Program zajęć fakultatywnych z wychowania fizycznego - piłka ręczna chłopców gimnazjum

Wprowadzenie
Program został opracowany w oparciu o literaturę fachową z zakresu piłki ręcznej. Przeznaczony jest dla uczniów klas 1-3 gimnazjalnych mających predyspozycję do uprawiania piłki ręcznej. Zajęcia będą prowadzone w ramach zajęć fakultatywnych w wymiarze 2 godz. tygodniowo. Program będzie również realizowany w czasie ferii zimowych W czasie zajęć uczniowie powinni opanować założone w programie elementy techniki i taktyki piłki ręcznej. Ważnym elementem zajęć jest rozwijanie wśród uczniów zasady "fair play". Uczestnictwo w zajęciach kształtuje wśród uczniów postawę prozdrowotną i umiejętność zagospodarowania sobie czasu wolnego. Wdraża do aktywnego i systematycznego uprawiania sportu.
Zajęcia będą się odbywały na sali gimnastycznej i boisku w grupach do 20 osób. Uczniowie, wykazujący zainteresowanie piłką ręczną i uczestniczący w zajęciach, będą mogli sprawdzić stopień opanowania swoich umiejętności, uczestnicząc w zawodach sportowych, mini turniejach i rozgrywkach szkolnych.

Cele edukacyjne:
1. Uświadomienie potrzeby prowadzenia zdrowego stylu życia i dbałość o prawidłową
postawę ciała.
2. Doskonalenie sprawności kondycyjnej i koordynacyjnej.
3. Doskonalenie elementów technicznych oraz taktycznych z zakresu piłki ręcznej.
4. Działania wychowawcze poprzez: wdrażanie do realizacji aktywności ruchowej i
określenie roli czasu wolnego i wypoczynku w rzeczywistości.
5. Rozwijanie walorów piłki ręcznej w różnych odmianach poprzez kształtowanie
sprawności ogólnej i specjalnej.
6. Wzbogacenie uczniów w wiadomości dotyczące historii piłki ręcznej w Polsce i na
świecie, przepisów gry, sędziowania.
7. Osiągnięcie przez uczniów wysokiego poziomu sprawności fizycznej.
8. Ukształtowanie dojrzałej osobowości uczniów, ukierunkowanej na osiąganie celów
dzięki umiejętności współdziałania i współzawodnictwa.
9. Przygotowanie do udziału w zawodach sportowych.

Zadania szkoły:
1. Umożliwienie zorganizowania zajęć.
2. Udostępnienie sali gimnastycznej, boiska i sprzętu sportowego.
3. Propagowanie wśród uczniów czynnego wypoczynku i nawyków zdrowego stylu
życia.
4. Zapewnienie środków transportu na zawody sportowe.
5. Wspieranie prozdrowotnych działań ucznia.

Cele ogólne:
1. Doskonalenie motoryki - szybkość, zwinność, skoczność, gibkość, siła, wytrzymałość.
2. Kształtowanie prawidłowej postawy ciała.
3. Nauka i doskonalenie elementów techniki.
4. Nauka i doskonalenie taktyki.
5. Eliminowanie błędów technicznych i taktycznych.
6. Nauka współpracy w zespole.
7. Zapoznanie uczniów z systemami rozgrywania zawodów piłki ręcznej.
8. Zapoznanie uczniów z zasadami gry i sędziowania w piłce ręcznej.
9. Kontrola i ocena sprawności ogólnej i specjalnej.
10. Kształtowanie nawyku czynnego wypoczynku.
11. Udział w zawodach sportowych.
12. Odnowa biologiczna - formy.

Działania wychowawcze:
1. Zapoznanie uczniów z bezpieczeństwem podczas zajęć i zawodów sportowych.
2. Wdrażanie do współdziałania w grupie.
3. Wdrażanie do czynnego wypoczynku.
4. Przestrzeganie zasad "fair play".
5. Poszanowanie szkolnego mienia.
6. Pomoc koleżeńska podczas wykonywania ćwiczeń.
7. Samokontrola i samoocena własnej aktywności na zajęciach i podczas zawodów
sportowych.
8. Wdrażanie do samodyscypliny w czasie ćwiczeń.
9. Rozwijanie inwencji twórczej uczniów - prowadzenie przez nich fragmentów zajęć.
10. Zwalczanie nałogów.

Szczegółowe treści kształcenia:

TECHNIKA

1. Postawa (w obronie – w ataku)
2. Poruszanie się:
a) W obronie:
- Krok dostawny (w różnych kierunkach)
- Odskok – doskok
- Bieg w przód i w tył
- Zatrzymanie się
b) W ataku:
- Starty
- Bieg w przód i w tył
- Bieg ze zmianą tempa (zryw)
- Bieg ze zmianą kierunku
- Skoki w przód i w górę
- Obroty
3. Chwyty i podania
a) Chwyty:
- Półgórny
- Górny (dosiężny i doskoczny)
- Na wysokości bioder
- Dolny
- Z podłoża
- Sytuacyjne (jednorącz z dochwytem, gaszenie piłki, na klatkę piersiową)
b) Podania
- Półgórne
- Górne
- Z biodra
- Dolne
- Sytuacyjne
4. Rzuty
a) W wyskoku w przód i w górę (różnoimienna lub równoimienna praca ręki i nogi)
b) Z padem
c) Z przeskokiem
d) W miejscu
e) Z odchylenie
f) Sytuacyjne (w biegu, przerzut, dobitka, w tył, z obrotem)
5. Kozłowanie
a) Pojedyncze
b) Ciągłe
c) Toczenie piłki
6. Zwody
a) Pojedyncze (z naskoku na obie nogi) przodem i tyłem
b) Podwójne przodem i tyłem
c) Z obrotem
d) Przez zamierzone rzuty
e) Przez zamierzone podania
f) Przez poruszanie się (zmiana tempa, kierunku, zatrzymanie)
7. Technika gry bramkarza
a) Postawa
b) Poruszanie się (krok dostawany, wyjście, wybiegnięcie)
c) Obrona piłki
- Rękami (jednorącz, oburącz)
- Nogami (wypad, szpagat)
- Równoczesna obrona nogą i ręką
- Wyskokiem rozkrocznym (ramiona w górę i w bok)
- Tułowiem
d) Chwyty (gaszenie piłki
- Odbicia
- Podania
8. Określenie miejsca w bramce
- Krótki dolny róg bramki
- Krótki górny róg bramki
- Długi dolny róg bramki – długi górny róg bramki

GRA INDYWIDUALNA

1. W obronie:
a) Ustawienie się (przeciwnik – obrońca – bramkarz)
b) Krycie ręki z piłką
c) Blokowanie piłki (jednorącz, oburącz, nogami)
d) Przechwyt piłki
e) Wygarnięcie piłki (przy rzucie lub kozłowaniu)
f) Właściwe reagowanie na zwody
g) Krycie od strony piłki
h) Krycie przeciwnika stojącego tyłem do bramki
2. W ataku:
a) wyminięcie
b) zabiegnięcie
c) dobiegnięcie (zasłona)
d) przebiegnięcie
e) obiegnięcie
f) wyjście do piłki
g) odejście od piłki

TAKTYKA ATAKOWANIA

1. Systemy:
b) Atakowanie szybkie
- Ustawienie wyjściowe
• z obrony każdy swego
• z obrony stref
• z obrony kombinowanej
- Fazy atakowania szybkiego
• Wejście w posiadanie piłki i wybiegnięcie do ataku
• Rozegranie sytuacji w strefie środkowej
• Zakończenie ataku
- Podstawowe
1 x 1
2 x 1
3 x 2
2 x 2
3 x 3
- Sposoby atakowania
• W pasach działania
• Ze zmianą pasów działania
• Z zasłoną
c) Atakowanie pozycyjne
- Rodzaje ataku:
• Jednopozycyjny (bez zmian pozycji)
• Wielopozycyjny (ze zmianą pozycji)
- Sposoby atakowania:
• Atakowanie improwizowane
• Atakowanie umowne
- Ataku pozycyjnego
• Przygotowawcza
• Właściwa
- Ustawienie (odmiany)
• 2 : 1 : 3
• 2 : 2 : 2
• 0 : 2 : 4
• 2 : 0 : 4
• 0 : 0 : 6
• 0 : 1 : 5
• 1 : 2 : 3
- Fragmenty atakowania:
• Zmiany bez piłki
• Zmiany z piłką
• Zmiany od piłki
• Zasłony
• Atak prostopadły – w kierunku obrońcy
• Atak prostopadły między dwóch obrońców
- Stałe fragmenty gry
• Rzut wolny
• Rzut karny
• Rzut sędziowski
• Rzut spoza linii bocznej
• Rzut z rogu
- Pozycje w grze
• Skrzydłowi (lewy, prawy)
• Obrotowi (jeden, dwóch)
• Rozgrywający (prawy, środkowy, lewy)
- Formacje
• I linia (skrzydłowi, obrotowi)
• II linia (rozgrywający)

TAKTYKA OBRONY

1. Systemy
a) Krycie każdy swego (sposoby)
- Krycie luźne (z przekazywaniem lub bez przekazywania)
- Krycie agresywne (z przekazywaniem lub bez przekazywania)
b) Obrona stref – (odmiany ustawień)
- 6 : 0
- 5 : 1
- 4 : 2
- 3 : 3
- 3 : 2 : 1
c) Obrona kombinowana
- 5 + 1 pierwsza liczba określa liczbę zawodników w strefie
- 4 + 2 natomiast druga – liczbę zawodników kryjących każdy swego
- 3 + 3
2. Fragmenty obrony:
a) działania obrony przy rzucie wolnym (mur)
b) działania obrony przy rzucie z rogu
c) działania obrony przy rzucie karnym
d) działania obrony w sytuacji osłabienia liczebnego
e) działania obrony w sytuacji równowagi liczebnej
f) działania obrony w sytuacji przewagi liczebnej

TAKTYKA GRY BRAMKARZA

1. Ustawienie się w czasie gry (współpraca z obroną)
2. Ustawienie się w czasie rzutu wolnego
3. Ustawienie się w czasie rzutu karnego

Procedury osiągania celów:
a) zasady nauczania
- aktywność i świadomość
- poglądowość
- stopniowania trudności
- systematyczności
- utrwalania
- przyswajania i indywidualizacji zadań
b) metody nauczania
- analityczna
- syntetyczna
- kompleksowa
c) metody przekazywania wiadomości
- pokaz
- opowiadanie
- dyskusja
- pogadanka
d) formy prowadzenia zajęć
- ścisła
- fragmentów gry
- nauczania przez grę
uproszczoną
szkolną
właściwą
Osiągnięcia ucznia po zrealizowaniu programu:
1. Uświadomi sobie potrzebę aktywności ruchowej
2. Zrozumie i będzie stosował zasadę „fair play”
3. Podniesie swoje umiejętności motoryczne
4. Udoskonali swoje umiejętności techniczne i taktyczne
5. Będzie znał przepisy gry
6. Potrafi zorganizować i sędziować mecz piłki ręcznej
7. Zrozumie i będzie stosował zasady kulturalnego kibicowania
8. Będzie dbał o prawidłową postawę ciała
9. Zrozumie potrzebę higienicznego i zdrowego trybu życia

Ewaluacja programu
1. Test sprawnościowy i jego analiza
2. Semestralny sprawdzian umiejętności technicznych
3. Praktyczny sprawdzian sędziowania
4. Udział w zawodach sportowych wg kalendarza imprez w danym roku szkolnym