Artykulacja - staccato, legato. Scenariusz lekcji w kl. I PSM I stopnia

Artykulacja – staccato, legato. Scenariusz lekcji w kl. I PSM I stopnia.
Cele lekcji:
- poznanie utworu Feliksa Rybickiego pt. Kot i mysz
- kształcenie szybkiej reakcji
- uwrażliwienie na zmiany artykulacyjne zachodzące w muzyce
- utrwalenie artykulacji staccato i legato
- utrwalenie gamy C- dur
- kształcenie warsztatu improwizacji
- rozwój wyobraźni muzycznej
- integracja grupy
- samodyscyplina


Przebieg lekcji:
I. Część wstępna
1. Ćwiczenie wstępne
Zabawa w chodzenie po śliskiej i gorącej podłodze.
Uczniowie poruszają się po całej sali zgodnie z akompaniamentem nauczyciela. Gdy słyszą akompaniament grany legato wyobrażają sobie, że znajdują się na śliskiej podłodze (np. lodowisku) i wykonują długie kroki (jakby jeździli na łyżwach). Przy akompaniamencie granym staccato wyobrażają sobie, że podłoga na której stoją jest bardzo gorąca i parzy ich w stopy – wykonują kroki odrywając stopy od podłogi.
Należy zmieniać tempo akompaniamentu.
II. Część główna
1. Wykonanie artykulacji staccato i legato krokami
Uczniowie poruszają się po całej sali zgodnie z akompaniamentem nauczyciela. Gdy usłyszą akompaniament grany legato wykonują kroki prowadząc stopy tuż nad podłogą. Gdy usłyszą akompaniament grany staccato wykonują kroki, szybko i ostro odrywając stopy od podłogi jednocześnie unosząc kolana pod kątem prostym.
Należy zwrócić uwagę by w obu rodzajach kroków uczniowie obciągali palce w dół.
2. Zabawa w malarza
Wykonanie artykulacji staccato i legato ruchami rąk.
Uczniowie otrzymują małe pędzelki do malowania, którymi w obrębie kinesfery „malują”, zgodnie z akompaniamentem nauczyciela, odpowiednio długie linie – legato, i kropki – staccato.
Należy zwrócić uwagę, by uczniowie zmieniali płaszczyzny ruchu.

3. Śpiew Gamy C – dur artykulacją staccato i legato.
Ćwiczenie realizowane jest w trzech wersjach:
a) uczniowie śpiewają gamę C – dur artykulacją legato
b) uczniowie śpiewają gamę C – dur artykulacją staccato
c) nauczyciel, lub wybrany uczeń pokazuje ruchem ręki jaką artykulacją wykonany ma być kolejny dźwięk gamy, „dyryguje” uczniami.
W trzeciej wersji należy zwrócić uwagę by „dyrygent” wykonywał płynny ruch chcąc uzyskać artykulację legato i krótki, szybki ruch chcąc uzyskać artykulację staccato.
4. Improwizacja głosowa melodii.
Uczniowie ustawieni w kole po kolei wykonują na sylabie „la” dwu - taktowe melodie w metrum 4/4, oparte na gamie C – dur.
Należy zwrócić uwagę, by każdy uczeń w swojej improwizacji zastosował zarówno artykulację staccato jak i legato.
5. Improwizacja ruchowa do utworu Feliksa Rybickiego pt. Kot i mysz.
Po wysłuchaniu i krótkiej analizie utworu pod względem artykulacji uczniowie dzielą się na dwie grupy. Pierwsza grupa wyobraża sobie, że jest kotami, a druga, że jest myszami. Koty reagują na fragmenty utworu w artykulacji legato natomiast myszy na fragmenty utworu w artykulacji staccato. Obie grupy poruszają się w rytmie utworu. Koty wykonują długie, „kocie” ruchy próbując złapać mysz, natomiast myszy wykonują krótkie, szybkie ruchy próbując uciec przed kotem.
Należy zwrócić uwagę, by uczniowie nie wykonywali tylko kroków, ale by postarali się dodać element aktorstwa i ruchów całego ciała.

III. Podsumowanie
1.Przedstawienie uczniom zapisu nutowego utworu Feliksa Rybickiego pt. Kot i mysz.
Należy uzyskać od uczniów odpowiedź gdzie zapisany jest sposób wykonania dźwięków artykulacją legato, a gdzie staccato.
2. Zapis artykulacji staccato i legato.
Uczniowie zapisują w zeszycie w pięciolinie dowolne dźwięki, zaznaczają ich artykulacyjny sposób wykonania.
3. Dyktando
Uczniowie na przygotowanej karcie pracy zaznaczają sposób artykulacji wykonanej przez nauczyciela na fortepianie.