„DBAM O PRAWIDŁOWĄ POSTAWĘ CIAŁA”
PROGRAM PRACY GIMNASTYKI
KOREKCYJNO – KOMPENSACYJNEJ
DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
ZAWIERAJĄCY ĆWICZENIA ZAPOBIEGAJĄCE I KORYGUJĄCE WADY POSTAWY I PŁASKOSTOPIE ORAZ USPRAWNIAJĄCE ROZWÓJ FIZYCZNY DZIECKA.
Opracowała:
Agnieszka Białczak
nauczycielka
Przedszkola Publicznego
w Kowali
SPIS TREŚCI
Wstęp........................................3
I. Zadania i cele programu ........................................5
II. Procedury osiągania celów........................................6
III. Realizacja programu........................................7
3.1. Metody pracy........................................ 7
3.2. Formy pracy........................................10
3.3. Pozycje wyjściowe i sposoby poruszania się w profilaktyce korekcyjnej........................................11
3.4. Treści........................................12
3.5. Plan pracy........................................13
3.6. Współpraca z rodzicami........................................15
IV. Przewidywane osiągnięcia ........................................15
V. Ewaluacja........................................16
VI. Przyczyny i skutki wad postawy ciała oraz przeciwwskazania i wskazania
w przypadku ich zaistnienia........................................18
VII. Wybrane zabawy i ćwiczenia. ........................................21
7.1. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie brzucha, kończyn dolnych i pośladków........................................21
7.2. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie grzbietu, ramion, obręczy barkowej
i klatki piersiowej........................................23
7.3. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie kończyn dolnych i stóp..............................26
7.4. Propozycje zabaw i gier ruchowych dla dzieci w wieku przedszkolnym
w profilaktyce i korekcji określonych wad postawy........................................28
Bibliografia ........................................36
WSTĘP
,,...dobrze ukształtowanego dziecięcia trzeba
pilnować , aby równie dobrze rosło , aby tej
pierwiastkowej budowy nie nadwerężyło , słabych
zaś i źle utworzonych tak należy kierować
i prowadzić , aby te zboczenia sprostować
i uchybienia , ile można , naprawić”.
Jędrzej Śniadecki
Zdrowie i pełna sprawność jest jedną z najistotniejszych wartości dla każdego człowieka. Lata przedszkolne, mimo, że są określane jako ,,wiek zabaw”, w znacznej mierze decydują o rozwoju i postawie ciała w następnych okresach życia. Prawidłowa postawa ciała ma decydujące znaczenie dla rozwijającego się organizmu i zdrowia dziecka.
W dzisiejszych czasach dzieci i młodzież żyją w świecie, w którym w wyniku szybkiego postępu techniki w znaczny sposób została ograniczona aktywność ruchowa młodego organizmu. Siedzący tryb życia, spędzanie czasu wolnego przed komputerem czy telewizorem, niedobór aktywności ruchowej prowadzą do powstawania nieprawidłowych zmian w aparacie ruchu, w wyniku czego dochodzi do wad postawy ciała.
Ponadto w codziennym życiu rzadko na ogół zwracamy uwagę na to, jak kształtuje się organizm dziecka, a robimy to dopiero wtedy, gdy wady są już widoczne i trudno je usunąć.
Okazuje się jednak, że wszelkim wadom można przeciwdziałać, możemy z nimi walczyć i to bardzo skutecznie. Trzeba tylko wiedzieć, jak to robić i kiedy podjąć odpowiednie działania. Istnieje możliwość przeciwdziałania wadom postawy poprzez odpowiednio dobrany ruch pod względem oddziaływania, charakteru, miejsca i jego siły.
Działania takie można i należy prowadzić na zajęciach gimnastyki korekcyjnej poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń ruchowych, stopnia trudności, form i metod pracy, których celem jest osiągnięcie pozytywnych efektów w zakresie prawidłowej postawy ciała.
Dlatego też bardzo ważnym jest, by nie zmarnować tej szansy i wykorzystać potencjalne możliwości dziecka w kreowaniu jego zdrowia. Prawidłowe kierowanie dzieckiem w tym czasie pozwala na stymulacje rozwoju, zapobieganie jego nieprawidłowościom i dysharmonii.
Wczesne wykrycie patologicznych zmian w obrębie postawy ciała pozwala na skuteczną profilaktykę i leczenie wad postawy m. in. za pomocą ćwiczeń fizycznych na zajęciach gimnastyki korekcyjnej i innych ćwiczeń gimnastycznych. Ogromną rolę odgrywają tu zabawy ruchowe, ćwiczenia gimnastyczne, ruch na świeżym powietrzu, przyzwyczajanie dziecka do utrzymywania prawidłowej postawy we wszystkich momentach dnia.
W wieku przedszkolnym obserwuje się liczne wady rozwojowe w postawie ciała. Szczególnie wyraźnie zaczynają się one nasilać u dzieci po 5 roku życia. Jedne z nich wynikają z wątłości budowy, niewystarczającej odporności organizmu, bądź są skutkiem przebytych chorób, a jeszcze inne wywodzą się z błędów wychowawczych, nieodpowiednich warunków życia.
Postawę ciała należy traktować jako sposób ,,trzymania się” osobnika uwarunkowany nawykiem ruchowym kształtującym się na określonym podłożu morfologicznym
i fizjologicznym związanym z codzienną działalnością dziecka. Postawa ciała jest to taki układ poszczególnych odcinków ciała, jaki człowiek przyjmuje w swobodnej, niewymuszonej pozycji pionowej.
Wadą postawy zaś wg M. Kutner - Kozińskiej nazywamy „zmiany w wyprostowanej, swobodnej pozycji ciała, które zdecydowanie różnią się od ukształtowań typowych dla danej płci, wieku czy budowy konstytucjonalnej”.
Zdaniem wielu specjalistów zajmujących się tym zagadnieniem najwięcej wad postawy powstaje w dwóch okresach:
• w wieku 6 - 7 lat,
• w okresie skoku pokwitaniowego.
Do najczęstszych wad postawy należą: plecy okrągłe, plecy wklęsłe, plecy płaskie, boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza), wady klatki piersiowej (klatka piersiowa lejkowata
i klatka piersiowa kurza), wady kończyn dolnych (kolana koślawe, kolana szpotawe
i płaskostopie). A najczęstszą wadą występującą u dzieci w wieku przedszkolnym jest płaskostopie.
Sprawa prawidłowej postawy dzieci i młodzieży powinna być wspólną troską zarówno rodziców i wychowawców. Postawę dziecka należy często kontrolować. Warto o tym pamiętać, bo zdrowie i sylwetka dziecka zależy od nas .
Dlatego już od najmłodszych lat życia dziecka ogromne znaczenie ma organizacja warunków jego życia w zakresie profilaktyki i przeciwdziałania wadom postawy.
W związku z tym pragnę przedstawić przykład programu, którego realizacja pozwoli dzieciom świadomie dbać o własną prawidłową postawę.
Ideą niniejszego programu jest poprawienie i wyrównywanie zaburzeń w rozwoju fizycznym dziecka oraz kształtowanie prawidłowych nawyków ruchowych (właściwa postawa ciała) poprzez odpowiednio dobrane zabawy i ćwiczenia, aby praca z dzieckiem stała się bardziej ukierunkowana i usystematyzowana.
Zaproponowane metody i formy pracy umożliwiają realizację zakładanych celów.
I. ZADANIA I CELE PROGRAMU
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wskazuje, iż celem wychowania przedszkolnego jest troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną, zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego określa:
Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci.
Dziecko kończące wychowanie przedszkolne i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:
1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia;
2) dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie, że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;
3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;
4) uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym,
w parku, na boisku, w sali gimnastycznej.
Założeniem mojego programu „Dbam o prawidłową postawę ciała” jest zapewnienie dzieciom w wieku przedszkolnym wszechstronnej, zgodnej z potrzebami rozwojowymi aktywności ruchowej.
Zadaniem programu jest wspieranie i kierowanie aktywnością ruchową dziecka
w wieku przedszkolnym w taki sposób, aby przeciwdziałać powstawaniu wad postawy ciała, a także przeciwdziałać pogłębianiu się stwierdzonym przez specjalistów deformacjom
w postawie ciała i wyrównywać odchylenia fizjologiczne.
Cel główny:
Kształtowanie prawidłowego rozwoju fizycznego i profilaktyka wad postawy ciała.
Cel główny będzie realizowany poprzez:
- unikanie zachowań powodujących wady postawy, a przejawianie zachowań i stosowanie ćwiczeń sprzyjających prawidłowej postawie ciała,
- wyrabianie nawyku prawidłowej postawy ciała,
- wzmacnianie gorsetu mięśniowego;
- stosowanie zasady dyscyplinowania ciała i ducha w działaniach codziennych;
- przeciwdziałanie niepożądanym zjawiskom rozwojowym oraz likwidowanie zjawisk już zaistniałych.
Cele szczegółowe:
- zwiększanie ogólnej sprawności fizycznej i wydolności organizmu dziecka poprzez stosowanie ćwiczeń kształtujących, oddechowych i wytrzymałościowych, a także gier i zabaw ruchowych,
- wyrobienie nawyku prawidłowej postawy,
- niwelowanie odruchów nieprawidłowej postawy,
- korygowanie zaburzeń stałych ciała – zapobieganie utrwaleniu i pogłębianiu tych zaburzeń,
- wyrównywanie zaburzeń w rozwoju motoryczności,
poprawa nieprawidłowej pracy aparatu oddechowego poprzez koordynację oddechu z ćwiczeniami,
- kształtowanie i zwiększanie wytrzymałości i siły mięśniowej,
- nauczenie przyjmowania pozycji skorygowanej mięśni osłabionych,
- uaktywnienie układów: narządów ruchu, oddechowego i krążenia,
- likwidacja (rozciągnięcie) przykurczów mających bezpośredni wpływ na kształtowanie postawy,
- wyrabianie nawyku prawidłowego stawiania stóp w chodzie, w biegu,
- ćwiczenia korygujące płaskostopie,
- umiejętność wykorzystania przyborów w ćwiczeniach korekcyjnych.
II. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
1. Umożliwienie udziału w zajęciach wszystkim dzieciom, w tym dzieciom zagrożonym wadami postawy, oraz o obniżonej sprawności fizycznej.
2. Uświadomienie rodzicom przyczyn i skutków wad postawy oraz wskazania
i przeciwwskazania w formie pogadanek indywidualnych i zespołowych.
3. Wybór testów i prób do oceny siły poszczególnych grup mięśniowych – rozciąganie grup mięśni przykurczonych i wzmocnienie osłabionych.
4. Dokonanie oceny poziomu rozwoju ruchowego dzieci.
5. Prowadzenie ćwiczeń różnymi metodami, w tym aktywizującymi (Labana, Orffa, Kniessów, Sherborne, opowieści ruchowej).
7. Zachęcanie do udziału w zajęciach poprzez stosowanie różnych form jako motywacji do ćwiczeń.
8. Organizowanie zabaw na świeżym powietrzu (plac przedszkolny).
III. REALIZACJA PROGRAMU
Miejscem prowadzenia zajęć będzie Przedszkole Publiczne w Kowali. Przedszkole posiada duży plac zabaw z górką saneczkową wyposażony w sprzęt - drabinki, przeplotnie. Na placu znajduje się trawnik, bez urządzeń, przeznaczony do bezpiecznego prowadzenia zajęć ruchowych, swobodnego biegania, zabaw z piłkami.
Program będzie realizowany jako zajęcie dodatkowe dla wszystkich dzieci 3, 4, 5, 6 - letnich. Grupy będą tworzone z podziałem na wiek dzieci i za zgodą rodzica. Na zajęcia dodatkowe
z gimnastyki korekcyjnej dla dzieci z naszego przedszkola przeznaczone są 4 godz. tygodniowo.
3.1. Metody pracy
W pracy z dziećmi w przedszkolu należy stosować różne metody dla pełnej realizacji
programu, takie jak: metody odtwórcze i twórcze.
I. Metody odtwórcze
Metody te polegają na posługiwaniu się pokazem zademonstrowanych przez nauczyciela lub wybranego ucznia bądź na odwoływaniu się do pamięci ćwiczącego, który wcześniej obserwował różne czynności ludzi, zwierząt, przedmiotów martwych (np. zabawek). Dziecko musi przetransportować słowa na obraz ruchu powstający w jego wyobraźni, wysłać do efektów polecenie wykonania odpowiedniego ruchu, a następnie zweryfikować, czy wykonywany ruch odpowiada wymaganiom nauczyciela. Do metod odtwórczych należą:
1) Metoda zabawowo – naśladowcza.
W zajęciach ruchowych prowadzonych tą metodą dziecko uczy się ilustrowania ruchem jakiejś treści. Uwaga dziecka skupia się najczęściej na zjawiskach i przedmiotach będących w ruchu. Ruchy wykonywane przez dziecko nie muszą być dokładnym odtworzeniem zaobserwowanych czynności i zjawisk. Trzeba dać dzieciom dużo swobody, nie hamować ich inicjatywy i fantazji.
2) Metoda bezpośredniej celowości ruchu (zadaniowa).
Metoda ta polega na wyrozumowanym zestawieniu odpowiednio dobranej pozycji wyjściowej z przemyślanym przebiegiem ruchu wykonanym z przyborem lub bez niego. Repertuar zadań obejmuje ruch proste, łatwe zrozumiałe, nie wymagające długich wyjaśnień. Są to ruchy przemyślane i wymuszają na wykonawcy projektowy przebieg ruchu i efekt zadania.
3) Metoda ścisła.
Metoda ta polega na ruchu odwzorowanym z pokazu lub wykonanym na podstawie słownego ujęcia ruchu. Ćwiczenia są wykonywane jednocześnie przez wszystkich ćwiczących na komendę lub w podanym rytmie. Stosując metodę ścisłą nie ma właściwej atmosfery radości i swobody ruchowego wyżycia się na zajęciach lecz ma ona ważne miejsce w kształtowaniu prawidłowej postawy podczas ćwiczeń kształtujących.
II. Metody twórcze
Spośród tej grupy metod zachęca się do wprowadzenia opowieści ruchowej, gimnastyki twórczej R. Labana, K. Orfa, gimnastyki rytmicznej A. i M. Kniessów oraz ruchu rozwijającego W. Sherborn. W metodach twórczych odchodzi się od komend, stereotypowych kolumn ćwiczebnych a wprowadza się przyjemny nastrój sprzyjający twórczości, często stosuje się muzykę, przybory, przyrządy, pracę z partnerem i w grupie oraz różne formy aktywizacji ruchowej (pantomima, improwizacje ruchowe, inscenizacja, groteska, sceny dramatyczne, ćwiczenia muzyczno ruchowe, itp.). Nauczyciel wymagający od swych wychowanków kreatywności, sam musi się wykazać tą cechą, tworząc coraz to nowe pomysły zadań ruchowych stosownych do właściwości wieku, warunków pracy i temperamentu swych podopiecznych oraz wykorzystując regionalne formy kultury muzyczno – ruchowej, zabaw, zwyczajów i obyczajów.
1) Metoda opowieści ruchowej.
Metoda opowieści ruchowej polega na tym, że nauczyciel, poprzez odpowiedni dobór tematu wymyślonego przez siebie opowiadania, działa na wyobraźnię dziecka skłaniając je do odtwarzania ruchem treści opowiadania. Opowieść powinna być tak sformułowana, aby jej obraz ruchowy odpowiadał zasadzie wszechstronności, tj. aby angażując wyobraźnię dziecka usprawniał wszystkie główne grupy mięśniowe oraz narządy wewnętrzne (głównie układy krążenia i oddychania).Powinien tu występować ruch o różnym charakterze np. bieg, skoki, rzuty, czworakowanie, pełzanie, ciągnięcie, pchanie noszenie itp. Metoda opowieści ruchowej sprzyja rozwojowi fantazji, która w życiu dziecka, odgrywa dominującą rolę; fantazja bowiem może pobudzać i utrzymać dziecko w ruchu, wywołać przeróżne obrazy. Metoda ta wymaga jednak od nauczyciela dobrego, starannego przygotowania i zrozumienia, że stosowane opowiadanie w czasie trwania zajęć jest tylko środkiem do odtworzenia przez dzieci poprawnego ruchu. Układ opowiadania zatem musi opierać się na zasadach wszechstronności ruchu, stopniowania wysiłku i zmienności pracy mięśniowej. Metoda ta najbardziej nadaje się do prowadzenia zajęć z młodszymi grupami dzieci.
2) Gimnastyka twórcza Rudolfa Labana.
Twórcą tej metody jest R. Laban, a w Polsce spopularyzował ją W. Gniewkowski. Gimnastyka twórcza jest protestem przeciwko tradycyjnej gimnastyce uprawianej „na komendę”, w stereotypowej kolumnie ćwiczebnej. Metoda ta nazwana jest także metodą improwizacji ruchowej, daje nauczycielowi dużą swobodę wyboru zadań ruchowych.
W metodzie uwzględnia się łączenie ruchu z muzyką i rytmem i dlatego często przy jej realizacji zadań wykorzystuje się instrumenty perkusyjne. Każdy ćwiczący wykonuje zadanie ruchowe na swój sposób i wobec tego pokaz wykonania jest zbędny. Należy tylko ćwiczącym wyjaśnić, co mają robić, natomiast sposób wykonania zależy od ich inwencji twórczej, pomysłowości fantazji oraz doświadczeń ruchowych.
Metoda oparta jest na 16 tematach generalnych, jednak W. Gniewkowski proponuje stosować na zajęciach ruchowych tematy I – V.
I Temat: Wyczucie własnego ciała.
II Temat: Wyczucie przestrzeni.
III Temat: Wyczucie ciężaru ciała (siły).
IV Temat: Rozwijanie wyczucia płynności ruchów.
V Temat: Współdziałanie z partnerem lub z grupą.
3) Metoda twórcza Karola Orffa.
Karol Orff wyszedł z założenia, iż kulturę fizyczną dziecka należy rozwijać w ścisłej korelacji z kulturą rytmiczno – muzyczną oraz z kulturą słowa. Dlatego nawiązuje on do tradycyjnych, znikających we współczesnych czasach form zabaw, ćwiczeń tańców, muzyki, porzekadeł, legend, baśni, poezji, itp. Te właśnie ginące formy ruchowo – muzyczno – słowne zainteresowań dzieci znalazły się u podstaw nowej metody, której głównym celem i zadaniem jest wyzwolenie u dzieci tendencji do samoekspresji i rozwijania inwencji twórczej.
Zwłaszcza powiązanie muzyki z ruchem stanowi bardzo charakterystyczny rys metody. Szeroko rozbudowany repertuar ćwiczeń i zabaw daje możliwość rozwijania inwencji zarówno dzieciom wysoko uzdolnionym, jak i zaniedbywanym, które mają okazję wyrównać swe braki. Zarówno muzyka jak i ruch oraz żywe słowo przenikają się wzajemnie, przy czym w konkretnych ćwiczeniach dominuje zwykle jeden z wymienionych elementów, gdy inne spełniają rolę towarzyszącą lub podrzędną. Karol Orff proponował następujące formy ruchu:
- gimnastyka oparta na ruchu naturalnym, bez komenderowania;
- ćwiczenia „sensoryczne” z zamkniętymi oczami, wyostrzające zmysły i rozwijające
wyobraźnię, zabawy rozwijające szybki refleks;
- ćwiczenia muzyczno ruchowe z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych, a także
muzyki z taśm;
- ćwiczenia z tematów I – V R. Labana;
- tańce regionalne, towarzyskie, inscenizacja pieśni, bajek, poezji;
- pantomima o szerokiej tematyce i środkach wyrazu z użyciem przyborów lub bez przyborów;
- żywe słowo: układanki, wyliczanki, zagadki, wierszyki, echo, naśladowanie odgłosów zwierząt – wszystko to połączone z gestami, ruchem.
4) Gimnastyka rytmiczna A. i M. Kniessów.
Gimnastyka Kniessów bazuje na ruchu naturalnym, zrytmizowanym, ekspresyjnym. Zasadniczymi jej elementami są: ruch, muzyka, rytm, przybory. Przybory są w większości oryginalne: podwójny bijak, szarfa grzechotka, dzwoneczki, łuski orzechów kokosowych, itp. W tej metodzie nauczyciel może bardziej wyeksponować ruch twórczy, zadania otwarte, improwizację ruchową, współpracę z partnerem i z grupą.
5)Ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne.
Metoda tejże autorki, prezentuje ruch rozwijający jako metodę, szczególnie przydatną
w pracy z dziećmi nadpobudliwymi, agresywnymi, lękliwymi oraz w przypadkach głębszych zaburzeń rozwojowych. Ideą metody jest posługiwanie się ruchem rozwijającym świadomość własnego ciała, świadomość przestrzeni i działania w niej, a także umiejętność i potrzebę dzielenia jej z innymi ludźmi, prowadzącą do nawiązywania z nimi bliskiego kontaktu. Warunkiem prowadzenia terapii jest zabawowa, radosna atmosfera, możliwość osiągania sukcesu w każdym ćwiczeniu i wspólna satysfakcja z pokonywania trudności.
3.2. Formy pracy
Podstawowymi formami pracy umożliwiającymi osiągnięcie wytyczonych celów będą:
- praca indywidualna,
- praca zespołowa,
- praca w małych grupach,
- praca w parach.
Dla dzieci w wieku przedszkolnym należy zastosować najwłaściwszą dla tego wieku formę zajęć, jaką są zabawy i gry ruchowe.
Zabawy i gry ruchowe mają ogromny wpływ na rozwój fizyczny dziecka. Systematyczne ich wykonywanie odpowiednio kształtuje i wzmacnia wszystkie części ciała dzieci, tak zewnętrzne jak i wewnętrzne. Powiększa się siła mięśni, rozwija koordynacja i zręczność ruchów. Wzmaga się wewnętrzna przemiana materii. W najwyższym stopniu zaspokajane jest zapotrzebowanie na tlen, w związku z czym nie dochodzi do powstawania niedokrwienia, ogólnego osłabienia fizycznego czy otyłości. Zabawy ruchowe zwiększają fizyczną wytrzymałość dziecka oraz kształtują prawidłową postawę ciała. Również dobroczynny wpływ wywierają na system nerwowy. W związku z czym stają się one doskonałym środkiem walki z rozdrażnieniem i nerwowością dzieci.
Także w profilaktyce korekcji wad postawy zabawy i gry ruchowe powinny zajmować należyte sobie, szczególne miejsce. W znacznym stopniu uatrakcyjni to zajęcia i zmobilizuje ćwiczących do większego wysiłku. Odpowiednio stosowane mogą wywierać korzystny wpływ na kształtowanie nawyku prawidłowej postawy i wzmocnienie gorsetu mięśniowego. Klasyczne gry i zabawy ruchowe można z powodzeniem zmodyfikować przystosowując je tym samym do potrzeb korektywy. W tym celu należy unikać zabaw skocznych (zwłaszcza na twardym podłożu), wyeliminować gry i zabawy z mocowaniem i dźwiganiem, zaakcentować natomiast zabawy orientacyjno – porządkowe (z elementami przyjmowania prawidłowej postawy), zabawy na czworakach, zabawy rzutne, zabawy z elementami wzmacniania mięśni grzbietu, brzucha i pośladków, ćwiczenia stóp oraz ćwiczenia oddechowe. Najlepszymi ćwiczeniami oddechowymi są te, które w sposób naturalny aktywizują funkcję narządów. Należą do nich: bieg, chód, ćwiczenia dynamiczne o obszernych ruchach, angażujące liczne zespoły dużych mięśni.
3.3. Pozycje wyjściowe i sposoby poruszania się w profilaktyce korekcyjnej
W zabawach i grach ruchowych stosowanych w korekcji wad postawy duże znaczenie ma pozycja początkowa, końcowa i sposób poruszania się.
Najczęściej stosowane pozycje wyjściowe to:
- leżenie przodem ( na brzuchu)
- leżenie tyłem (na plecach)
- pozycja niska Klappa
- pozycja średnia Klappa
- klęk prosty
- klęk podparty
- siad klęczny
- siad skulny
- siad ugięty
- siad prosty
- siad skrzyżny
- siad klęczny
- zwis bierny (na rękach)
- zwis czynny (na rękach)
- stanie
Wszystkie ćwiczenia w pozycji poziomej powinny być wykonywane na karimatach lub kocykach.
Sposoby poruszania się:
• Chód w pozycji skorygowanej.
• Czworakowanie z nogami ugiętymi.
• Czworakowanie z nogami prostymi.
• Czworakowanie w podporze tyłem.
• Ślizgi na ławeczce.
• Skoki żaby.
• Skoki zajączka.
3.4. Treści
Podczas zajęć z gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej będą realizowane następujące treści:
1. Kształtowanie nawyku prawidłowej postawy ciała– reedukacja posturalna:
a) poznanie dziecka,
- stan zdrowia
- odchylenia w postawie
- próby sprawności
b) nauka korygowania błędów postawy
- nauka przyjmowania pozycji wyjściowych, kształtowanie wyczucia prawidłowej postawy
w miejscu i ruchu
- rozluźnienie i zwiększenie ruchomości w stawach z równoczesnym wzmacnianiem odcinkowym
- stopniowe zwiększanie intensywności ćwiczeń
- nauka prawidłowego pogłębianego oddechu
- nauka ćwiczeń domowych
c) kontrola umiejętności przyjmowania prawidłowej postawy oraz stopniowe opanowanie poznawanych ćwiczeń.
2. Gry i zabawy ruchowe:
a) zabawy orientacyjno – porządkowe (chód, bieg w różnych kierunkach z omijaniem przyborów, współćwiczących, zatrzymywanie się na sygnał w celu przyjęcia prawidłowej postawy)
b) zabawy z elementami czworakowania stosowane w celu wzmocnienia mięśni odcinka lędźwiowego kręgosłupa i pasa barkowego
3. Ćwiczenia gimnastyczne prowadzone metodą naśladowczą i zadaniową ścisłą:
a) ćwiczenia ogólnorozwojowe i specjalne (ćwiczenia wzmacniające mięśnie osłabione, ćwiczenia rozciągające mięśnie przykurczone – mięśnie karku, obręczy barkowej, biodrowej, kończyn dolnych, stóp, mięśni grzbietu, klatki piersiowej, brzucha, pośladków)
b) ćwiczenia kształtujące odruch prawidłowej postawy
c) ćwiczenia wyprostne
d) nauka prawidłowego oddychania torem piersiowym i brzusznym
e) ćwiczenia antygrawitacyjne
f) ćwiczenia elongacyjne – czynne wydłużenie kręgosłupa
g) nauka, doskonalenie i kontrola ćwiczeń domowych.
3.5. Plan pracy
Poniżej przedstawiam plan pracy zajęć z gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej:
Lp. Temat – treść zajęć
Uwagi
1.
Zajęcia organizacyjne. Poznanie wad postawy dzieci. BHP na zajęciach gimnastyki korekcyjnej
2.
Nauka w formie zabawowej przyjmowania prawidłowej postawy ciała w różnych pozycjach. Zwracamy uwagę na prawidłowe ustawienie głowy, barków, kręgosłupa i kończyn dolnych.
3.
Nauka prawidłowych pozycji wyjściowych do ćwiczeń.
Ćwiczenia prowadzimy w pozycjach niskich, izolowanych i wysokich.
4.
Ćwiczenia i zabawy ogólnorozwojowe - podnoszenie sprawności i wydolności organizmu. Wykorzystywanie różnorodnych przyborów.
5.
Nauka prawidłowego oddychania torem piersiowym i brzusznym. Uczymy oddychania w czasie ćwiczeń i przerw wypoczynkowych: wdech-nosem, wydech-ustami.
6. Gry i zabawy z uwzględnieniem wzmocnienia mięśni posturalnych. Wykorzystywanie różnorodnych przyborów.
7.
Ćwiczenia wzmacniające mięśni grzbietu, brzucha, klatki piersiowej, kończyn dolnych i stóp. Wykonywanie ćwiczeń w różnych pozycjach wyjściowych z uwzględnieniem ćwiczeń oddechowych.
8.
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie krótkie i długie stopy. Zalecenia i przeciw-
wskazania zmian dla dzieci z płaską stopą.
9.
Nauka ćwiczeń do wykonywania w domu. Zwrócenie uwagi na poprawność i dokładność wykonywania ćwicz.
10.
Ćwiczenia indywidualne wzmacniające określone dla każdego dziecka partie mięśni. Forma obwodu ćwiczebnego i indywidualna praca
z dzieckiem.
11.
Zabawy i ćwiczenia ukierunkowane na korektę konkretnej wady.
Indywidualna praca z dzieckiem dowolną metodą.
12.
Zabawy ruchowe przestrzenno - orientacyjne.
Wykorzystanie metod twórczych.
13.
Ćwiczenia ogólnorozwojowe przy muzyce współczesnej, uaktywnianie układu: krążenia, oddechowego i ruchowego.
Zwrócenie uwagi na prawidłowe oddychanie.
14. Tory przeszkód w sali i na powietrzu, doskonalenie ogólnej sprawności fizycznej organizmu.
Wykorzystanie przyborów i przyrządów.
3.6. Współpraca z rodzicami
Zapobieganie wadom postawy u dzieci lub korygowanie pierwszych niekorzystnych jej symptomów nie może obyć się bez współpracy rodziców, poprzez stworzenie dziecku odpowiednich warunków do nauki i zabawy w domu poprzez przystosowanie otoczenia do wypoczynku dziennego i nocnego.
Dziecko w wieku przedszkolnym wymaga również odpowiedniej motywacji do ćwiczeń,
w czym bardzo pomocni są świadomi rodzice.
Nie wszyscy rodzice zdają sobie sprawę z wielkiego zapotrzebowania dzieci na ruch (niezbędne jest ok. trzech godzin dziennie). Potrzebne jest, więc przybliżenie rodzicom reguł wychowania zdrowotnego i fizycznego oraz uświadomienie potrzeby ruchu i niezbędnego czasu, który trzeba przeznaczyć na to w ciągu dnia.
Współpraca z rodzicami będzie odbywać się poprzez:
- indywidualne rozmowy,
- zajęcia otwarte dla rodziców.
Zadania dla rodziców:
- Wcielanie w życie programu profilaktycznego poprzez stosowanie ćwiczeń i zabaw z dzieckiem w domu.
- Uczulanie dziecka na stosowanie prawidłowych nawyków ruchowych w codziennych zajęciach.
- Udział w zajęciach otwartych.
IV. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
- Wyrównywanie zaburzeń stałych ciała i motoryczności.
- Podniesienie ogólnej sprawności dziecka i koordynacji ruchowej.
- Przyjmowanie prawidłowej postawy ciała.
- Uświadomienie ważności podejmowania wysiłku fizycznego.
V. EWALUACJA
W ewaluacji uwzględnia się opinie wychowanków, rodziców, nauczycieli, przedstawicieli organów prowadzących oraz sugestie nadzoru pedagogicznego.
Sposoby ewaluacji :
- Analiza dokumentów – dziennik zajęć,
- Ankiety – kierowane do rodziców,
- Ocena realizacji Programu pracy gimnastyki korekcyjno – kompensacyjnej dla dzieci w wieku przedszkolnym „Dbam o prawidłową postawę ciała” na końcowej radzie pedagogicznej.
ANKIETA DLA RODZICÓW
DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH NA ZAJĘCIA Z GIMNASTYKI KOREKCYJNEJ
Drodzy Rodzice!
Celem poniższej ankiety jest poznanie Państwa opinii na temat zajęć gimnastyki korekcyjnej
prowadzone w Przedszkolu Publicznym w Kowali .
Ankieta jest anonimowa.
1. Dlaczego zdecydowaliście się Państwo na uczestnictwo swojego dziecka w zajęciach gimnastyki korekcyjnej?
........................................
2.Czy Państwa dziecko chętnie uczęszcza na w/w zajęcia ?
Tak. Nie.
Dlaczego?
........................................
3.Czy Państwa dziecko dzieli się wrażeniami z w/w zajęć ?
Tak. Nie.
Czego one dotyczą?
........................................
4.Czy dziecko wykonuje w domu ćwiczenia zadane, jako praca domowa na w/w zajęciach?
Tak. Nie.
5.Czy obserwują Państwo u swojego dziecka efekty uczestnictwa w w/w zajęciach?
Tak. Nie.
Jakie?
........................................
6.Czy jesteście Państwo zadowoleni z w/w zajęć?
Tak. Nie.
Dlaczego?
........................................
7.Czy macie Państwo jakieś dodatkowe sugestie dotyczące ćwiczeń lub prowadzącej ćwiczenia?
........................................
Dziękuję!
VI. PRZYCZYNY I SKUTKI WAD POSAWY CIAŁA ORAZ PRZECIWWSKAZANIA I WSKAZANIA W PRZYPADKU ICH ZAISTNIENIA
Nauczyciel niezależnie od posiadanych kwalifikacji w zakresie korektywy powinien mieć orientację na temat różnych wad postawy ciała.
I. Plecy okrągłe
1. przyczyny :
- przyjmowanie złej (skulonej ) pozycji podczas siadu, zabawy i oglądania telewizji,
- odrabianie lekcji przy okrągłym stole
- nieodpowiednie noszenie ciężarów
- niewłaściwe trzymanie się, nawyk złej postawy,
- osłabienie mięśni grzbietu,
- schorzenie kręgosłupa
- niewłaściwe ułożenie podczas snu
2. skutki :
- ograniczona ruchomość klatki piersiowej i utrata swobody oddychania,
- skłonność do schorzeń górnych dróg oddechowych,
- ograniczona praca serca,
- mniejsza wydolność fizyczna organizmu.
3. przeciwwskazania:
- skoki,
- intensywne biegi,
- ćwiczenia z obciążeniem i dźwiganie w pozycji wysokiej,
- ćwiczenia siłowe kończyn górnych,
4. wskazania :
- pływanie stylem grzbietowym,
- gra w mini siatkówkę,
- ćwiczenia wyprostne i oddechowe,
II. Plecy wklęsłe (nadmierne pochylenie kręgosłupa do przodu w odcinku lędźwiowym)
1. przyczyny :
- złe ułożenie podczas snu,
- noszenie tornistra ze zbyt długimi paskami,
- nieprawidłowy sposób noszenia ciężkich przedmiotów,
- zbyt wczesne noszenie wysokich obcasów,
- przodopochylenie miednicy,
- osłabienie mięśni brzucha i przykurcz mięśni grzbietu.
2. skutki:
- złe ułożenie narządów wewnętrznych w jamie brzusznej,
- zaburzenie czynności trawienia,
- zaburzenia w miesiączkowaniu u dziewcząt,
- chroniczne zaparcia,
- bóle kręgosłupa
3. przeciwwskazania:
- niektóre ćwiczenia gimnastyczne jak : mostek, stanie na rękach przy drabinkach, wszelkie odchylenia do tyłu,
- skoki, zeskoki,
- długotrwałe marsze z obciążeniem,
4. wskazania :
- pływanie na grzbiecie,
- jazda na sankach, łyżwach, nartach,
- jazda na rowerze,
- zabawy i ćwiczenia na czworakach,
- „koci grzbiet”
III. Plecy płaskie
1. przyczyny :
- pionowe ustawienie kości krzyżowej,
2. skutki :
- brak amortyzacji kręgosłupa,
- bóle głowy podczas czynności lokomocyjnych,
- bóle kręgosłupa,
3. przeciwwskazania:
- zwisy na drabinkach i na drążku,
4. wskazania:
- wszystkie inne ćwiczenia
IV. Skrzywienie boczne kręgosłupa (skolioza)
1. przyczyny:
- asymetria długości kończyn,
- jednostronne płaskostopie,
- jednostronne zwichnięcie biodra,
- niedostosowanie ławki szkolnej do wzrostu dziecka,
- siedzenie na podkurczonej nodze,
- stałe obciążanie jednej ręki,
- nawykowe stanie na jednej nodze,
- spanie na tym samym boku,
- noszenie tornistra na plecach z nie wyregulowanymi paskami,
- obronna pozycja przed bólem,
- jednostronne osłabienie wzroku lub słuchu,
- noszenie młodszego rodzeństwa na jednym ręku,
- osłabienie mięśni tułowia,
2. skutki:
- zaburzenie symetrii budowy ciała,
- zniekształcenie kręgosłupa i żeber,
- zmniejszenie pojemności życiowej płuc,
- przedwczesne zmiany przeciążeniowe, zwyrodnienia,
- zaburzenia czynności narządów wewnętrznych,
3. przeciwwskazania:
- intensywne i długotrwałe biegi, długotrwałe marsze,
- skoki,
- dźwiganie ciężarów,
- rzuty kulą, oszczepem,
- przewroty, mostki i inne ćwiczenia gimnastyczne obciążające kręgosłup,
4. wskazania:
- pływanie,
- ćwiczenia i sporty symetryczne
V. Kolana koślawe w kształcie „X”
1. przyczyny:
- krzywica,
- nadwaga,
- niedobór witaminy D,
- zmuszanie dziecka do wczesnego wstawania i chodzenia,
2. skutki:
- płaskostopie,
- niewydolność chodu,
3. przeciwwskazania:
- długie spacery,
- długie przebywanie w pozycji stojącej,
- ćwiczenia w rozkroku,
4. wskazania:
- skład skrzyżny ,
VI. Kolana szpotawe w kształcie „O”
1. przyczyny:
- krzywica,
- otyłość,
- zbyt wczesne zmuszanie dziecka do stawania i chodzenia,
2. skutki:
- bóle kończyn dolnych
3. przeciwwskazania:
- długie spacery i przebywanie w pozycji stojącej,
- siad skrzyżny,
4. wskazania:
- dużo słońca,
- unikanie kojców,
VII. Stopa płaska
1. przyczyny:
- przynaglanie dziecka do wczesnego chodzenia,
- wczesne ubieranie w buciki, zbyt długie i męczące spacery,
- otyłość,
- skoki na twardym podłożu, skoki ze schodów, gra w „gumę”
- siedzenie w szkole ze zwisającymi nogami,
- długotrwałe leżenie w łóżku spowodowane chorobą
- stojący tryb życia,
- stałe chodzenie w obuwiu na sztywnej zelówce,
- długotrwałe marsze z dużym obciążeniem ,
- krzywica, niedobór witaminy D,
- niewydolność mięśni stóp
2. skutki:
- upośledzeni czynności lokomocyjnych, chodzenia, biegania,
3. przeciwwskazania jak wyżej,
4. wskazania:
- chodzenie po miękkim podłożu,
- chodzenie w obuwiu z wkładką ortopedyczną,
- ćwiczenia wzmacniające mięśnie stóp.
VII. WYBRANE ZABAWY I ĆWICZENIA
7.1. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie brzucha, kończyn dolnych i
pośladków
Cele:
Wzmacnianie mięśni brzucha, pośladków i kończyn dolnych.
Wyrabianie siły.
Rozciąganie mięśni odpowiadających za przykurcze w stawie kolanowym.
1. „Otwieranie i zamykanie bramy” – w zabawie bierze udział dwoje dzieci. Jedno leży na plecach z wyprostowanymi nogami i lekko je rozsuwa, a drugie dziecko stoi w lekkim rozkroku dotykając stopami wewnętrznych kostek dziecka leżącego i z dużą siłą stara się rozsuwać swoje nogi, aby zwiększyć rozstawienie nóg partnera. Natomiast dziecko leżące z całej siły próbuje zsunąć swoje nogi i tym samym nogi partnera. Po kilku próbach następuje zmiana miejsc.
2. „Żuraw” – dwoje dzieci leży na plecach, po przeciwnej stronie, dotykając się głowami i trzymając się mocno za ręce, które przez cały czas ćwiczenia leżą wyprostowane na podłodze. Dzieci unoszą nogi pionowo do góry, a następnie pozwalają im opadać na prawą stronę. Potem podnoszą nogi znowu do pozycji pionowej, podobnie jak żuraw podnoszący jakiś ciężar, i opuszczają nogi na drugą stronę. Każde z dzieci powtarza ćwiczenie ok. dziesięć razy pamiętając, że przez cały czas nogi pozostają zwarte i wyprostowane.
3. „Powitanie stóp” – pozycja wyjściowa jw. Dzieci przerzucają nogi nad głowami do tyłu i dotykają się stopami – „powitanie” i wracają znowu do położenia wyjściowego. Ćwiczenie to sprawia dzieciom dużo radości, więc można powtarzać aż do zmęczenia.
4. ,”Kto pchnie mocniej?” – dwoje dzieci leży na plecach, naprzeciwko siebie, z nogami ugiętymi w kolanach i przylegającymi do siebie stopami. Zabawa polega na jednoczesnym wyprostowaniu nóg i wypchnięciu stopami jedno drugiego. Zwycięzcą jest mocniejsze dziecko!
5. „Wiosłujemy” – dziecko siedzi z wyprostowanymi nogami i wyprostowaną górną częścią ciała. Unosi ręce do przodu i lekko zaokrągla plecy, następnie próbuje w tej pozycji unieść nogi do góry, które są mocno zwarte, a kolana wyprostowane. Ramiona naśladują ruchy wioseł. Gdy ramiona przyciągane są do siebie, nogi idą do góry. Gdy ramiona prostujemy, nogi opuszczają się na dół. Kto dłużej będzie wiosłował?
6. „Siad turecki z pozycji stojącej” – nauczyciel proponuje zabawę: komu uda się cały czas trzymać rękami za uszy i ze skrzyżowanymi nogami wykonać siad turecki i po chwili wstać.
7. „Wańka - wstańka” – dziecko siedzi na podłodze, przyciąga jedną nogę zgiętą w kolanie do klatki piersiowej i obejmuje ją rękami, Następnie przechyla się ku tyłowi. Drugą nogę wyprostowaną wyrzucamy do góry i opuszczamy ponownie siadając. W ten sposób dziecko huśta się tam i z powrotem, podobnie jak lalka „Wańka – wstańka”. W czasie zabawy następuje zamiana nóg.
8. „Toczenie się z podskokiem” – dziecko leżąc na plecach przyciąga kolana do klatki i obejmuje je rękami. Następnie mocnym szarpnięciem wychyla się ku tyłowi, toczy się do przodu i z podskokiem wstaje na nogi.
9. „Gruby i chudy” – dziecko siedzi na piętach, wypina brzuch i pośladki udaje grubasa. Następnie wciąga brzuch, ściąga pośladki i udaje chudzielca lub deskę.
10. „Dotknij szarfy” – ćwiczenie w parach. Jedno dziecko stoi wyprostowane bokiem do drabinki, przytrzymuje się jedną ręką szczebelka i unosi jedna nogę do poziomu tak, aby dotknąć wyprostowaną i ściągniętą stopą szarfy trzymanej naprzeciwko przez drugie dziecko. Nogą nie należy wymachiwać, lecz powoli ją unosić i trzeba cały czas trzymać się prosto, nie poruszając tułowiem. Dziecko unosi nogi na zmianę, raz prawą, raz lewą. Potem następuje zamiana ćwiczących.
11. „Rowerek” – dziecko leżąc na plecach, przyciąga kolana do brzucha, następnie prostuje na przemian nogi, wyobrażając sobie, że naciska pedały roweru. Nogi należy prostować nieco skośnie w górę, a nie pionowo, można czasami „dzwonić”.
12. „Podkulony piesek” – dziecko naśladuje „proszącego pieska” – klęcząc siada na piętach i unosi ugięte ręce. Nagle pieska ktoś wystraszył i biedny piesek podkulił mocno ogonek – dziecko unosi się i mocno ściąga pośladki oraz napina mięśnie brzucha.
13. „Wejdź po schodach” – leżąc na plecach dziecko naśladuje w powietrzu wchodzenie z wyprostowanymi nogami po schodach do góry, aż do momentu, kiedy nogi znajdują się pionowo nad dzieckiem. Potem schodzimy powoli w dół. Palce stóp należy silnie napiąć. Dziecko może powiedzieć, na które piętro chce wejść, a następnie wchodzić i schodzić kilkakrotnie.
14. „Utrzymaj woreczki na podeszwach” – dziecko leży na plecach z nogami uniesionymi pionowo do góry. Na podeszwy stóp nauczyciel kładzie woreczek (lub inny przedmiot), dziecko próbuje utrzymać z nim równowagę. Podczas tego ćwiczenia kolana pozostają wyprostowane, a ręce dziecko trzyma skrzyżowane pod głową. Aby uatrakcyjnić ćwiczenie wprowadzamy współzawodnictwo, – „kto dłużej utrzyma woreczek?”
15. „Wspinamy się na drzewo” – pozycja wyjściowa, leżenie na plecach z uniesioną pionowo do góry jedną nogą. Dziecko mocno chwyta oburącz za udo i po nim wspina się aż do kostek (jak małpka na drzewo). Podczas wspinania się powoli siada, po czym znów powoli schodzi z „drzewa” i kładzie się na plecach. Noga musi być cały czas wyprostowana. Dziecko wspina się dziesięć razy na jedną nogę i dziesięć razy na drugą nogę.
16. „Kopiemy piłkę w powietrzu” – leżąc na plecach dziecko przyciąga kolana do klatki piersiowej i mocno kopie raz lewą, raz prawą nogą do góry, wyobrażając sobie, że kopie w powietrzu piłkę. W pewnym momencie, na znak nauczyciela, dziecko kopie „piłkę” obiema nogami naraz.
17. „Spróbuj jak najwolniej usiąść” – leżenie na plecach z rękami na udach. Dziecko zaokrąglając plecy i trzymając ręce poziomo wyprostowane próbuje jak najwolniej usiąść, a potem znów powoli położyć się na plecy. Jeżeli dziecko ma trudności w samodzielnym siadaniu, może ćwiczyć z partnerem, który trzyma nogi na wysokości kostek. Dziecko siada tyle razy na ile starcza mu sił. Można wprowadzić współzawodnictwo, – „kto więcej razy usiądzie?”
18. „Przykryj się nogami” – leżąc na plecach, dziecko z wielkim rozmachem przenosi wyprostowane nogi nad głową, dotykając palcami stóp podłogi za głową. Odmianą tego ćwiczenia może być przenoszenie woreczka, piłki, szarfy, itp.
19. „Jazda na kocyku” – w siadzie – odpychanie się piętami z przodu i rękami z tyłu; - w leżeniu tyłem odpychanie się nogami.
20. „Podrzuć piłeczkę, woreczek” – w siadzie podpartym, dziecko trzyma między stopami piłkę. Podrzuca ją do góry i łapie oburącz.
21. „Nożyce” – leżenie tyłem, dziecko porusza wyprostowanymi nogami na przemian, na różnych wysokościach.
22. „Trzymaj się drabinki stopami” – siad podparty przed drabinką, nogi wyprostowane, stopy trzymają pierwszy szczebel drabinki. Dziecko ma za zadanie wejść na kolejne szczeble drabinki stopami „obejmując” szczeble
23. „Wyprostuj się jak struna” - siad prosty podparty – wyprostowanie całego tułowia i nóg, napięcie mięśni – „jak struna”, wytrzymanie kilka sekund i rozluźnienie. Powtórzenie ćwiczenia dziesięć razy.
7.2. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie grzbietu, ramion, obręczy
barkowej i klatki piersiowej
Cele:
Wzmacnianie mięśni grzbietu, ramion, obręczy barkowej i klatki piersiowej.
Rozciąganie mięśni grzbietu, klatki piersiowej i obręczy barkowej.
Zwiększenie siły mięśniowej i ruchomości w stawach.
1. „Krzywe i proste dziecko” – dziecko siedzi ze skrzyżowanymi nogami, ręce kładzie na kolana i lekko pochyla się do przodu (siedzi niedbale). Następnie chwyta mocno za kolana, uwypukla klatkę piersiową do przodu i wyprostowuje plecy. Nauczyciel pyta: „Które dziecko bardziej wam się podoba, to krzywe czy też to proste?”
2. „Ciężarowiec” – dziecko trzyma laskę (lub inny przedmiot np. ciężarki) za końce i wyobraża sobie, że jest to ogromny ciężar – sztanga ciężarowca. Chodzi tam i z powrotem, podnosząc i opuszczając na ramiona ten „wielki ciężar”. Zwracamy uwagę, aby dziecko chodziło dumne i wyprostowane, a ramiona trzymało prosto, aby „ciężar” nie spadł na ramiona.
3. „Samolot” – dziecko stoi prosto ze zwartymi nogami i uniesionymi ramionami na wysokości barków. Z napiętymi mięśniami ramion pochyla się raz w jedną, raz w drugą stronę, naśladując lot samolotu. Może wykonać także kilka zakrętów, pochylając się do środka wykonywanego zakrętu. Maluchom pozwalamy warczeć podobnie jak silnik samolotu.
4. „Bokser” – dzieci wyobrażają sobie, że są bokserami. Uderzają silnie pięściami w powietrze, celując gdzie popadnie, ale nie tylko w jeden punkt.
5. ,,Wiatrak” – dziecko stoi w małym rozkroku, opierając jedną rękę na biodrze. Drugie ramie, wyprostowane, unosi w górę i kręci nim w kółko. Ruchy wykonuje najpierw powoli, aby je następnie stale przyspieszać. Ramię, które jest skrzydłem wiatraka, dziecko trzyma cały czas blisko tułowia i ucha. Kręci ,,skrzydłem” od przodu ku tyłowi lub też od tyłu ku przodowi, w zależności od kierunku wiejącego wiatru. Można również spróbować kręcić równocześnie obydwoma ramionami, jest to jednak ćwiczenie nieporównanie trudniejsze.
6. ,,Drwal” – dziecko stoi w małym rozkroku, wyobrażając sobie, że w rękach trzyma siekierę. Wyrzuca ramiona z siekierą wysoko, aby potem z całą siłą uderzyć w pniak. Przed nim leży, co najmniej dziesięć klocków, które musi porąbać!
7. ,,Zrywanie owoców” – dziecko znajduje się w wielkim sadzie, w którym, jak w krainie baśni, może zbierać najbardziej ulubione owoce ile dusza zapragnie. Ciężkie od owoców gałęzie drzew zwisają nisko. Podskakuje nieco, chwyta i zrywa owoce. Kładzie je do koszyka, dopóki nie wypełni go po brzegi.
8. ,,Kosiarz” – dziecko naśladuje koszenie trawy kosą. Pochyla się nieco do przodu, wymachuje ramionami i tułowiem z prawej strony na lewą, równocześnie posuwając się o jeden mały krok do przodu. Pomimo wykonywania ruchów chodzić należy prosto.
9. ,,Dyskobol” – dziecko stojąc w lekkim rozkroku unosi jedno ramię do przodu i udaje, że trzyma dysk (lub może trzymać naprawdę krążek, tylko musimy wówczas uważać, aby dziecko nie wypuściło go z rąk), drugie wysuwa do tyłu. Wyprostowanym ramieniem odchylonym ku tyłowi wymachuje gwałtownie, tak żeby równocześnie się obrócić wokół własnej osi – „wyrzucenie dysku”. Nie wolno jednak upaść lub oddalić się zbytnio od miejsca, z którego rzucaliśmy dysk.
10. „Ciekawski” – malutki ciekawski leży na brzuchu z rękami złożonymi za plecami. Nogi i biodra ma mocno przyciśnięte do podłogi. Z podniesioną klatką piersiową spogląda on ciekawie do przodu i na boki, a nawet do tyłu. Uwaga, nie należy jednak kręcić się podczas ćwiczenia, tylko odwracać jedynie głowę! W czasie patrzenia i odwracania głowy należy mocno podciągać ręce do góry.
11. „Czatujący Indianin” – dziecko leży na brzuchu, jedną rękę kładzie wzdłuż tułowia, a drugą trzyma nad oczami jak przysłonę. Unosi klatkę piersiową i odwraca się w prawo, potem w lewo. Następnie ćwiczenie wykonuje drugą ręką. Naśladuje czatującego za krzakami Indianina.
12. „Fruwający ptaszek” – leżąc na brzuchu, dziecko unosi ramiona w bok. Biodra i nogi mocno przyciska do podłogi. Następnie unosi i opuszcza głowę i klatkę piersiową poruszając jednocześnie ramionami, podobnie jak ptaki skrzydłami. Należy zwrócić uwagę, aby dziecko nie podciągało ramion i patrzyło do przodu.
13. „Podnoszenie drążka we dwoje” – dwoje dzieci leży na brzuchu z głowami naprzeciwko siebie. Nad głowami trzymają razem drążek (laskę). Równocześnie podnoszą trzymany przedmiot pilnując, aby ramiona pozostały wyprostowane. Po zakończeniu ćwiczenia ostrożnie opuszczają go na podłogę. Uniesiona klatka piersiowa opada.
14. „Ciekawski kotek” – dziecko siedzi na piętach z wyciągniętymi daleko przed siebie rękami. Następnie ślizga się na rękach tak daleko do przodu, aż prawie nosem dotknie do podłogi. W tej pozycji „spaceruje” rękami w jedną stronę i ogląda się dookoła jak czatujący kotek, potem w drugą stronę robi to samo. Taki „spacer” kotek robi kilka razy, po czym siada na piętach i odpoczywa.
15. „Szklanka wody na dłoni” – siedząc na piętach dziecko unosi ramiona w górę, wyobrażając sobie, że na każdej dłoni stoi szklanka wypełniona wodą. Powoli unosi się i klęka, patrząc przez cały czas na szklanki, aby woda się z nich nie wylała.
16. „Ciekawski piesek” – dziecko klęcząc opiera się na dłoniach, ramiona wyprostowane. Skręcając tułów spaceruje w kierunku bocznym i podpatruje, co się tam dzieje. Ciekawy piesek nie zauważył nic ciekawego, spaceruje w ten sam sposób w drugą stronę. Po każdym obrocie w lewo lub w prawo dziecko robi jeden „krok” na dłoniach i kolanach. Uwaga okolicy krzyżowej nie wolno nadmiernie wydrążać!
17. „Węszący piesek” – dziecko klęcząc opiera dłonie na podłodze, łokcie skierowane na zewnątrz. W takiej pozycji posuwa się naprzód z nosem prawie na podłodze - jest węszącym pieskiem. Podczas wykonywania tego ćwiczenia dziecko może głośno sapać i dyszeć.
18. „Parowóz” – dziecko naśladuje ruch drążka napędzającego koła parowozu. Siada na piętach, ramiona wyciąga daleko do przodu, a dłonie palcami skierowane do siebie opiera na podłodze. Następnie pochyla klatkę piersiową nisko do przodu, prawie nosem dotykając podłogi. Teraz syczy podobnie jak parowóz. Gdy dziecko dojedzie do celu, zaokrągla plecy, prostuje ramiona i z powrotem siada na piętach głośno gwiżdżąc, to znak, że dojeżdża na stację.
19. „Przesuwanie kocyka” – dziecko chodzi na kolanach mocno wypinając pośladki i przesuwając przed sobą wyciągniętymi rękami złożony kocyk. Okolicę krzyżową wygina tak, że klatka piersiowa prawie dotyka podłogi. Dziecko przesuwa przed siebie kocyk tak daleko, by brzuchem prawie dotknąć podłogi. Teraz dopiero robi jeden „krok” na kolanach na przód. Można urządzić zawody w przesuwaniu kocyka.
20. „Wiosłowanie” – dziecko siedzi na kocyku, który zamienia się w łódkę i krzyżuje nogi. Ręce oparte z boku na podłodze są wiosłami. Dziecko odpycha się od podłogi, może „wiosłować” do przodu, do tyłu. Uwaga, należy siedzieć prosto! Można również urządzić zawody w grupie.
21. „Uparty źrebaczek” – klęcząc, dziecko opiera się na rękach, następnie wyrzuca nogi do tyłu wysoko w powietrze, przy czym są one aż do paluchów mocno napięte i wyprostowane, i spadamy miękko na wygięte mocno stopy – nie na kolana! Podczas tego „wierzgnięcia” unosimy wysoko głowę, aby nie upaść na nos.
22. „Kołyska” – leżąc na brzuchu dziecko zgina kolana i obejmuje rękami okolicę kostek. Teraz unosi jak najwyżej głowę, klatkę piersiową i uda. Huśta się tam i z powrotem – „kołysze się” jak koń na biegunach.
23. „Kocyk na plecach” – stojąc dziecko mocno wydrąża kręgosłup w okolicy krzyżowej, pochyla się do przodu i unosi ramiona w bok. Na plecach leży złożony kocyk. Dziecko chodzi po sali z wysoko uniesioną głową tak, aby kocyk nie spadł. Można urządzić zawody wygrywa ten, komu kocyk nie spadnie.
24. „Nieustępliwa laska” – dwoje dzieci, siedzi ze skrzyżowanymi nogami odwróconych plecami do siebie. Oboje trzymają w wysoko wyciągniętych rękach jedną i tę samą laskę. Pochylają się do przodu, próbując przeciągnąć laskę na swoją stronę. Wzrok przez cały czas skierowany jest na laskę.
25. „Narowiste konie” – dwoje dzieci, odwróconych do siebie plecami, stoi w lekkim wykroku, z rękami wyciągniętymi do tyłu. Trzymając jeden drążek wychylają się do przodu. W tej pozycji równocześnie ciągną drążek w przeciwnych kierunkach. Uwaga ramiona muszą być opuszczone mocno ku dołowi, a klatka piersiowa uwypuklona.
26. „przeciągnij mnie” – dwoje dzieci siedzi naprzeciw siebie z lekko rozsuniętymi nogami, opierając się o siebie stopami. Następnie wykonują skłon do przodu i chwytają się za ręce. Z wyprostowany tułowiem jedno dziecko przechyla się do tyłu, pociągając za sobą drugie, które stawia lekki opór i zmiana ról.
27. „Jazda na ławeczce” – dziecko leży tyłem na ławeczce, ramiona wyprostowane za głową, chwyta za brzegi ławki i przeciąga się na ławce tyłem. Podczas zmiany uchwytu dziecko wykonuje krążenie ramion w tył.
28. „Huśtawka” – dziecko zwisa przodem na drabince i wykonuje przemachy wyprostowanych nóg na boki – „huśtamy nogi”.
29. „Huśtawka 2” – zwis tyłem na drabince, przemach najpierw prostych nóg, potem ugiętych.
30. „Taczki” – dzieci ćwiczą w parach, pierwszy leżąc przodem opiera wyprostowane ramiona na podłodze. Drugi trzyma go za nogi w okolicy kostek jak za rączki taczek i „jedzie” – chód na ramionach w różnych kierunkach. Po chwili zmiana ról.
7.3. Zabawy i ćwiczenia na mięśnie kończyn dolnych i stóp
Cele:
Zwiększenie siły mięśniowej kończyn dolnych i stóp.
Korygowanie wad kończyn dolnych i stóp.
Rozciąganie i wzmacnianie mięśni kończyn dolnych i mięśni stóp.
Zapobieganie płaskostopiu.
1. „Spotkanie się pięt z palcami” – dziecko siedzi na podłodze lub na ławeczce ze zwartymi nogami i stopami opartymi na podłodze. Palce stopy pozostają na miejscu, natomiast pięty należy mocno wcisnąć do przodu w kierunku palców. Nagle palce stopy wystraszyły się i chcą uciekać, dziecko wysuwa je daleko do przodu. Ale pięty znowu chcą się spotkać z palcami i zbliżają się. Jednak palce znów uciekają – powierzchnie podeszwowe stóp poruszają się ruchami falistymi. Potem ćwiczenie to robimy w kierunku odwrotnym: wciągamy palce stopy, a pięty uciekają.
2. „Złożenie stopy w pięść” – siad podparty. Dziecko mocno wciąga palce pod stopę, a następnie wyprostowuje je. Pięty podczas tego ćwiczenia pozostają na miejscu.
3. „Kręcona laseczka” – w siadzie podpartym stopy trzymają pionowo ustawioną laskę. Następnie dziecko unosi nieco stopy, przedmiot, którym ćwiczy, bierze pomiędzy powierzchnie podeszwowe stóp i kręci nim.
4. „Wspinaczka” – dziecko siedząc na stołeczku trzyma pionowo drążek lub laskę u góry rękami i wspina się w górę. Stopy układa na bocznych powierzchniach drążka w ten sposób, aby zarówno pięty jak i palce dotykały go. Wspina się do takiej wysokości, aż całkowicie wyprostuje kolana. W podobny sposób schodzi.
5. „Masaż” – dziecko siedzi na podłodze z wyprostowanymi nogami. Prawą stopę kładzie na lewym podudziu i mocno masuje do góry i na dół. Palce stopy i pięta powinny dobrze przylegać do masowanej nogi. Masujemy nogi na przemian.
6. „Baletnica” – dziecko siedzi na stołeczku, nogi opierając na czubkach palców i spaceruje jak baletnica. Najpierw idzie do przodu, aż stopy prawie płasko dotkną podłogi; wówczas zawraca. Uwaga, pięty powinny trzymać się blisko siebie i nie należy skręcać kolan!
7. „Zabawy z piłką” – dziecko siedząc kładzie jedną stopę na twardej piłce np. tenisowej i mocno ją ugniata, toczy na przemian prawą i lewą nogą. Jest to doskonały masaż stóp.
8. „Podaj piłkę” – dzieci siedzą w parach naprzeciwko, podają do siebie piłkę. Usiłują chwycić ją stopami i ponownie odrzucić do partnera. Nie wolno pomagać sobie rękami!
9. „Robienie na drutach za pomocą stóp” – siedząc na podłodze, dziecko trzyma palcami stóp patyczki, mogą to być ołówki. Na jeden z nich zakłada obrączkę, a drugim zdejmuje. Utrudnieniem będzie nakładanie większej liczby obrączek lub też zdejmowanie wszystkich razem. Kolana należy skręcić mocno na zewnątrz, a powierzchnie podeszwowe stóp skierować do siebie.
10. „Połykamy szarfę” – dziecko siedzi na podłodze lub na stołku, przed jedną nogą leży rozłożona szarfa. Podnosi palce stopy, wyprostowuje je do przodu i chwyta szarfę podciągając kawałek pod stopę. Pięta przez cały czas pozostaje w jednym miejscu. Ponownie podnosi palce wyprostowuje je, chwyta kolejny kawałek i podciąga pod stopę. Robi to tak długo, aż zniknie cała szarfa, czyli zostanie „połknięta”. Ćwiczenie to robi dziecko najpierw jedną nogą, potem drugą, wreszcie obiema równocześnie.
11. „Z pięty na czubki palców” – dziecko stoi na jednej nodze, trzymając się jedną ręka drabinki. Staje na czubkach palców, następnie powoli opada w dół na piętę. Uwaga, kolano pozostaje przez cały czas wyprostowane i nie można podskakiwać. Ćwiczenie wykonujemy na przemian prawą i lewą nogą.
12. „Taniec na linie” – dziecko porusza się po zaznaczonej na podłodze linie, stawiając stopy jedna przed drugą, nie wolno skręcać kolan do środka. Równowagę utrzymuje przez uniesieni ramion w bok. Dziecko wyobraża sobie, że tańczy na linie. Uważa żeby nie spaść i poruszać się lekko.
13. „Jak małpka na dwóch nogach” – dziecko naśladuje chód małpki – skręca stopy do środka, opiera się na zewnętrznych krawędziach stóp i zgina do środka palce. Należy zupełnie rozluźnić kolana.
14. „Spacer z kulkami” – palcami obu stóp dziecko trzyma po jednej kulce (może próbować utrzymać dwie lub więcej). Palce zgina mocno pod powierzchnią podeszwową stopy i chodzi na zewnętrznych krawędziach stóp.
15. „Podskakiwanie z piłką” – stojąc na zewnętrznych krawędziach stóp, pomiędzy podeszwami dziecko ściska piłkę i skacze z nią dookoła. Uwaga piłeczki nie można zgubić, a gdy tak się stanie, ponownie chwytamy stopami. Nie wolno dotknąć piłki rękami.
16. „Spacer z piłką” – dziecko spaceruje na zewnętrznych krawędziach stóp trzymając pomiędzy podeszwami piłkę tenisową, jednocześnie ściska ją i przesuwa pomiędzy podeszwami.
17. „Mocowanie z szarfą” – dziecko siedzi na ławeczce, rękami trzymając szarfę ciągnie za jeden koniec, a drugi trzyma pod palcami stóp i stawia opór. Nogi są wyprostowane, mięśnie napięte.
18. „Rozciąganie szarfy” – dziecko siedzi na podłodze, nogi wyprostowane, na stopy zakłada szarfę. Lekko unosi nogi i rozchyla je, próbuje rozciągnąć szarfę – napina ją.
19. „Przełóż woreczek” – siad podparty, dziecko chwyta palcami stopy jednej nogi woreczek i przekłada go nad kolanem drugiej nogi. Potem zmiana nóg.
20. „Bicie brawa stopami” – dziecko leży tyłem, ramiona w bok, unosi nogi w górę, rozchyla kolana na boki i „bije brawa stopami”.
21. „Oglądamy swoje podeszwy” – dziecko leży na plecach, unosi nogi do góry i odwraca stopy w taki sposób, by mogło zobaczyć swoje podeszwy.
22. „Przewracamy naleśniki” – siad podparty, przed dzieckiem leży krążek. Należy przewracać go tylko przy pomocy rąk, raz na jedną, raz na drugą stronę, jak naleśniki.
23. „Unoszenie i opadanie” – dziecko stoi na pierwszym szczeblu drabinki, wspina się na palce i opuszcza na pięty, aż do zetknięcia z podłogą.
7.4. Propozycje zabaw i gier ruchowych dla dzieci w wieku przedszkolnym w profilaktyce i korekcji określonych wad postawy
1. Plecy okrągłe – zabawy ruchowe:
- „Lornetka”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Uczestnicy zabawy leżą na brzuchu z dłońmi pod brodą. Na hasło: popatrz przez lornetkę – dzieci odrywają ręce od podłogi, przenoszą dłonie do oczu, układając palce w kółeczko. Przez tak powstałą lornetkę obserwują przed sobą teren. Dzieci obserwują teren bezpośrednio przed sobą; nie powinny patrzeć na boki. Na hasło nauczycielki Odpoczynek – dzieci wracają do pozycji wyjściowej. Prowadzący na przemian podaje hasło i sprawdza poprawność wykonania zadania. Wygrywa ta osoba, która nie popełniła błędu lub popełniła ich najmniej. Błędami w wykonaniu zadania są: oderwanie klatki piersiowej od podłogi, boczne skręty tułowia, oparcie łokci i głowy o podłogę. Zabawa trwa np. 2 min.
- „Bocian”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci ustawiają się obok siebie w odstępach dwóch kroków w postawie skorygowanej na palcach, z rękoma wyprostowanymi, uniesionymi w bok. Na sygnał nauczycielki dzieci unoszą wysoko kolana, poruszają się powoli w określonym kierunku, jak bociany. Dodatkowo wykonują powolne ruchy wyprostowanymi rękoma w górę i w dół, jak bocian poruszający skrzydłami. W czasie marszu plecy musza być wyprostowane, a głowa wyciągnięta w górę. Zabawa trwa w czasie np. 1,5 min. Nauczycielka bacznie obserwuje dzieci, wyróżnia to dziecko, które poprawnie wykonało zadanie, dokładnie i bez błędów. Błędy to: brak korekcji postawy ciała w czasie zabawy, brak wspięcia na palce.
- „Lot samolotu”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na brzuchu, dłonie ułożone pod brodą. Nogi wyprostowane i złączone. Na hasło nauczycielki –Samolot leci dzieci przenoszą wyprostowane ręce w bok i unoszą je jak najwyżej, unosząc jednocześnie głowę. W tym samym czasie dzieci unoszą nisko wyprostowane nogi. Należy w takiej pozycji wytrzymać 2-6 s. Na hasło- Samolot ląduje dzieci opuszczają ręce i nogi i wracają do pozycji wyjściowej. Zabawę można uatrakcyjnić wprowadzając opowieść ruchową. Prowadząca wyróżnia dziecko, które nie popełniło błędu lub popełniło ich najmniej. Błędami w tej zabawie są: oderwanie klatki piersiowej od podłogi, oparcie głowy o podłogę, niesymetryczne ułożenie rąk, wysokie uniesienie nóg. Zabawa trwa np. 2 min.
- „Wałkowanie ciasta”
Przyrządy i przybory: laska gimnastyczna dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na brzuchu, laski na podłodze przy głowach. Na hasło- Wałkujemy ciasto – dzieci kładą dłonie na laskach. Utrzymując łokcie w górze toczą laski po podłodze w przód i w tył, naśladując wałkowanie ciasta. Każde dziecko stara się, aby ,,rozwałkować ciasto” na jak największy placek. Nauczycielka wyróżnia dziecko, które ,,rozwałkowało” największy placek nie popełniając błędu lub popełniając ich jak najmniej. Błędami w tej zabawie są: oderwanie klatki piersiowej od podłogi, oparcie łokci igłowy o podłogę. Zabaw odbywa się w czasie np. 1 min.
- „Pastowanie podłogi”
Przyrządy i przybory: po dwa woreczki z grochem dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Uczestnicy zabawy siedzą w siadzie klęcznym z dłońmi opartymi na woreczkach. Tułów pochylony nisko do przodu (klatka piersiowa przy udach). Na sygnał dzieci udają, że pastują podłogę- wysuwają ręce w przód i cofają je. Nauczycielka wyróżnia to dziecko, które wykonało zadanie bezbłędnie lub popełniło jak najmniej błędów. Błędami w tej zabawie są: odrywanie klatki piersiowej od ud, asymetryczna praca rąk. Zabawa odbywa się w czasie np. 1 min.
- „Znajdź sobie parę”
Przyrządy i przybory: szarfa i kocyk dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci w luźnej gromadce siedzą na piętach na kocykach. Połowa z nich ma szarfy koloru np. niebieskiego, druga czerwonego. Na sygnał dzieci odpychając się dłońmi od podłogi ślizgają się po całej sali na kocykach. Na hasło: Znajdź sobie parę – dzieci dobierają się w pary. Parę tworzą dzieci z różnymi kolorami szarf. Dzieci w parze siedzą w siadzie klęcznym w pozycji skorygowanej, z rękoma w pozycji ,,skrzydełek”. Zabawę powtarza się 3-4 razy.
Nauczycielka wyróżnia parę, która najszybciej się dobrała, ślizgając się za pomocą symetrycznej pracy rąk i zachowując korekcję postawy w siadzie.
2. Plecy wklęsłe - zabawy ruchowe:
- „Jazda na rowerze”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na podłodze na plecach z nogami ugiętymi, stopami opartymi o podłogę i rękoma ułożonymi w ,,skrzydełka”. Na hasło nauczycielki- Jazda na rowerze- dzieci unoszą nogi
i zataczają stopami obszerne koła, jak przy pedałowaniu na rowerze. Na hasło- Zatrzymujemy rower – dzieci wracają do pozycji wyjściowej i odpoczywają. Zabawa trwa 2 min. Nauczycielka na przemian podaje w/w hasła. Nauczycielka wyróżnia te dzieci, które wykonały obszerne ruchy nogami.
- „Koszenie trawy”
Przyrządy i przybory: po jednej lasce dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci stoją w małym rozkroku, ciężar ciała przeniesiony na zewnętrzne krawędzie stóp, paluchu przylegają do podłogi. W dłoniach trzymają przed sobą pionowo ustawioną laskę. Na hasło: Kosimy trawę – dzieci wykonują obszerne ruchy laską w prawo i lewo, naśladując
w ten sposób koszenie trawy. Po kilku ruchach na sygnał prowadzącej dzieci zmieniają rękę
i koszenie odbywa się w druga stronę. W czasie zabawy należy zwrócić uwagę na to, aby tułów był wyprostowany, a głowa wyciągnięta w górę. Zabawa trwa np. 1 mi. Nauczycielka wyróżnia dzieci, które dokładnie wykonały zadanie.
- „Dotknij czoła kolanami”
Przybory i przyrządy: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Uczestnicy zabawy leżą na podłodze na plecach, ręce wzdłuż tułowia. Na sygnał nauczycielki unoszą nogi w górę i odrywając biodra od podłogi starają się dotknąć kolanami do czoła.
Na drugi sygnał wracają do pozycji wyjściowej. Za każde dotknięcie kolanami czoła dziecko otrzymuje 1 punkt. Zabawę należy powtórzyć kilkakrotnie (5-6 razy). Wygrywa to dziecko , które otrzymało najwięcej punktów.
- „Karuzela”
Przyrządy i przybory: kocyk dla każdego dziecka.
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci siedzą na kocykach w siadzie prostym. Na hasło: Karuzela – wszystkie dzieci unoszą wyprostowane nogi do góry i wykonują siad równoważny. W takiej pozycji odpychają się rękoma od podłogi obracają się dookoła w prawo. Po kilku obrotach dzieci uginają nogi
w kolanach i zwiększają tempo obrotu. Na kolejne hasło: Karuzela stop- dzieci zatrzymują się i chwilę odpoczywają. Zabawę powtarzają zmieniając kierunek obrotów. Nauczycielka wyróżnia dzieci, które prze cały czas miały plecy proste i nie straciły równowagi.
- „Chrząszcz na grzbiecie”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na podłodze na plecach z rękoma i nogami w górze. Na hasło: Chrząszcz chce wstać – dzieci naśladują rękoma i nogami ruchy chrząszcza przewróconego na grzbiet. Dzieci w czasie zabawy nie mogą odrywać barków od podłogi. N hasło nauczycielki- Chrząszcz odpoczywa – dzieci opuszczają ręce i nogi na podłogę. Zabawa trwa 2 min. Zabawę powtarza się kilkakrotnie. Prowadząca wyróżnia te dzieci, które najlepiej naśladowały ruchy chrabąszcza.
- „Słonie”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci siedzą w siadzie klęcznym. Na umówiony sygnał przechodzą do pozycji czworakowania z nogami wyprostowanymi i wysoko uniesionymi biodrami. biodrami takiej pozycji wolno poruszają się po sali, wykonując równocześnie przeniesienie do przodu lewej ręki i lewej nogi, następnie prawej ręki i prawej nogi. Głowa jest uniesiona, wzrok skierowany przed siebie. Zabawa trwa np.1 min. Nauczycielka wyróżnia dzieci, które poprawnie wykonały zadanie.
3. Boczne skrzywienie kręgosłupa – zabawy ruchowe:
- „Pada deszcz – świeci słońce”
Przyrządy i przybory: obręcz gimnastyczna dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci rozstawione są po całej sali, w siadzie skrzyżnym zwrócone twarzą do prowadzącej, trzymają w ręce pionowo przed sobą obręcze. Na hasło: Pada deszcz – unoszą obręcze poziomo, wysoko nad sobą tworzą w ten sposób daszek, który chroni je przed deszczem. Na hasło: Świeci słońce – dzieci opuszczają obręcz do wysokości barków, wyciągając buzie do ,,słońca”. Hasła podajemy na zmianę. Zabawa trwa około 1 min. Nauczycielka wyróżnia te dzieci, które wykonały zadanie poprawnie. Błędy to: niepełne wyciągnięcie obręczy w górę, pochylenie tułowia.
- „Wielkoludy”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Uczestnicy zabawy dowolnie ustawiają się na całej sali. Na sygnał chodzę we wspięciu na palcach, z rękoma wyprostowanymi, wyciągniętymi jak najwyżej. Staja się ,,wielkoludami” chodzącymi po sali. Po kilkunastu minutach prowadzący podaje sygnał, po którym dzieci wracają do pozycji wyjściowej i odpoczywają. Zabawa odbywa się w czasie np. 2 min. Nauczycielka wyróżnia te dzieci, które maksymalnie wyciągnęły się w gorę, chodziły we wspięciu na palcach.
- „Rybki w stawie”
Przyrządy i przybory: kocyk dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na kocykach na brzuchu, nogi mają wyprostowane, złączone. Ręce ugięte
w łokciach i oparte dłońmi o podłogę. Palce rąk mają skierowane do środka. Na hasło: Rybki pływają – dzieci odpychają się dłońmi od podłogi i ślizgają się po niej, jak rybki pływające
w stawie. Zabawę powtarza się kilkakrotnie. Zabawa trwa około 2 min. Nauczyciel wyróżnia najlepsze ,,rybki”. Błędami w tej zabawie są: oderwanie klatki piersiowej od podłogi, skręty boczne tułowia, ugięcie nóg i odepchnięcie się nogami od podłogi.
- „Utrzymaj woreczek na głowie”
Przyrządy i przybory: woreczek z grochem dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci chodzą w pozycji skorygowanej (plecy wyprostowane, ręce wzdłuż tułowia, palce obciągnięte) z woreczkiem na głowie. Na hasło prowadzącej: Siądź- dzieci siadają w siadzie skrzyżnym w pozycji skorygowanej ze ,,skrzydełkami”. Na hasło: Wstań – dzieci wstają
i chodzą po sali. Przez cały czas trwania zabawy należy zwrócić uwagę na postawę ciała. Poszczególne ćwiczenia dzieci wykonują w pozycji skorygowanej. Należy starać się, aby woreczek nie spadł na podłogę. Jeżeli woreczek upadnie dziecko podnosi go i ponownie układa na głowie, zabawa dalej trwa. Dziecko poprawia woreczek, jeżeli w czasie zabawy zsunął się w bok. Nauczycielka bacznie obserwuje dzieci i wyróżnia te, którym woreczek nie spadł na podłogę i nie zsunął się w bok oraz przez całą zabawę miały poprawna postawę ciała.
- „Kapelusz”
Przyrządy i przybory: krążki plastikowe dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na brzuchu, trzymają przed sobą krążek. Na hasło nauczycielki- Załóż kapelusz- dzieci podnoszą ręce i głowę nad podłogą, przenoszą krążek na głowę i układają go jak kapelusz. Łokcie w górze, ustawione szeroko. Na hasło: Zdejmij kapelusz- dzieci przenoszą krążek w przód i kładą go na podłodze. Zabawę powtarza się kilkakrotnie. Błędami w tej zabawie są: oderwanie klatki piersiowej od podłogi, oparcie łokci i głowy o podłogę. Należy wyróżnić te dzieci, które poprawnie wykonały zadanie.
- „Gra na fujarce”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci leżą na brzuch, z dłońmi pod brodą. Na hasło: Gramy na fujarce- dzieci podnoszą głowę w górę i przenoszą dłonie do przodu – przed głową. Palcami wykonują ruchy, jakby grały na fujarce. Na hasło prowadzącej: Przerwa w grze – dzieci wracają do pozycji wyjściowej i odpoczywają. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie. Wyróżniamy to dziecko, które nie oderwało klatki piersiowej od podłogi, i nie oparło łokci lub głowy o podłogę.
4. Płaskostopie – zabawy ruchowe:
- „Bicie brawa stopami”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci siedzą w siadzie skulnym. Na polecenie skręcają kolana na zewnątrz, podeszwy stóp skierowane są jedna do drugiej. Na hasło: Bijemy brawo – dzieci unoszą stopy nad podłogą
i uderzają jedna o drugą. Biją brawo 3-4 s. Po tym czasie dzieci odpoczywają – wracają do pozycji wyjściowej. Prowadzący podaje hasło na przemian. Zabawę powtarzamy kilka razy. Nauczycielka wyróżnia dziecko, które najładniej biło brawo stopami.
- „Podrzyj gazetę”
Przyrządy i przybory: gazeta dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci w rozsypce po całej sali. Przed każdym leży gazeta. Na sygnał dzieci starają się palcami stóp podrzeć na jak najwięcej kawałków swoją gazetę. Nie wolno na gazetę stawać. Po zakończeniu darcia gazety lub po określonym czasie np. 2 min, dziecko siada obok
w pozycji skorygowanej ze ,,skrzydełkami”. Nauczycielka liczy kawałki gazety- kto ma najwięcej kawałków ten wygrywa. Następnie na sygnał dzieci palcami prawej stopy zbierają wszystkie kawałki gazety. Podnosi jeden kawałek i podaje do ręki. Kawałki gazety zbierają na przemian. Jeden kawałek palcami prawej stopy, drugi palcami lewej stopy. Tę część zabawy wygrywa to dziecko, które najszybciej zbierze swoje kawałki (tylko palcami stóp).
Kto wykona zadanie - siada.
- „Tocz piłkę po ścianie”
Przyrządy i przybory: piłka dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci w leżeniu tyłem przy ścianie z nogami ugiętymi i stopami opartymi o ścianę. Między ścianą, a stopami znajduje się piłka. Na sygnał prowadzącej dzieci toczą piłkę stopami po ścianie w górę i w dół. Piłka nie może upaść, nie wolno dotykać jej rękami. Jeżeli piłka upadnie należy ułożyć ją między ścianą, a stopami i kontynuować zabawę. Zabawa trwa
w czasie około 2 min. Błędami w tej zabawie są: upadek piłki na podłogę, dotknięcie jej rękoma, krótkie odcinki toczenia w górę i w dół. Wygrywa to dziecko, które popełniło najmniej błędów lub wykonało zadanie bezbłędnie.
- „Ugniatanie ciasta”
Przyrządy i przybory: laska gimnastyczna dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci siedzą w siadzie skulnym, stopy ustawione są na lasce. Na hasło: Ugniatamy ciasto- dzieci wykonują ruch toczenia laski do przodu i do tyłu. Na hasło: Odpoczywamy – dzieci wracają do pozycji wyjściowej. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie. Zabawa trwa w czasie np. 1,5 min. Prowadząca podaje hasła na przemian.
- „Baletnica”
Przyrządy i przybory: krzesełko dla każdego dziecka
Organizacja i przebieg zabawy:
Uczestnicy zabawy siedzą na krzesełkach. Czubki palców dotykają podłogi, pięty uniesione. Na sygnał dzieci przestawiając kolejno stopy do przodu, do tyłu, w bok- naśladują kroki baletnicy chodzącej na czubkach palców. Zabawa odbywa się w czasie np. 1 min. Zabawę powtarzamy kilka razy. Wyróżnione zostaje to dziecko, które wykonało najlepiej zadanie.
- „Kaczki spacerują”
Przyrządy i przybory: zbędne
Organizacja i przebieg zabawy:
Dzieci dowolnie zajmują miejsce na sali. Stają twarzą do prowadzącego. Uczestnicy zabawy stoją z podkurczonymi palcami stóp, ale dotykając podłogi. Ciężar ciała przenoszą na zewnętrzne krawędzie stóp. Na hasło nauczycielki: Kaczki spacerują -dzieci trzymając cały czas stopy w ułożeniu wyżej opisanym przenoszą stopy do przodu – naśladując kaczy chód. Po upływie 10-30 s nauczycielka podaje hasło: Kaczki odpoczywają – dzieci maszerują normalnym krokiem w pozycji skorygowanej. Zabawa trwa około 2 min. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie na zmianę podając hasła. Wyróżnione jest to dziecko, które poprawnie wykonało zadanie.
BIBLIOGRAFIA
1. Gniewkowski W.: O metodach WF w przedszkolu. „Wychowanie
w przedszkolu” 1983 nr 1, 3, 4, 5, 6, 7.
2. Grzęska A.: Zajęcia ruchowe w przedszkolu. PZWS, Warszawa 1968.
3. Kasperczyk T.: Wady postawy ciała, diagnostyka i leczenie. AWF, Kraków 1994.
4. Kutzner – Kozińska M.: Korekcja wad postawy. WsiP,Warszawa 1981.
5. Kutzner – Kozińska M., Wlaźnik K.: Gimnastyka korekcyjna dla dzieci 6 – 10 – letnich. WsiP, Warszawa 1995.
6. Owczarek S.: Atlas ćwiczeń korekcyjnych. WSiP, Warszawa 1998.
7. Owczarek S.: Gimnastyka przedszkolaka. WSiP, Warszawa 2001.
8. Owczarek S., Bondarowicz M.: Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej. WSiP, Warszawa 1997.
9. Trześniowski R.: Gry i zabawy ruchowe. WSiP, Warszawa 1995.
10. Tuzinek S.: Zarys metodyki postępowania korekcyjnego. Skrypt nr 14 Radom 1997.
11. Wlaźnik K.: Wychowanie fizyczne w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1972.