Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest sprawne działanie narządów mowy. Przyczyną wadliwej artykulacji wielu dźwięków mowy jest niska sprawność ruchowa narządów mowy. Wymawianie poszczególnych głosek wymaga innego ułożenia narządu artykulacyjnego i innej pracy mięśni.
Ćwiczenia artykulacyjne mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne powinny być wykonywane nie tylko przy korekcji zaburzeń mowy, lecz także przy poprawianiu wyrazistości i płynności mowy oraz w profilaktyce zaburzeń.
Powinny być wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać, aby czas trwania i liczba powtórzeń była dostosowana do indywidualnych możliwości dziecka. Wskazane jest prowadzenie tych ćwiczeń przed lustrem, aby dziecko najpierw mogło obserwować wzór prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych, a później go naśladować i wykonać samodzielnie.
DRODZY RODZICE!!! Poniżej przedstawiam przykłady zabaw, które każdy z Was może wykorzystać w domu. Zachęcam, bo niejednokrotnie już sama gimnastyka artykulacyjna wystarczy do zlikwidowania prostych wad wymowy. Również przydaje się dzieciom, u których nie stwierdzono odchyleń od normy. Większość z nich mówi niedbale, nie otwiera dostatecznie ust, nie wykorzystuje w stu procentach swoich możliwości, co obserwujemy potem u dorosłych.
PRZYKŁADY ĆWICZEŃ JĘZYKA
Wysuwanie i chowanie języka – język wąski i szeroki
Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo przy szeroko otwartych ustach
Unoszenie języka na górną wargę – język wąski i szeroki (usta szeroko otwarte). Ćwiczenia wykonujemy bez pomocy dolnej wargi.
Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego
Dotykanie językiem poszczególnych zębów po kolei
Język to szczoteczka do zębów i po kolei czyścimy zęby górne od strony zewnętrznej i wewnętrznej, a następnie zęby dolne z dwóch stron. Następnie naśladujemy płukanie buzi wodą – powietrze z jednego policzka przechodzi do drugiego
Oblizywanie zębów, warg ruchem okrężnym
Mlaskanie czubkiem języka, mlaskanie środkiem języka, przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach
Rozpłaszczenie języka – „łopata”
Wypychanie językiem policzków
PRZYKŁADY ĆWICZEŃ WARG
Szerokie otwieranie ust i zamykanie. Wysuwanie warg do przodu ( jak przy samogłosce „u”), rozchylanie warg (jak przy samogłosce „e”). Ruchy wysuwania i rozchylania wykonywać naprzemiennie
Złączyć wargi płasko. Rozciąganie warg poprzez cofnięcie kącików ust (jak przy samogłosce „i”)
Układanie dolnej wargi na górną i górnej na dolną
Wysunąć wargi do przodu, ściągnąć je i przesuwać w kąciki ust: w prawo, w lewo; następnie wykonywać ruch okrężny
Dolną wargą zasłonić dolne zęby; górną – górne zęby
Ssać wargę górną, a potem dolną
Gwizdanie
Cmokanie
Przesyłanie „całusków”
Pokazujemy jaki pyszczek ma rybka – wysuwamy wargi do przodu i rozszerzamy na końcu
Utrzymać między wargami słomkę
ŻYCZĘ MIŁEJ ZABAWY!!!!!!
LITERATURA:
G. Demel „Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola”
E. M. Minczakiewicz „Mowa – rozwój – zaburzenia – terapia”
Materiały zebrane drogą internetową