Badamy właściwości rożnych substancji - scenariusz lekcji chemii w gimnazjum wraz z kartami pracy i ankietą ewaluacji zajęć

Konspekt lekcji w gimnazjum

Klasa: IA
Data: 19.12.2013r.
Przedmiot: chemia
Prowadzący zajęcia: mgr Aneta Makowska

Temat: Badamy właściwości różnych substancji.

Zakres treści – wymagania szczegółowe podstawy programowej:
Substancje i ich właściwości:
Pkt. 1.1. „Uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów np. soli kamiennej, cukru, mąki wody, miedzi, żelaza; wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji”.
Pkt. 1.5. „Uczeń klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości”.
Kwasy i zasady:
Pkt. 6.8. „Uczeń interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym(odczyn zasadowy, kwasowy, obojętny); wykonuje doświadczenie, które pozwoli zbadać pH produktów występujących w życiu codziennym człowieka...”.

I. CEL OGÓLNY: Zbadanie właściwości fizycznych substancji (przewodnictwo elektryczne, oddziaływanie z magnesem, rozpuszczalność w wodzie itp.).
Zbadanie odczynu wodnych roztworów substancji.

II. CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
- wykonuje badanie przewodnictwa różnych substancji stałych i ciekłych zgodnie z instrukcją,
- odróżnia elektrolit od nieelektrolitu oraz przewodnik od izolatora
- bada odczyn różnych roztworów wodnych
- bada właściwości fizyczne wybranych substancji chemicznych

III. METODY:
- laboratoryjna

IV. FORMA ZAJĘĆ:
- grupowa

V. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- odczynniki chemiczne: roztwory wodne różnych substancji, wybrane metale i niemetale oraz inne substancje chemiczne
- sprzęt laboratoryjny: detektor, zlewki, probówki, szalki Petriego, magnez, papierki uniwersalne, moździerz z tłuczkiem, krystalizatory

VI. Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca:
1. Czynności organizacyjne
2. Poinformowanie uczniów o celu zajęć.
3. Przypomnienie przepisów BHP i regulaminu pracowni.

Faza realizacyjna:
1. Podzielenie uczniów na grupy. Omówienie zasad pracy w grupach.
2. Wykonanie w grupach cyklu doświadczeń:
I. Badanie przewodnictwa elektrycznego:
• metali i ich stopów
• pierwiastków niemetalicznych
• wodnych roztworów substancji
• wody destylowanej i wody wodociągowej
II. Badanie odczynu roztworów.
III. Badanie właściwości wybranych substancji
3. Prezentacja wyników badań poszczególnych grup.

Faza podsumowująca:
1. Ocena pracy poszczególnych grup.
2. Wypełnienie ankiety ewaluacyjnej.
3. Posprzątanie stanowisk pracy, umycie szkła laboratoryjnego.

Karta pracy ucznia

Doświadczenie: „Badanie przewodnictwa elektrycznego”.

Dzisiaj na zajęciach sprawdzisz, które substancje, z jakimi możesz spotkać się w życiu codziennym, przewodzą prąd elektryczny, a które nie. Zbadaj przewodnictwo elektryczne wybranych substancji za pomocą detektora zgodnie z instrukcją nauczyciela.

Nazwa metalu lub stopu metali Obserwacja Wniosek
Glin
Miedź
Cynk
Mosiądz

Wniosek ogólny: ........................................

Nazwa pierwiastka niemetalicznego Obserwacja Wniosek
Siarka
Węgiel

Wniosek ogólny: ........................................

Substancje stałe, które przewodzą prąd elektryczny, nazywamy ..............................
A te, które nie przewodzą prądu elektrycznego to ................................ .

Nazwa substancji Obserwacja Wniosek
Woda destylowana
Woda wodociągowa


Nazwa roztworu substancji Obserwacja Wniosek
Denaturat (etanol)
Roztwór chlorku sodu
Roztwór kwasu octowego
Roztwór wodorotlenku wapnia

Roztwory wodne substancji, które przewodzą prąd elektryczny, nazywamy ..............................,
Te, które nie przewodzą prądu elektrycznego to ........................................ .

Karta pracy ucznia

Doświadczenie: „Badanie odczynu roztworów”.

Zbadaj odczyn przygotowanych roztworów substancji, wykorzystywanych w życiu codziennym. W tym celu użyj papierki uniwersalne (zabarwienie papierka na kolor czerwony, różowy lub pomarańczowy oznacza odczyn kwasowy; zielony i niebieski – odczyn zasadowy, a brak zmiany koloru odczyn obojętny):

Nazwa roztworu substancji Obserwacja
(kolor papierka) Wniosek
(rodzaj odczynu)
Denaturat (etanol)

Roztwór chlorku sodu

Roztwór kwasu octowego

Roztwór sody

Roztwór wody wapiennej

Roztwór proszku do prania

Roztwór kwasku cytrynowego



Woda destylowana




Karta pracy ucznia

Doświadczenie: „Badanie właściwości fizycznych wybranych substancji”.

Badana substancja Stan skupienia Barwa Rozpuszczalność w wodzie Oddziaływanie z magnesem
Siarka


Węgiel


Glin


Chlorek sodu


Magnez


Olej

Cukier prosty (glukoza)


Spośród badanych substancji do metali zaliczamy: ........................................ ,
do niemetali ........................................ .
Pozostałe substancje: ........................................
należą do ........................................ .

Ankieta ewaluacji zajęć

Lp. Pytanie Tak Raczej tak Trudno powiedzieć Nie Zdecydowanie nie
1. Czy uważasz że zajęcia były interesujące?
2. Czy pamiętasz, które substancje przewodzą prąd elektryczny?
3. Czy wiesz, jak nazywamy substancje, które przewodzą prąd a jak te, które nie przewodzą prądu elektrycznego?
4. Czy potrafisz zbadać właściwości fizyczne różnych substancji?
5. Czy potrafisz wymienić substancje o odczynie kwasowym, zasadowym i obojętnym?

Karta samooceny ucznia

Zakreśl kółkiem właściwe odpowiedzi

Uważam, że mój wkład w pracę grupy był:
Bardzo duży, duży, średni, mały, bardzo mały

Ćwiczenia wykonywałem zgodnie z poleceniem nauczyciela (instrukcją):
Zawsze, prawie zawsze, rzadko, nigdy
Współpraca z koleżankami i kolegami w grupie układała mi się:
Bardzo dobrze, dobrze, normalnie, źle, bardzo źle