Pisownia wyrazów z rz i ż - ćwiczenia w posługiwaniu się słownikiem ortograficznym. Konspekt lekcji

Konspekt lekcji języka polskiego
Klasa VI
Temat: Pisownia wyrazów z rz i ż – ćwiczenia w posługiwaniu się słownikiem ortograficznym.

Cele
Uczeń:
zna - zasady pisowni wyrazów z rz i ż
potrafi - posługiwać się słownikiem ortograficznym
zna - alfabet i potrafi ułożyć wyrazy w kolejności alfabetycznej
Zagadnienia realizowane z podstawy programowej
I.2 Samokształcenie i docieranie do informacji. Uczeń korzysta z informacji zawartych w słowniku ortograficznym
III.2.5 a) – uczeń pisze poprawnie pod względem ortograficznym, w tym w razie potrzeby wykorzystuje wiedzę o:
a)wymianie głosek w wyrazach pokrewnych oraz w tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych
Forma pracy:
- praca w grupie
Środki dydaktyczne:
- słowniki ortograficzne, krzyżówka, ćwiczenia odbite na ksero, mapa Polski, kalendarz
Tok lekcji
Losowanie kolorowych karteczek i utworzenie czterech grup.
Zapoznanie uczniów z celem lekcji.
Zapis tematu lekcyjnego na tablicy.
Przypomnienie zasad pracy w grupie.

Grupa I (żółta)
Ćwiczenie 1
Dopisz wyrazy, w których połączenie literowe rz wymieni się na r i podaj zasadę ortograficzną.
parzysty – ....................................
morze – ........................................
tworzyć – ........................................
mierzyć – ........................................
dworzanin – ....................................
powtórzyć – ....................................
Ćwiczenie 2
Rozwiąż krzyżówkę. Wyróżnione litery (spółgłoski ) ułóż w porządku alfabetycznym i podaj regułę ortograficzną. (załącznik 1)
Ćwiczenie 3
Podaj imiona męskie i żeńskie, w których występuje rz (Wykorzystaj kalendarz)
Ćwiczenie 4
Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli zdanie jest fałszywe.

1.Rzeżucha jest to roślina zielona zawierająca bardzo dużo witamin. P F

2.Literę ż piszemy wtedy, kiedy zachodzi wymiana na: dz, g, h, s, z, ź. P F

3.Literę ż piszemy wtedy, kiedy zachodzi wymiana na: h, k, p, s, z, ź. P F

Grupa II ( niebieska)
Ćwiczenie 1
Podaj nazwy zwierząt (ptaków, gadów), w których występuje litera ż. Sprawdź pisownię w słowniku ortograficznym.
Ćwiczenie 2
Rozwiąż krzyżówkę. Wyróżnione wyrazy (spółgłoski) ułóż w porządku alfabetycznym i podaj regułę ortograficzną. (załącznik 1)
Ćwiczenie 3
Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Zaznacz P – jeśli zdanie jest prawdziwe,lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

1.Żubr – to zwierzę żyjące w Polsce głównie w rezerwatach.P F

2.Połączenie literowe rz piszemy po spółgłoskach: b, ch, d, g, j, k, p, t, w. P F

3.Połączenia literowe rz piszemy po spółgłoskach: b, d, f, h, i, k, w, z. P F

Ćwiczenie 4
Do podanych rzeczowników dopisz określenia, w których wystąpi rz.
........................ okaz
........................ praca
........................ chłopiec
........................ kapelusz
........................ staruszek


Grupa III (zielona)
Ćwiczenie 1
Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Zaznacz P - jeśli zdanie jest prawdziwe,lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.

1.Autorem wiersza „Pieśń o żołnierzach z Westerplatte” jest Konstanty Ildefons Gałczyński. P F
2.Krajobraz to inaczej pejzaż. P F
3.Śnieżka to najwyższy szczyt w polskich Tatrach. P F

Ćwiczenie 2
Rozwiąż krzyżówkę. Wyróżnione wyrazy (spółgłoski) ułóż w porządku alfabetycznym i podaj regułę ortograficzną. (załącznik 1)
Ćwiczenie 3
Do podanych wyrazów podaj zasadę ortograficzną.
lepszy, najlepszy, krótszy, najkrótszy, rzadszy, najrzadszy
Ćwiczenie 4
Podaj imiona żeńskie i męskie, w których występuje litera ż. (Wykorzystaj kalendarz)

Grupa 4 (czerwona)
Ćwiczenie 1
Podane wyrazy uzupełnij brakującymi literami: rz, ż, sz, u, ó. Sprawdź pisownię w słowniku.
dru.....yna, p.....enica, p.....era.....enie, wyk.....tałcenie, g.....eg.....ółka, Moj.....esz
Ćwiczenie 2
Rozwiąż krzyżówkę. Wyróżnione wyrazy (spółgłoski) ułóż w porządku alfabetycznym i podaj zasadę ortograficzną.(załącznik 1)

Ćwiczenie 3
Oceń, które z poniższych zdań jest prawdziwe. Zaznacz P – jeśli zdanie jest prawdziwe,lub F – jeśli zdanie jest fałszywe.
1.Wyrazy: kształt, bukszpan, pszenica, pszczoła, Pszczyna, wszędzie, Mojżesz, gżegżółka – należą do wyjątków, których pisownię należy zapamiętać. P F
2.Literę ż piszemy w niektórych zakończeniach rzeczowników – aż, - eż. P F
3.Rz piszemy po spółgłoskach: w, d, h, n, r, ch, t, j,i. P F

Ćwiczenie 4
Podaj nazwy miast, w których występuje rz i ż. (Możesz skorzystać z mapy)

Podsumowanie pracy w grupach.

Ewaluacja
1.Która zasada ortograficzna dotycząca pisowni wyrazów z rz i ż nie sprawia Ci problemów?
........................................

2.Która zasada ortograficzna dotycząca pisowni wyrazów z rz i ż jest trudna do zapamiętania?
........................................

3.Które zadanie najbardziej Ci się podobało?
........................................


Załącznik 1
Krzyżówka
1.Borowiki, muchomory to ...
2.Drzewo z białą korą.
3., jak się nazywa ten znak interpunkcyjny?
4.Przyrząd, na którym się wiesza rzeczy do trzepania.
5.Co brzmi w trzcinie?
6.Dziewiąty miesiąc roku kalendarzowego.
7.Ma korzeń, pień i gałęzie.
8.Mebel służący do siedzenia oparciem z tyłu.
9.Dopisz wyraz przeciwstawny do wyrazu niedojrzały.

Rozwiązaniem krzyżówki są spółgłoski po których piszemy rz
1. Grzyby
2. Brzoza
3. Przecinek
4. Trzepak
5. Chrząszcz
6. Wrzesień
7. Drzewo
8. Krzesło
9. Dojrzały