Rozwój mowy dziecka. Dlaczego moje dziecko zamienia głoski na inne? Co robić?

Zastępowanie głosek może być spowodowane normą rozwojową. Mowa kształtuje się prawidłowo dopiero około 7.-10. roku życia. Poniżej tego wieku dzieci przechodzą kolejno etapy rozwoju mowy, ucząc się wymawiania poszczególnych głosek.
• Jeżeli dziecko nie wymawia głosek, których powinno w danym wieku lub zamienia je na inne należy udać się do logopedy i regularnie wykonywać odpowiednie, krótkie ćwiczenia z dzieckiem.
Ok. 3. roku życia dziecko powinno wymawiać głoski: p, b, m, f, w, k, g, h, t, d, n, l, ś, ź, ć, dź, ń oraz zmiękczone: pi, bi, mi, ki, gi.
Pod koniec 3. roku życia pojawiają się również głoski s, z, c, dz, jednak mogą być jeszcze mylone z głoskami ś, ź, ć, dź, jak również dziecko może jeszcze mylić głoskę f z głoską h i odwrotnie.
Ważne jest, żeby dziecko wymawiało głoskę „l”.
• 3. Latek – Baw się z nim, wymyślaj rymowanki, śpiewaj, czytaj książeczki i wskazuj przy tym na sytuacje, cechy osób i głośno je nazywaj. Wymyślaj z dzieckiem historyjki. Wydawaj dziecku polecenia szeptem, np. „Połóż lalkę na łóżku”. Nazywaj czynności, zwracaj uwagę na własną wymowę – nie mów za szybko, mów do dziecka poprawnie, nie zdrabniaj słów.
Ok. 4. roku życia dziecko powinno prawidłowo wymawiać głoski: s, z, c, dz.
Dziecko w tym wieku jeszcze może zamieniać głoski sz, rz, cz, dź na s, z, c, dz lub ś, ź, ć, dź.
• 4. Latek - Bawiąc się z dzieckiem zadawaj mu pytania o postaci, sytuacje, wydarzenia i wyczerpująco odpowiadaj na pytania.
Baw się w wyznaczanie ról, np. mama – dziecko, lekarz – pacjent.
Czytaj dziecku książeczki, rymowanki, opowiadaj historyjki.
Ok. 5. roku życia ustalają się głoski sz, rz, cz, dż – dziecko potrafi je powtórzyć, ale w mowie potocznej może je jeszcze zamieniać na inne. W tym wieku dziecko powinno już wymawiać głoskę r, jednak często głoska ta dopiero zaczyna być wymawiana.
• 5.-6. Latek – Zachęcaj dziecko do układania rymowanek, czytaj wierszyki. Organizuj zabawy tematyczne, np. zakupy w sklepie.
Stawiaj dziecku wyzwania, np. zaproponuj aby ułożyło historyjkę z rozsypanych obrazków.
Ok. 6. Roku życia mowa dziecka powinna już być opanowana. Dziecko powinno już wymawiać wszystkie głoski.
• W wolnych chwilach wykonuj z dzieckiem ćwiczenia, które wspomagają rozwój mowy, takie jak:
- spłaszczanie i zaokrąglanie warg,
- wciąganie policzków do środka,
- nadymanie policzków,
- cmokanie,
- parskanie,
- mlaskanie,
- naprzemienne zakładanie warg na siebie,
- kląskanie,
- wypychanie czubkiem języka policzków,
- liczenie zębów językiem,
- „rysowanie” językiem szlaczków po podniebieniu,
- ziewanie,
- picie ze słomki,
- dmuchanie przez słomkę.