Konspekt lekcji indywidualnej z języka polskiego o Stanisławie Wyspiańskim

Konspekt lekcji indywidualnej z Języka Polskiego
dla ucznia Pawła Ch. przygotowany
przez mgr Lidię Czerwińską

I. Materiał programowy.
Lekcja złożona z dwóch jednostek stanowi wprowadzenie wiadomości o życiu i działalności Stanisława Wyspiańskiego i jego związku z Krakowem..
II. Cele lekcji.
Poznawczy:
- uczeń zdobywa i porządkuje wiadomości dotyczące osoby Stanisława
Wyspiańskiego,
- uczeń rozszerza zasoby słownikowe o nowe terminy związane z dziedziną
sztuki oraz utrwala te już poznane (polichromia, witraż, konserwator, renowacja,
reformator),
Kształcący:
- uczeń kształtuje nawyk organizacji czasu pracy poprzez etapową realizację
zadań,
- uczeń rozwija umiejętność posługiwania się zaproponowanymi pomocami dydaktycznymi,
Wychowawczy:
- uczeń ćwiczy umiejętność wyrażania opinii,
Rewalidacyjny:
- uczeń ćwiczy pamięć przy wykorzystaniu różnorodnych technik zapamiętywania,
- utrwala nabyte wiadomości i umiejętności (korzystania ze słownika, posługiwania się materiałami dydaktycznymi)
Terapeutyczny:
- uczeń wzmacnia swój wizerunek we własnych poprzez
wykonywanie zadań o dostosowanym stopniu trudności,
- uczeń odnosząc sukcesy podbudowuje się wewnętrznie,
- pracując z mapą ćwiczy koncentrację i percepcję wzrokową
III. Metoda pracy.
Wykorzystano :
- metodę słowną - uogólniające wprowadzenie, komentarze do treści
obrazowych,
- metodę obrazową- prezentację przewodników, folderów, zeszytu z serii „Wielcy Malarze”, pokaz reprodukcji obrazów: „Macierzyństwo", „Portret żony" oraz mapki Krakowa z najważniejszymi miejscami związanymi z postacią Stanisława Wyspiańskiego,
- ćwiczeń praktycznych (karta pracy do życiorysu twórcy)

IV. Forma pracy.

- indywidualna ( realizacja wyznaczonych zadań),
V. Typ lekcji:
- wprowadzająco - systematyzująca

VI. Środki dydaktyczne:
„Słownik pisarzy polskich”(nota biograficzna), „Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Przewodnik", zeszyt z serii „Wielcy Malarze” (z.27), reprodukcje obrazów pędzla S. Wyspiańskiego, schemat sporządzenia sprawozdania (zał.I), wydruk z fachowym słownictwem dotyczącym malarstwa( zał.II); mapka centrum Krakowa z oznaczeniami numerycznymi(zał.III), „Słownik wyrazów obcych". Wykaz cytatów z utworów S.Wyspiańskiego.

VII. Praca domowa:
Praca o Stanisławie Wyspiańskim (forma i dobór materiałów dowolne, możliwość wzbogacenia pracy cytatmi).

VIII. Temat lekcji:
I. Życie i twórczość Stanisława Wyspiańskiego. II. Miejsca w Krakowie związane ze Stanisławem Wyspiańskim.

Część szczegółowa:
Powitanie ucznia, obecność. Krótkie wprowadzenie w lekcję i objaśnienie jej charakteru oraz założonych celów. Podanie i zapisanie tematu. Wyznaczenie zadań z zaznaczeniem ( ukierunkowanej) dowolności ich wykonywania : analiza noty biografii wszechstronnego twórcy [ŻYCIORYS] i udzielenie pisemnej odpowiedzi do zadanych pytań – wg legendy do mapki). Przyporządkowanie danych objaśnień do wskazanych punktów na mapie – załącznik :mapka ). W trakcie pracy objaśnianie terminów z pomocą „Słownika wyrazów obcych”. Podsumowanie zajęć i ocena pracy. Zadanie pracy domowej (przekazanie wydruków: z cytatami, mapki Krakowa z miejscami związanymi ze S.Wyspiańskim). Podziękowanie za aktywny udział w lekcji.

ZAŁĄCZNIKI: życiorys, zał.I,II,III; cytaty

ŻYCIORYS
Stanisław Wyspiański (urodzony 15 stycznia 1869 w Krakowie, zmarł 28 listopada 1907 w Krakowie), polski dramaturg, poeta, malarz, grafik i architekt.
Urodził się w rodzinie rzeźbiarza Franciszka Wyspiańskiego i Marii z Rogowskich. Matka zmarła kiedy Wyspiański miał siedem lat, a ponieważ ojciec nie potrafił sprawować nad nim odpowiedniej opieki, od 1880 roku wychowywał się u bezdzietnych wujostwa Kazimierza i Joanny (Janiny) Stankiewiczów, traktowany jak ich własne dziecko. Stankiewiczowie należeli do wyższej warstwy mieszczaństwa, a ich dom uchodził za wysoce kulturalny. Bywał u nich między innymi Jan Matejko.
Wyspiański uczył się w mającym wielowiekowe tradycje gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie wykłady odbywały się w języku polskim, a dużą wagę przywiązywano do nauki historii Polski i historii literatury polskiej, lecz przez 8 lat nauki niczym się nie wyróżnił.
W czasie pobytu w szkole nawiązał koleżeńskie stosunki z Józefem Mehofferem, Lucjanem Rydlem, Stanisławem Estreicherem, Henrykiem Opieńskim i Jerzym Żuławskim.
Pierwsze próby literackie Wyspiańskiego to interpretacja dramatyczna obrazu Matejki Batory pod Pskowem w roku 1886.
W 1887 Wyspiański zapisał się na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego – gdzie w latach 1887–1890 i 1896–1897 był słuchaczem wykładów z historii, historii sztuki i literatury – i rozpoczął studia malarskie w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, której dyrektorem był w tym czasie Jan Matejko. Jako wyróżniającemu się uczniowi, Matejko powierzył mu współudział w wykonaniu zaprojektowanej przez siebie polichromii w odnawianym kościele Mariackim.
W roku 1890 artysta udał się w podróż zagraniczną po Europie – jej trasa wiodła przez Włochy i Szwajcarię do Francji, a dalej do Niemiec i Pragi czeskiej. W latach 1891–1894 trzykrotnie przebywał w Paryżu, uczył się w prywatnej Academie Colarrosi i wiele malował. Żył wówczas w trudnych warunkach materialnych korzystając ze stypendium Szkoły Sztuk Pięknych. W tym czasie zetknął się z Władysławem Ślewińskim, z Gauguinem i „nabistami”, silne wrażenie wywarło na nim malarstwo Pierre'a Puvisa de Chavannes, a zwłaszcza freski w Panteonie. W tym czasie stale malował, jednocześnie jednak jego uwagę coraz bardziej przyciągał teatr. Uczęszczał na spektakle operowe, oglądał przedstawienia klasyków francuskich, interesował się tragedią antyczną i dramatami Szekspira. Powstały wówczas próby własnych dramatów Wyspiańskiego: Królowa Polskiej Korony i wstępne redakcje Legendy, Warszawianki, Daniela i Meleagra. Utwory artysta kończył już w Krakowie, dokąd wrócił na stałe w sierpniu 1894 roku.
Pod koniec lat 90. XIX wieku artysta odegrał istotną rolę w ruchu modernistycznym. Zaprojektował i częściowo wykonał polichromię w restaurowanym kościele Franciszkanów złożoną z motywów kwiatowych, heraldycznych i geometrycznych oraz witraże: bł. Salomei i św. Franciszka oraz Boga Ojca zatytułowany Stań się. Zdobył Nagrodę Polskiej Akademii Umiejętności za pejzaże z kopcem Kościuszki.
Jako malarz i dekorator nawiązał współpracę z Teatrem Miejskim w Krakowie pod dyrekcją Tadeusza Pawlikowskiego. Wkrótce na jego scenie rozwinął swoją twórczość dramatyczną.
W Krakowie nawiązał współpracę z towarzystwem Sztuka, a w połowie 1898 roku objął stanowisko kierownika artystycznego tygodnika Życie, w którym redaktorem naczelnym był Stanisław Przybyszewski.
Jednak ani ogłoszenie drukiem Legendy w roku 1897, ani pierwsze dzieła malarskie nie przyniosły Wyspiańskiemu większego uznania. Podobnie bez echa minęło wydanie Meleagra (1898). Dopiero wydanie Warszawianki zyskało mu szerszy rozgłos (wydanie w Życiu w roku 1898, a osobno w 1901) – dziełem tym Wyspiański zapoczątkował serię dramatów narodowych.
W roku 1899 ukazały się dramaty Protesilas i Laodamia, Klątwa i Lelewel, a w roku 1900 Legion. W roku 1900 Wyspiański poślubił Teofilę Spytkównę. W listopadzie tegoż roku wziął udział w weselu swego przyjaciela Lucjana Rydla w Bronowicach. Na kanwie tego wydarzenia powstało słynne Wesele wydane w roku 1901, które przyniosło Wyspiańskiemu sławę i uznanie.
W roku 1903 artysta wydał trzy nowe dzieła: Wyzwolenie, Achileis i Bolesław Śmiały. W następnym roku ukazało się nowe opracowanie Legendy (tzw. Legenda II), Noc listopadowa oraz Akropolis.
W latach następnych Wyspiański zajmował się dokończeniem utworów dawniej rozpoczętych i pracą nad nowymi. W roku 1907 ukazały się Skałka, Powrót Odysa oraz Sędziowie i przeróbka Cyda Corneille'a, pośmiertnie w 1910 tłumaczenie Zairy Woltera.
W roku 1906 Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był także członkiem krakowskiej Rady Miejskiej.
W ostatnim okresie życia schorowany i niedomagający fizycznie artysta leczył się w Rymanowie i Bad Hall, a potem przeniósł się do swojej chaty we wsi Węgrzce. Wyspiański chorował przez wiele lat i zmarł na nieuleczalną wówczas kiłę.
Pogrzeb Wyspiańskiego w Krakowie w 1907 stał się manifestacją narodową. Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na Skałce.
W Krakowie znajduje się Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Kamienicy Szołayskich, jest to oddział Muzeum Narodowego w Krakowie.

ZAŁĄCZNIK I
SPRAWOZDANIE Z WYCIECZKI

CZAS I MIEJSCE CEL I CZAS TRWANIA WYPRAWY UCZESTNICY OPINIA(OCENA)
Sprawozdanie to relacja z pewnych wydarzeń przedstawiona w porządku chronologicznym, może być ustne lub pisemne. Obserwator przedstawia zdarzenia , w których uczestniczył lub których był świadkiem.

ZAŁĄCZNIK II
ELEMENTY OBRAZU :
- AUTOR I TYTUŁ,
- TYP OBRAZU (AKWARELA, OLEJ itp.)
- WIELKOŚĆ,
- TŁO,
- POSTACIE,
- PRZEDMIOTY,
- KOLORYSTYKA (BARWY, TONACJA),

POMOCNE SŁOWNICTWO : NA PIERWSZYM PLANIE, W TLE, NA DALSZYM PLANIE, Z PRZODU, W GŁĘBI, W GÓRZE NA DOLE, W TYLE.

ZAŁĄCZNIK III
*mapka Kraków S.Wyspiańskiego wg google
Legenda do mapki:
Żółte strzałki:ulica Wyspiańskiego

Numer 1 :Krupnicza 26 - Dom Mehoffera - dom narodzin Stanisława Wyspiańskiego
Numer 2 :Solskiego - posąg Madonny dłuta Franciszka Wyspiańskiego z twarzą matki artysty
Numer 3 :Kanonicza 25 - Dom Długosza
Numer 4 :Bracka - dawna Szkoła Larischa
Numer 5 :na Groblach - Liceum Ogólnokształcące nr 1
Numer 6 :Kopernika 1 - Dom Turysty
Numer 7 :Zacisze 2
Numer 8 :Westerplatte 1
Numer 9 :plac Matejki - Akademia Sztuk Plastycznych
Numer 10:Poselska 10
Numer 11:plac Mariacki 9
Numer 12:Szlak 23
Numer 13:Krowoderska 79
Numer 14:Siemiradzkiego 1
Numer 15:Skałeczna - kościół OO. Paulinów na Skałce
Numer 16:Mickiewicza - pomnik Stanisława Wyspiańskiego
Numer 17:Franciszkańska - kościół OO. Franciszkanów
Numer 18:Dominikańska - kościół OO. Dominikanów
Numer 19:Radziwiłłowska 4 - Dom Lekarski
Numer 20:plac Św. Ducha - kościół Św. Krzyża
Numer 21:Basztowa - Izba Przemysłowo-Handlowa
Numer 22:plac Św. Ducha - Teatr im. J. Słowackiego
Numer 23:Kanonicza - Muzeum Stanisława Wyspiańskiego
Numer 24:Szpitalna 21 - Muzeum Teatralne im. S.Wyspiańskiego
Numer 25:plac Szczepański 4 - Pałac Sztuki
Numer 26:Grzegórzecka 24 - Liceum Ogólnokształcące nr 8
Numer 27:Kopernika 26 - przedszkole im. S.Wyspiańskiego

CYTATY
Stanisław Wyspiański
Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów

Stanisław Wyspiański (1869-1907), polski dramaturg, poeta, malarz, grafik i architekt.
• Skamander połyska, wiślaną świetląc się falą.
o Źródło: Akropolis, akt II, wiersz 9-10, 1904
• Zwól z Wiarą wieków podjąć CZYN.
o Źródło: Hymn Veni Creator, 1906
• Teatr mój widzę ogromny.
o Źródło: Ja ciągle widzę ich twarze, 1904, wiersz wysłany jako list do Adama Chmiela
• Idą posępni,
a grają im dzwony.
o Źródło: Kazimierz Wielki
• Dola, los, wieczna krzywda człowieka!
o Źródło: Klątwa, wiersz 804, 1899
• Niech nikt nad grobem mi nie płacze,
krom jednej mojej żony.
o Źródło: początek wiersza, 1903
• Podejmę może po raz wtóry
ten trud, co mnie zabijał.
o Źródło: początek wiersza, 1903
• Listopad, to dla Polski niebezpieczna pora?
o Źródło: Noc Listopadowa, scena 2, 1904
• Umierać musi, co ma żyć.
o Źródło: Noc Listopadowa, scena Pod posągiem Sobieskiego
• Scena wielka otwarta, Kościół Boga czy Czarta.
o Źródło: Wyzwolenie, akt I, 1903
• A mu mamy wielką scenę,
dwadzieścia kroków wszerz i wzdłuż.
o Źródło: Wyzwolenie, akt I, 1903
• Strójcie mi, strójcie, narodową scenę!
o Źródło: Wyzwolenie, akt I, 1903
• Polonez, grany dźwiękiem słów.
o Źródło: Wyzwolenie, akt I, 1903
• Musimy zrobić coś, co by od nas zależało, zważywszy, że dzieje się tak dużo, co nie nalezy do nikogo.
o Źródło: Wyzwolenie, akt II, 1903
• Nie będziesz wzywał imienia Polski nadaremno!
o Źródło: Wyzwolenie, akt II, 1903
o parafraza przykazania biblijnego

Wesele
Z Wikicytatów, wolnej kolekcji cytatów
Jump to: navigation, search
Wesele - dramat autorstwa Stanisława Wyspiańskiego z 1901 roku
• Cóż tam, panie, w polityce?
Chińcyki trzymają się mocno!?
o Postać: Czepiec, do Dziennikarza; akt I, scena 1 (pierwsze słowa dramatu)
o Znaczenie: nawiązuje do powstania Bokserów
• od miesiąca chodzę boso,
od razu się czuję zdrowo,
chadzam boso, z gołą głową;
pod spód więcej nic nie wdziewam,
od razu się lepiej miewam.
o Postać: Pan Młody; akt I, scena 19.
• Trza być w butach na weselu.
o Postać: Panna Młoda, do Pana Młodego; akt I, scena 12.
• Polska to jest wielka rzecz:
o Postać Poeta do Pana Młodego; akt II, scena 10.
• a tu pospolitość skrzeczy
o Inne wersje: często przekręcane na a tu rzeczywistość skrzeczy; akt I, scena 24.
• A to Polska właśnie.
o Postać: Poeta, do Panny Młodej; akt III, scena 16.
o Zobacz też: Polska
• Miałeś, chamie, złoty róg
o Postać: Chochoł; akt III, scena 38. (ostatnie słowa dramatu)
o Znaczenie: złoty róg symbolizuje utracone szanse