Odżywianie się roślin - fotosynteza. Plan metodyczny lekcji biologii w klasie I

Dział programu: Odżywianie się organizmów.

Typ lekcji – podająca

Cel ogólny lekcji: Poznanie procesu fotosyntezy

Cele szczegółowe:
Wiadomości:
A – zapamiętanie
Uczeń:
- wyjaśnia pojęcie fotosyntezy,
- przedstawia słownie reakcję chemiczną procesu fotosyntezy,
- wskazuje substraty i produkty fotosyntezy,
- wymienia warunki niezbędne do przebiegu fotosyntezy
B – rozumienie
Uczeń:
- charakteryzuje fazę świetlną i ciemną fotosyntezy,
- wyjaśnia, od czego zależy intensywność fotosyntezy
Umiejętności
C – stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych
Uczeń:
- wskazuje przystosowania w budowie liścia do przebiegu fotosyntezy,
- omawia znaczenie fotosyntezy dla roślin i organizmów cudzożywnych
D - stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych
Uczeń:
- planuje doświadczenia ilustrujące wpływ różnych czynników na przebieg procesu fotosyntezy,
- wykonuje proste doświadczenia dotyczące wykrywania produktów fotosyntezy.

Metody: wykład, pogadanka, obserwacja mikroskopowa i makroskopowa.

Formy pracy: indywidualna, zbiorowa.

Środki dydaktyczne: mikroskop, preparat mikroskopowy – przekrój poprzeczny liścia pelargonii, foliogramy – podział organizmów ze względu na sposób odżywiania się, przekrój poprzeczny liścia, schemat procesu fotosyntezy, czynniki warunkujące intensywność fotosyntezy, rzutnik, jodyna, bulwa ziemniak, nasiona słonecznika, kartki z zapisanym zadaniem powtórzeniowym, ilustracje przedstawiające rośliny pasożytnicze i drapieżne.

Literatura:
M. Kłyś, Biologia dla gimnazjum cz.1, podręcznik i zeszyt ćwiczeń, wyd nowa era
J. Prokop, Biologia 2, Operon
E. Solomon, Biologia, Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1996

Przebieg lekcji

I. Część wstępna
1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Sprawdzenie wiadomości z ostatniej lekcji i pracy domowej.
3. Podanie i zapis tematu oraz wyjaśnienie celów lekcji.
4. Wprowadzenie do tematu z wykorzystaniem foliogramu przedstawiającego podział organizmów ze względu na sposób odżywiania się.

II. Część podstawowa

1. Nauczyciel prezentuje foliogram – przekrój poprzeczny blaszki liściowej i poleca uczniom, aby udowodnili, iż liść jest organem dobrze przystosowanym do procesu fotosyntezy. Wnioski uczniowie zapisują w zeszytach.
2. Nauczyciel poleca uczniom obejrzenie mikroskopowe chloroplastów w skrawku liścia pelargonii.
3. Nauczyciel omawia przebieg fazy świetlnej i ciemnej fotosyntezy. Następnie prezentuje foliogram przedstawiający wyjaśnienie definicji „ fotosynteza” i zapis równania chemicznego tego procesu. Uczniowie zapisują podane informacje w zeszytach.
4. Chętni uczniowie zostają poproszeni o zademonstrowanie doświadczeń pozwalających wykryć produkty fotosyntezy w organach roślinnych: skrobię w bulwach ziemniaka i tłuszcz w nasionach słonecznika.
5. Nauczyciel poleca uczniom wskazanie czynników wpływających na tempo fotosyntezy. Propozycje są zapisywane przez zgłaszających się uczniów na tablicy i w zeszytach. Następnie uzupełnia wypowiedzi uczniów prezentując foliogram – czynniki warunkujące intensywność fotosyntezy.
6. Nauczyciel wyjaśnia znaczenie fotosyntezy dla istnienia życia na Ziemi.
7. Nauczyciel jako ciekawostkę prezentuje ilustracje wybranych roślin drapieżnych i pasożytniczych.

III. Część podsumowująca

1. Uczniowie wykonują zadania utrwalające wiadomości o procesie fotosyntezy:
a) opisują schemat przekroju poprzecznego liścia – zeszyt ćwiczeń zad.2 str.36
b) uzupełniają słowny zapis reakcji fotosyntezy – zad. 3 str.36
c) wymieniają warunki przebiegu fotosyntezy – zad. 5 str.36
d) uzupełniają zdania opisujące przebieg fazy świetlnej i ciemnej fotosyntezy.
2. Podanie i omówienie pracy domowej.
- Jakie jest znaczenie fotosyntezy w przyrodzie i gospodarce człowieka?
- (dla uczniów chętnych) Wykaż, że CO2 jest niezbędny w procesie fotosyntezy – zeszyt ćwiczeń zad. 7. str.37.