Poznajemy sposoby radzenia sobie. Które rozwiązanie jest dobre? Scenariusz zajęć

Wstęp

W młodszym wieku szkolnym, zauważalny jest olbrzymi rozwój sfery emocjonalnej związany z rozwojem umysłowym. Dziecko zaczyna zwracać większą uwagę na innych, wyzbywa się dziecięcego egocentryzmu, potrafi opanować swoje uczucia w większym stopniu, kontroluje ich wyrażanie, zaczyna być niezależne uczuciowo. Równocześnie można zaobserwować powiększenie się wachlarza emocji przeżywanych przez dziecko. W coraz większej mierze na przeżywane emocje zaczyna wpływać szkoła i rówieśnicy, dlatego warto nauczyć dzieci rozumieć emocje swoje i innych oraz dać im odpowiednie narzędzia (sposoby), by sobie z nimi poradziły.
Sposób radzenia sobie dziecka z sytuacją trudną będzie zależał od charakteru sytuacji oraz oceny własnych możliwości dziecka. Ważne są również jego wcześniejsze doświadczenia oraz aktualne biopsychiczne wyposażenie dziecka (wiek, stan zdrowia, samoocena, pojęcie Ja itd.). Istotna jest też rola rodziców, rówieśników oraz pozostałych osób znaczących. Zaproponowane zabawy pomogą dzieciom znaleźć sposoby przezwyciężania swoich problemów. Zadaniem nauczyciela jest czuwanie nad całością oraz dawanie możliwości dzieciom realizacji własnych pomysłów, propozycji, aby mogły szybciej rozwinąć wiarę we własne możliwości.

Scenariusz zajęć

Czas trwania: 60 min
Miejsce: sala lekcyjna
Środki dydaktyczne: chustki, odtwarzacz CD, muzyka relaksacyjna, materac, kredki, farby, kolorowa wełna, balony.

Cele:
- dziecko rozpoznaje komunikaty płynące z własnego ciała;
- dziecko poznaje i odnajduje sposoby radzenia sobie.

A.
Przebieg zajęć:

1. Powitanie na melodię „Panie Janie” (źródło: KLANZA)
Witaj (..imię dziecka..)
Jak się masz, jak się masz
Wszyscy Cię lubimy, wszyscy Cię lubimy
Bądź wśród nas, bądź wśród nas.

2. "Pas siły"
Każde dziecko wyplata z kolorowej wełny „Pas siły”, który będzie mogło nosić. Kiedy pas jest już gotowy, dzieci zbierają się razem w kole. Teraz każde z dzieci wkłada do pasa czarodziejską moc, owija go wokół talii i mówi pozostałym dzieciom, co szczególnego potrafi.

3. „Kiedy potwory odlatują w chmury”
Dzieci malują to, czego się szczególnie boją, np. niesamowitą postać, która wieczorem przychodzi do ich pokoju i grozi im. Mogą to być potwory, wampiry albo czarni rycerze-niezależnie od tego, co to jest, teraz zostanie uwięzione na papierze.
Kiedy wszystkie dzieci są gotowe, zaczynają tańczyć wokół narysowanych potworów i grać im na nosie. Może się zdarzyć, że dzieci będą musiały również troszeczkę pokrzyczeć na potwory.
Kiedy dzieci wykrzyczały swój strach i złość, rysunki zostają przymocowane do 2 balonów i wypuszczone w powietrze.

4. „Kącik ciszy”
Wspólne urządzanie w sali kącika ciszy, który odgrodzony jest od reszty i wyposażony on w odtwarzacz z muzyką relaksacyjną oraz materac i poduszki. Dzieci mogą z niego korzystać, kiedy potrzebują chwili ciszy. Reszta grupy uczy się wtedy szanowania czasu swojego kolegi, który potrzebuje prywatności.

5. „Hihi, haha”
Dzieci rozpraszają się w sali. Nauczyciel intonuje wolny rytm, na który dzieci odpowiedzą „hi-hi-hi” oraz „ha-ha-ha” (hi wypowiadane jest na wdechu, a ha na wydechu). Oddychanie powinno następować z przerwami tak, jakby dzieci musiały się rzeczywiście wysilać, kiedy wdmuchują powietrze do płuc, lub je wydmuchują.

6. Taniec z chustami przy muzyce relaksacyjnej.

7. Zapoznanie dzieci z pojęciem „radzenia sobie”
Radzenie sobie polega na robieniu rzeczy, które pomagają poczuć się lepiej w różnych trudnych sytuacjach, np.: kiedy jest bardzo gorąco, radzimy sobie zakładając lżejsze ubrania, a kiedy jesteśmy zmęczeni, odpoczywając.

8. „Worek złości”
Uczniowie piszą lub rysują na kartkach co ich złości. Następnie pogniecione kartki wyrzucają do „worka złości”.

9. „Świat w ilustracjach”
Dzieci oglądają różne ilustracje przedstawiające sytuacje konfliktowe. Ich zadaniem jest znalezienie odpowiedniego rozwiązania (burza mózgów) dla danej sytuacji, np.:
Ilustracja przedstawia sytuację, kiedy jeden chłopiec bije drugiego.
- Co widzicie na ilustracji?
- Jakie uczucia wyrażają te osoby?
- Jakie są najczęstsze przyczyny bójek między dziećmi?
- Czy wy kłócicie się z kimś?
- Czy myślicie, że można było zachować się inaczej?
- Czy zdarza się wam rozwiązywać konflikt inaczej niż przy pomocy bójek lub kłótni? Jak się to dzieje?

10. „Strzepywanie emocji”
Ręce swobodnie wzdłuż ciała, potrząsamy dłońmi, kręcimy szyją, ramionami, całym tułowiem, unosimy w górę prawą nogę – potrząsamy, potem to samo wykonujemy lewą nogą.

11. „Taniec czystego serca”
Nauczyciel wyjaśnia dzieciom, że mogą się pozbyć negatywnych emocji poprzez ruch, dlatego proponuje im, by zatańczyły „taniec czystego serca”.

12. „Odprężające chodzenie”.
Ćwiczenie prowadzi nauczyciel:
Idź wyprostowany, z głową lekko zadartą do góry. Stawiaj drobne kroki. Idź powoli. Nie myśl, że musisz gdzieś dojść. Uśmiechaj się. Wyobraź sobie, że pod Tobą wyrastają piękne kwiaty. Idąc, myśl o tym, że świat jest piękny. W każdej rzeczy, którą napotka twój wzrok, staraj się znaleźć coś ładnego. Uśmiechaj się do tych rzeczy. Myśl o tym, że dobrze się czujesz; jesteś spokojny, radosny. Wszystko jest i będzie dobrze. Uśmiechaj się do swoich myśli. Oddychaj powoli.

13. Ewaluacja.


BIBLIOGRAFIA:
Schmidt-Możdżeń H., Zmaganie się z trudnościami [w:] Obuchowska I., Jak sobie radzić z niechcianymi uczuciami, Poznań 2001