Program pracy z dzieckiem zdolnym

PROGRAM PRACY Z DZIECKIEM ZDOLNYM
Wstęp
Przedszkole ma na celu wszechstronny rozwój dziecka i przygotowanie go do podjęcia nauki w szkole. Zadaniem nauczycieli wychowania przedszkolnego jest pobudzanie rozwoju dziecka, dostarczanie bodźców i treści wyzwalających jego aktywność. Kierowanie rozwojem dziecka wymaga dobrej orientacji w jego indywidualnych możliwościach rozwojowych, aby można było postawić mu odpowiednie wymagania. W wieku przedszkolnym zdolności ujawniają się w codziennym funkcjonowaniu dziecka. U jednych rozwijać się mogą szybciej, u innych wolniej, a niestymulowane mogą po prostu zanikać.
Możemy wyróżnić trzy rodzaje zdolności:
• kierunkowe, które wiążą się z określoną sferą aktywności - zdolności plastyczne, muzyczne, taneczne,
• ogólne, które pozwalają uczyć się w zakresie wiedzy teoretycznej; dzieci wykazują lepszą pamięć, umiejętność kojarzenia oraz posługiwania się wcześniej opanowanym materiałem,
• twórcze przejawiają się w umiejętności tworzenia nowych rzeczy.

Zatem zdolności są to różnice indywidualne, które sprawiają, że przy określonym zasobie wiedzy, praktyki i takich samych warunkach zewnętrznych oraz równej motywacji, dziecko sprawniej wykonują dane czynności, w tym także szybciej uczy się nowych rzeczy. Jednak należy pamiętać, że nawet bardzo zdolne dziecko jest przede wszystkim dzieckiem i potrzebuje dużo czasu i przestrzeni, aby rozwinąć się jako osoba. Dziecko zdolne musi doskonalić się nie tylko intelektualnie, społecznie, ale i emocjonalnie.

Cechy charakterystyczne dzieci zdolnych:
• jest bystrym obserwatorem, szybko podchwytującym nowe rzeczy;
• potrafi wykonywać zadania umysłowe z przyjemnością;
• ma dobrą pamięć, potrafi uczyć się szybko;
• używa poprawnie wielu słów, zadaje bardzo dużo pytań;
• ma oryginalne pomysły;
• skupia swoją uwagę na tym, co mu się pokazuje nowego;
• ma pomysły na zabawę, gdy bawi się z innymi;
• rysuje oryginalne rysunki, które nie przypominają prób innych dzieci;
• lubi rozwiązywać zadania liczbowe;
• pragnie poznać przyczynę zjawisk;
• bardzo pochłaniają je rzeczy, wobec których wykazuje zainteresowanie;
• bez przerwy eksperymentuje z nowymi rzeczami;
• woli samodzielnie rozwiązywać problemy;
• jest bardzo pomysłowe w znajdywaniu odpowiedzi i nowych sposobów robienia czegoś;
• ma bujną, bogatą wyobraźnię i tworzy świat fantazji;
• jest ożywione, gdy rozwiązuje problem bądź dokonuje jakiegoś odkrycia;
• samo podaje pomysły nowych zadań, nie polega na innych przez cały czas;
• jest pewne siebie, jeśli chodzi o jego umiejętności rozwiązywania nowego problemu;
• wymyśla pomysłowe opowiadania i lubi je opowiadać;
• przejawia zamiłowanie do zabaw językowych, gier słownych;
• niegrzecznie zachowuje się zwłaszcza w chwilach znudzenia lub sfrustrowania;
• brak cierpliwości wobec rówieśników wolniej kojarzących fakty.

Cele programu:
1. Stwarzanie warunków do odkrywania, eksperymentowania, poznawania, działania, przeżywania w różnych formach.
2. Rozwijanie u dziecka możliwości umysłowych oraz szczególnych uzdolnień do uczenia się matematyki.
3. Stwarzanie sytuacji doskonalących pamięć, umiejętność skupienia uwagi, zdolność kojarzenia, logicznego, twórczego i oryginalnego myślenia a także działania.
4. Rozbudzanie ciekawości poznawczej, twórczego działania oraz samodzielności.
5. Kształtowanie i rozwijanie ekspresji, twórczej postawy, wrażliwości na piękno, wrażliwości estetycznej, pomysłowość, wyobraźni i muzykalności.
6. Kształtowanie pozytywnej samooceny, budowanie prawidłowych relacji społecznych.

Metody pracy:
- słowne: rozmowa, instrukcja, objaśnienia, społecznego porozumiewania się;
- czynne: samodzielnych doświadczeń; kierowana własna działalnością, zadań
stawianych dziecku, ćwiczeń, scenki dramowe;
- percepcyjne: obserwacja, pokaz, demonstracja, uprzystępniania sztuki, przykładu,
- "burza mózgów",
- metoda edukacji matematycznej E. Gruszczyk - Kolczyńskiej.
Formy pracy:
- indywidualna,
- grupowa,
- zbiorowa.
Treści edukacyjne do realizacji z poszczególnych obszarów:
1. Mowa i myślenie:
• poprawne wypowiadanie się pod względem logicznym i gramatycznym,
• recytacja wierszy z zachowaniem zasad intonacji,
• prowadzenie rozmów i dyskusji na istotne tematy, uzasadnianie swojego zdania,
• tworzenie zakończeń opowiadań, bajek z umiejętnością uzasadnienia wyboru przyjętego rozwiązania,
• wymyślanie innego zakończenia do znanych dzieciom bajek,
• wymyślnie nieprawdopodobnych historyjek,
• korzystanie z encyklopedii, słowników, książek popularno-naukowych,
• samodzielne tworzenie zagadek, wierszy,
• rozwiązywanie rebusów, łamigłówek oraz krzyżówek literowo-obrazkowych,
• eksperymentowanie, doświadczanie i samodzielne wyciąganie wniosków,
• wykorzystanie zdolności dziecka na różnorodnych konkursach oraz przedszkolnych uroczystościach,
• zorganizowanie kącika książek dla dzieci zdolnych.

2. Edukacja matematyczna:
• stosowanie działań matematycznych z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
• mnożenie cyfr,
• układanie treści zadań tekstowych do działań matematycznych,
• wykonywanie figur geometrycznych przestrzennych z kartonu
z zastosowaniem gotowego szablonu,
• posługiwanie się pieniędzmi, zapoznanie z walutą innych krajów (Euro),
• poznanie jednostek miary (metr, centymetr, milimetr) i wagi (kg, dag, g),
• odczytywanie na zegarze tarczowym pełnych godzin i rozumienie oraz odczuwanie krótkich odcinków czasowych np. co można zrobić w czasie
5 min., 10 min., a co w czasie 1 godziny.

3. Edukacja plastyczna, twórcza:
• poznawanie kultury, tradycji, zwyczajów ludzi innych narodowości oraz grup etnicznych zamieszkujących w Polsce,
• oglądanie albumów dzieł plastycznych (rzeźba, malarstwo) znanych twórców światowych,
• wykonywanie prac plastycznych, bogatych w szczegóły z wykorzystaniem różnych technik,
• wykonywanie prac przestrzennych,
• tworzenie prac plastycznych w oparciu o wiersz, opowiadanie czy utwór muzyczny.

4. Rozwój społeczny:
• rozwijanie umiejętności współpracy i współdziałania w grupie,
• dostarczanie okazji do przeżycia pozytywnych doświadczeń społecznych takich jak tolerancja, życzliwość, empatia,
• radzenie sobie z porażkami i niepowodzeniami.

Rola nauczyciela.
Nauczyciel ma za zadanie wspierać dziecko w jego rozwoju, stwarzać sytuacje edukacyjne zaciekawiające dziecko, podtrzymujące jego zapał poznawczy. Musi organizować najbliższą przestrzeń tworząc kąciki zainteresowań, dostarczać pomocy dydaktycznych do twórczego działania. Nauczyciel powinien:
- prowadzić pracę indywidualną z dzieckiem w zakresie jego uzdolnień,
- współpracować z rodzicami w celu ustalenia kierunku pracy z dzieckiem,
- zgłaszać dziecko do udziału w konkursach, przeglądach.

Rola rodziców.
Rodzice mają ogromny wpływ na rozwój i wykorzystanie zdolności swoich dzieci. Spędzając czas wolny z dzieckiem, rozwijają jego umiejętności. Należy pamiętać
o racjonalnym podejściu do dziecka zdolnego, stosując dwie proste zasady:
- Dziecko jest przede wszystkim dzieckiem!
- Nic na siłę!
Dziecko zdolne ma takie same potrzeby jak inne dzieci, a jego talent ma być dla niego przeżyciem przyjemnym, a nie presją.To właśnie rodzina daje dziecku solidny fundament pod przyszły rozwój. Dlatego rolą przedszkola jest współpraca z rodzicami dzieci wykazujących uzdolnienia w określonych obszarach edukacyjnych i ma polegać na:
• zorganizowaniu spotkania rodziców z psychologiem,
• udziale rodziców w zajęciach otwartych i warsztatach,
• pomocy dziecku w przygotowaniu i udziale w konkursach, przeglądach,
• ustaleniu wspólnych kierunków działań,
• włączaniu rodziców w zorganizowanie i urządzenie przestrzeni w przedszkolu sprzyjającej rozwijaniu uzdolnień dziecka.

Ewaluacja programu
Przedmiotem ewaluacji są wyniki końcowe, jakie dziecko osiągnie w wyniku realizacji programu w zakresie postaw, umiejętności i wiadomości. Dokonana ona zostanie na zakończenie roku szkolnego poprzez analizę wytworów dziecka, rejestrację postępów dziecka w formie kart pracy, udział dziecka w konkursach: dyplomy, nagrody.