Czym jest wolność? - scenariusz zajęć dramowych na podstawie baśni tureckiej "O mądrym słowiku, który uciekł ze złotej klatki"

WIEK: 8/9 LAT
CZAS: ok. 2 - 3 godz.

CELE OGÓLNE:
- budowanie poczucia własnej wartości,
- poznanie siebie i innych,
- rozwijanie zasobu słownictwa,
- kształtowanie nawyku uważnego słuchania,
- nauka wyrażania swoich opinii i poglądów,
- nauka wyrażania uczuć i nazywania ich,
- kształtowanie wrażliwości i empatii,
- stymulowanie wyobraźni i twórczego myślenia,
- pokonywanie nieśmiałości,
- uwrażliwienie na dobro i piękno.

CELE SZCZEGÓŁOWE: dziecko:
- potrafi prawidłowo formułować swoje wypowiedzi,
- kształci umiejętności konstruowania twórczych działań i opowiadań,
- współdziała w zabawach,
- okazuje uczucie radości w sposób niewerbalny,
- potrafi pracować w zespole; wspólnie z kolegami podejmuje i realizuje różne zadania,
- za pomocą gestu i ruchu okaże swoje uczucia w odniesieniu do pojęcia „wolność”.

TECHNIKI I STRATEGIE DRAMOWE: muzeum, słoneczko skojarzeń, scenka improwizowana, zdjęcie, wywiad, tunel myśli, wprawka dramatyczna (taniec wolności), rundka, inne formy artystyczne (konstruowanie modelu klatki)

POMOCE: biżuteria złota, srebrna, bursztyny, kamienie szlachetne, kryształy, porcelana, pieniądze (monety lub banknoty; mogą być historyczne), bilety lotnicze, walizki, ilustracje przedstawiające sale balowe, eleganckie stroje, kawałek „drogocennego” materiału (np. z zasłony), płyta CD z nagraniem głosu słowika i dźwięków natury, ptaszek w klatce ...

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

I. WYTWORZENIE SKOJARZEŃ:
1. Odsłuchanie śpiewu słowika z płyty CD (ewentualnie: dźwięki natury, śpiew ptaków, szum morza albo wiatru)
2. Muzeum – prezentacja przedmiotów wywołujących skojarzenia bogactwa, przepychu, takie jak: biżuteria złota, srebrna, bursztyny, kamienie szlachetne, kryształy, porcelana, pieniądze (monety lub banknoty; mogą być historyczne), bilety lotnicze, walizki (nasuwające na myśl motyw podróży), ilustracje przedstawiające sale balowe, eleganckie stroje, kawałek „drogocennego” materiału (np. z zasłony)...
3. Dyskusja na temat przedmiotów
4. Próby wyjaśnienia pojęcia „ZŁOTA KLATKA”
5. Słoneczko skojarzeń – dzieci formułują własne wypowiedzi i zapisują je na kartkach w formie krótkich haseł (np. niewola, brak swobody, smutek, przygnębienie, itp...), następnie nauczyciel zbiera karteczki i tworzy słoneczko (promienie tworzą jednakowe odpowiedzi dzieci)

II. PRACA NAD PROBLEMEM:
1. Odczytanie I części opowiadania (do słów: „...Wraca kupiec do domu...”)
2. Konstruowanie klatki dla słowika z kółek Hula-hop (dwa kółka połączone ze sobą na skos za pomocą taśmy klejącej)
3. Scenka improwizowana – 1 dziecko – słowik – siedzi w klatce z kółek, jest smutne, służba przynosi słowikowi tace z jedzeniem (ziarenkami), wodę w kryształowych pucharach, owoce na porcelanowych półmiskach, itp...słowik nie chce jeść, odwraca się w stronę okna, wydaje się być obrażony, zniechęcony?!...
4. Zdjęcie słowika w klatce.
5. Dyskusja na temat zdjęcia (nauczyciel może nakierować uczniów zadając pytania: dlaczego słowik jest niezadowolony, za czym tęskni, dlaczego nie śpiewa, czego mu brakuje, a może nie lubi ziarenek, tylko wolałby dostawać hamburgery na obiad...itp...) dzieci próbują odgadnąć motywy zachowania słowika,
6. Cd. Scenki: wchodzi kupiec przyodziany w szykowny strój (materiał z zasłony), zabiera walizki, żegna się z ptakiem – wyjeżdża do ojczyzny słowika.
7. Wywiad ze słowikiem – pytania może zadawać nauczyciel lub uczniowie. Przykładowe pytania:
- Jak się czujesz?
- Czy jesteś zadowolony, że mieszkasz w tak pięknej klatce?
- Czy wolałbyś mieszkać na wolności i dlaczego?
- Jak wyglądało twoje życie zanim trafiłeś do niewoli u kupca?
- O czym marzysz?
8. Odczytanie II części opowiadania
9. Tunel myśli – „co czuł słowik gdy wyfrunął z klatki?”

III. PODSUMOWANIE:
1. Interpretacja WOLNOŚCI własnym ciałem (przy dźwiękach muzyki dzieci pokazują co oznacza sformułowanie „wolny jak ptak” – TANIEC WOLNOŚCI.)
2. Rundka – „ Moim zdaniem wolność to...” – dzieci siedząc w kole, wyciągają wnioski z opowiadania (odpowiada ta osoba, która trzyma w ręku rekwizyt - ptaszka )