Istnieje wiele teorii i koncepcji próbujących ustalić co kieruje młodymi ludźmi, którzy podejmują decyzję o rozpoczęciu życia seksualnego. Według danych zebranych i opracowanych przez Plannend Parenthood wynika, iż główną motywem podejmowania wczesnego życia seksualnego przez małoletnich jest presja ze strony grupy rówieśniczej . Nie jest to jednak jedyny czynnik mający wpływ na młodych ludzi - i tak na przykład J. McDowell upatruje przyczyn przedwczesnej inicjacji seksualnej podejmowanej przez młodzież szkolną w:
- szalejących hormonach;
- wydłużającym się okresie dorastania, dojrzewania;
- presji ze strony kolegów i koleżanek;
- w konflikcie pokoleń;
- w treściach przekazywanych w mass mediach;
- pobłażliwości społecznej;
- rewolucji związanej ze sferą seksualną człowieka;
- w hedonizmie;
- presji ze strony partnera;
- w buncie przeciwko dorosłym;
- ciekawości;
- wyrazie miłości;
- potrzebie poszukiwania intymności;
- potrzebie przykładu miłości;
- a także w tym, iż jeżeli coś zrobiło się raz to dlatego nie więcej częściej .
Można zauważyć wachlarz motywów, które mogą kierować i mieć wpływ na decyzję młodych ludzi. Są to determinanty, bez podziału na grupy czy podgrupy czynników.
Z kolei L. Kay segreguje przyczyny podejmowania wczesnych zachowań seksualnych z uwzględnieniem ogólnych czynników, w które mogą się wpisywać inne, uszczegółowione typy motywów. Tym samym wyróżnił on takie powody, jak:
- rodzina (np. brak uświadamiania w sferze seksu; brak dobrych kontaktów z matką; brak obecności ojca);
- opieka rodzicielska (np. zbyt surowe lub pobłażliwie wychowanie; liczne rodzeństwo);
- szkoła (np. niskie, małe ambicje; niepowodzenia i trudności w nauce; niechęć do szeroko rozumianego środowiska szkolnego);
- środowisko rówieśnicze (np. znajomi, którzy swój pierwszy raz mają za sobą);
- religia (np. ateiści);
- inne zachowania konfliktowe (np. różnego rodzaju używki; kłamstwa; łamanie prawa);
- osobowość (np. zaniżona samoocena; zawyżona samoocena; podatność na wpływy osób trzecich)
- oraz czynniki demograficzne (np. bieda; płeć męska; rasa czarna) .
Jest to podział, który obejmuje bardzo wiele zagadnień i procesów związanych z życiem człowieka, jednak brakuje tu przyczyn takich jak środki odurzające i psychotropowe; zbytnie rozbudzenie seksualne młodego człowieka, które może w wyniku tego prowadzić do uzależnienia od seksu . Ponadto pominięto czynniki związane z okresem prenatalnym, hormonalnym. W obu wyżej opisanych podziałach brakuje także, wydawałoby się elementarnego czynnika jakim jest płeć. Jednak jeden z polskich uczonych - Z. Lew – Starowicz, analizując problematykę związaną z seksualnością młodzieży, wyróżnił i uwzględnił większość tych przyczyn. Tym samym uznał, iż następujące czynniki mają wpływ na przedwczesną inicjację seksualną:
- prenatalne (np. poziom libido);
- hormonalne (np. aktywność masturbacyjna dziewcząt jest współzależna od poziom testosteronu);
- styl oraz jakość życia (np. restrykcyjne odchudzanie się);
- płeć (np. większa erotyzacja chłopców);
- środowisko rodzinne (np. patologia w rodzinie; negatywne relacje z opiekunami);
- środowisko rówieśnicze;
- oddziaływania społeczno – kulturowe (np. mass media) .
Ponadto istotną rolę odgrywają także doświadczenia wyniesione z okresu dzieciństwa. Bardzo ważnesą tu przeżycia traumatyczne (np. wykorzystywanie seksualne, kazirodztwo). To z kolei może prowadzić do prostytucji czy zboczeń . Przez termin „prostytucja” rozumie się utrzymywanie przypadkowych, odpłatnych stosunków seksualnych bez jakiegokolwiek zaangażowania uczuciowego . Prostytucję dziecięcą można natomiast zdefiniować jako angażowanie nieletniego lub oferowanie mu współżycia czy też innych usług seksualnych za korzyści materialne, finansowe czy też inną gratifikacje . Nie można również pomijać przyczyn mających podłoże zaburzeń psychicznych, takich jak np. błędne spostrzeganie płci przeciwnej . Jak widać przyczyn wczesnej inicjacji seksualnej można dopatrywać się praktycznie wszędzie, począwszy od indywidualnych powodów oraz indywidualnych sprawności fizycznych, psychicznych jednostki poprzez wpływ szeroko rozumianego środowiska, a skończywszy na czynnikach od nas całkowicie niezależnych jak np. płeć.
Bibliografia:
1. Babik M.: Agresja seksualna uczniów na terenie szkoły. (W:): M. Babik (red.): Zachowania seksualne uczniów na terenie szkoły. Wydawnictwo WAM, Kraków 2009
2. Babik M.: Szkoła wobec zachowań seksualnych uczniów. (W:): M. Babik (red.): Zachowania seksualne uczniów na terenie szkoły. Wydawnictwo WAM, Kraków 2009
3. Dobrołowicz J.: Miłosne manewry na łamach wybranych czasopism młodzieżowych. Nauki pedagogiczne wobec wyzwań kultury masowej. (W:): M. Białas,
D. Ruszkiewicz (red.): Oblicza miłości w pedagogice. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno – Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2007
4. Gola B.: Modele zachowań seksualnych w prasie młodzieżowej i poglądach nastolatków. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008
5. Izdebski Z., Wąż K.: Aktywność seksualna młodzieży i jej społeczne uwarunkowania. (W:): Z. Izdebski, T. Niemiec, K. Wąż (red.): (Zbyt) młodzi rodzice. Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011
6. Królikowska A.: Społeczno – kulturowe uwarunkowania zachowań seksualnych młodzieży. (W:): M. Babik (red.): Zachowania seksualne uczniów na terenie szkoły. Wydawnictwo WAM, Kraków 2009
7. Łuczak J.: Miłość w różnych okresach życia. (W:): M. Białas, D. Ruszkiewicz (red.): Oblicza miłości w pedagogice. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno – Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2007
8. Moczuk E.: Młodzież końca wieku. Zachowania seksualne współczesnej młodzieży
w świetle badań. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2004