„Kangurek” – Przedszkole Promujące Zdrowie – droga przedszkola do otrzymania Certyfikatu „Szkoły Promującej Zdrowie”
Wstępna ewaluacja w ramach projektu Przedszkola Promującego Zdrowie odbyła się w naszej placówce na przełomie maja i kwietnia 2013 roku. Wśród społeczności przedszkolnej zostały przeprowadzone badania ankietowe dla czterech standardów tj.:
- Standard I (Szkoła Promująca Zdrowie pomaga członkom społeczności szkolnej {w tym rodzicom} zrozumieć i zaakceptować koncepcję Szkoły Promującej Zdrowie.
- Standard III (SPZ prowadzi ewaluację zdrowotna dzieci i pracowników oraz dąży do zwiększenia jej jakości i skuteczności)
- Standard IV ( SPZ tworzy klimat społeczny sprzyjający :- satysfakcji z nauki i pracy w szkole, osiąganiu sukcesów oraz wzmacnianiem poczucia własnej wartości u dzieci i pracowników, - zdrowiu i rozwojowi dzieci i pracowników, - uczestnictwu, partnerstwu i współdziałaniu członków społeczności szkolnej, rodziców i osób ze społeczności lokalnej)
- Standard V (SPZ tworzy środowisko fizyczne sprzyjające zdrowiu, bezpieczeństwu i dobremu samopoczuciu uczniów i pracowników)
Ankiety trafiły do rodziców, nauczycieli, pracowników, a w standardzie V przeprowadzone zostały również badania wśród dzieci.
Na podstawie wyników ankiet zespół wspierający wraz z koordynatorem opracował plan działań mający na celu doprowadzić placówkę do otrzymania certyfikatu i przyjęcie do wojewódzkiej sieci Szkół Promujących Zdrowie.
W okresie od 01.09.2013 do 30.06.2014 cały zespół pracowników naszego przedszkola czynnie realizował plan działań w ramach Przedszkola Promującego Zdrowie. Poprzez swe działania przez cały ten okres szczególną uwagę poświęciliśmy na realizację założonych priorytetów (wyłonionych na podstawie otrzymanych wniosków)tj.:
- kontynuowaliśmy pracę nad wyrabianiem prawidłowych nawyków żywieniowych, aktywnością fizyczną, zdrowiem psychiczny u dzieci poprzez działania skierowane na wzbogacanie wiedzy i umiejętności
- wzbogacaliśmy wiedzę całej społeczności przedszkolnej w treści prozdrowotne w tym na temat koncepcji oraz aktualności o PPZ (zebrania, kącik przy wejściu, zajęcia otwarte itp.)
- dokonaliśmy działań skierowanych na integrację zespołu (nauczycieli, personelu) poprzez cykliczne spotkania
- włączaliśmy rodziców do współpracy
- systematyczne prowadziliśmy ewaluację
Wyżej wymienione wnioski realizowane były na podstawie planu, w którym wyodrębnionych zostało 5 obszarów:
1. Żywienie
2. Zdrowie fizyczne
3. Zdrowie psychiczne
4. Profilaktyka
5. Działania skierowane na współpracę z rodzicami
6. Podsumowanie
Oto zadania, które udało nam się zrealizować w wyżej wymienionych obszarach:
I. ŻYWIENIE
A) Systematycznie stwarzaliśmy sytuacje edukacyjne pozwalające przyswoić dzieciom zasady kulturalnego zachowania się przy stole – dzieci nauczyły się posługiwania się sztućcami, przyjmowania prawidłowej postawy podczas siedzenia przy stole, zachowania estetyki jedzenia podczas posiłków, używania zwrotów grzecznościowych, kulturalnego zachowania się przy stole.
B) Wdrażaliśmy zasady związane z właściwymi nawykami żywieniowymi poprzez planowanie sytuacji edukacyjnych – dzieci spożywały raz w tygodniu sok ze świeżo wyciskanych warzyw oraz spożywały dodatkową porcję warzyw i owoców w ciągu dnia, bardzo często dzieci przyrządzały zdrowe posiłki np.. kanapki, soki, sałatki, surówki itp.
C) Dokonaliśmy wzbogacenia w salach kącików rozwijających nawyki zdrowotne – dzieci mogły manipulować przedmiotami w kącikach np. lekarskim, dentystycznym, kuchennym, spożywczym; chętnie uczestniczyły w zabawach w tych kącikach, nazywały przedmioty tam się znajdujące, wiedzą jak z nich korzystać
D) Jako społeczność przedszkolna wzięliśmy udział w programach edukacyjnych promujących zdrowie:
- Kubusiowi Przyjaciele Natury- dzieci nauczyły się szanować przyrodę, wiedzą, skąd się biorą owoce i warzywa; wiedzą dlaczego należy oszczędzać wodę, prąd; wiedzą, iż nasze działania maja wpływ na wygląd i „życie” naszej planety
- Szklanka mleka – dzieci 3 razy w tygodniu spożywały mleko oraz jego przetwory np. jogurty ; dzieci przezwyciężały niechęć do spożywania produktów mlecznych
- 5 porcji warzyw i owoców – dzieci wiedzą, czym może być jedna porcja warzyw, owoców lub soku, potrafią nazywać owoce i warzywa, potrafią różnymi zmysłami rozpoznawać owoce, warzywa i soki,
- Mamo, tato wolę wodę – dzieci wiedzą jaka rolę pełni woda w naszym organizmie, wiedzą, iż spożywanie wody jest konieczne dla prawidłowego funkcjonowania
E) Dokonane zostały zmiany w przedszkolnym jadłospisie - - rozbicie posiłków na 5 (śniadanie,
II śniadanie, zupa,(przerwa czasowa) II danie, podwieczorek)- zostały ograniczone tłuszcze, cukry, sól; dzieci spożywały znacznie większe ilości owoców i warzyw w postaci surówek, sałatek, kompotów .
F) Zorganizowaliśmy w gazetce przedszkolnej konkursy z zakresu zdrowego odżywiania
a) „ Witaminy zamknięte w słoiku”
b) „Zimowa hodowla na parapecie”
G) Poszerzyliśmy ofertę zajęć promujących zdrowy styl życia z zakresu żywienia dla pracowników przedszkola w celu integracji zespołu – odbyło się wspólne gotowanie, podczas którego na naszym stole pojawiły się zdrowe i smaczne potrawy m.in. grzanki z masłem czosnkowym, zupa dyniowa, zdrowy deser z zapiekanych owoców. Po wspólnym gotowaniu spędziliśmy przyjemne chwile podczas konsumpcji, co pozwoliło zbliżyć się całemu zespołowi.
H) Systematycznie prowadziliśmy kąciki przyrody i ogródki działkowe - - organizowałyśmy z dziećmi w salach kąciki z ziołami, w okresie wiosennym w gazonach przy przedszkolu pojawiły się mini grządki z warzywami np. rzodkiewkami, sałatą oraz zioła i przyprawy tj. bazylia, pietruszka czy koper. Niesamowitą frajdą dla dzieci było dbanie o kąciki tzn. podlewanie, pielęgnowanie, obserwowanie wzrostu roślin oraz możliwość samodzielnego zerwania i spożywania podczas posiłków.
II. ZDROWIE FIZYCZNE
A) Codziennie stwarzaliśmy warunki do rozwoju sprawności fizycznej- dzieci brały udział w zabawach i grach sportowych w ogrodzie przedszkolnym i Sali, w zabawach ruchowych, terenowych, badawczych w ogrodzie przedszkolnym; dzieci z najstarszych grup brały udział w zajęciach na basenie; wszystkie dzieci uczestniczyły w ćwiczeniach porannych i gimnastycznych; w razie potrzeby dzieci uczestniczyły w zajęciach z gimnastyki korekcyjnej, dzieci uczestniczyły również w zabawach i ćwiczeniach relaksacyjnych – plan w tym obszarze został rozszerzony o prowadzenie zajęć z elementami jogi raz w tygodniu oraz prowadzenie aerobiku przez instruktora również raz w tygodniu – dzieci bardzo chętnie uczestniczyły w każdej formie zajęć, wiedzą, iż bardzo ważne dla naszego zdrowia jest to, aby dużo się ruszać i ćwiczyć.
B) U dzieci kształtowaliśmy zamiłowanie do wycieczek i sportu jako źródła zdrowia i radości –dzieci brały udział w licznych wycieczkach organizowanych zgodnie z realizacją tematyk kompleksowych np. do lasu, parku, na łąkę,, itp.; systematycznie oruński ogród zoo botaniczny; dzieci z grupy 5 latków brały udział w zajęciach plastycznych w Skłudzewie; 5 i 6 latki kształtowały swoją cierpliwość, skupienie oraz przestrzeganie zasad podczas zajęć szachowych, wszystkie dzieci wzięły udział w Spartakiadzie Przedszkolnej; wzięły udział w zajęciach ruchowych ogólnorozwojowych „Socatots”; chętne dzieci brały udział w zajęciach z karate, zajęciach tanecznych. Do wszystkich form ruchu staraliśmy się zachęcać również rodziców poprzez np.prowadzenie przez nich zajęć lub ich części, pokazy, zapraszanie do swoich miejsc pracy związanych ze sportem.
C) Systematycznie wzbogacaliśmy i urozmaicaliśmy kącik sportowy o nowe sprzęty
D) W ramach integracji zespołu w tym obszarze odbyło się spotkanie relaksacyjne podczas tworzenia stroików; pełne śmiechu i tańca zajęcia z instruktorem tańca brzucha oraz wycieczka rowerowa do pobliskiego parku. Wszystkie spotkania pozwoliły na lepsze poznanie społeczności pracowników oraz integracji i scaleniu zespołu.
E) Raz w miesiącu odbywały się zajęcia z hipoterapii, odwiedzał nas Pan z kucem o imieniu Książę– mniejsze dzieci oswajały się z konikiem, starsze uczyły się podstaw obcowania z koniem co pozwalało na korygowanie postawy ciała, regulację napięcia mięśniowego oraz doskonalenie równowagi, koordynacji, orientacji w przestrzeni i w schemacie własnego ciała,
F) Zorganizowałyśmy w gazetce przedszkolnej konkurs z zakresu zdrowia fizycznego „Z ruchem za pan brat”
III. ZDROWIE PSYCHICZNE
A) W najstarszej grupie został wdrożony program zdrowia psychicznego „Przyjaciele Zippiego” podczas którego dzieci nauczyły się różnych sposobów radzenia sobie z trudnościami i wykorzystywania nabytych umiejętności w codziennym życiu, udoskonaliły relacje z innymi ludźmi.
B) Raz w miesiącu odbywały się zajęcia z dogoterapii – odwiedzała nas Pani instruktor z psem rasy labrador o imieniu Triksi- podczas zajęć dzieci uczyły się okazywania uczuć, uczyły się przełamywania barier niepewności przed kontaktem z psem, akceptowały psa w najbliższym otoczeniu. Dzięki tym zajęciom eliminowania została agresja i autoagresja u dzieci, kształtowane zostały pozytywne emocje u dzieci, rozwijała się w nich empatia oraz dokonywała się poprawa samooceny
C) W ramach zdrowia psychicznego rolę również odgrywał kuc Książę którego obecność przyczyniała się do zwiększania poczucia własnej wartości u dzieci, zmniejszenia zaburzeń emocjonalnych oraz pozwoliła na rozwijanie u dzieci pozytywnych kontaktów społecznych.
D) Dzieci z grupy 5 latków raz w miesiącu obcowały z naturą podczas zajęć plastycznych w Fundacji Piękniejszego Świata – dzieci spacerowały po parku w Skłudzewie, miały możliwość wsłuchiwania się w odgłosy natury oraz wyrażania w formie plastycznej swoich emocji, przeżyć, obaw itp.
E) W gazetce przedszkolnej zorganizowaliśmy konkurs pt „Bajka terapeutyczna” - - dzieci wraz z rodzicami napisały bajki o swoich problemach oraz sposobach ich rozwiązywania. Bajki posłużyły nam jako doskonałe narzędzie do pracy z dziećmi podczas rozmów na temat ich problemów i wątpliwości.
Jako dodatkowe działanie w tym obszarze zaoferowaliśmy rodzicom i dzieciom raz w miesiącu bezpłatne spotkania z panią psycholog.
IV. PROFILAKTYKA
A) W grupach 5 i 6 latków wdrożony został profilaktyczny program antytytoniowy „Czyste powietrze wokół nas” podczas którego u dzieci i rodziców nastąpiło zwiększenie poziomu wiedzy nt. szkodliwości aktywnego i biernego palenia; wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy; zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń
B) Systematycznie wplatałyśmy w zestawy zabaw ruchowych i ćwiczeń gimnastycznych ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała oraz ćwiczenia stóp wg instrukcji przekazywanych przez instruktora gimnastyki korekcyjnej
C) W celu wczesnego niwelowania wad wymowy zostały przeprowadzone przesiewowe badania logopedyczne w starszych grupach wiekowych – dzieci wymagające terapii przez cały rok uczestniczyły w zajęciach z logopedą oraz wykonywały zadania z rodzicami
D)W celu wczesnego niwelowania wad postawy przeprowadzone zostały badania wczesnego wykrywania wad postawy wśród dzieci – dzieci zostały przebadane prze lekarza ortopedę i w razie potrzeby zostały skierowane na zajęcia z gimnastyki korekcyjnej prowadzonej dwa razy w tygodniu przez instruktora
E) W celu wczesnego niwelowanie próchnicy dzieci wzięły udział w programie „Akademia Aquafresh” oraz w spotkaniu ze stomatologiem
F) W celu kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych odbyło się dla rodziców spotkanie z dietetykiem
G)Dla personelu i chętnych rodziców odbyło się szkolenie z zakresu pierwszej pomocy
V. DZIAŁANIA SKIEROWANE NA WSPÓŁPRACĘ Z RODZICAMI
A) Propagowanie wiedzy na temat koncepcji Przedszkola Promującego Zdrowie oraz zdrowego trybu życia przy wejściu do przedszkola –stworzona została tablica korkowej z wiadomościami nt koncepcji Przedszkola Promującego Zdrowie, na bieżąco były rozdawane ulotki nt koncepcji Przedszkola Promującego Zdrowie, podjęliśmy próbę stworzenia kącika wymiany książek ,który niestety nie spełnił oczekiwań więc odeszliśmy od jego dalszego prowadzenia.
B) Organizowaliśmy zebrań dla rodziców i personelu w celu poszerzania wiedzy w ramach Przedszkola Promującego Zdrowie - - przybliżenie koncepcji Przedszkola Promującego Zdrowie, przedstawienie pierwszych wyników ewaluacji, odbyły się spotkania z zaproszonymi gośćmi dietetykiem, psychologiem, spotkanie z lekarzem pediatrą, z instruktorem gimnastyki korekcyjnej
C) W gazetce przedszkolnej systematycznie zamieszczane były artykuły promujące zdrowy tryb życia - - Prowadzenie cyklu „ Zdrowie na talerzu”
- „Gimnastyka buzi i języka” – propozycje ćwiczeń
- „Promowanie zdrowego stylu życia”
D) Systematycznie dokonywana była aktualizacja strony internetowej w zakładce „Przedszkole Promujące Zdrowie” - Zamieszczanie na stronie zdjęć lub krótkich sprawozdań z wydarzeń w ramach PPZ
E) Zgodnie z harmonogramem prowadzone były zajęcia otwarte dla rodziców cieszące się bardzo dużym zainteresowaniem i zaangażowaniem ze strony rodziców
VI. PODSUMOWANIE
A) Zorganizowany został festyn zdrowia pod hasłem „W zdrowym ciele zdrowy duch” – podczas festynu przeprowadzony został quiz wiedzy na temat zdrowia, wspólne zabawy z rodzicami. Personel przedszkola przedstawił dzieciom i rodzicom teatrzyk pt. Kłótnia w kuchni. Dzięki uprzejmości rodziców oraz osób związanych z naszym przedszkolem festyn uatrakcyjnił się o stanowiska takie jak np. naukę tańca, które prowadziły absolwentki przedszkola, aerobik prowadzony przez współpracująca z nami panią instruktor, stanowisko siłowe zorganizowane przez jednego z ojców, który jest instruktorem siłowni; stanowisko karate; stanowisko treningu piłkarskiego Socatots. Nie zabrakło również smacznych deserów przygotowanych przez jedną z mam oraz marchewkowych i jabłkowych świeżo wyciskanych soków z Marwitu dzięki uprzejmości jednego z ojców.
B) Zorganizowany został konkurs międzyprzedszkolny „Moja rodzina zdrowo się odżywia” ,który polegał na wykonaniu pracy plastycznej wybrana techniką na zadany temat. Konkurs cieszył się dość dużym zainteresowaniem,.
C) W gazetce przedszkolnej zorganizowaliśmy konkurs podsumowujący realizację planu PPZ - - wykonanie znaku graficznego Przedszkola Promującego Zdrowie – propozycje mile nas zaskoczyły. W każdej propozycji nie zabrakło kangurka oraz elementów wskazujących na zdrowy styl życia. Nowe logo wybrane przez jury zostanie naszym znakiem już od września.
D) Chętni nauczyciele dokonali publikacji swoich propozycji zajęć w czasopismach
E) Systematycznie dokonywaliśmy ewaluacji zajęć - bardzo budujący i cieszący jest wynik obserwacji i ewaluacji całego roku gdzie wszystkie zajęcia z zakresu zdrowia przyniosły zamierzone efekty. Nasze dzieci są świadome swojego ciała, wpływu ruchu i odżywania na ich życie i zdrowie, a rodzice są szczęśliwi z zadowolonych i zdrowych dzieci.:).
Idea przystąpienia przedszkola do Sieci Przedszkoli Promujących Zdrowie została bardzo dobrze przyjęta przez nauczycieli, personel oraz rodziców. Podczas spotkań i zebrań, na których przekazywane były informacje nt. idei PPZ widać było duże zainteresowanie. W ciągu realizacji projektu cała społeczność przedszkolna była bardzo zaangażowana w realizację poszczególnych działań. Rodzice byli przede wszystkim zadowoleni z zaangażowania ich dzieci w zajęcia oraz zadania propagujące zdrowy styl życia.
Idea SPZ została zaakceptowana przez całą społeczność przedszkola, co przyczyniło się do zrealizowania wszystkich założonych zadań, podniesienia świadomości dzieci, rodziców i personelu w tym zakresie oraz otrzymania Certyfikatu Przedszkola Promującego Zdrowie.
Koordynator Magdalena Kotkiewicz
Przedszkole „Kangurek” w Toruniu