Scenariusz zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
Uczennica: upośledzona w stopniu głębokim, niewidoma, nie porusza się samodzielnie, nie mówi, po kilkuletniej przerwie pojawiły się ataki epilepsji; mózgowe porażenie dziecięce
Rodzaj zajęć: rewalidacyjno-wychowawcze
Temat: „Neurokinezjologiczna Terapia Taktylna”
Cele główne:
- rozwijanie aktywności poznawczej, orientacji w schemacie ciała,
- wyzwalanie aktywności ruchowej dziecka,
- doskonalenie komunikacji.
Cele operacyjne: uczennica:
- akceptuje obecność nauczyciela obserwującego zajęcia,
- reaguje na swoje imię i proste polecenia nauczyciela,
- chętnie uczestniczy i współdziała w zajęciach proponowanych przez nauczyciela,
- wkłada ręce do miski z wodą,
- myje i wyciera ręce z pomocą nauczyciela,
- wącha i czuje zapach olejku eterycznego,
- z pomocą nauczyciela wstaje z wózka, przechodzi na materac robiąc kilka kroków,
- zaspokaja własną potrzebę ruchu,
- leży na materacu w pozycji na plecach i na brzuchu,
- odbiera bodźce dotykowe,
- rozwija koordynację ruchową w zakresie motoryki dużej,
- rozwija świadomość istnienia swojego ciała, jego rozmiarów, długości , granic oraz poszczególnych jego części i połączeń między nimi,
- pozytywnie reaguje na dotyk nauczyciela,
- czerpie przyjemność z elementów masażu rozluźniającego;
- odczuwa relaks i rozładowuje napięcie,
- rozluźnia napięcie, zmniejsza tonus mięśni,
- pozytywnie reaguje na masaż brzucha wspomagającego funkcjonowanie narządów wewnętrznych;
- pozwala na wykonanie ruchów głaskania kończyn;
- czuje boczne powierzchnie ciała,
- wie, gdzie znajduje się przednia i tylna część ciała oraz jego środek,
- rozróżnia długości, rozmiar i granice kończyn,
- głęboko odczuwa swoje mięsnie i stawy kończyn górnych i dolnych,
- odczuwa maksymalną możliwość ruchową kończyn górnych i dolnych,
- wzmacnia odruch skracania i rozluźniania mięśni;
- odczuwa schemat odruchu pełzania;
- usuwa napięcie z okolicy głowy, krzyża i bioder;
- odczuwa punkty akupresury na głowie;
- rozluźnia odruch ochrony ścięgien;
- aktywizuje odruch prostowania tułowia oraz mobilność kręgosłupa;
Metody:
- Neurokinezjologiczna Terapia Taktylna dr Swietłany Masgutowej,
- elementy metody relaksacyjnej.
Pomoce dydaktyczne:
miska, woda, mydło, ręcznik, magnetofon, płyty CD z muzyką relaksacyjną „Bobas na majówce”, olejek lawendowy, świeczki, materac.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
Część wstępna:
1. Czynności higieniczne – uczennica z pomocą nauczyciela umyje i osuszy ręce ręcznikiem (zachęcanie do samodzielnego wycierania dłoni).
2. Ceremoniał powitania – elementy „porannego kręgu”, czyli stymulacji polisensorycznej wg pór roku
a) zapalenie świeczek kominka z olejkiem eterycznym (jesień-zapach lawendy)
b) wymawianie imienia dziecka, zwrócenia uwagi na zapach i cechy ognia
c) śpiewanie piosenki powitalnej z jednoczesnym masowaniem dłoni oliwką
zapachową;
Część właściwa:
1.Ćwiczenia w pozycji leżącej na plecach:
a) Stymulacja czucia dotykowego przedniej powierzchni ciała w kierunku kończyn dolnych - przegłaskiwanie z zaznaczeniem stawów poprzez silniejszy ucisk ( uświadomienie długości, rozmiaru i granic ciała);
b) Głaskanie bocznych części ciała - od głowy do palców stóp (świadomość bocznych powierzchni ciała);
c) Głębokie masowanie brzucha (uświadomienie środka ciała, stymulacja funkcjonowania organów wewnętrznych, rozluźnienie systemu jelitowego);
d) Rozciąganie kończyn górnych i dolnych (zróżnicowanie długości, rozmiaru i granicy kończyn)
e) Aktywizowanie interakcji między skórą a mięśniami i ścięgnami, ścięgnami i kośćmi (stymulowanie układu proprioreceptywnego – uciskanie mięśni i stawów kończyn górnych i dolnych);
f) Uświadomienie ciału kierunku wzrostu skóry – wykonywanie ruchów głaskania kończyn górnych i dolnych zgodnie z kierunkiem wzrostu skóry (aktywizowanie układu krążenia i limfatycznego, dotykowych odczuć, oddychania skórnego);
g) „Leniwe ósemki” na kończynach górnych i dolnych (działanie uspokajające, usunięcie napięcia)
h) Przygotowanie do rotacji kończyn górnych poprzez pojedyncze naciąganie rąk;
i) Rotacja stawów (poprawa ruchomości stawów, znalezienie punktu równowagi):
- kończyn górnych (nadgarstek, łokieć, bark),
- kończyn dolnych (stopa, kolano, biodro);
j) „Leniwa ósemka” biodrami (zwiększenie mobilności ciała, rozluźnienie kinestetycznej pamięci stresowej);
k) Stymulowanie przepony (pobudzenie i normalizacja pracy układu pokarmowego, łagodzenie wzdęć i zaparć, stymulacja układu proprioreceptywnego);
l) „Leniwa ósemka” na klatce piersiowej (aktywizacja mięśni oddechowych, działanie uspokajające, pobudzenie receptorów skórnych);
ł) Rozciąganie przedniej powierzchni tułowia naprzemiennie (wzmocnienie senso-motorycnego odczuwania schematu odruchu pełzania, wzmacnianie odruchu skracania i rozluźniania mięśni tułowia);
m) Stymulowanie głowy – głaskanie ( pobudzenie punktów akupresury na głowie i kinestetycznej świadomości rozmiarów i granic głowy, usunięcie napięcia z okolicy głowy).
2.Ćwiczenia w pozycji leżącej na brzuchu:
a) Przegłaskiwanie kończyn górnych i dolnych (odczuwanie tylniej powierzchni ciała, uświadomienie długości i rozmiaru kończyn oraz granic ciała, rozluźnienie odruchu ochrony ścięgien);
b) „Leniwe ósemki” w obszarze lędźwiowo-krzyżowym (uspokojenie i usunięcie napięcia mięśniowego w okolicy krzyża i bioder, pobudzenie sensoryki);
c) „Leniwe ósemki” na łopatkach i plecach (uświadomienie segmentarnej budowy ciała, dostarczenie wrażeń kinestetycznych i sensorycznych);
d) Rozciąganie pleców (aktywizacja odruchu prostowania tułowia oraz mobilności kręgosłupa, pobudzenie sensoryki tylnych powierzchni ciała);
e) „Leniwe ósemki na nogach- trzy segmenty (działanie uspokajająco-rozluźniające);
f) Rotacja kolan (aktywizacja ruchomości w stawie kolanowym i biodrowym);
g) Naprzemienne przygłaskiwanie pleców – ciała do stóp (odczuwanie tylnej powierzchni ciala);
h) Przegłaskiwanie całego ciała duże „leniwe ósemki” (uświadomienie i odczuwanie wielkości całego ciala);
i) Stymulacja czucia dotykowego tylnej powierzchni ciała w kierunku kończyn dolnych - przegłaskiwanie ( uświadomienie długości, rozmiaru i granic ciała).
Część końcowa:
1.Słuchanie muzyki relaksacyjnej.
2.Zgaszenie świeczek i kominka z olejkiem eterycznym.
3.Pożegnanie z uczennicą poprzez podanie ręki i powiedzenia : „Do widzenia”.