Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo

Przedmiot analizy:
Grupa uczniów nadpobudliwych psychoruchowo.
Identyfikacja problemu
Wśród dzieci uczęszczających do świetlicy szkolnej jest pewna grupa chłopców przejawiających zachowanie charakterystyczne dla dzieci
z nadpobudliwością psychoruchową: Mateusz, Janek, Łukasz i Konrad (imiona dzieci zostały zmienione).
Chłopcy nie mają problemów w nauce, ale stwarzają wiele trudności wychowawczych. Są niespokojne, nadmiernie ruchliwe, mają kłopoty ze skupieniem uwagi.
Problem dziecka nadpobudliwego był przeze mnie rozpatrywany bardzo wnikliwie i poważnie. Z uwagi na złożoność zjawiska starałam się nie wyciągać pochopnych wniosków ale przyjrzeć się temu zagadnieniu dokładnie. Nawiązałam współpracę z pedagogiem szkolnym, dzięki czemu mogłam szerzej spojrzeć na zjawisko nadpobudliwości.

Geneza i dynamika zjawiska
Specyfika pracy w świetlicy szkolnej polegająca na swobodnym przemieszczaniu się dzieci w pomieszczeniach dała możliwość dokładnej obserwacji ich zachowania.
Zaobserwowane zachowania uczniów:
- stwarzanie wrażenie, jakby nie słyszeli tego, co zostało do nich powiedziane
- kłopoty z utrzymaniem uwagi na zadaniu do wykonania jak i podczas zabawy
- przejawianie niechęci, bądź unikanie zadań wymagających wytrwałości, wysiłku, dłuższego skupienia uwagi
- chaos, niedokładność i pośpiech w działaniu
- gubienie rzeczy
- łatwe rozpraszanie się pod wpływem nawet małych bodźców zewnętrznych
- częste niepamiętanie tego, co przed chwilą zostało powiedziane
- niespokojne ruchy, rozbieganie, nieustanne przemieszczanie się po pomieszczeniach świetlicy, mimo wyraźnych próśb o pozostanie
w danym miejscu
- wtrącanie się w cudze rozmowy lub działania
- przesadna hałaśliwość w zabawie i podczas prowadzonych zajęć.

Rozmawiając z rodzicami uczniów dowiedziałam się, że wyżej wymienione zachowania u chłopców występowały już wcześniej np. w autobusie, na basenie, w domu. Ta informacja pozwoliła wykluczyć fakt jakoby zachowanie chłopców wynikało wyłącznie z reakcji na sytuację szkolną.
Chłopcy ci wywodzą się z rodzin pełnych, normalnych, nie zagrożonych patologią, więc nie można tu powiedzieć o braku kultury czy wychowania. Dzieci nawet pod groźbą kary nie reagowały na prośby, trudno było im się powstrzymać. Wynikało to z faktu, że właśnie takie zachowanie nie było spowodowane złą wolą dziecka, ale było spowodowane określonymi cechami układu nerwowego. Z tego powodu dziecko najbardziej cierpiało.
Znaczenie problemu
Nadpobudliwość psychoruchowa utrudnia chłopcom funkcjonowanie
w szkole, szybko się rozpraszają, nie mogą skupić uwagi, przeszkadzają innym, dezorganizują zorganizowane zajęcia i zabawy. W świetlicy szkolnej, gdzie uczniowie poruszają się swobodnie, taka grupa chłopców może stanowić niekiedy zagrożenie bezpieczeństwa dla samych siebie a także dla pozostałych wychowanków.
Prognoza
Cel – wdrożenie odpowiednich działań wychowawczych, które wpłyną na poprawę funkcjonowania uczniów z nadpobudliwością psychoruchową.

Prognoza negatywna:
- zachowanie dzieci spowoduje utratę pozytywnych relacji z rówieśnikami
- u dzieci mogą nastąpić zaburzenia emocjonalne w związku z brakiem akceptacji grupy świetlicowej
- dzieci nadpobudliwe psychoruchowo będą dezorganizowały zajęcia
i zabawy w świetlicy
Prognoza pozytywna:
- dzięki zaangażowaniu i pomocy wychowawcy, uczniowie nadpobudliwi psychoruchowo odnajdą wiele przyjemności z podejmowanych działań
- poprawi się poczucie bezpieczeństwa w świetlicy szkolnej
- wspólne działania wychowawców i rodziców doprowadzą do wypracowania spójnych działań wychowawczych
- poprawią się relacje rówieśnicze w grupie

Propozycje rozwiązań problemu
Zadania do wykonania:
- zorganizowanie rozkładu zajęć w świetlicy tak, aby zachować właściwe proporcje i kolejność między zajęciami wymagającymi wysiłku fizycznego i umysłowego a odpoczynkiem dzieci
- przewidywanie w rozkładzie dnia czasu na zorganizowanie indywidualnych zajęć według uznania poszczególnych dzieci oraz odpowiednią ilość zajęć na świeżym powietrzu, niezależnie od pory roku
- systematyczne wprowadzanie różnych form ruchu zorganizowanego: ćwiczenia izometryczne, gry interakcyjne, zabawy rytmiczne, włączenie metody Weroniki Sherborne jako Metody Ruchu Rozwijającego
- wprowadzać ćwiczenia relaksacyjne w celu wyciszenia się i relaksu
- spokojne reagowanie na wzmożone reakcje emocjonalne dzieci, rozmowy, wspólne wyciąganie wniosków
- włączenie do pracy dydaktycznej atrakcyjnych metod wyzwalających
u dzieci aktywność, zainteresowanie, zaangażowanie
- wprowadzenie różnych technik plastycznych pozwalających w prosty sposób osiągnąć szybki, zadowalający ucznia efekt
- kontynuowanie współpracy z pedagogiem szkolnym i rodzicami

Wdrażanie oddziaływań i ich efekty
Próbując zmierzyć się z problemem nadpobudliwości psychoruchowej
u dzieci w świetlicy położyłam nacisk na ruch, wrażenia estetyczne i rozwijanie kreatywności. Zainicjowałam modyfikację planu dnia i rozkładu zajęć w świetlicy. Opracowałam różne zestawy zabaw i gier nie tylko ruchowych ale też dydaktycznych, integracyjnych, logicznych, które regularnie wykorzystywałam na zajęciach. Wprowadziłam nietypowe techniki plastyczne oraz ciekawą tematykę zajęć. Stosowałam aktywne metody pracy. Pozwalałam aby uczniowie pomagali przy pracach organizacyjno – porządkowych w świetlicy np. podczas skręcania szaf do sali relaksacyjnej, segregacji makulatury, odkurzania sal, przygotowywania zajęć dla młodszych kolegów, tworzenia pomocy dydaktycznych. Wprowadziłam także ćwiczenia relaksacyjne przy muzyce
z odgłosami natury: śpiewu ptaków, odgłosu fal morskich, szumu wiatru. Uczniowie bardzo je polubili. Uczestniczyłam w warsztatach i prelekcjach dotyczących dzieci nadpobudliwych podczas których mogłam poszerzyć swoją wiedzę i zdobyć nowe doświadczenia.