Dziecko leworęczne - wskazówki i rady dla rodziców

DZIECKO LEWORĘCZNE

WSKAZÓWKI I RADY DLA RODZICÓW DZIECKA LEWORĘCZNEGO

Wychowaniu dzieci leworęcznych przyświecają te same cele, co wychowaniu praworęcznych – wszechstronny i optymalny rozwój osobowości, wykorzystanie ich „mocnych stron”, a więc uzdolnień, możliwości, a minimalizowanie konsekwencji „słabych stron” czyli niedostatków oraz faktu, że leworęczni żyją w „cywilizacji praworęczności”. Zasadniczym problemem związanym z dziećmi leworęcznymi jest też ich nietypowość, która rodzi wiele problemów w życiu codziennym, dlatego też zadaniem rodzica jest wspieranie ich w pokonywaniu tych trudności.

LEWORĘCZNOŚĆ – o co chodzi?

Przyczyna leworęczności tkwi w mózgu. Każda z półkul ma swoje zadania. Prawa półkula dowodzi lewą stroną ciała, lewa zaś - prawą. Drogi nerwowe biegnące z lewej półkuli docierają do parzystych narządów prawej strony naszego ciała: prawego oka, ucha, ręki, nogi. Tak samo jest z prawą półkulą, tzn. sygnały z prawej półkuli biegną do lewego oka, ucha, ręki czy nogi. Nazywa się to lateralizacją, czyli stronnością, przewagą jednej strony ciała nad drugą. Osoba leworęczna to taka, u której dominuje prawa półkula, a leworęczność to najbardziej widoczny jej objaw.

Poszczególne etapy rozwoju dziecka
– na co rodzic powinien zwrócić uwagę!

Wiek poniemowlęcy – okres, w którym dziecko już zaczyna eksperymentować z rysowaniem. Jeśli maluch zdecydowanie preferuje lewą rękę, należy pozostawić mu prawo wyboru i nie przekładać przedmiotów do ręki prawej, może to spowodować zniechęcenie dziecka do podejmowania prób rysowania.

Wiek przedszkolny – w okresie tym doskonalą się czynności manualne dziecka takie jak jedzenie łyżką, widelcem, czesanie się, mycie zębów, rysowanie. W tym okresie rodzic powinien wnikliwie obserwować dziecko. W przypadku występowania oburęczności należy dziecko usprawniać motorycznie, a jednocześnie zachęcać dziecko do wykonania czynności poprzez pytania typu: Którą ręką wolisz to zrobić? czy Pokaż, którą ręką chętniej to wykonasz? W ten sposób kładziemy naturalny nacisk na wybór ręki, która jest sprawniejsza.
O czym pamiętać!
W przypadku dzieci zdecydowanie leworęcznych nie należy podejmować prób przeuczania ich na prawą rękę, a jedynie wzmocnić rękę lewą.
Do głównych zadań dorosłych należeć powinno:
- Zadbanie o usprawnienie szybkości i precyzji ruchów ręki lewej,
- Zadbanie o przyswojenie prawidłowych nawyków ruchowych podczas wykonywania czynności grafomotorycznych
- Stymulowanie wykształcenia właściwej postawy u dziecka wobec własnej leworęczności
- Podsumowanie atrakcyjnych zadań ruchowych i ćwiczeń grafomotorycznych
- Dbałość o poprawny chwyt ołówka podczas pisania
- Korygowanie nieprawidłowych nawyków ruchowych

DOSTOSOWANIE ŚRODOWISKA DO POTRZEB DZIECKA LEWORĘCZNEGO

Życie osób leworęcznych w świecie przystosowanym do używania głównie ręki prawej jest w pewnym stopniu utrudnione. Można je uczynić łatwiejszym, gdy wiemy, na co zwrócić uwagę, co zmodyfikować, a co po prostu zignorować. Warto tak urządzić dom, żeby stał się bardziej przyjazny dla twojego leworęcznego dziecka.
Starając się wyjść naprzeciw dzieciom leworęcznym należy pamiętać aby właściwie dostosować otoczenie do ich potrzeb.
O czym należy pamiętać?
- Komputer – korzysta z niego wielu członków rodziny. Aby dopasować korzystanie z komputera również dla dziecka leworęcznego, należy ustawić je mniej więcej na środku biurka, wówczas ustawienie to będzie optymalne dla wszystkich domowników. Nie należy zapominać również o myszce. Obecnie istnieje dostępność tych urządzeń przystosowania specjalnie dla osób leworęcznych.
- Lampka – przygotowując oświetlenie dla dziecka leworęcznego należy pamiętać, że powinno znajdować się ono po jego prawej stronie. Oświetlenie może być również umieszczone po obu stronach stołu, istotne jest bowiem jego właściwe rozproszenie.
- Biurko – najlepiej, gdy będzie regulowane. Wówczas łokieć i powierzchnia do pracy znajduje się po lewej stronie, a miejsce na nogi i schowek po prawej.

ZASADY PRACY Z DZIECKIEM LEWORĘCZNYM WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW

Właściwa postawa wobec leworęczności

Leworęczność to naturalny przejaw dominacji jednej z półkul mózgowych. Nie powinno być to powodem do niepokoju czy przeuczania dziecka na prawą rękę. Należy pamiętać o tym by nie twórzyć wokół dziecka klimatu odmienności czy wyjątkowości. Leworęczność traktujmy w sposób naturalny.

Wczesna diagnoza dziecka leworęcznego

Dziecko przejawiające leworęczność należy możliwie wcześnie diagnozować. Najpierw poprzez obserwację
w wieku poniemowlęcym i przedszkolnym, a następnie postarać się, aby dziecko miało przeprowadzone badanie diagnostyczne w weku 5-6 lat lateralizację, rozwój motoryki, jak również orientację w schemacie ciała i przestrzeni.

Decyzja dotycząca postępowania z dzieckiem leworęcznym

Dziecko przejawiającego leworęczność należy zaakceptować i nie podejmować prób przeuczania na rękę prawą.

Prawidłowa postawa ciała dziecka leworęcznego podczas pisania

Kształtowanie prawidłowej postawy ciała i ruchów podczas nauki pisania, to ważny element wychowania każdego dziecka. Dzieci leworęczne, tak samo jak praworęczne mogą podczas nauki pisania przyjmować wadliwą postawę. Należy być czujnym i ewentualne błędy szybko korygować. Na co zwrócić uwagę?

- Poprawna postawa dziecka leworęcznego podczas pisania – stopy powinny być oparte o podłogę, a przedramiona o stół, plecy powinny być wyprostowane tak, aby centralna ość ciała (kręgosłup) była pionowa.
- Oświetlenie podczas pisania – najlepiej, gdy światło pada na zeszyt dziecka leworęcznego z przodu lub od strony prawej.


Właściwe położenie zeszytu

Rodzic powinien zwracać uwagę na to jak ułożony jest zeszyt jego dziecka podczas pisania

- Odpowiednia odległość zeszytu od ciała osoby piszącej - dzięki temu możliwe jest oparcie na ławce całego przedramienia piszącej ręki.
- Ukośne ułożenie – zeszyt powinien być ułożony ukośnie na biurku, nachylony w prawą stronę. Oznacza to, że lewy górny róg jest skierowany ku górze, zaś prawy górny – ku dołowi. Duży kąt nachylenia zeszytu jest korzystny, ponieważ pozwala na kontrolowanie wzrokiem czynności pisania.
- Położenie zeszytu na lewo od osi ciała dziecka – zapewnia to swobodę ruchu piszącej lewej ręce.

Prawidłowy sposób trzymania ołówka i pióra

Ołówek jako narzędzie, którym rozpoczynamy pisanie – naukę pisania należy rozpocząć od najprostszego narzędzia jakim jest ołówek. Jest to istotne w początkowej fazie nauki pisania.
- Chwyt ołówka – ołówek i pióro powinno być trzymane w trzech palcach: pomiędzy kciukiem i lekko zgiętym palcem wskazującym, opierając się na palcu środkowym.
- Ręka trzymająca pióro powinna się znajdować w odległości około 2 cm od powierzchni papieru.

Prawidłowy układ dłoni, nadgarstka i przedramienia

- Oparcie brzegu dłoni, nadgarstka i ramienia o stół i zeszyt, na którym dziecko pisze
- Skierowanie pióra ku lewemu przedramieniu
- Skierowanie dłoni i palców trzymających pióro poniżej liniatury zeszytu

Organizacja ruchów pisania

Wdrażanie prawidłowych ruchów w procesie nauki pisania jest wskazane w celu zadbania o prawidłowe zapisywanie liter, a także niwelowania ewentualnego wzmożonego napięcia mięśniowego podczas pisania.

Kontrola regulowania napięcia mięśniowego

Podczas pisania napięcie mięśniowe powinno być świadomie kontrolowane, szczególnie u dzieci nie potrafiących kontrolować napięcia, które może się przejawiać poprzez zbyt silny nacisk na ołówek czy przygarbiona, przywarta do biurka sylwetka. Należy wówczas zadbać aby dziecko było świadome swojego napięcia mięśniowego i potrafiło je regulować.

Koordynacja ruchów obu rąk

Ręka pomocnicza (prawa w przypadku dziecka leworęcznego) ma za zadanie podczas pisania współdziałać
z drugą ręką w celu przytrzymywania zeszytu. Ważne jest ćwiczenie precyzji i ruchów każdej z rąk w celu współdziałania ich także podczas innych czynności.

Współdziałanie oka i ręki

Warunkiem poprawnego zapisu, szybkiego tempa i dobrego poziomu graficznego pisma jest śledzenie wzrokiem czynności pisania. W celu kształcenia dobrej współpracy ręki i oka podczas pisania wskazane jest:
- Rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej
- Rozwijanie współdziałania ręki i oka po tej samej stronie
- Umożliwianie śledzenia wzrokiem czynności pisania

Wśród wszystkich zasad postępowania z dzieckiem leworęcznym najważniejsza jest zasada ogólna uznająca prawo dziecka leworęcznego do posługiwania się lewą ręką