Literacki dokument powstania warszawskiego - scenariusz lekcji

Temat: Literacki dokument powstania warszawskiego.


Czas pracy:
2 jednostki lekcyjne
Metody pracy:
- rozmowa kierowana
- praca z tekstem
- wizualizacja
- dyskusja

Formy pracy:
indywidualna, grupowa
Materiały:
fragmenty "Pamiętnika z powstania warszawskiego", Słownik terminów literackich, fragmenty filmu "Pamiętnik z powstania warszawskiego".
Cele:
- charakteryzuje bohaterów
- przytacza odpowiednie cytaty z „Pamiętnika z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego - doskonalenie techniki czytania ze zrozumieniem
- opisuje odczucia, które budzi w nim utwór,
- wypowiada się na temat wpływu przeżyć wojennych na więzi międzyludzkie,
- porównuje dwa teksty kultury
- wyszukuje informacje w tekście
- opowiada o życiu mieszkańców Warszawy w wojennej rzeczywistości,

Uczeń wie:
- co to jest pamiętnik
- co to jest anakolut, wyraz dźwiękonaśladowczy
- kto to jest narrator
Uczeń potrafi:
• dokonać analizy elementów świata przedstawionego w utworze: bohater, czas i miejsce zdarzeń,
• wskazać narratora oraz literackie przykłady postaw ludzi wobec wojny i zagrożenia
• potrafi wymienić cechy gatunkowe utworu
• wskazać w tekście anakoluty
• przedstawić te cechy narratora, które pozwalają genezę utworu odnieść do osobistych doświadczeń autora
• wyjaśnić jaką funkcję w tekście pełnią: niedokończone zdania, wyrazy dźwiękonaśladowcze, równoważniki, anakoluty
• porównać 2 teksty kultury: książkę, film

Przebieg zajęć:
Część wstępna:
1. Powitanie uczniów.
2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli najważniejsze informacje historyczne związane z powstaniem warszawskim
3. Nauczyciel podaje temat lekcji.
Część właściwa:
1. Nauczyciel pyta: Co to jest pamiętnik? Jakie są jego cechy gatunkowe?
2. Uczniowie w dalszej części zajęć zapoznają się z fragmentami "Pamiętnika z .....".
3. Prowadzący prosi aby słuchacze uzasadnili czy ten tekst jest pamiętnikiem.
4. Uczniowie przypominają kim to jest narrator i określają kto jest narratorem w danym utworze. Równocześnie na prośbę nauczyciela przedstawiają takie jego cechy, które pozwalają genezę utworu odnieść do osobistych doświadczeń autora. Następnie dokonują analizy elementów świata przedstawionego: czas i miejsce zdarzeń.
5. Nauczyciel prosi aby uczniowie odpowiedzieli na poniższe pytania (podając przykłady z tekstu);
Kim są bohaterowie? Jak wygląda ich życie w Warszawie? Jaką postawę przyjmują wobec wojny i zagrożenia? Jak przeżycia wojenne wpłynęły na więzi międzyludzkie?
6. Słuchacze samodzielnie zapisują notatkę do zeszytu.
7. Prowadzący zapoznaje uczniów z definicją słowa "anakolut". Prosi aby znaleźli przykłady w tekście. Następnie pyta się dlaczego w tekście jest dużo: anakolutów, niedokończonych zdań, równoważników, wyrazów dźwiękonaśladowczych. Uczniowie wyjaśniają ich funkcję.
8. Prowadzący pokazuje uczniom fragment filmu "Pamiętnik z powstania warszawskiego".

Zakończenie zajęć:
1. Uczniowie opisują uczucia, które budzi w nich utwór i film. Uzasadniają swoją wypowiedź.
2. Słuchacze porównują poznane dwa teksty kultury - krótka dyskusja.
3. Nauczyciel dziękuje za zajęcia i słownie nagradza najbardziej aktywnych słuchaczy.