Temat lekcji:
Czego uczy nas opowiadanie Oscara Wilde’a „Samolubny olbrzym”
Cele lekcji:
• uczeń czyta ze zrozumieniem tekst rozpoznając poprawnie fikcyjne i prawdopodobne elementy fabuły.
• potrafi opowiedzieć poznaną historię.
• charakteryzuje bohaterów opowiadania, komentuje i ocenia ich postępowanie.
• zna zakres pojęcia „samolubność” zakres znaczeniowy terminów bliskoznacznych i przeciwstawnych.
• formułuje proste spostrzeżenia w ramach dyskusji na temat dobra i złą na świecie.
Metody pracy:
• głośne czytanie utworu
• praca z tekstem,
• praca w grupie i indywidualna,
• ćwiczenia z tekstem,
• dyskusja, praca samodzielna i w parze
• Ewaluacją zajęć jest ankieta anonimowa dla każdego ucznia oraz przygotowane zestawy ćwiczeniowe na bazie omawianego tekstu.
Pomoce dydaktyczne
• Maria Nagajowa „Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej”
• Rozsypani leksykalne do pracy w grupach
• Słowniki wyrazów bliskoznacznych
• Testy
Plan pracy
I. CZYNNOŚCI WSTĘPNE
• Przywitanie klasy
• Sprawdzenie listy obecności
• Omówienie pracy domowej
• Podanie tematu lekcji
II. Zapoznanie się z treścią utworu
Troje dzieci czyta opowiadanie z podziałem na role. Kwestie dzieci wypowiada reszta klasy. Nauczyciel w razie konieczności dyskretnie poprawia wymowę, akcentowanie i sposób prezentowania czytanych treści. Kilka końcowych uwag na temat poprawnego czytania. Ta część lekcji jest okazją do sprawdzenia umiejętności głośnego, pięknego i „dykcyjnego” czytania.
III Praca indywidualna nad rejestracją przebiegu zdarzeń.
Każdy z uczniów dysponując kilkoma minutami próbuje ułożyć plan wydarzeń opowiadania. Jedno z nich (chętne lub wybrane przez nauczyciela) prezentuje swój plan zdarzeń, reszta uczniów dodaje swoje uwagi.
Ta część ma na celu weryfikacje rozumienia przeczytanego tekstu, umiejętności odtworzenia linearnego i chronologicznego przebiegu zdarzeń oraz redakcyjne umiejętności zamykania pewnych porcji zdarzeń w ramach krótkiego hasła
IV Czym jest samolubność?
Dyskusja na temat tytułowego uczucia „samolubności”. Nauczyciel w razie potrzeby ożywia dyskusję wprowadzając pytania bezpośrednio dotyczące uczniów lub znane im z życia. W miarę możliwości do rozmowy należy pozyskać całą klasę. Nauczyciel cały czas moderuje rozmowę wychwytując zarówno punkty zbieżne jak i różniące się opinie. Pomaga dzieciom radzić w sytuacjach ścierania się poglądów, dyskretnie przemycając zasady kulturalnej dyskusji.
W trakcie dyskusji warto poruszyć też kwestię symbolicznej postaci dziecka, która nie dal wszystkich uczniów może wydać się jasna.
Celem części dyskusyjnej jest zapoznanie się z poziomem indywidualnych wypowiedzi uczniów, sprawdzenie umiejętności samodzielnego myślenia i jasnego formułowania własnych opinii. Przy okazji może nieweryfikacyjnie lecz poznawczo poznajemy zachowania uczniów w dyskursywnej interakcji.
V Samolubność, egoizm, sobkowstwo – altruizm, poświęcenie współczucie
Praca w grupach z rozsypanką słowną i słownikiem. Zadaniem uczniów jest odnalezienie wszystkich synonimów i antonimów słowa „samolubność”. Reprezentaci grup przedstawiają wyniki pracy.
Tu, rzecz jasna, celem jest sprawdzenie umiejętności pracy w grupie, organizacji pracy, sprawności w posługiwaniu się słownikiem. Podglądamy zjawisko rodzenia się liderów i outsiderów grup, próbując - w razie potrzeby - korygować tych pierwszych i stymulować tych drugich
VI Test na pamięć, bystrość i uważność
Ostatnie pięć minut lekcji poświęcamy na test sprawdzający czy w głowach uczniów pozostały najważniejsze rzeczy:
Rząd pierwszy:
- Kto jest autorem opowiadania „Samolubny olbrzym”?
- Napisz krótko jaka jest główne przesłanie opowiadania!
- Wypisz trzy przymiotniki określające Olbrzyma
Rząd drugi:
- Co oznaczają słowa dziecka „dziś przychodzę zabrać cię do mego ogrodu”?
- Napisz krótko dlaczego niewart być samolubem
- Wypisz trzy przymiotniki określające dzieci z opowiadania o samolubnym olbrzymie!
Plan metodyczny opracowała mgr Iwona Czarnecka