Integracja Sensoryczna - naukowa zabawa. Zajęcia otwarte dla rodziców

Scenariusz zajęć otwartych " Integracja sensoryczna – naukowa zabawa"
w ramach spotkania Klubu Rodzica.
Data: 13 listopada 2014r.
Czas trwania: 90 minut
Prowadzący: terapeuta integracji sensorycznej
Cel:
zapoznanie rodziców z głównymi założeniami terapii integracji sensorycznej
zaprezentowanie wybranych prób obserwacji klinicznej, na podstawie, której ustala się indywidualną terapię
omówienie zaburzeń integracji sensorycznej
zaprezentowanie przykładowych ćwiczeń podczas sesji terapeutycznej
Pomoce:
karty obserwacji klinicznej
ocena rozwoju procesów integracji sensorycznej (indywidualna ocena każdego ucznia)
sprzęt podwieszany (huśtawka, opona, konik, trapez)
sprzęt naziemny (grippery, ścieżki sensoryczne,beczka, trampolina, masażery)

1. Prezentacja wybranych prób z obserwacji klinicznej dziecka
Zaprezentowanie wybranych prób obserwacji klinicznej wraz z omówieniem problemów wynikających z błędnego wykonania próby(rodzice wykonują zadania wg instrukcji terapeuty)
Szybka Rotacja Przedramion
Próba szybkiej rotacji przedramion bada możliwość rotacji, naprzemiennego szybkiego układania ręki w pozycji pronacji i supinacji. Zdolność ta jest wynikiem dojrzałości procesów związanych z rozwojem ręki i jej funkcji manipulacyjnych. Zdolność do wykonania takiej rotacji pozwala na rozwój prawidłowego chwytu pisarskiego.
Dzieci mające problem z wykonaniem tego zadania. Mogą mieć trudności z jakością pisma, chwytem pisarskim, szybciej się męczą podczas pisania lub wykonywania precyzyjnych ruchów ręki.
Palce Kciuk
Próba ta ma za zadanie ocenę w zakresie planowania ruchu w obrębie dłoni. Planowanie ruchu w dużej mierze zależy od właściwej rejestracji i integracji bodźców dotykowych powierzchniowych oraz czucia głębokiego (proprioceptywnych). Właściwa integracja tych bodźców ma szczególny wpływ na rozwój schematu ciała w oparciu o który system nerwowy dokonuje planowania ruchu. Właściwe wykonanie tego zadania bez udziału wzroku wymaga również od badanego dobrego czucia ruchu, co wiąże się z propriocepcją. Nieprawidłowości podczas wykonania tego zadania mogą wiązać się z mniejszymi zdolnościami do precyzyjnych ruchów ( w tym również jakości pisma)
Badanie stopnia przetrwania Tonicznego Odruchu Błędnikowego
TOB :
1. pozwala na kontrolę głowy i właściwą pracę oczu
2. pozwala na pokonanie siły grawitacji poprzez właściwą pracę prostowników i zginaczy
3. gwarantuje prawidłowe napięcie mięśniowe i postawę ciała.
Pozycja Wyprostna Na Brzuchu
Dziecko powyżej 5 roku życia powinno przyjąć taką pozycję i utrzymywać ją przez czas wskazany w wytycznych. Jeżeli nie jest w stanie tego zrobić, wskazuje to na pewien stopień przetrwania tego odruchu. Czas jest również wskaźnikiem przetrwania tego odruchu oraz informuje nas o napięciu mięśni antygrawitacyjnych.
Konsekwencje niezintegrowanego o czasie odruchu w pozycji wyprostnej:
Nieprawidłowa postawa -tendencja do chodzenia na palcach
Nieprawidłowa równowaga
Zaburzenia koordynacji
Pozycja Zgięciowa na Plecach
jest to druga część badania stopnia przetrwania Tonicznego Odruchu Błędnikowego.
Konsekwencje niezintegrowanego o czasie odruchu w pozycji zgięciowej:
Nieprawidłowa postawa - garbienie się
Słaba równowaga
Zaburzenia wzrokowo-ruchowe
Zaburzenia koordynacji
Niechęć do uczestniczenia w zajęciach sportowych
Test Schildera
Jeżeli podczas wykonywania tego testu, obserwujemy ruchy rak na boki wraz z ruchem głowy, zmiany w położeniu rąk, opór podczas ruchu głowy są to symptomy zaburzeń w rozwoju posturalnym.
2. Omówienie wybranych objawów dysfunkcji integracji sensorycznej.

Typ 1 - Dla dzieci nadwrażliwych bodźce sensoryczne są odpychające, awersyjne. Wywołują negatywne reakcje emocjonalne, motoryczne. Dzieci nadwrażliwe łatwo ulegają tzw. przeciążeniu, przeładowaniu. Nadwrażliwość na bodźce może współwystępować z zaburzeniami lękowymi oraz z zaburzeniami opozycyjno-buntowniczymi.

Typ 2 – obniżona wrażliwość/niska reaktywność
Dzieci manifestujące obniżoną wrażliwość na bodźce wymagają silnej stymulacji, aby bodźce zostały zauważone przez system nerwowy. Sprawiają wrażenie nie reagujących na otoczenie, mało zainteresowanych nim. Prawdopodobnie wynika to z niepowodzeń jakich doznały szukając właściwego dla siebie progu pobudzenia aktywizującego reakcje i chęć wchodzenia w relacje z otoczeniem.

Typ 3- poszukiwanie stymulacji sensorycznej
Dzieci poszukujące bodźców wymagają wysokiej intensywności, częstości i czasu trwania stymulacji. Dzieci te manifestują stałą aktywność ruchową dążąc do zaspokojenia potrzeb sensorycznych.
Dotyk ( unikanie dotykania twarzy, czesania włosów, obcinania paznokci, nie chodzi boso po piasku, trawie ,unika brudzenia rąk, ma ulubione, znane pokarmy, źle reaguje na nowe ubrania, materiały, lubi obszerne ubrania, ma obniżony próg tolerancji na bliskość drugiej osoby, chętnie dotyka wszystkich ale nie lubi być dotykany). Wrażenia dotykowe mogą być odbierane jako bardziej intensywne, nieprzyjemne a czasami wręcz bolesne. Dlatego dzieci, u których występuje tzw. nadwrażliwość dotykowa mogą unikać pewnych doznań i sytuacji które dla rówieśników i dorosłych są całkiem normalne. Dziecku z nadmierną wrażliwością na bodźce dotykowe może przeszkadzać coś, czego inni ludzie prawie nie odczuwają. Nadwrażliwość dotykowa może objawiać się w bardzo różny sposób. Dzieci mogą unikać bliskiego kontaktu: przytulania, ściskania, obejmowania, całowania itp. Mogą bronić się przed zakładaniem czapki lub innych części ubrania. Podczas kąpieli mogą krzywić się, przy myciu głowy, szyi, pleców lub innych partii ciała. Mogą słabo tolerować ścisk, tłok, bliską obecność wielu ludzi. Nadwrażliwość dotykowa w obrębie jamy ustnej może objawiać się niechęcią do spożywania niektórych pokarmów, i nie chodzi tu o ich smak, ale o wrażenia dotykowe związane z jedzeniem budyniu, kaszy jęczmiennej czy zupy ogórkowej. W przypadku nadwrażliwych dłoni może wystąpić niechęć do dotykania niektórych faktur, mas plastycznych, plasteliny, zwierząt lub obawa przed zabrudzeniem. Nadwrażliwość dotykowa może mieć różny stopień nasilenia i dotyczyć większych lub mniejszych partii ciała.
Propriocepcja(czucie głębokie) napina mięśnie, kompresja stawów, lubią wciskać się w ciasne przestrzenie, lubią ciężką pracę mięśni, lubią ściskanie i bycie ściskanym, lubią baraszkowanie, lubią się zderzać, uderzać, przepychać, mniej zgrabne ruchowo, potyka się, dłużej uczy się zapinać guziki, wiązać buty, zgrzyta zębami, żuje gumę
Cechy dziecka z zaburzeniami proprioceptywnymi:
wykonuje sztywne i nieskoordynowane ruchy
wydaje się niezdarne
ma trudności z ocenianiem odległości (np. ciągle wpada na przedmioty)
ma trudności z wejście i zejściem po schodach
ma trudności z siadaniem na krzesełku
ma trudności z ubieraniem i rozbieraniem się
chwyta zabawkę, kredkę zbyt mocno
ma obniżone napięcie mięśniowe
ruchy są niezgrabne, wolniejsze, dziecko wkłada w nie więcej wysiłku
mogą być problemy w zabawach ruchowych (dziecko mówi, ze nie lubi bawić się z innymi, nie lubi grać w piłkę)
jeżeli są problemy z propriocepcją w dłoniach, to trudności z zapinaniem guzików, odkręcaniem pokrywek, kurków w kranie
Ruch i grawitacja (przedsionek) poszukiwacze ruchu lubią ruch więcej niż inni, pod każdą postacią,uwielbia kręcenie się,uwielbia wysoko się huśtać,huśta się na krześle,lubi długo zjeżdżać na zjeżdżalni,lubi balansować na niskich murkach,skacze i podskakuje na łóżku i batucie, wspina się wysoko na drabinki,biega w kółko
3. Prezentacja aktywności dotykowych, przedsionkowych oraz proprioceptywnych.
Rodzice uczestniczą w przykładowych ćwiczeniach wybranych aktywności.
Aktywności dotykowe, proprioceptywne:
1. prezentacja gripperów, masażerów
2. poszukiwanie przedmiotów w kaszy mannej, ryżu i makaronie
3. chodzenie po różnych fakturach (ścieżki sensoryczne)
4. kreślenie na plecach siedzącej osoby (plecy zaokrąglone)znaków, figur, cyfr, liter, najpierw rodzic wskazuje odpowiedź, mając wzory znaków przed sobą, później samodzielnie odtwarza rysunek na arkuszu
5. domino dotykowe z zawiązanymi oczami
6. huśtawka terapeutyczna ( na leżąco zbierać piłeczki i rzucać do celu, przypinamy spinacze, rodzic przy zasłoniętych oczach ma odpowiedź gdzie jest przypięty spinacz)
7. opona – „ujeżdżanie byka“(rodzic siada na oponie, obejmując ją rękami i nogami i próbuje się utrzymać za wszelką cenę- terapeuta próbuje zrzucić osobę z opony)
8. helikopter (podciąganie się za linę, rzucanie piłeczek do celu)
9. koń (równowaga odbijanie piłeczek, łapanie kółek na kijek)
10. trampolina (łapanie piłeczek, skoki z trampoliny na materac)
11. obręcze/ trapez (skoki do beczki)

4. Zakończenie zajęć

- rozdanie rodzicom zestawu ćwiczeń poprawiających odbiór wrażeń sensorycznych do wykonania w warunkach domowych
- pytania rodziców