Jestem bezpieczny na drodze - poznaję zasady ruchu drogowego. Program profilaktyczny dla dzieci w wieku przedszkolnym

Jestem bezpieczny na drodze – poznaję zasady ruchu drogowego
Program profilaktyczny dla dzieci w wieku przedszkolnym

Bezpieczeństwo na drogach to jedno z ważniejszych zagadnień w edukacji przedszkolnej. Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego zakłada że dziecko kończące edukację przedszkolną ,, orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu, ma rozeznanie, gdzie może się bezpiecznie bawić, a gdzie nie; rozumie sens informacji podawanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu”.

Główne założenia programu
- jest adresowany dla dzieci w wieku przedszkolnym
- ma na celu przygotowanie dzieci do świadomego uczestnictwa w ruchu drogowym

Cele główne
1. Zapoznanie dzieci z podstawowymi zasadami ruchu drogowego.
2. Uczenie dzieci zasad warunkujących bezpieczeństwo na drogach.
3. Umiejętność stosowania wiedzy o ruchu drogowym podczas poruszania się po drogach.
4. Wdrażanie dzieci do bezpiecznego zachowania się podczas wycieczek i spacerów.
5. Kształtowanie nawyku poruszania się zwartą grupą w czasie spacerów i wycieczek.
6. Nauka przechodzenia na drugą stronę jezdni.
7. Zapoznanie dzieci z wybranymi znakami drogowymi.
8. Właściwe zachowanie się w czasie korzystania ze środków transportu.

Cele szczegółowe
W wyniku realizacji programu dziecko
1. Zna podstawowe zasady ruchu drogowego, jako pieszy uczestnik ruchu drogowego.
2. Wie, w których miejscach może bezpiecznie przejść na drugą stronę jezdni.
3. Wie, w jaki sposób bezpiecznie można przejść na drugą stronę jezdni.
4. Wie, i że należy stosować się do znaków i sygnałów drogowych.
5. Stosuje się do podstawowych znaków i sygnałów drogowych.
6. Rozróżnia i nazywa podstawowe znaki drogowe.
7. Wie, że należy poruszać się lewą stroną drogi w sytuacji braku chodnika.
8. Rozumie, że nie można bawić się w pobliży jezdni i na chodniku.
9. Nie bawi się na chodniku i w pobliżu jezdni.
10. Kulturalnie zachowuje się w środkach komunikacji w czasie wycieczek szkolnych.
11. Wie jak należy się zachować w środkach transportu publicznego np. w autobusie.
12. W czasie spacerów i wycieczek porusza się w parze, w zwartej grupie .
13. Dostosowuje się do zasad bezpiecznego zachowania się w czasie spacerów i wycieczek.

Podczas realizacji projektu dziecko powinno opanować następujące umiejętności:
1. będzie potrafiło przechodzić przez ulicę zgodnie z kolorami sygnalizacji świetlnej;
2. będzie umiało przechodzić przez jezdnie w miejscach nie oznakowanych (zatrzymuje się następnie ogląda się w lewo, w prawo i znów w lewo);
3. będzie pamiętało, że ulica nie jest miejscem do zabaw
4. będzie wiedziało jak zachować się podczas poruszania się po chodniku.

Dzięki realizacji projektu dziecko powinno uzyskać następujące nawyki:
1. dbanie o własne bezpieczeństwo;
2. przechodzenie przez jezdnie tylko w miejscach do tego przeznaczonych i dobrze oznakowanych;
3. nawyk bezpiecznego poruszania się w pobliżu jezdni;
4. przestrzeganie kolorów sygnalizacji świetlnej.

Metody i formy pracy
• rozmowy, opowiadania i pogadanki dające dziecku możliwość dzielenia się swoimi przeżyciami, obserwacjami i doświadczeniami
• zagadki
• zabawy tematyczne i dydaktyczne
• obserwacje, pokaz
• wykorzystanie pomocy dydaktycznych – plansz, ilustracji
• burza mózgów
• twórczość plastyczna
• działalność praktyczna
• wycieczki i spacery
• w miarę możliwości spotkanie z policjantem
• w miarę możliwości wyjazd do Ośrodka Ruchu Drogowego w Toruniu na zajęcia edukacyjne dla dzieci

Tematy zajęć
1. Obserwacja ruchu ulicznego -bezpieczna droga do przedszkola.
2. Na ulicy – przechodzimy przez jezdnię.
3. Poznajemy znaki drogowe.
4. Wycieczka do Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Toruniu – zajęcia edukacyjne dla dzieci.

Scenariusze zajęć dla dzieci

I. Obserwacja ruchu ulicznego - bezpieczna droga do przedszkola

Cele
Dziecko:
- stosuje się do zasad bezpieczeństwa w czasie spacerów i wycieczek,
- rozpoznaje i nazywa charakterystyczne elementy drogi ( jezdnia, chodnik, pobocze),
- stosuje się do podstawowych znaków i sygnałów drogowych,
- wie, w których miejscach może bezpiecznie przejść na drugą stronę jezdni.

Metody
- pogadanka, wycieczka, pokaz, zabawa tematyczna, działalność plastyczna.

Pomoce
- 2 koła czerwone i zielone, magnetofon, muzyka do zabawy ruchowej , farby, blok rysunkowy, sygnalizator świetlny, zagadki słuchowe – płyta CD.


Przebieg zajęć
1.Spacer po okolicy przedszkola – zwrócenie uwagi na charakterystyczne elementy drogi ( jezdnia, chodnik, pobocze drogi, znaki drogowe, przejście dla pieszych, itp.). Obserwacja ruchu drogowego – poruszających się po drogach pojazdów i pieszych. Zapowiedź rozmowy o spostrzeżeniach z wycieczki.
2. Rozmowa z dziećmi na temat bezpiecznej drogi do przedszkola na podstawie własnych przeżyć i wrażeń z wycieczki.
- Powiedz jak wygląda Twoja droga do przedszkola?
- Z kim przychodzisz do przedszkola ?( i dlaczego pod opieką osób dorosłych ? )
- Jakie znaki drogowe mijasz po drodze? Po co są te znaki?
- Dlaczego przechodząc przez jezdnię należy zachować szczególną ostrożność?
- Co trzeba zrobić, gdy chcemy przejść na drugą stronę jezdni?
- Jeśli przy przejściu dla pieszych są światła, to które światło mówi nam że możemy przejść na drugą stronę jezdni?
Nauczyciel demonstruje dzieciom sygnalizator świetlny – wyjaśnia zasady działania sygnalizacji świetlnej.
3.Zabawa orientacyjno - porządkowa ,, Czerwone – stój, zielone - idź”
Dzieci poruszają się po Sali w dowolnym kierunku, w rytm muzyki. W przerwie reagują na sygnał słowny ( czerwony – stój, zielony – idź), a potem wzrokowy ( czerwone i zielone koła).
4.Zagadki słuchowe ,,Jaki to pojazd?”.
Nauczyciel odtwarza z płyty CD odgłosy różnych pojazdów np. samochód, tramwaj, motocykl, autobus, itp. Dzieci nazywają pojazdy.
5. Moja droga do przedszkola – praca plastyczna, malowanie farbami. Wystawa prac dzieci.

II. Na ulicy – przechodzimy przez jezdnię.


Cele
Dziecko:
- zna podstawowe zasady ruchu drogowego, jako pieszego uczestnika ruchu drogowego,
- wie, w jaki sposób bezpiecznie można przejść na drugą stronę jezdni w miejscach oznakowanych i nieoznakowanych,
- wymienia zasady bezpiecznego przechodzenia przez jezdnie i stosuje je w praktyce,
- rozumie, że nie można bawić się w pobliży jezdni,
- nie bawi się na chodniku i w pobliżu jezdni,
- rozumie konieczność noszenia odblasków,
- wie, że należy poruszać się lewą stroną drogi w sytuacji braku chodnika.

Metody
- pogadanka, pokaz, zabawa tematyczna, praca z obrazkiem, działalność praktyczna.

Pomoce
- piosenka ,, Indiańskim krokiem”, magnetofon, plansza tematyczna ,, Na jezdni”, sygnalizator świetlny, opaski na ręką dla każdego dziecka, przejście dla pieszych – wykonane wg pomysłu nauczyciela, sygnalizator świetlny – karta pracy dla każdego dziecka, kredki.

Przebieg zajęć
1.,, Indiańskim krokiem”- osłuchanie z piosenką. Rozmowa na temat treści piosenki. Inscenizowanie ruchem tekstu piosenki.

Indiańskim krokiem
Piosenka ta nieduża
za nami pójdzie w trop.
Zielony sygnał, ruszaj!
Czerwony znaczy stop.
Czerwony znaczy stop.

Piosenka ta, kochani,
za nami będzie iść:
- Bądź czujny jak Indianin
I bystry bądź jak ryś!
I bystry bądź jak ryś!

Ostrożnie stawiaj kroki,
wytężaj słuch i wzrok.
I zawsze patrz na boki,
nim zrobisz pierwszy krok.
Nim zrobisz pierwszy krok.

2.Praca z obrazkiem ,, Na jezdni”.
Nauczyciel omawia zasady bezpiecznego poruszania się po drogach. Wyjaśnia dlaczego należy nosić odblaski. Zwraca też szczególną uwagę na to, że jezdnia i chodnik to nie miejsce do zabawy.
Przykładowe pytania skierowane do dzieci:
- Czy jezdnia to bezpieczne miejsce?
- Jak należy zachowywać się w pobliżu jezdni?
- W którym miejscu przechodzimy na drugą stronę drogi?
- Co trzeba zrobić gdy chcemy przejść na drugą stronę drogi?
- Jakie światło sygnalizatora świetlnego mówi nam, że możemy przejść na drugą stronę jezdni?
- Dlaczego należy zwracać uwagę na znaki drogowe?
- Kto pilnuje aby kierowcy i piesi przestrzegali zasad ruchu drogowego?
- Czym zajmuje się Policjant?
- Po co potrzebne są nam odblaski?
-Sprawdź, czy Twój plecak, też posiada odblaski. Dzieci wykonują polecenie nauczyciela.

3.,, Przechodzimy przez jezdnię” – zabawa ruchowa.
Przed przystąpieniem do zabawy nauczyciel zakłada dzieciom opaski na lewą rękę. Następnie rozkłada na podłodze przygotowane przez siebie przejście dla pieszych. Demonstruje dzieciom prawidłowy sposób przechodzenia przez jezdnię ( najpierw zatrzymujemy się, patrzymy w lewą stronę, potem w prawą i jeszcze raz w lewą, gdy nic nie jedzie możemy przejść na drugą stronę). Następnie dzieci naśladują nauczyciela, pamiętając o etapach przejścia przez jezdnię. Gdy dzieci opanują tą umiejętność można wprowadzić do zabawy poruszające się ,, samochody” ( wybrane dzieci udają poruszające się po jedni pojazdy).

4.Zabawa słowna – dzieci kończą zdania wypowiadane przez nauczyciela.
- Nigdy nie bawię się w pobliżu ...( drogi)
- Aby być widocznym na drodze, noszę ... ( odblaski)
- Przechodzę na drugą stronę drogi, gdy świeci się światło ... ( zielone)
- Gdy chcę przejść na drugą stronę drogi to, .....
Kolorowanie sygnalizatora świetlnego – kolor czerwony i zielony ( karta pracy)
5. Wspólne śpiewanie piosenki pt. ,, Indiańskim krokiem”.

Poznajemy znaki drogowe

Cele
Dziecko :
- zna podstawowe zasady ruchu drogowego, jako pieszego uczestnika ruchu drogowego,
- wie i że należy stosować się do znaków i sygnałów drogowych,
- stosuje się do podstawowych znaków i sygnałów drogowych,
- rozróżnia i nazywa podstawowe znaki drogowe.

Metody
- rozmowa, wycieczka, zagadki, pokaz, praca z obrazkiem, działalność praktyczna.

Pomoce
- wiersz ,, Kolorowe znaki” – K. Wiśniewski, znaki drogowe – plansze demonstracyjne, znaki do kolorowania dla każdego dziecka – Agatka, przejście dla pieszych, droga dla rowerzystów, uwaga dzieci, szary papier – 2 arkusze, kredki, koperty z elementami znaków – po 1 dla każdego dziecka, znaczki z figur geometrycznych do zawieszenia dla każdego dziecka, tamburyno, zagadki związane z tematem zajęć.

Zajęcia podzielone są na dwie części.


Przebieg zajęć - część I

1.Zagadka.
Stoją przy drodze na jednej nodze i proszą grzecznie jedźcie bezpiecznie! ( znaki drogowe).
Rozwiązanie zagadki jest wprowadzeniem do tematu zajęć.

Rozmowa z dziećmi na temat: Po, co są znaki drogowe?
2.Wycieczka wokół szkoły i na najbliższe skrzyżowanie. Wyznaczenie zadania dla dzieci: Postarajcie się zapamiętać jak wyglądają znaki drogowe, które zobaczymy podczas wycieczki. Zastanówcie się co one oznaczają.
3. ,, Burza mózgów” - nauczyciel dzieli dzieci na grupy ( stosownie do liczby dzieci) i prosi aby każda grupa narysowała znaki drogowe, które widzieliśmy w czasie wycieczki ( czas pracy dzieci około 10 minut).
Wspólne omówienie i porównanie znaków narysowanych przez dzieci, ze znakami drogowymi ( nauczyciel powinien przygotować plansze demonstracyjne ze znakami, które dzieci widziały w czasie wycieczki). Nauczyciel wyjaśnia co oznaczają te znaki drogowe i dlaczego są one tak ważne. Zwraca uwagę na kształt i kolor poszczególnych znaków drogowych.
4.Wspólne śpiewanie piosenki ,,Indiańskim krokiem”. Zabawa ruchowa przy piosence.

Przebieg zajęć - część II

1.Kolorowe znaki – wysłuchanie wiersza K. Wiśniowskiego i omówienie jego treści.

Kolorowe znaki
Idąc na spacer ze swoim tatą
mały przedszkolak był nieswój taki,
nie wiedział bowiem dlaczego stoją
na wszystkich drogach te dziwne znaki.

Na jednej nóżce tak jak bociany:
trójkąty, koła, romby, kwadraty...
Każdy z nich barwnie pomalowany,
więc postanowił spytać się taty.

Tatusiu, powiedz czemu na drogach
po obu stronach są ustawione
te dziwne znaki w różnych kolorach:
żółte, niebieskie, białe, czerwone?

Widzisz, mój synku – słyszy odpowiedź –
znaki dla Ciebie tak zagadkowe
wszyscy kierowcy znają na pamięć,
bo to są właśnie ZNAKI DROGOWE.

Ich kształt i barwa oraz rysunek
namalowany na znaku tarczy
na wszystkich drogach całego świata
zawsze i wszędzie to samo znaczy.

Trójkąty żółte z brzegiem czerwonym,
z rysunkiem czarnym jak pióra kawcze
mówią: ,,Uważaj na mój rysunek!”
I to są ZNAKI OSTRZEGAWCZE.

Te duże koła z brzegiem czerwonym,
które z daleka widać od razu
,,Nie wolno!” – krzyczą głosem donośnym,
bo to są właśnie ZNAKI ZAKAZU.

Mniejsze zaś koła, z niebieską twarzą
i białą strzałką jak ptasi pazur,
mówią stanowczo: ,,Jedź jak ja ci każę!”
Dlatego to są ZNAKI NAKAZU.

A prostokąty oraz kwadraty,
te z tłem niebieskim, stojące z gracją,
INFORMACYJNE są to ZNAKI,
bo zawsze służą informacją.

Wiesz już, dlaczego duzi i mali
znaki drogowe widują co dzień?
Żeby bezpiecznie z dróg korzystali:
każdy kierowca i każdy przechodzień.
Przykładowe pytania:
- Z kim wybrał się na spacer chłopiec?
- Co tak bardzo zaciekawiło chłopca?
- Komu potrzebne są znaki drogowe?
- O czym mówią nam znaki drogowe?
- Jaki kształt miały znaki drogowe, o których opowiadał wiersz?
- Jakie kolory miły znaki drogowe, które widział chłopiec?
W czasie omawiania treści wiersza nauczyciel zwraca uwagę dzieci na kształt poszczególnych znaków drogowych i ich kolorystykę.
2. Zabawa ruchowa -,, Jaki to kształt”
Nauczyciel zawiesza dzieciom na szyi po jednym znaczku ( znaki mają kształt: koła, trójkąta, prostokąt i kwadratu). Dzieci poruszają się po sali w rytm tamburyna. Gdy muzyka milknie dzieci ustawiają się w koła zgodnie z posiadanym znaczkiem.
Podział znaków drogowych na grupy: znaki ostrzegawcze, znaki nakaz i zakazu, informacyjne ( tablice demonstracyjne). Omówienie znaczenia poszczególnych znaków.
3. Zabawa dydaktyczna ,, Znaki drogowe”
Każde dziecko otrzymuje kopertę z elementem znaku drogowego - po obejrzeniu dzieci szukają kolegów, którzy mają element tego samego znaku. Po utworzeniu grupy wspólnie układają znak. Nauczyciel sprawdza wspólnie z dziećmi poprawność wykonanego zadania.
4. Kolorowanie wylosowanych przez dzieci znaków drogowych wg wzoru. Wystawa i omówienie prac wykonanych przez dzieci.
5. Rozwiązywanie zagadek – sprawdzenie wiadomości zdobytych przez dzieci.
-Nosi mundur, ruchem ulicznym kieruje. Gdy chcesz przejść przez ulicę auta zatrzymuje. (policjant)
-Ma światło czerwone i światło zielone, patrzysz zawsze na niego, gdy chcesz przejść na drugą stronę. (sygnalizator świetlny)
- Stoją przy drodze, na jednej nodze i różne kształty mają do bezpieczeństwa na drodze wszystkich namawiają. (znaki drogowe)
-Zwierzę to ma coś wspólnego z porządkiem ruchu ulicznego. ( zebra)

Wykorzystana literatura
1. Bezpieczeństwo na drodze. Propozycje gier i zabaw do wykorzystania z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. A. Łukaszewska, J. Gruchlik, Toruń 2005.
2. Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego, Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009r. Nr 4, poz. 17.
3. Wesoła szkoła sześciolatka. Przewodnik metodyczny, część 1. Wydawnictwo WSiP, Warszawa 2003.
4. Moje 6 – lat. Scenariusze zajęć muzyczno –ruchowych dla dzieci 6 – letnich, wydawnictwo MAC Edukacja, Kielce 2003.

Opracowała
Beata Dudzińska