialnych, stwarzanie odpowiednich warunków do nauki i odpoczynku, poradnictwo w sprawach osobistych, troska o zdrowie wychowanka.
Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat przybywa wychowanków znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej i materialnej. Wielu wychowanków wychowuję się bez jednego rodzica często obydwoje rodziców wyjeżdża za pracą a dziecko zostaje pod opieką dalszej rodziny. Bardzo często w tej sytuacji to wychowawca jest jedyną osobą troszczącą się o zdrowie dziecka. To on umawia wizyty u lekarza, szuka często specjalistów, troszczy się o to, za co wychowanek ma wykupić leki. Nie można być wychowawcą tylko w określonych godzinach pracy. Trzeba poświęcać swój wolny czas, aby moc zaspokoić różne potrzeby wychowanka.
3. Dydaktyczna – to działanie skierowane na sferę intelektualną, związane z rozwijaniem zdolności wychowanków, ze wzbogacaniem wychowanka w wiedzę.
4. Administracyjno - organizacyjna - wszelkie czynności i zabiegi zmierzające do zapewnienia optymalnych rozwiązań i warunków materialnych dla prawidłowej organizacji poprzednich funkcji.
Osobowość wychowawcy bursy jest czynnikiem, który ma decydujący wpływ na skuteczność poczynań pedagogicznych. Ważna tu jest nie tylko wiedza wychowawcy: wiedza ogólna, znajomość i zrozumienie psychiki młodzieży, umiejętność niesienia pomocy w nauce niektórych przedmiotów. O powodzeniu w pracy wychowawczej decydują specyficzne cechy osobowości wychowawcy jak : zdolności , talent pedagogiczny, powołanie, intuicja, zdolność w czuwanie się w przeżycia wychowanka, dobroć, życzliwość, otwartość na świat i ludzi. W postępowaniu wychowawcy musi przejawiać się wyrozumiałość, troska, szacunek i akceptacja drugiego człowieka.
Wychowawca, który chce być dobry musi :
- być zaakceptowany przez wychowanka
- znać go i rozumieć
- wypracować sobie swój styl komunikowania się z wychowankiem i jego środowiskiem domowym
- umieć słuchać i rozmawiać
Niezmiernie ważna jest znajomość środowiska społecznego wychowanka, a zwłaszcza jego rodziny. Wiedza ta często daje odpowiedź na niewłaściwe zachowanie się dziecka i jego reakcję na różne sytuację życia codziennego, na braki np. higieniczne. To środowisko, w którym wychowanek do tej pory przebywał ukształtowało i uwarunkowało jego postawę do świata, ludzi, jego system wartości, oczekiwania i pragnienia. Ale nie oznacza to , iż wychowawca nie może zmienić wychowanka. Znajomość wychowanka, jego potrzeb i możliwości , zainteresowań i uzdolnień jest podstawą dobrze zorganizowanego procesu opieki. Wychowawca to opiekun, przewodnik ułatwiający poznawanie świata, to doradca, który stara się wyzwalać różne inicjatywy u swoich podopiecznych, wdrażać ich do samodzielności i twórczej aktywności, czuwa nad ich zdrowiem fizycznym i psychicznym. Wychowawca pełni wiele ról – tego samego dnia jest opiekunem, rzecznikiem interesów swojego wychowanka, a także doradcą lub sędzią w spornej sprawie. To wszystko wymaga od wychowawcy ciągłego doskonalenia się, szukania nowych dróg i rozwiązań. Wychowawca nigdy nie może spocząć na „laurach”.


Przypisy
1. Okoń W.: Nowy Słownik Pedagogiczny. 1996 Wydawnictwo „Żak”
2. Badura E.: Emocjonalne uwarunkowanie autorytetu nauczyciela. Warszawa 1981, WSP
3. Łukasik J.: Nauczyciel- wychowawca we współczesnej szkole, „Nowa Szkoła” 1/2006