Indywidualny program zajęć rewalidacyjno - wychowawczych

INDYWIDUALNY PROGRAM
ZAJĘĆ REWALIDACYJNO-WYCHOWAWCZYCH
DLA UCZNIA Z GŁĘBOKĄ NIEPELNOSPRAWNOŚCIĄ
( na rok szkolny 2012/2013)

Program opracowany na podstawie:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 1997r. w sprawie organizowanie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim,
- orzeczenia z Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Świeciu,
- wywiadu z rodzicem i diagnozy.

ZADANIA PROGRAMOWE DO REALIZACJI W ZAKRESIE:
I ROZWJNIE ŚWIADOMOŚCI CIAŁA W PRZESTRZENI, POCZUCIA WŁASNEGO ŚRODKA CIĘŻKOŚCI ORAZ ŚWADOMOŚCI W SCHEMACIE CIAŁA:
- kołysanie dziecka w kocu;
- ćwiczenia z piłką rehabilitacyjną:
- dziecko leży na brzuchu, n-l przytrzymuje je za biodra i kołysze w przód, tył i na boki;
- uczeń siedzi, leży (w pozycji na brzuchu i plecach) z nauczycielem na piłce (prowokowanie do unoszenia i trzymania głowy);
- skupianie uwagi ucznia na własnym odbiciu w lustrze – kształtowanie świadomości własnego „ja”;
- doskonalenie świadomości poszczególnych części ciała (poznanie schematu własnego ciała) podczas:
- dotykania czubkami palców,
- masowania,
- masażyków M. Bogdanowicz,
-zabaw paluszkowych: „sroczka”, „idzie rak”, „kominiarz”, „rodzina paluszków”,
- zabaw przy muzyce,
- poklepywania;
- elementy ćwiczeń z zakresu Ruchu Rozwijającego W. Sherborne (ćwiczenia „z”):
- kołysanie w różnych kierunkach,
- ciągnięcie po podłodze w kocu.
- praca metodą Affolter – budowanie świadomości posiadania dłoni; ćwiczenia na poczucie sprawstwa.

II BUDOWANIE RELACJI EMOCJONALNEJ WSPÓLNEGO POLA UWAGI, WSPOMAGANIE ROZWOJU SPOŁECZNEGO ORAZ ROZWÓJ KOMUNIKACJI:
- budowanie atmosfery sprzyjającej nawiązaniu kontaktu z dzieckiem poprzez pozytywne emocje (przytulanie, głaskanie itp.),
- stosowanie rytuału powitania i pożegnania (podanie ręki),
- nawiązywanie kontaktu przez słowo:
-reagowanie ucznia na własne imię
-reagowanie na proste polecenia (np.: „daj”, „weź”, „podaj rękę” itp.),
-opowiadanie uczniowi o przedmiotach, wykonywanych czynnościach, ruchach,
- skupianie uwagi ucznia w czasie czytania czy opowiadania przez nauczyciela,
- rozwój komunikacji pozawerbalnej w zakresie odbierania i wysyłania komunikatów:
- wydłużanie kontaktu wzrokowego, dotykowego, emocjonalnego z nauczycielem;
- wzbudzanie zainteresowania ucznia zmieniającą się mimiką twarzy nauczyciela, wykonywanymi przez niego ruchami, gestami, modulacją głosu;
- praca z wykorzystaniem programu Ch. Knilla „Dotyk i komunikacja”;
- rozwój komunikacji werbalnej w zakresie odbierania komunikatów:
- ćwiczenie reakcji ucznia na własne imię,
- opowiadanie uczniowi o tym co robimy, komentowanie wykonywanych ruchów, czynności;
- opowiadanie i czytanie bajek, krótkich opowiadań, wierszyków itp.;
- wskazywanie i nazywanie części ciała w czasie masaży, ćwiczeń ruchowych, jak i przed lustrem;
- ćwiczenie wyboru przez ucznia (poprzez wskazanie wzrokiem, kierowanie rąk) czynności, którą chcę wykonywać – jedna z dwóch proponowanych aktywności,
- próba wypracowania u ucznia stałych sygnałów TAK , NIE,
- zrozumienie swoistych sygnałów ucznia, np.: napięcie mięśni, mimika, odwrócenie ciała,
- zachęcanie do wyrażania chęci kontynuowania, powtarzania wykonywanych czynności (poprzez wyciągnięcie rąk),
- masaż twarzy wg Castillo – Moralesa;
- usprawnianie aparatu artykulacyjnego przez zachęcanie ucznia do oblizywania ust (miód, nutella), pracy językiem;
- zachęcanie ucznia do bawienia się własnym głosem;
- rozwijanie umiejętności współdziałania z drugą osobą;
- integrowanie ucznia z rówieśnikami poprzez uczestnictwo w uroczystościach szkolnych;
- mówienie do dziecka;
- dotykanie rękami dziecka swojej i twarzy nauczyciela, opowiadanie o niej,
- zachęcanie ucznia do podjęcia dialogu naprzemiennego, przez odpowiadanie nauczyciela na każdy sygnał ze strony ucznia i czekanie nauczyciela na odpowiedź ucznia.

III MOTORYKA DUŻA I MAŁA
1.Motoryka duża:
-budzenie świadomości własnego ciała i jego wyglądu, wagi, rozmiaru;
- wyrabianie umiejętności współpracy z nauczycielem przy próbach podnoszenia się z pozycji leżącej;
- ćwiczenia z wykorzystaniem piłki rehabilitacyjnej;
- wzmacnianie poszczególnych partii ciała poprzez:
- ćwiczenia ruchowe, zabawy muzyczno-ruchowe, masaże,
- doskonalenie poczucia równowagi podczas ćwiczeń ruchowych biernych, w różnych pozycjach ciała,
- aktywizowanie czucia głębokiego (uciski kończyn, mięśni i stawów),
- poprawianie ruchomości stawów (ćwiczenia wykonywane w rotacji, uciski)
- stymulowanie przepony oraz pobudzanie i normalizacja pracy układu pokarmowego,
- zachęcanie do aktywności ruchowej (np.: odbijanie balonu zawieszonego na sznurku, zabawy z piłką, kołysanie się, turlanie),
- rozwijanie koordynacji wzrokowo - słuchowo-ruchowej poprzez ćwiczenia rytmizujące przy muzyce,
- rozluźnianie kinestetycznej pamięci stresowej.

2. Motoryka mała:
- stymulowanie umiejętności manipulowania przedmiotami zgodnie z ich przeznaczeniem poprzez: chwytanie przedmiotów, próby przekładania ich z jednej ręki do drugiej itp.,
- poprawianie sprawności manualnej poprzez rozwijanie i kontrolowanie ruchów palców i rąk, np.:
- usprawnianie umiejętności wkładania i wyjmowania przedmiotów z różnych pojemników, pudełek , koszyków,
- wyrabianie umiejętności wyławiania i zanurzania przedmiotów w wodzie z pomocą nauczyciela,
- wkładanie przedmiotów mniejszych w większe z pomocą nauczyciela,
- zachęcanie do wałkowania mas plastycznych w dłoniach, gniecenia i darcia papieru,
- tworzenie prac plastycznych z wykorzystaniem farb „rool-on”, kredek, plasteliny.

IV STYMULACJA POLISENSORYCZNA
1.Rozwijanie percepcji słuchowej :
- wzbudzanie zainteresowania nowymi dźwiękami płynącymi z otoczenia,
- skupianie uwagi na wytwarzanych dźwiękach, utworach muzycznych, opowiadaniach i śpiewie nauczyciela, bajkach terapeutycznych na CD, itp.,
- uwrażliwianie na odgłosy natury(np.: śpiew ptaków, szum morza),
- doskonalenie umiejętności reagowania na słyszane dźwięki (odwracanie głowy w kierunku słyszanego dźwięku),
- reagowanie na imię i proste polecenia,
- zachęcanie ucznia do wytwarzania dźwięków przy pomocy różnych przedmiotów, instrumentów, własnego głosu,
- próby identyfikacji słyszanego dźwięku z obrazem (wykorzystanie programu „Słucham i mówię” – zwierzęta, pojazdy, głosy ludzkie, instrumenty muzyczne),

2. Stymulowanie zmysłu smaku i węchu:
- aromaterapia według stymulacji polisensorycznej „Poranny krąg” (LATO - zapach różany, działa on kojąco, uśmierza złość, gniew, pomaga rozładować stres; JESIEŃ - zapach lawendy, który łagodzi napięcia, uspokaja, wzmacnia. ZIMA - zapach mięty, który uspokaja, wzmacnia i rozluźnia oraz oczyszcza drogi oddechowe. WIOSNA - zapach cytrynowy, który pobudza apetyt i ożywia;
- różnicowanie zapachów i smaków przyjemnych i nieprzyjemnych,
- rozróżnianie zapachów i smaków artykułów żywnościowych,
- rozróżnianie zapachów otoczenia.

3. Rozwijanie zmysłu dotyku:
- masaż różnych części ciała (przez poklepywanie, opukiwanie, przytulanie, głaskanie, łaskotanie),
- stymulacja czucia poprzez dostarczanie bodźców o różnej ciężkości, wielkości, twardości, temperaturze, konsystencji,
- zachęcanie do badania otoczenia dotykiem.
4. Rozwijanie percepcji wzrokowej:
- wzbudzanie zainteresowania bodźcami wzrokowymi: świetlnymi, kolorystycznymi o różnym natężeniu,
- wydłużanie koncentracji wzroku na różnych przedmiotach; zatrzymywanie wzroku na błyszczących fakturach, koralach, na zmieniającym się świetle, kolorowych lampkach, na odbiciu swojej sylwetki w lustrze, palącej się świeczce itp.,
- obserwacja najbliższego otoczenia,
- skupianie wzroku na twarzy nauczyciela,
- skupianie wzroku na płaszczyźnie – zdjęcia, ilustracje, obrazki itp.

METODY PRACY:
1. Program M. i Ch. Knillów – „Dotyk i komunikacja”;
2. Zabawy paluszkowe;
3. Stymulacja prolisensoryczna;
4. Elementy pedagogiki zabawy;
5. Aromaterapia;
6. Neurokinezjologiczna Terapia Taktylna;
7. Metody relaksacyjne – muzykoterapia i masaże ciała;
8. J. Kielina;
9. Masaż twarzy wg Castillo – Moralesa;
10. Elementy metody Affolter.