"Czytam, bo lubię"- program własny

PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ ŚWIETLICOWYCH-
„CZYTAM, BO LUBIĘ”
DLA UCZNIÓW KLAS I -III

SPIS TREŚCI:
1.Charakterystyka programu
2.Cele programu
3.Metody i formy pracy
4.Środki dydaktyczne
5.Struktura programu
6.Procedury sprawdzania osiągnięć uczniów
7.Ewaluacja programu

Opracowała:
Anna Szałkowska

„ Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła”.
( W.Szymborska)

I. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Nikogo nie trzeba przekonywać, jak znamienny wpływ na rozwój dziecka ma literatura. Od lat wiele mówi się o pozytywnym wpływie wspólnego czytania. Liczne kampanie społeczne nawołujące do takiego spędzania czasu sprawiły, że słowa „warto czytać dziecku” stały się truizmem. Kiedy coś jest oczywiste, staje się mniej zauważalne, dlatego należy wciąż przypominać i jak mantrę powtarzać te słowa. Czytanie jest jedną z najważniejszych funkcji w życiu, ponieważ praktycznie cała nauka opiera się na umiejętności czytania.
Dzieciństwo jest niewątpliwie bardzo istotnym etapem w rozwoju człowieka. W tym okresie dziecko w naturalny sposób uczy się i naśladuje wzorce. To czas, w którym kształtują się jego potrzeby w tym również kontakt z książką.
Najskuteczniejszym sposobem wyrobienia nawyku czytania jest głośne czytanie dziecku dla przyjemności, wtedy ma ono charakter pośredni, bo odbywa się się poprzez rodziców, nauczycieli lub inne osoby.
Dziecko, które ma za sobą pierwsze pierwsze udane próby samodzielnej lektury odczuwa dumę i satysfakcję. Motywacja i zachęta ze strony dorosłych jest niezwykle ważnym elementem budującym kontakt dziecka z książką. Dorośli niezaprzeczalnie są odpowiedzialni za tę sferę rozwoju dziecka. Poprzez czytanie dziecko poszerza wiedzę o człowieku, o świecie, dostarcza bogactwa przeżyć, wprowadza w świat wartości. wprowadza w świat wartości. Obcowanie z książką bogaci słownictwo dziecka, jego wyobraźnię, jest źródłem odpowiedzi na pytania dotyczące życia i funkcjonowania w społeczeństwie, jest jednym wielu środków umożliwiających człowiekowi kontakt z kulturą, otwiera przed nami bogate źródło dziedzictwa kulturowego, a tym samym warunkuje wszechstronny rozwój.
Dziś , gdy świat zdominowany jest przez media elektroniczne, które dostarczają informację w szybki sposób, gotowy i mało wymagający aktywności umysłowej , książka często przegrywa z filmami i grami komputerowymi. Wielu dorosłych korzysta z „elektronicznej niani” pozwalając dzieciom bez umiaru korzystać z komputera lub telewizora uważając, że jest to dla nich najatrakcyjniejsza forma spędzania wolnego czasu. Nie kontrolują, co i jak długo oglądają ich dzieci.
Niepokój mój budzi też fakt, że dzieci coraz mniej czytają dla przyjemności, czytają bo muszą, ograniczając się często jedynie do lektur szkolnych, które wydają im się nudne, mało aktualne.
Szukając antidotum na porażające statystyki czytelnictwa w Polsce, w trosce o zachowanie właściwych proporcji w rozwoju intelektualnym, emocjonalnym i psychicznym dzieci, na to , by pokolenie dzieci urodzonych u progu XXI wieku pozytywnych wzorców nie musiało szukać w telewizji i grach komputerowych. przygotowałam niniejszy program dla uczniów I etapu edukacyjnego w ramach zajęć świetlicowych. Jako polonista czuję się odpowiedzialna za to zadanie. Jestem głęboko przekonana, że dzieci , które będą miały codzienny kontakt z literaturą wyrosną na mądrych, odnoszących sukcesy w szkole uczniów, a w dorosłym życiu wrażliwych i twórczych ludzi.
Ze względu na właściwości psychiczne dzieci w I etapie edukacyjnym należy stosować różnorodne metody rozwijające aktywność, a nauce towarzyszyć musi radosna zabawa. Z tego względu przyjemność czytania musi odbywać się w połączeniu z różnorodnymi zabawami i czynnościami praktycznymi wykonywanymi przez uczniów.
Rozporządzenia MENiS z dn. 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w szkole podstawowej jest czytanie – rozumiane zarówno jako prosta czynność, jako umiejętność rozumienia wykorzystywania i przetwarzania tekstów w zakresie umożliwiającym zdobywanie wiedzy, rozwój emocjonalny, intelektualny i moralny oraz umożliwiającym uczestnictwo w życiu społeczeństwa. Podkreśla, iż ważnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci zamiłowania do czytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych utworach oraz korzystania z bibliotek . Chodzi o wykształcenie młodego człowieka, który będzie miał potrzebę kontaktu z literaturą.
Program dotyczy różnorodnej działalności dydaktyczno – wychowawczej uczniów, a przede wszystkim poprzez głośne czytanie dzieciom koncentruje się na:
- umiejętności słuchania w skupieniu czytanego tekstu
- umiejętności doskonalących pamięć, zdolność kojarzenia
- umiejętności czytania ilustracji
- umiejętności posługiwania się językiem ze szczególnym uwzględnieniem nabywania i rozwijania umiejętności czytania
- odczytywanie i rozumienie postaw bohaterów literackich oraz podejmowanie prób ich oceny i uzasadnianie swojego stanowiska
Program „Czytam, bo lubię” przeznaczony jest dla uczniów klas I - III i będzie realizowany w ramach zajęć świetlicowych w roku szkolnym 2011/2012.
W celu pełnej realizacji programu, planuję nawiązać współpracę z pracownikami biblioteki szkolnej, biblioteki Abecadło i Planety 11, co umożliwi lepsze poznanie ich pracy przez dzieci, a jednocześnie pozwoli na inny sposób oddziaływania na dzieci.
Aby zachęcić dzieci do czytania wskazane będzie zorganizowanie kącika książki w świetlicy. Istotnym elementem działań w ramach programu będzie włączenie rodziców do głośnego czytania w domu i szkole.
Program ma być przede wszystkim zachętą, inspiracją, by dzieci chętniej i częściej sięgały po książki. Daje możliwość samodzielnego i świadomego korzystania z książki jako ważnego źródła informacji. Mam nadzieję, że po realizacji programu „Czytam, bo lubię” czytanie stanie się jedną z codziennych czynności wykonywanych z przyjemnością i pasją przez uczniów.

II. CELE PROGRAMU
Cele główne:
- zainteresowanie wartościową literaturą dziecięcą,
- poznanie preferencji czytelniczych ,
- zachęcenie do systematycznego czytania,
- wskazywanie korzyści płynących z obcowania z książką.
Cele szczegółowe:
- wprowadzenie dzieci w świat literatury,
- ukazanie właściwego kontaktu z książką poprzez wzór osób dorosłych ,
- przygotowanie dzieci do samodzielnego wyboru książek,
- nauka obcowania z literaturą w sposób samodzielny, refleksyjny i twórczy,
- budzenie zaciekawienia książką przez zabawy literacko – teatralne, plastyczne i wycieczki oraz kącik książki w świetlicy,
- kontakt dzieci z biblioteką i czytelnią,
- zapoznanie dzieci z zasadami korzystania z biblioteki ,
- wdrażanie do dbałości o czysty i estetyczny wygląd książek,
-zaznajomienie uczniów z utworami klasyki dziecięcej,
- zachęcenie nauczycieli i rodziców do głośnego i systematycznego czytania z dziećmi,
- stwarzanie okazji do samodzielnego czytania,
- uczenie dzieci wzorcowego czytania zgodnie z zasadami kultury żywego słowa
- poznanie etapów powstania książki
- rozumienie poleceń i rozwiązywanie zadań według wskazań ,
- integrowanie grupy poprzez wspólną naukę, pracę, zabawę.
III. Metody pracy:
• praca z książką
• praca z ilustracją
• praca z tekstem literackim
• ćwiczenia w czytaniu
• metody oparte na opowiadaniu ( słuchowisko, ćwiczenia rozwijające wyobraźnię, historyjka obrazkowa)
• metody oparte na pedagogice zabawy ( taniec, karuzela, „przeczytaj mi”)
• metody oparte na dramie ( rola, żywy obraz, pantomima, wywiad, inscenizacja)
• metody oparte na działalności plastycznej ( komiks, ilustrowanie, rysunki, projektowanie okładki, stroju, zakładki, rebus, krzyżówka, układanki)
• metody aktywne ( kosz i walizeczka, pajęczynka, graffiti, kula śniegowa, karo, piramida priorytetów)
• wycieczki
• tworzenie swobodnych tekstów
• konkursy
• quizy:
„Do której bśni?”- przyporządkowanie wyrazów do bajki -„Rozpoznaj baśń”- czytanie fragmentu bajki, dziecko określa jaka to bajka i wybiera karteczkę, na której jest napisane imię bohatera
„O której książce czytam”- każde dziecko otrzymuje książkę i kiedy nauczycielka czyta fragment bajki odnajdują ilustrację, do której pasuje ten tekst
„Połącz w pary”- przedmioty z bohaterem „Zamawiamy kostium”- zadaniem dzieci jest odgadnięcie, do której baśni są rekwizyty zgromadzone na stole „Jaka to baśń?”- na stole znajdują się wyrazy oddzielnie zasłonięte dla każdej baśni. Nauczyciel odsłania pierwsze wyrazy, a dzieci po przeczytaniu zastanawiają się z jakiej bajki pochodzą „Co nie pasuje”?- podanie tytułów bajek oraz skreślanie tych elementów, które nie łączą się z treścią
Formy pracy:
- indywidualna
- w parach
- zbiorowa
- grupowa – w małych grupach zadaniowych

IV. Środki dydaktyczne.
- teksty literackie
- ilustracje
- komputer
- magnetofon
- internet
- projektor
- przybory do pisania, rysowania, wycinania
- karty pracy

V. STRUKTURA PROGRAMU
WRZESIEŃ
1. Zorganizowanie kącika książki i programu świetlicowego „Czytam , bo lubię”.
2. Pasowanie na czytelnika biblioteki szkolnej.
3. Założenie segregatora, w którym dzieci wykonują ilustracje do treści wysłuchanego utworu tzw. Czytelniczka
4. Poznanie sylwetki twórczej Jan Brzechwy, czytanie „Stu bajek”.
5. Wykonanie zakładek do książki.

PAŹDZIERNIK
1.Lekcja w bibliotece. Wycieczka do biblioteki Abecadło – poznanie pracy bibliotekarza, poznanie zasobów biblioteki.
2.Poznajemy najwybitniejszych baśniopisarzy europejskich.
3.Czytanie baśni H. Ch. Andersena i Braci Grimm.
4. Quiz ze znajomości baśni.
5.Tworzymy własne baśnie wykorzystując poznane motywy baśniowe.
LISTOPAD
1.Kto wymyślił Światowy Dzień Pluszowego Misia? Kim była autorka najpopularniejszego misia na świecie
2.Rozmawiamy o roli przyjaźni czytając „Kubusia Puchatka” A.A. Milne.
3.Zaproszenie do czytania panią bibliotekarkę z Biblioteki Abecadło.
4. Projektujemy nowego misia dla Krzysia
GRUDZIEŃ
1.Poznajemy wybitną postać doktora Korczaka- przyjaciela dzieci i autora niezwykłych powieści dla nich.
2.Czytamy opowieść o małym Królu – „Król Maciuś I”.
3.Projektujemy niezwykłą krainę dziecięcych marzeń.
STYCZEŃ – LUTY
1.Niezwykłość cyklu serii o Muminkach i źródła inspiracji jego autorki T. Jansson.
2. Opowieść o Dolinie Muminków i jej niezwykłych bohaterach.
3. Zaproszenie dziadków do głośnego czytania baśni.
4. Rysujemy portret najsympatyczniejszego Muminka.
MARZEC
1.Poznajemy wybitną autorkę powieści dla dzieci Astrid Lindgren.
2.Czytamy fragmenty powieści A. Lindgren, „Pippi Langstrumpf”, „Mio, mój Mio”.
3. Projektujemy stroje dla Pippi – konkurs dla plastyczny.
KWIECIEŃ
1.Carlo Collodi– zapoznanie dzieci z autorem książki.
2.Poznajemy opowieść o krnąbrnym pajacyku, który marzył by zostać chłopcem.
1. Zabawy w pantomimę, teatr kukiełek.
3.Słuchamy opowieści czytanej przez aktora z Teatru Lalek w Olsztynie.
MAJ
1. ,,Konkurs Pięknego Czytania” – wewnątrzgrupowy konkurs czytania - seria o Mikołajku Sempe, Gościnny.
2. ,,Dzieci czytają dzieciom” – przygotowanie ulubionej bajki przez dobrze czytające dziecko i przeczytanie jej kolegom z grupy lub młodszym dzieciom.
3. ,,Moja książeczka” – konkurs dla dzieci na książeczkę z własnym tekstem i ilustracjami.
4. Zaproszenie rodziców do głośnego czytania dzieciom książek G. Kasdepke.
CZERWIEC
1. Wycieczka do wydawnictwa.
2. Wycieczka do Zakładów Poligraficznych.
VI. PROCEDURY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW:
Ze względu na zróżnicowany poziom doświadczeń czytelniczych, poziom umiejętności czytania, jaki i wiek uczestników zajęć, w programie stosowana będzie wielokierunkowość, która w moim przekonaniu najpełniej pozwoli dzieciom przeżyć tekst literacki na ich indywidualnym poziomie i preferowanym przez nie odbiorze. Dotyczy ona:
1) Zapoznania dzieci z popularnymi utworami dziecięcymi ze zwróceniem uwagi na ich autora.
• Prezentacje multimedialne o ulubionych i poznanie o ulubionych autorach książek dla dzieci: H.Ch. Andersen, braci Grimmm, A. Lindgren, T. Jansson, C.Collodi, A.A Milne , Sempe, Gościnny , G. Kasdepke , J. Korczak
• Czytanie baśni europejskich autorów oraz popularnych powieści dla dzieci: J. Brzechwa „Sto bajek” C. Collodi „Pinokio”; Grimm „Baśnie”; – H. Ch. Andersen „Baśnie”; A Lindgren Pippi Lagstrompf , Mio mój Mio Tove Jansson – „Zima Muminków”, Alan A. Milne ”Kubuś Puchatek” Sempe, Gościnny – „Rekreacje Mikołajka”, G. Kasdepke „Kacperiada”, J. Korczak „Król Maciuś I”
• Poznawanie bohaterów literatury dziecięcej
2.Zapraszanie rodziców, dziadków, pracowników biblioteki i aktora do głośnego czytania dzieciom.
3.Prezentacja umiejętności samodzielnego czytania książek przez dzieci. -
- Zorganizowanie kącika książki w formie gazetki przypominającej o codziennym kontakcie z książką.
- Uzupełnianie kącika informacjami o ulubionych książkach dla dzieci
- Wspólne oglądanie i omawianie ilustrowanych książek dla dzieci.
- Zachęcanie dzieci do głośnego czytania kolegom.
- Zorganizowanie Świetlicowego Konkursu Pięknego Czytania.
4. Jestem autorem własnej książeczki.
• Poznanie etapów powstawania książki
• Zorganizowanie dla dzieci konkursu plastycznego „Moja książeczka” z własnym tekstem i ilustracjami.
• Wystawa autorskich książeczek
• Wycieczka do księgarni i biblioteki
• Wycieczka do wydawnictwa
• Wycieczka do zakładów poligraficznych
5. Książka źródłem twórczej aktywności słownej, plastycznej, muzycznej i ruchowej.
• Słuchanie bajek opowiadanych przez dzieci.
• Sporządzanie wykazu postaci, z którymi chcielibyście się zaprzyjaźnić,
• Inscenizowanie utworów za pomocą rekwizytów, kukiełek
• Zabawy w dramę
• Wykonywanie prac plastycznych na temat literatury.
• Wykonanie zakładek do książek.
• Wystawy prac plastycznych
• Wykonywanie ilustracji do treści czytanych utworów.
• Opowiadanie treści z wykorzystaniem różnych rekwizytów
• Opowiadanie z wykorzystaniem historyjki obrazkowej
• Teatrzyk kukiełkowy i z wykorzystaniem pacynek
VII. EWALUACJA
Opracowany program poddany będzie ewaluacji całorocznej. Do zebrania opinii na temat prowadzonych zajęć wykorzystam ankietę ewaluacyjną skierowaną do dzieci.
Sposoby monitoringu:
1. ankieta dla dzieci,
2. kącik czytelniczy,
3. scenariusze zajęć,
4. wytwory plastyczne,